Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 13

BʼIXONEM 127 Ri winaq che kwaj kinuxik

Qas chakubʼaʼ akʼuʼx che ri Jehová kkikot awukʼ

Qas chakubʼaʼ akʼuʼx che ri Jehová kkikot awukʼ

«[¡]Kinkikot awumal!» (LUC. 3:22).

KYAʼ UBʼIXIK

Ri kqabʼan chqajujunal rech qas kqakojo che ri Jehová kkikot qukʼ.

1. ¿Jas weneʼ kkichomaj jujun taq upatanelabʼ ri Jehová?

 ¡SIBʼALAJ kuya kikotemal chqe are chiʼ kqetaʼmaj che Jehová kkikot rukʼ ri utinamit! (Sal. 149:4). Are kʼu, weneʼ jujun kubʼan kebʼ kikʼuʼx y kkichomaj: «Qastzij che ri Jehová kkikot rukʼ ri utinamit, are kʼu ¿la kkikot wukʼ in?». E kʼi chke ri upatanelabʼ ri Dios re ojer kanoq kʼax xkibʼan che ukojik che ri Jehová kkikot kukʼ (1 Sam. 1:6-10; Job 29:2, 4; Sal. 51:11).

2. ¿E jachin taq ri kkikot ri Jehová kukʼ?

2 Ri Biblia kubʼij che paneʼ oj ajmakibʼ taq winaq kojkunik kqabʼano che ri Jehová kkikot qukʼ. ¿Jas rajawaxik kqabʼano? Rajawaxik kqakʼutu che kojkojon chrij ri Jesús y kqabʼan qasanjaʼ (Juan 3:16). Je wariʼ kqakʼut chkiwach konojel che xqakʼex ri qakʼaslemal y che xqabʼij che ri Jehová che kqabʼan ri urayibʼal (Hech. 2:38; 3:19). Ri Jehová sibʼalaj kkikotik are chiʼ krilo che kqabʼan wariʼ rech kojkunik kojux rachiʼl. We kqakoj qachuqʼabʼ che ubʼanik ri xqatzujuj che ri Jehová are chiʼ xqajach ri qakʼaslemal che, wariʼ kubʼano che ri areʼ kojuchajij y kuyaʼo che kojux rachiʼl (Sal. 25:14).

3. ¿Jas preguntas kqatzalij na uwach pa wajun kʼutunem riʼ?

3 Are kʼu, ¿jasche e jujun kkichomaj che ri Jehová kkikot ta kukʼ? ¿Jas kubʼan che ukʼutik che sibʼalaj kkikot qukʼ? ¿Y jas kojtoʼwik rech qas kqakojo che kkikot qukʼ?

¿JASCHE E JUJUN KKICHOMAJ CHE RI JEHOVÁ KKIKOT TA KUKʼ?

4, 5. ¿Jas ri kojkunik kqakojo paneʼ kqanaʼo che kʼo ta qapatan?

4 Kʼi chqe qanaʼom che kʼo ta qapatan are chiʼ oj nitzʼaq na (Sal. 88:15). Jun qachalal ubʼiʼ Adrián kubʼij: «Amaqʼel kinchomaj che kʼo ta nupatan. Knaʼtaj chwe are chiʼ kʼa in nitzʼ na, kintaʼ che ri Jehová che ri nufamilia kekunik kekʼojiʼ pa ri kotzʼiʼjalaj uwach Ulew, are kʼu kinchomaj che ri in taqal ta chwe che kinkʼojiʼ chilaʼ». Ri a Tony kubʼij ri xbʼan che ukʼiysaxik kumal ri unan utat che e Testigos taj: «Kʼo ta jumul xkibʼij chwe che kinkaj y che kekikot wukʼ. Kkibʼano che kinnaʼo che kinkun ta che ubʼanik ri kkaj che kinbʼano».

5 We jujun taq mul kqanaʼo che kʼo ta qapatan, chnaʼtaj chqe che are ri Jehová ri xojkʼamow lo pa ri utinamit (Juan 6:44). Ri areʼ are kril ri utz taq qabʼantajik —paneʼ oj kojkun ta che rilik— y qas retaʼm ri qabʼantajik (1 Sam. 16:7; 2 Crón. 6:30). Rumal laʼ, we kubʼij che nim qabʼanik, kqakoj ri kubʼij chqe (1 Juan 3:19, 20).

6. ¿Jas xunaʼ ri Pablo are chiʼ knaʼtaj ri umak che?

