Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 10

BʼIXONEM 13 Cristo jun utzalaj kʼutbʼal

Mayaʼ kan uterenexik ri Jesús are chiʼ kbʼantaj aqasanjaʼ

Mayaʼ kan uterenexik ri Jesús are chiʼ kbʼantaj aqasanjaʼ

«We kʼo jun kraj kinuterneʼj, chuyaʼ kan ubʼanik ri kraj ri areʼ, ronojel taq qʼij chrukʼaj ri ucheʼ re kʼaxkʼolil y muya kan nuterneʼxik» (LUC. 9:23, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo).

KYAʼ UBʼIXIK

Wajun kʼutunem riʼ kojutoʼ qonojel, are kʼu más na ri kʼateʼ xkibʼan kiqasanjaʼ xuqujeʼ ri kkichomaj ubʼanik, rech amaqʼel keʼux sukʼ che ri Dios.

1, 2. ¿Jas utzilal kuriq jun winaq are chiʼ kubʼan uqasanjaʼ?

 ARE chiʼ jun winaq kubʼan uqasanjaʼ, kux jun chke ri ufamilia ri Jehová. ¡Sibʼalaj kuya kikotemal! Jachin taq ri kʼo jun utzalaj kachilanik rukʼ ri Jehová qas kkibʼij ke riʼ ri xubʼij ri salmista David,: «Utz re ri winaq ri kchaʼ la ri kkʼam kʼu la bʼik rech kjeqiʼ chanaqaj la, pa taq ri kʼolbʼal ri e kʼo pa ri achoch la» (Sal. 65:4).

2 Are kʼu ri Jehová kuya taj che xaq apachike kok pa ri utinamit. Junam rukʼ ri xqetaʼmaj pa ri jun kʼutunem kanoq, ri Jehová kqebʼ kukʼ e jachin taq kkaj keʼux rachiʼl (Sant. 4:8). Are chiʼ ri winaq kkijach ri kikʼaslemal che ri Jehová y kkibʼan kiqasanjaʼ, kkʼojiʼ jun utzalaj achilanik chkixoʼl rukʼ ri Jehová y ri areʼ kubʼij chke: «Kiwil kʼu na […] keʼenjaq taq na chiwe ri wentaʼn re ri kaj che uqʼijik piwiʼ tewichibʼal ri ri man kʼo ta kʼo wi» (Mal. 3:10; Jer. 17:7, 8).

3. ¿Jas rajawaxik kqabʼan qonojel ri oj cristianos are chiʼ kqajach ri qakʼaslemal che ri Dios y kqabʼan qaqasanjaʼ? (Eclesiastés 5:4, 5).

3 Ri qasanjaʼ are ri umajixik upatanexik ri Jehová. Qonojel ri oj cristianos kqaj kqabʼan ri xqatzujuj che ri Jehová, paneʼ kqariq kʼax (chasikʼij Eclesiastés 5:4, 5). Xuqujeʼ kqabʼan qe ri xubʼan ri Jesús (Mat. 28:19, 20; 1 Ped. 2:21). Wajun kʼutunem riʼ kojutoʼ che ubʼanik.

MAYAʼ KAN UTERENEXIK RI JESÚS ARE TAQ KARIQ KʼAX

4. ¿Jas kraj kubʼij che kqukʼaj ri qacheʼ «re kʼaxkʼolil»? (Lucas 9:23).

4 Machomaj che kariq ta chi kʼax are taq kbʼan taj ri aqasanjaʼ. Ri Jesús xubʼij che chkijujunal ri discípulos rajawaxik «ronojel taq qʼij [k]rukʼaj ri ucheʼ re kʼaxkʼolil» (chasikʼij Lucas 9:23, TNM). ¿La xraj xubʼij ri Jesús che amaqʼel kkiriq kʼax? Je taj. Xaneʼ, paneʼ kkiriq tewchibʼal are kʼu xuqujeʼ kkikʼulmaj na jujun taq kʼax che sibʼalaj kuya bʼis chke (2 Tim. 3:12).

5. ¿Jas taq tewchibʼal xubʼij ri Jesús che kkiriq ri kkikoj kichuqʼabʼ che upatanixik ri Dios?

