Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 14

«Rumal kʼu waʼ konojel kketaʼmaj na chi ix nutijoxelabʼ»

«Rumal kʼu waʼ konojel kketaʼmaj na chi ix nutijoxelabʼ»

«Rumal kʼu waʼ konojel kketaʼmaj na chi ix nutijoxelabʼ, we kiloqʼoqʼelaʼ iwibʼ» (JUAN 13:35).

BʼIXONEM 106 Chqakʼutuʼ loqʼoqʼebʼal

RI KQETAʼMAJ NA a

¿Jas kkichomaj e kʼi winaq chrij ri loqʼoqʼebʼal che kkikʼut ri upatanelabʼ ri Jehová? (Chawilaʼ ri párrafo 1).

1. ¿Jas ri más utz kkil ri winaq chke ri Testigos are chiʼ keʼopan nabʼe mul pa jun riqbʼal ibʼ? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

 CHOJCHOMAN chrij jun kʼulaj che nabʼe mul keʼopan pa ri riqbʼal ibʼ. Sibʼalaj kkimay ri xbʼan che kikʼulaxik y ri loqʼoqʼebʼal che kʼo chkixoʼl ri Testigos. Y are chiʼ keʼopan cho kachoch, ri ixoq kubʼij che ri rachajil: «Sibʼalaj utz ri kibʼantajik ri Testigos rumal che kejunamataj ta kukʼ nikʼaj chi kojonem».

2. ¿Jasche e jujun qachalal kiyaʼom kan upatanixik ri Jehová?

2 Sibʼalaj nim ubʼanik ri loqʼoqʼebʼal che kkikʼut ri e qachalal pa ri congregación. Are kʼu qonojel xa oj ajmakibʼ. Rumal laʼ, are chiʼ más kqetaʼmaj kiwach ri e qachalal, weneʼ kqil jujun taq kibʼantajik che utz taj (1 Juan 1:8; Rom. 3:23). Are kʼu, sibʼalaj bʼisobʼal rumal che e jujun qachalal kiyaʼom kan upatanixik ri Jehová rumal jun kʼax che xbʼan chke rumal jun qachalal.

3. ¿Jas kbʼan che retaʼmaxik kiwach ri e qastzij cristianos? (Juan 13:34, 35).

3 Chqilaʼ chi jumul ri texto re wajun kʼutunem (chasikʼij uwach Juan 13:34, 35). ¿Jas kqabʼan che retaʼmaxik kiwach ri e qastzij cristianos? Kqetaʼmaj kiwach rumal ri kiloqʼoqʼebʼal. Xuqujeʼ chnaʼtaj chqe che ri Jesús xubʼij taj che «rumal kʼu waʼ ix kiwetaʼmaj na chi ix nutijoxelabʼ», xaneʼ xubʼij: «Rumal kʼu waʼ konojel kketaʼmaj na chi ix nutijoxelabʼ, we kiloqʼoqʼelaʼ iwibʼ». We xqilo ri Jesús xubʼij che ketaʼmax kiwach ri e qastzij utijoxelabʼ rumal ri loqʼoqʼebʼal che kkikʼutu.

4. ¿Jas preguntas weneʼ kkichomaj jujun winaq?

4 E jujun winaq che e Testigos taj weneʼ kkichomaj wariʼ: «¿Jasche are ri loqʼoqʼebʼal kkʼutuwik e jachin riʼ ri qastzij cristianos? ¿Jas xubʼan ri Jesús che ukʼutik loqʼoqʼebʼal chke ri rapóstoles? ¿Y jas kbʼan che resaxik uwach ri Jesús?». Ri qabʼanom chi qaqasanjaʼ xuqujeʼ rajawaxik kojchoman chkij ri preguntas riʼ, rech keqaloqʼoqʼej ri e qachalal are chiʼ kkibʼan jun kʼax chqe (Efes. 5:2).

¿JASCHE ARE RI LOQʼOQʼEBʼAL KKʼUTUWIK E JACHIN RI QASTZIJ CRISTIANOS?