6 Weneʼ jujun chqe kojbʼison na rumal ri itzel taq jastaq che xqabʼan kan nabʼe are chiʼ majaʼ kqetaʼmaj uwach ri Jehová (1 Ped. 4:3). Nikʼaj chik weneʼ naj tiempo chik tajin kkipatanij ri Jehová rukʼ sukʼilal, are kʼu tajin kkikoj na kichuqʼabʼ chuwach ri itzel taq rayinik. ¿E ri at? ¿La katbʼison na rumal ri abʼanom ojer kanoq? We jeʼ, weneʼ ri kikʼutbʼal ri upatanelabʼ ri Jehová ojer kanoq katutoʼo, rumal che xkinaʼ ri tajin kanaʼo. Jun kʼutbʼal, ri apóstol Pablo xbʼisonik are chiʼ knaʼtaj ri makaj che xubʼan nabʼe kanoq (Rom. 7:24). Paneʼ xuya kan ubʼanik ri makaj y xubʼan uqasanjaʼ, amaqʼel xubʼij che «kʼo ta [...]ubʼanik chkixoʼl ri taqomxenlabʼ» y che are ri nim na umak chkiwach konojel (1 Cor. 15:9; 1 Tim. 1:15).

7. ¿Jas kojkunik kqakojo we kqaya kan ubʼanik ri makaj?

7 Ri loqʼalaj qaTat qas kukuy qamak we kqakʼex ri qakʼaslemal (Sal. 86:5). Rumal laʼ, we qas kqaya kan ubʼanik ri makaj, kojkunik kqakojo che qas kubʼan ri kubʼij: qastzij riʼ che ukuyum chi ri qamak (Col. 2:13).

8, 9. ¿Jas kojtoʼwik rech kqachomaj taj che ri Jehová kkikot ta rukʼ ri tajin kqabʼano?

8 Qonojel kqaj kqabʼan más che upatanexik ri Jehová. Are kʼu weneʼ jujun kkinaʼo che ronojel ri kkibʼano ktobʼan taj rech kkikot ri Dios kukʼ. Jun qachalal ixoq ubʼiʼ Amanda kubʼij: «Amaqʼel kinchomaj che rech kkikot ri Jehová wukʼ rajawaxik che más y más kinpatanij. Rumal laʼ, jujun taq mul kwaj kinbʼan ri kinkun ta che ubʼanik. Y are chiʼ kwilo che ‹kinkun ta che ubʼanik›, kinchomaj che ri Jehová kkikot ta wukʼ, junam rukʼ ri kinnaʼ in che kinnaʼ ta kikotemal rumal ri kinkun ta che ubʼanik».

9 ¿Jas kojtoʼwik rech kqachomaj taj che ri Jehová kkikot ta rukʼ ri kqabʼano? Chnaʼtaj chqe che ri areʼ, retaʼm ri kojkun che ubʼanik y kutaʼ ta ri kojkun ta che ubʼanik. We ri tajin kqabʼan che upatanexik are ri kojkun che ubʼanik, paneʼ nim o nim taj, ri areʼ kkikot qukʼ. Chojchoman chkij ri upatanelabʼ ri Jehová re ojer che xkipatanij rukʼ ronojel kanimaʼ. Jun kʼutbʼal, ri Pablo pa kʼi junabʼ xupatanij ri Jehová, kʼi kilómetros xubʼinibʼej y xubʼano che xekʼojiʼ kʼi congregaciones. Are kʼu xopan jun tiempo che xkʼextaj ri ukʼaslemal y xkun ta chik xutzijoj ri utzij ri Dios junam rukʼ ri xubʼan nabʼe kanoq. ¿La xkikot ta chi ri Jehová rukʼ? Xkikotik. Ri Pablo xubʼan ri xkun che ubʼanik y ri Jehová xutewchiʼj (Hech. 28:30, 31). Junam rukʼ ri Pablo, amaqʼel taj kojkunik kqabʼan más che upatanexik ri Jehová, are kʼu ri nim ubʼanik chuwach ri Jehová are ri rumal che kqabʼano. Chanim riʼ chqilaʼ jujun che ri kubʼan ri Jehová che ukʼutik chqawach che kkikot qukʼ.

¿JAS KUBʼAN RI JEHOVÁ CHE UKʼUTIK CHQAWACH CHE KKIKOT QUKʼ?

10. ¿Jas kubʼan ri Jehová che «ubʼixik» chqe che kkikot qukʼ? (Juan 16:27).