5 Qastzij che weneʼ ri at ariqom chi kʼax kumal ri afamilia, o weneʼ xaxutuj utzukuxik más jastaq awe rumal che kawaj kapatanij más ri Jehová (Mat. 6:33). We are laʼ ri tajin kabʼano, qas chakojoʼ che ri Jehová kril ri tajin kabʼan che upatanexik (Heb. 6:10). Weneʼ qas awilom che qastzij ri xubʼij ri Jesús: «Qastzij kinbʼij chiwe, chi konojel ri kiyoʼm kan kachoch, kachalal, kinan, kitat, kixoqil, kalkʼwaʼl o kulew rumal wech in xuqujeʼ rumal kech ri utzalaj taq tzij, ri e areʼ kkikʼam na jun sient je taq waʼ pa taq we qʼij riʼ: kachoch, kachalal, kinan, kalkʼwaʼl, kulew, paneʼ rukʼ riqoj kʼax. Chupam kʼut ri kʼakʼ uwach ulew, kkiriq na ri junalik kʼaslemal» (Mar. 10:29, 30). Ronojel ri tewchibʼal che ariqom kjunamataj ta rukʼ ri jujun taq kʼax che ariqom (Sal. 37:4).

6. ¿Jasche rajawaxik kakoj na achuqʼabʼ chuwach «ri itzel urayibʼal ri [...]atiʼjal», are chiʼ kabʼan ri aqasanjaʼ?

6 Are chiʼ kbʼantaj ri aqasanjaʼ, rajawaxik kakoj achuqʼabʼ chuwach ri itzel taq rayibʼal (1 Juan 2:16). Rumal che at ajmak, paneʼ jujun taq mul kanaʼ awe ri xunaʼ ri apóstol Pablo, che xubʼij: «Kkikot ri wanimaʼ rumal ri upixabʼ ri Dios, kinwil kʼu jun pixabʼ chik pa ri nucuerpo, ri kukʼulelaj ri pixabʼ ri utz kril wi ri nuchomanik. In kʼo kʼu pa uqʼabʼ ri upixabʼ ri mak, ri kʼo pa ri nucuerpo» (Rom. 7:22, 23). Weneʼ katbʼisonik rumal che kpe itzel taq rayinik pa ajolom. Are kʼu we katchoman chrij ri xabʼij che ri Jehová are chiʼ xajach ri akʼaslemal che, wariʼ katutoʼo rech kaxutuj ri makaj y katux sukʼ che. ¿Jasche kqabʼij wariʼ?

7. ¿Jasche are chiʼ qajachom chi ri qakʼaslemal che ri Dios kojutoʼo rech kqakʼut sukʼilal?

7 Are chiʼ jun winaq kujach ri ukʼaslemal che ri Jehová, kubʼan ta chi ri kraj ri areʼ. Wariʼ kraj kubʼij che kuxutuj ri itzel taq rayinik che utz ta kril ri Jehová (Mat. 16:24). Rumal laʼ, are taq oj kʼo chuwach jun itzelal o jun makaj, kqachomaj ta na riʼ jas kqabʼano. Ri oj xaq xiw rajawaxik kojux sukʼ che ri Jehová. Are kqaj kqakikotemaj. Are chiʼ xqajach ri qakʼaslemal che ri Jehová, xqabʼij che che kqabʼan ta chi ri jastaq che kqaj oj. Kqaj kqabʼan qe junam rukʼ ri Job, che paneʼ xqʼax pa kʼi taq kʼax are kʼu xux sukʼ che ri Dios kʼa pa ri ukamikal (Job 27:5).

8. ¿Jasche ri uchomaxik che qajachom chi ri qakʼaslemal che ri Dios kojutoʼo rech kqaxutuj ri makaj?

8 Are chiʼ kojchoman chrij che qajachom chi ri qakʼaslemal che ri Jehová wariʼ kojutoʼo rech kqaxutuj ri makaj. Chojchoman chrij wariʼ, ¿la xaq utz chqe che kojuchʼabʼej jun winaq che kʼulan chik? ¡Qastzij che utz ta riʼ kqilo! Are chiʼ xqajach ri qakʼaslemal che ri Jehová, xqabʼij che che ronojel wariʼ kqaxutuj. Rumal che are taq kqajach ri qakʼaslemal che ri Jehová kqakoj qachuqʼabʼ che uxutuxik ri itzel taq rayinik y kʼateʼ ta chi kqakoj qachuqʼabʼ are chiʼ oj kʼo chi chuwach. Qas kqaxutuj ronojel «ri kibʼe ri e bʼanal taq etzelal» (Prov. 4:14, 15).