5. ¿Jas loqʼoqʼebʼal xchʼaw wi ri Jesús pa Juan 15:12, 13?

5 Ri Jesús xubʼij kanoq che are ri loqʼoqʼebʼal kkʼutuwik e jachin ri qastzij cristianos (chasikʼij uwach Juan 15:12, 13). Chqilampeʼ ri taqanik xuya kan chke: «Chiloqʼoqʼelaʼ iwibʼ, jachaʼ ri in ix nuloqʼoqʼem». ¿Jas loqʼoqʼebʼal xchʼaw chrij? Are ri loqʼoqʼebʼal che kubʼano che jun cristiano kraj kuya ri ukʼaslemal pa uwiʼ jun rachalal. b

6. ¿Jas kubʼan ri uTzij ri Dios che ukʼutik che sibʼalaj rajawaxik kqakʼut loqʼoqʼebʼal?

6 Ri uTzij ri Dios kubʼij che rajawaxik kqakʼut loqʼoqʼebʼal. E kʼi utz kkil waʼ taq versículos riʼ: «Ri Dios areʼ loqʼoqʼebʼal kʼuxaj» (1 Juan 4:8); «Chaloqʼoqʼej ri awajil atzʼaqat je jas ri uloqʼoqʼexik awibʼ chbʼil awibʼ» (Mat. 22:39); «Rumal rech chi ri loqʼoqʼebʼal kʼuʼx kubʼano chi kesachtaj kʼi mak» (1 Ped. 4:8), y «Ri loqʼoqʼebʼal kʼuxaj mawi ta jumul kasach uwach» (1 Cor. 13:8). Wa taq versículos y nikʼaj chik kukʼut chqawach che sibʼalaj rajawaxik kqakʼut loqʼoqʼebʼal.

7. ¿Jas kkun taj kubʼan ri Satanás?

7 E kʼi winaq kkichomaj: «¿Jas kinbʼan che retaʼmaxik ri qastzij kojonem we e kʼi kkibʼij che kkikʼut ri qastzij chrij ri Dios, are kʼu junam ta ri kkikʼutu?». Ri Satanás e ukojom ri qastzij taj kojonem rech kkikʼut ta ri qastzij chrij ri Dios, y rech keʼusach ri winaq. Are kʼu, ri areʼ kkun taj kubʼano che ri e winaq re jalajoj taq tinamit kkiloqʼoqʼej kibʼ. Xaq xiw ri Jehová kkunik kubʼano, rumal che are loqʼoqʼebʼal. Xaq xiw ri e winaq ri kkiqʼijilaj kekunik kkikʼut ri qastzij loqʼoqʼebʼal (1 Juan 4:7). Rumal laʼ ri Jesús xubʼij che xaq xiw ri e qastzij utijoxelabʼ kkikʼut loqʼoqʼebʼal.

8, 9. ¿Jas e utoʼm wi kʼi winaq ri loqʼoqʼebʼal che kkikʼut ri Testigos?

8 Junam rukʼ ri xubʼij kan ri Jesús, e kʼi winaq ketaʼmam kiwach ri qastzij cristianos rumal ri loqʼoqʼebʼal che kkikʼutu. Jun qachalal Ian ubʼiʼ kubʼij ri xril chke ri Testigos are chiʼ xbʼe pa jun nim riqbʼal ibʼ pa jun estadio: «In petinaq chi pa wajun estadio riʼ che rilik jun etzʼanem, are kʼu xwilo che ri winaq e junam taj. Ri Testigos utz kkibʼan che uchʼabʼexik kibʼ, utz kibʼanom bʼi che katzʼyaqixik kibʼ y ri kalkʼwal e utzalaj taq akʼalabʼ». Xuqujeʼ xubʼij: «Ri más xinmayo are che konojel kekikotik y kʼo jamaril chkixoʼl, are waʼ ri amaqʼel xintzukuj. Paneʼ knaʼtaj ta chwe ri xbʼix pa taq ri chʼabʼal, are kʼu ksachan ta chwe ri utzalaj kibʼantajik ri Testigos». c Are waʼ ri kkʼulmatajik rumal che keqaloqʼoqʼej ri qachalal, nim keqil wi y kqakʼut utzilal.