10 Are kukoj ri Biblia. Ri Jehová qas kukʼut chkiwach ri upatanelabʼ che keraj y kkikot kukʼ. Pa ri Biblia kamul xubʼij che ri Jesús are ri loqʼalaj ukʼojol y kkikot rukʼ (Mat. 3:17; 17:5). ¿La kawaj che ri Jehová kubʼij wariʼ chawe? Qastzij riʼ che ri Jehová kchʼaw ta lo qukʼ pa ri kaj. Are kʼu kchʼaw qukʼ pa ri Biblia. Are chiʼ kqasikʼij ri utzalaj taq tzij che xubʼij ri Jesús chke ri utijoxelabʼ, kqanaʼo jetaneʼ che are ri Jehová tajin kubʼij chqe (chasikʼij Juan 16:27). Ri Jesús xresaj uwach ri Jehová. Rumal laʼ are chiʼ ri Jesús xubʼij sukʼ chke ri Utijoxelabʼ paneʼ e ajmakibʼ, kojkunik kqachomaj che ri Jehová je waʼ ri kubʼij chqe (Juan 15:9, 15).

Ri Jehová kʼi kubʼan che ukʼutik chqawach che kkikot qukʼ. (Chawilaʼ ri párrafo 10).


11. ¿Jasche utz taj che kqachomaj che ri kʼax che kqakʼulmaj kukʼutu che ri Dios kkikot ta chi qukʼ? (Santiago 1:12).

11 Rukʼ ri kubʼano. Ri Jehová kraj kojutoʼo, jun kʼutbʼal, kraj kuya ri kajwataj chqe. Are kʼu jujun taq mul kuya bʼe chqe che kqakʼulmaj jujun taq kʼax, junam rukʼ ri xukʼulmaj ri Job (Job 1:8-11). Maqachomaj che ri kʼax kqariqo are rumal che ri Dios kkikot ta chi qukʼ, xaneʼ are chiʼ kqariq jun kʼax chqakʼutuʼ che kqaloqʼoqʼej y kqakubʼa qakʼuʼx chrij (chasikʼij Santiago 1:12). Are chiʼ oj kʼo pa jun kʼax qas kqil riʼ ri kubʼan ri Jehová che qatoʼik y che kojraj rumal che kojutoʼ che uchʼijik ri kʼax.

12. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri ukʼutbʼal ri qachalal Dimitri?

12 Chqilaʼ ri xukʼulmaj jun qachalal pa Asia ubʼiʼ Dimitri. Ri areʼ xesax lo pa ri uchak. Rumal che kʼi ikʼ xokʼowik che kuriq ta uchak, xel che utzijoxik más ri utzij ri Dios rech kukʼut chuwach ri Jehová che xaq xiw chrij ri areʼ kukubʼaʼ wi ukʼuʼx. Are kʼu xokʼow nikʼaj chi ikʼ y kuriq ta wi uchak, tekʼuriʼ xuriq jun yabʼil che xubʼano che kkun ta chik kwalijik. Wariʼ xubʼano che xuchomaj che jun itzel tat y jun itzel achajil y che ri Jehová kkikot ta rukʼ. Are kʼu, pa jun chaqʼabʼ, ri alaj umiʼal xubʼan imprimir ri texto re Isaías 30:15 chuwach jun wuj: «Pa ri jororemal, pa ri jikibʼan kʼuxaj kʼo wi ri ichuqʼabʼ». Tekʼuriʼ xukʼam bʼik y xubʼij che: «Papi, are chiʼ katbʼisonik, chnaʼtaj chawe we taq tzij riʼ». Ri a Dimitri qas xrilo che ri Jehová tajin kuchajij ri ufamilia, rumal che kʼo katzʼyaq, kiwa y kachoch. Kubʼij: «Ri rajawaxik kinbʼano are che kinmayow ta chrij ri kinkʼulmaj y kinkubʼa nukʼuʼx chrij ri Dios». We at tajin kakʼulmaj wariʼ, qas chakubʼaʼ akʼuʼx chrij ri Dios che areʼ nim katril wi y kuya ri chuqʼabʼ chawe rech kachʼij ri kʼax.

Ri Jehová kʼi kubʼan che ukʼutik chqawach che kkikot qukʼ. (Chawilaʼ ri párrafo 12). a


13. ¿Jas jun chik kkʼutuwik che ri Jehová kkikot qukʼ?