9. ¿Jasche uchomaxik chrij che qajachom chi ri qakʼaslemal che ri Jehová kojutoʼ che upatanexik nabʼe pa ri qakʼaslemal?

9 ¿Y we kbʼix jun qachak che kuya ta bʼe chqe che kojbʼe pa ri riqbʼal ibʼ? Qas qetaʼm riʼ ri rajawaxik kqabʼano. Qetaʼm che utz taj kqakʼam jun chak junam rukʼ wariʼ. Rumal laʼ kqakʼam ta ri chak tekʼuriʼ kqatzukuj chik jas kqabʼano rech kqaya más che ri Jehová. Ri ukʼutbʼal ri Jesús nim kojutoʼ wi. Junam rukʼ ri Jesús che xubʼan ronojel ri xqaj chuwach ri uTat, ri oj xuqujeʼ rajawaxik kqakoj qachuqʼabʼ y kqaxutuj apachike jastaq che kubʼan kʼax che ri qachilanik rukʼ ri Jehová (Mat. 4:10; Juan 8:29).

10. ¿Jas kubʼan ri Jehová che qatoʼik rech kqaya ta kan uterenexik ri Jesús are chiʼ kbʼantaj ri qaqasanjaʼ?

10 Qastzij che are chiʼ kojtaqchiʼx che ubʼanik jun mak o ri kʼax che kqariq pa ri qakʼaslemal, rukʼ waʼ kqakʼutu che kqabʼan qe junam rukʼ ri xubʼan ri Jesús. Y qas qetaʼm che ri Jehová kojutoʼ che ubʼanik, rumal che ri Biblia kubʼij: «Ri Dios [...] man kuya taj kixkʼambʼejexik xaneʼ xaq xuwi ri kixkun che uqʼatixik uwach, kuya kʼu xuqujeʼ junam rukʼ ri kʼambʼejebʼal ri elebʼal» (1 Cor. 10:13).

¿JAS KATKUNIK KABʼANO RECH KAYA TA KAN UTERENEXIK RI JESÚS?

11. ¿Jas riʼ ri más utz kojkunik kqabʼano rech kqaya ta kan uterenexik ri Jesús? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri e wachbʼal).

11 Ri Jesús xupatanij ri Jehová rukʼ ronojel ranimaʼ y xux sukʼ che ri Dios rumal che xubʼan uchʼawem che (Luc. 6:12). Jun che katkunik kabʼano rech kaya ta kan uterenexik ri Jesús are che kaya ta kan unimarisaxik ri akojonik rech más katqebʼ rukʼ ri Jehová. Ri Biblia kubʼij: «Kʼatekʼuriʼ, kamik riʼ pa ronojel ri ujopaninaq wi, joʼ bʼaʼ pa we bʼe riʼ» (Filip. 3:16, Ri Tyoxlaj Wuj). Weneʼ kʼo jujun taq mul kawetaʼmaj na ri xkibʼan jujun qachalal che upatanexik más ri Jehová. Weneʼ xebʼe pa ri Tijobʼal chke ri kkiya ubʼixik ri Ajawbʼal o xebʼe pa jun chi lugar rech kkiya ri kitobʼanik. ¿La katkun at kabʼan awe junam rukʼ ri xkibʼan areʼ? Ri oj upatanelabʼ ri Jehová kqakoj qachuqʼabʼ rech kqabʼan más pa ri utinamit (Hech. 16:9). Are kʼu, ¿we katkun ta che ubʼanik? Kachomaj taj che kʼo ta apatan. Ri más nim ubʼanik che kubʼan jun cristiano are kuya ta kan upatanexik ri Dios (Mat. 10:22). Chnaʼtaj chawe che ri Jehová sibʼalaj kkikotik are chiʼ kabʼan ri katkun che ubʼanik y kabʼan jujun jastaq ri katnaʼw che ubʼanik. Je wariʼ katkunik katerneʼj ri Jesús are taq kbʼantaj ri aqasanjaʼ (Sal. 26:1).

Are chiʼ kbʼantaj ri aqasanjaʼ chabʼanaʼ más pa ri akojonik rech más katqebʼ rukʼ ri Jehová. (Chawilaʼ ri párrafo 11).


12, 13. ¿Jas katkunik kabʼano we kawilo che qas ta chi katkikot che upatanixik ri Dios? (1 Corintios 9:16, 17; xuqujeʼ chawilaʼ ri recuadro « Jas kqabʼano rech kqaya ta kan upatanixik ri Dios»).