9 Jun qachalal John ubʼiʼ kubʼij che sibʼalaj utz xril ri kibʼantajik ri Testigos are chiʼ xopan nabʼe mul pa ri riqbʼal ibʼ. Kubʼij: «Rukʼ ri loqʼoqʼebʼal che kkikʼut chbʼil kibʼ xwilo che are ri qastzij kojonem». d Ko más experiencias kech qachalal che kukʼutu che ri e Testigos are ri qastzij cristianos.

10. ¿Jampaʼ rajawaxik kqakʼut loqʼoqʼebʼal? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri nota).

10 Junam che xqabʼij kan nabʼe, konojel ri qachalal xa e ajmakibʼ rumal laʼ weneʼ jujun taq mul kkibʼan kʼax chqe (Sant. 3:2). e Chilaʼ kʼu laʼ qas kilitaj wi ri qaloqʼoqʼebʼal. Rumal laʼ ¿jas kojtoʼwik rech kqakʼol ta oyowal chkij ri qachalal? Chqilampeʼ ri ukʼutbʼal ri Jesús (Juan 13:15).

¿JAS XUBʼAN RI JESÚS CHE UKʼUTIK CHE KEʼULOQʼOQʼEJ RI RAPÓSTOLES?

Ri Jesús xeʼuloqʼoqʼej ri rapóstoles paneʼ kʼo xesach wi. (Chawilaʼ ri párrafos 11 y 13).

11. ¿Jas bʼantajik utz taj xkikʼut ri Santiago y ri Juan? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri e wachbʼal).

11 Ri Jesús retaʼm che e ajmakibʼ ri utijoxelabʼ, rumal laʼ xeʼutoʼ che ukʼexik jujun taq kibʼantajik rech keqaj chuwach ri Jehová. Jumul ri Santiago y ri Juan xkitaq bʼi ri kinan che ubʼixik che ri Jesús che kkaj ketʼuyiʼ rukʼ pa ri uQʼatbʼal tzij (Mat. 20:20, 21). Ri e kebʼ apóstoles riʼ xkibʼan nim che kibʼ y xkirayij kʼi taq jastaq (Prov. 16:18).

12. ¿Jasche qetaʼm che xaq xiw ta ri Santiago y ri Juan kʼo xesach wi?

12 Xaq xiw ta ri Santiago y ri Juan kʼo xesach wi. Xaneʼ xuqujeʼ «ri lajuj [apóstoles], are taq xkito, xpe koyowal chkij ri kebʼ kachalal kibʼ» (Mat. 20:24). Chojchomanampeʼ chrij ri chʼoj che xkʼojiʼ chkixoʼl ri apóstoles. Weneʼ ri e diez xkibʼij wariʼ chke ri Santiago y ri Juan: «¿La xa kichomaj che más nim ibʼanik rumal laʼ kiwaj kixtʼuyiʼ rukʼ ri Jesús pa ri uQʼatbʼal tzij? Ri oj xuqujeʼ yaʼtal chqe kojtʼuyiʼ rukʼ ri Jesús rumal che xuqujeʼ oj chakunaq rukʼ». Pa riʼ ri jun mul xkikʼut ta loqʼoqʼebʼal ri apóstoles.

13. ¿Jas xubʼan ri Jesús kukʼ ri utijoxelabʼ paneʼ kʼo xesach wi? (Mateo 20:25-28).

13 ¿Jas xubʼan ri Jesús kukʼ? Xpe ta royowal. Xubʼij ta chke che keʼutzukuj chi nikʼaj achijabʼ che más kemachʼachʼik y che más kkiloqʼoqʼej kibʼ. Xaneʼ xeʼutoʼo rech kkichʼobʼo che utz ta ri xkibʼano, rumal che retaʼm che kʼo jun utzalaj kanimaʼ (chasikʼij uwach Mateo 20:25-28). Ri Jesús amaqʼel xeʼuloqʼoqʼej ri rapóstoles paneʼ kʼi mul xesachik (Mar. 9:34; Luc. 22:24). 

14. ¿Jas kibʼanik ri winaq pa ri kitiempo ri apóstoles?

14 Ri Jesús xchoman chrij jasche jewaʼ xkibʼan ri apóstoles (Juan 2:24, 25). Pa riʼ ri tiempo, ri e kʼamal taq bʼe re ri kojonem sibʼalaj utz kkilo che nim keʼilik o kʼo nim keqeleʼn (Mat. 23:6; chajunamaj rukʼ ri video Asientos del frente en la sinagoga, pa ri nota re estudio re Mateo 23:6, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo). Ri e kʼamal taq bʼe judíos kkichomaj che más nim kibʼanik chkiwach ri nikʼaj chik (Luc. 18:9-12). f Rumal laʼ, ri Jesús retaʼm che weneʼ are bʼanowinaq chke ri apóstoles che kkichomaj che nim kibʼanik (Prov. 19:11). Ri Jesús retaʼm che kʼo kesach wi ri rapóstoles xuqujeʼ xtakʼiʼ ta royowal kukʼ are chiʼ xkibʼan jastaq che utz taj. Xaneʼ rukʼ paciencia xeʼutoʼo rech kemachʼachʼik y keloqʼoqʼenik.

¿JAS KQABʼAN CHE RESAXIK UWACH RI JESÚS?

15. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri xkibʼan ri Santiago y Juan?

15 Kʼo kqetaʼmaj chkij ri Santiago y ri Juan. Rumal che utz ta ri xkibʼano che xkaj ketʼuyiʼ rukʼ ri Jesús pa ri uQʼatbʼal tzij. Xuqujeʼ utz ta ri xkibʼan ri e nikʼaj chi apóstoles are chiʼ xpe koyowal chke. Je ta xubʼan ri Jesús, xaneʼ xukʼut loqʼoqʼebʼal chke konojel. ¿Jas kqetaʼmaj chrij wariʼ? Are ta kqil ri kesach wi ri qachalal, xaneʼ chojchoman chrij jasche ri qachalal xubʼan jun kʼax chqe. Chojchoman na chrij wariʼ: «¿Jasche utz ta xwil ri xubʼano? ¿Jas bʼantajik rajawaxik kinkʼexo? ¿La xa kʼo tajin kukʼulmaj ri qachalal? ¿La mat are utz che kinkuy umak paneʼ utz ta ri xubʼano?». We kqatzalij ta ukʼaxel ri kʼax che kbʼan chqe y kqakuy kimak ri e qachalal kqakʼutu che oj qastzij cristianos.

16. ¿Jas más kqetaʼmaj chrij ri ukʼutbʼal ri Jesús?

16 Ri xubʼan ri Jesús kukʼut chqawach che rajawaxik kqachʼobʼ ri keriqitaj wi ri e qachalal (Prov. 20:5). Ri Jesús kkunik kril ri kʼo pa kanimaʼ ri winaq, are kʼu ri oj kojkun taj. Are kʼu kojkunik kkʼojiʼ qapaciencia kukʼ ri e qachalal are chiʼ kʼo kesach wi (Efes. 4:1, 2; 1 Ped. 3:8). Jun chke ri kojtoʼwik are che kqetaʼmaj más kiwach. Chqilampeʼ jun kʼutbʼal.

17. ¿Jas xkʼulmatajik are chiʼ jun solinel rech circuito xretaʼmaj más uwach jun qachalal?

17 Jun solinel re África oriental xubʼij che are chiʼ xretaʼmaj uwach jun qachalal xuchomaj che sibʼalaj kʼan. ¿Jas xubʼan ri solinel rech xretaʼmaj más uwach ri qachalal? Ri areʼ kubʼij: «Xinya ta kan rachilaxik, xaneʼ más xinkʼojiʼ rukʼ». Rumal laʼ, ri solinel xretaʼmaj che ri qachalal jewaʼ ri ubʼantajik rumal ri xbʼan che ukʼiysaxik. Xubʼij chik: «Y xwilo che paneʼ jewaʼ xuriqo ri areʼ tajin kukoj uchuqʼabʼ che ukʼexik ri ubʼantajik, rumal laʼ, sibʼalaj nim xwilo. Y xojux utzalaj taq achiʼl». We kqakoj qachuqʼabʼ che retaʼmaxik kiwach ri e qachalal, más keqaloqʼoqʼej riʼ.