12 ¿Y we kawilo che pa ri achʼawem kakʼex ta ri kabʼij che ri Jehová, o qas ta chi katkikotik are chiʼ katzijoj ri utzij ri Dios y are chiʼ kasikʼij ri Biblia? We kakʼulmaj wariʼ are chiʼ abʼanom chi ri aqasanjaʼ, machomaj che nim ta chi katril wi ri Jehová. Rumal che oj ajmakibʼ qonojel jujun taq mul weneʼ kqanaʼo che qas ta chi kojkikotik. Chatchoman chrij ri ukʼutbʼal ri Pablo. Paneʼ ri areʼ xukoj uchuqʼabʼ che resaxik uwach ri Jesús, are kʼu jujun taq mul xunaʼo che kkun ta che ubʼanik ri kqaj chuwach ri Dios (chasikʼij 1 Corintios 9:16, 17). Xubʼij: «We kʼu man kintzijoj ri kolobʼal ibʼ rukʼ ri qas nurayibʼal, xa bʼaʼ in taqchiʼm riʼ che ubʼanik». Pa nikʼaj chi tzij ri Pablo xukoj uchuqʼabʼ che ubʼanik ri uchak che ri Dios paneʼ jujun taq mul kʼo ta uchuqʼabʼ.

13 Xa junam rukʼ, kaya taj che ri kanaʼo kubʼan chawe che kaya kan upatanexik ri Dios. Xaneʼ chakojoʼ achuqʼabʼ che ubʼanik ri kqaj chuwach ri Dios paneʼ kanaʼo che katkun ta che ubʼanik. Are chiʼ kqʼax ri tiempo wariʼ ktobʼan chawe pa ri akʼaslemal. We kakoj achuqʼabʼ che ukowirisaxik ri akojonik, wariʼ katutoʼo rech kaya ta kan uterenexik ri Jesús. Are chiʼ kbʼantaj ri aqasanjaʼ y ri kabʼano ktobʼan chke ri qachalal rumal che kkilo che tajin kakoj achuqʼabʼ che upatanexik ri Dios (1 Tes. 5:11).

CHATCHOMAN CHRIJ RI TAJIN KABʼANO

14. ¿Jas rajawaxik kojchoman chrij y jasche? (2 Corintios 13:5).

14 Are chiʼ bʼantajinaq chi ri aqasanjaʼ, utz che katchoman chrij ri tajin kabʼano (chasikʼij 2 Corintios 13:5). Jun kʼutbʼal, chawilaʼ we tajin kabʼan achʼawem ronojel taq qʼij, we tajin kasikʼij ri Biblia, we amaqʼel katbʼe pa ri e riqbʼal ibʼ y katzijoj ri utzij ri Dios. Chakojoʼ achuqʼabʼ rech kabʼan wariʼ rukʼ kikotemal. Chatchoman chrij wariʼ: «¿La kinkunik kinqʼalajisaj che jun winaq ri nabʼe taq etaʼmanik re ri Biblia? ¿La kʼo kinkunik kinbʼano rech más kinkikot che upatanixik ri Dios? ¿La qas wetaʼm jas kintaʼ che ri Dios pa ri nuchʼawem? ¿La kinkʼutu che qas kinkubʼsaj nukʼuʼx chrij? ¿La tajin kinkoj nuchuqʼabʼ rech kinbʼe pa ronojel ri e riqbʼal ibʼ? ¿Jas kinkunik kinbʼano rech qas kintatabʼej ri kbʼix pa ri e riqbʼal ibʼ y rech kinya utz taq comentarios?».

15, 16. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri xukʼulmaj ri a Robert?

15 Xuqujeʼ utz che katchoman chrij jas riʼ ri tajin kakoj achuqʼabʼ chuwach. Chqilampeʼ ri xukʼulmaj jun qachalal rech kqilo che rajawaxik kqakoj qachuqʼabʼ. Jun qachalal ubʼiʼ Robert kubʼij wariʼ: «Are chiʼ 20 nujunabʼ, kʼo jun nuchak re nikʼaj qʼij. Jun qʼij, are chiʼ xintoʼtaj pa ri nuchak jun wachiʼl ixoq xubʼij chwe che kinbʼe rukʼ pa rachoch. Xubʼij che xaq qatukel kojkʼojiʼ chilaʼ y che rumal laʼ kojkunik kqabʼan ri kqaj. Nabʼe xinbʼij jujun jastaq che rech kuchʼobʼo che kwaj taj, are kʼu xinqʼalajisaj na chuwach jasche kwaj taj». Ri a Robert xkunik xuxutuj wariʼ, y sibʼalaj utz ri xubʼano. Tekʼuriʼ xchoman chrij ri xukʼulmaj y xuchomaj che más utz riʼ wet aninaq xubʼij che kraj taj. Kubʼij: «Aninaq taj xinbʼij no, junam rukʼ ri xubʼan ri José che ri rixoqil ri Potifar (Gén. 39:7-9). Xinchomaj taj che kʼax ubʼixik che che kwaj taj. Ri xkʼulmatajik xukʼut chnuwach che rajawaxik kinnimarisaj más ri nukojonik chrij ri Jehová».

16 Chachomajampeʼ che kattaqchiʼx che ubʼanik jun makaj y katkunik kaxutuj. Are kʼu paneʼ katkunik kaxutuj, utz che katchoman chrij ri xubʼan ri a Robert. Chabʼij wariʼ chbʼil awibʼ: «¿La matam xinbʼij che kwaj taj?». We kawilo che kʼo rajawaxik kasukʼumaj mubʼan kebʼ akʼuʼx. Xaneʼ chatkikotoq rumal che xawilo che kʼo rajawaxik kasukʼumaj. Chabʼij wariʼ che ri Jehová y chakojoʼ achuqʼabʼ rech kabʼan ronojel ri ktaqan wi (Sal. 139:23, 24).

17. Junam rukʼ ri xukʼulmaj ri a Robert, ¿jas kkʼulmataj rukʼ ri ubʼiʼ ri Jehová we kojux sukʼ che?

17 Ri a Robert kʼo más xukʼulmaj. Ri areʼ kubʼij chik: «Are chiʼ xinbʼij che ri wachiʼl che kwaj taj, ri areʼ xubʼij chwe ‹Are laʼ ri kwaj kinwilo›. Xinbʼij che che kinchʼobʼ taj jas ri kraj kubʼij. Xubʼij chwe che jun rachiʼl —che nabʼe xux Testigo— xubʼij che, che konojel ri alabʼom alitomabʼ che e Testigos qas ta kkipatanij ri Dios rukʼ ronojel kanimaʼ y che we ketaqchix che ubʼanik jun makaj aninaq kkibʼanalaʼ. Rumal laʼ xubʼij che ri rachiʼl che kraj krilo we qastzij ri xubʼij che. ¡Sibʼalaj kinkikotik che xintzʼilobʼisaj ta ri ubʼiʼ ri Jehová!».

18. ¿Jas kawaj kabʼano are chiʼ kbʼantaj ri aqasanjaʼ? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri recuadro « Kebʼ kʼutunem che nim katutoʼ wi»).

18 Are chiʼ kajach ri akʼaslemal che ri Jehová y kabʼan aqasanjaʼ, tajin kakʼutu che kawaj kachʼajchʼobʼisaj ri ubʼiʼ apastaneʼ ri kakʼulmaj. Y qas chakojoʼ che ri Jehová kril ronojel ri kʼax che kariqo, xuqujeʼ ri makaj che kaxutuj. Ri areʼ krilo are chiʼ kakoj achuqʼabʼ rech katux sukʼ chuwach y ri areʼ katutewchiʼj na. Qas chawetaʼmaj che rukʼ ri ruxlabʼixel ri Dios kariq ri chuqʼabʼ che kajwataj chawe rech kabʼan ri kqaj chuwach (Luc. 11:11-13). Rukʼ ri utobʼanik ri Jehová ri at katkunik kaya ta kan uterenexik ri Jesús are chiʼ kbʼantaj ri aqasanjaʼ.

¿JAS KAYA UBʼIXIK?

  • ¿Jas kraj kubʼij che ri oj cristianos kqukʼaj ri qacheʼ «re kʼaxkʼolil»?

  • ¿Jas katkunik kabʼano rech kaya ta kan uterenexik ri Jesús are chiʼ abʼanom chi ri aqasanjaʼ?

  • ¿Jasche nim katutoʼ wi unaʼtaxik che ajachom chi ri akʼaslemal che ri Dios?

BʼIXONEM 89 Ktewchix ri ktatabʼenik xuqujeʼ knimanik