18. ¿Jas preguntas rajawaxik kojchoman chrij we kʼo jun qachalal kubʼan jun kʼax chqe? (Proverbios 26:20).

18 Weneʼ jujun taq mul rajawaxik kojchʼaw rukʼ jun qachalal che xubʼan jun kʼax chqe. Are kʼu, are chiʼ majaʼ kojchʼaw rukʼ, utz che kojchoman chrij wariʼ: «¿La qas wetaʼm ronojel ri xkʼulmatajik?» (Prov. 18:13). «¿La xa ta chubʼanik xubʼano?» (Ecl. 7:20). «¿La kʼo jumul jeʼ wariʼ xinbʼan in ojer kanoq?» (Ecl. 7:21, 22). «¿La ksukʼumataj ri kʼax we kinchʼaw rukʼ o xa knimataj más?» (chasikʼij uwach Proverbios 26:20). We kojchoman chrij ri preguntas riʼ are chiʼ majaʼ kojchʼawik, weneʼ kojutoʼo rech kqasach kan ri xkʼulmatajik y kqakʼut loqʼoqʼenik.

19. ¿Jas kqaj kqabʼano?

19 Qonojel ri oj testigos rech Jehová kqakʼutu che oj qastzij cristianos. ¿Jas kqabʼan che ukʼutik? Are chiʼ keqaloqʼoqʼej ri qachalal paneʼ kkibʼan jun kʼax chqe. Rukʼ wariʼ ri e winaq kkilo che oj ri oj qastzij cristianos y weneʼ kkaj kkiqʼijilaj ri Dios che kloqʼoqʼenik. Rumal laʼ, chqakojoʼ qachuqʼabʼ che ukʼutik ri loqʼoqʼebʼal che rajawaxik kukʼut jun qastzij cristiano.

BʼIXONEM 17 Kwaj

a E kʼi winaq kkaj kketaʼmaj chrij ri Jehová are chiʼ kkil ri loqʼoqʼebʼal che kʼo chqaxoʼl. Are kʼu, rumal che xa oj ajmakibʼ weneʼ jujun taq mul kqakʼut ta loqʼoqʼebʼal. Pa wajun kʼutunem riʼ kqil na jasche sibʼalaj nim ubʼanik kqakʼut loqʼoqʼebʼal y jas kqetaʼmaj chrij ri Jesús are chiʼ ri utijoxelabʼ kʼo xesach wi.

c Chawilaʼ ri kʼutunem «Ri nukʼaslemal kʼo chi upatan», re ri wuj La Atalaya 1 re noviembre 2012, uxaq 13 y 14.

d Chawilaʼ ri kʼutunem «Qas ta xinkikot pa ri nukʼaslemal», re ri wuj Atalaya 1 re mayo 2012, uxaq 18 y 19.

e Pa wajun kʼutunem tajin ta kchʼaw chrij ri nimaʼq taq makaj jas ri kubʼij pa 1 Corintios 6:9, 10. Are ri kʼamal taq bʼe keʼilow ri kkibʼan ri makaj riʼ.

f Are waʼ ri xubʼij jun kʼamal bʼe judío ojer: «Weneʼ xa e treinta sukʼalaj taq winaq e kʼo pa ri uwach Ulew junam rukʼ ri Abrahán. We e kʼo treinta, ri in y ri nukʼojol oj jun chkixoʼl; we e kʼo diez, ri in y ri nukʼojol oj jun chkixoʼl; we e kʼo cinco, ri in y ri nukʼojol oj jun chkixoʼl; we e kʼo kebʼ, xaq xiw ri in y ri nukʼojol; y we xa jun, xaq xiw ri in».