13 Keʼukoj ri qachalal. Ri Jehová keʼukoj ri qachalal rech kkiya qachuqʼabʼ are chiʼ kajwataj chqe. Are waʼ ri xukʼulmaj jun qachalal che kel pa Asia. Are chiʼ xesax lo pa ri uchak y xuriq jun kʼaxalaj yabʼil. Tekʼuriʼ, ri rachajil xubʼan jun nimalaj makaj y xesax che kʼamal bʼe. Ri xkʼulmatajik sibʼalaj xuya bʼis che ri qachalal ixoq, xubʼij: «wetaʼm taj jasche tajin kinkʼulmaj wariʼ. Xinchomaj che weneʼ xa kʼo jastaq che utz taj tajin kinbʼano che rumal laʼ ri Jehová kkikot ta chi wukʼ». Tekʼuriʼ xutaʼ che che kukʼutu we kloqʼoqʼex na rumal y ri Jehová xutzalij uwach ri uchʼawem. ¿Jas xubʼan che ubʼanik? Ri areʼ kubʼij: «Ri kʼamal taq bʼe xetzijon wukʼ y xkikʼut chnuwach che ri Jehová kinuloqʼoqʼej». Qʼaxinaq chi ri tiempo jumul chik ri qachalal ixoq xutaʼ che ri Jehová che kukʼut chuwach we qas kloqʼoqʼex rumal. ¿Jas xkʼulmatajik? Ri areʼ kubʼij: «Pa ri qʼij riʼ xtaq lo jun carta chwe kumal ri e qachalal pa ri congregación. Are chiʼ xinsikʼij, qas xinnaʼo che ri Jehová xutzalij uwach ri nuchʼawem». Junam rukʼ ri xukʼulmaj ri qachalal, jujun taq mul ri kkibʼij ri qachalal chqe kukʼutu che ri Jehová kkikot qukʼ (Sal. 10:17).

Ri Jehová kʼi kubʼan che ukʼutik chqawach che kkikot qukʼ. (Chawilaʼ ri párrafo 13). b


14. ¿Jas jun chik kubʼan ri Jehová che kikojik ri qachalal che ukʼutik chqawach che kkikot qukʼ?

14 Ri Jehová xuqujeʼ kubʼij chqe che kkikot qukʼ are chiʼ keʼukoj ri qachalal rech kkiya pixabʼ chqe are chiʼ kajwatajik. Jun kʼutbʼal, pa ri nabʼe siglo, xukoj ri apóstol Pablo rech xutzʼibʼaj 14 cartas, y rukʼ loqʼoqʼebʼal xubʼij chke ri utz taj tajin kkibʼano. ¿Jasche xraj ri Jehová che ri Pablo xuya ri pixabʼ riʼ chke ri cristianos? Rumal che utz, kloqʼoqʼenik y kuya pixabʼ «jachaʼ ri kubʼan ri tataxel kupixbʼej ri ukʼojol ri bʼenaq ranimaʼ rukʼ» (Prov. 3:11, 12). Rumal laʼ are chiʼ jun qachalal kuya pixabʼ chqe che kʼo pa ri Biblia, maqachomaj che ri Jehová kkikot ta chi qukʼ. Xaneʼ wariʼ kukʼut chqawach che sibʼalaj kojraj y kkikot qukʼ (Heb. 12:6). ¿Jas jun chi kkʼutuwik che ri Jehová kkikot qukʼ?

NIKʼAJ CHIK CHE KUKʼUTU CHE RI JEHOVÁ KKIKOT QUKʼ

15. ¿Jachin chke kuya wi ri ruxlabʼixel ri Jehová y jas kojkunik kqachomaj?

15 Ri Jehová kuya ri ruxlabʼixel chke ri kkikot kukʼ (Mat. 12:18). Chqachomaj wariʼ: «¿La tajin kinkʼut pa ri nukʼaslemal ri e bʼantajik re ri uwachinik ri uxlabʼixel?». Jun kʼutbʼal ¿la más kʼo chi apaciencia kimik chuwach are chiʼ majaʼ kawetaʼmaj uwach ri Jehová? Are chiʼ kawilo che tajin kakʼut ri uwachinik ri uxlabʼixel qastzij riʼ che más kakojo che ri Jehová sibʼalaj kkikot awukʼ. (Chawilaʼ ri recuadro « Ri uwachinik ri uxlabʼixel are...»).

¿Jas kkʼutuw chawach che kkikot ri Jehová awukʼ? (Chawilaʼ ri párrafo 15).


16. Junam rukʼ ri kubʼij 1 Tesalonicenses 2:4, ¿e jachin keʼukoj ri Jehová rech kkitzijoj ri utz taq tzij? ¿Y jas kanaʼ at are chiʼ kawetaʼmaj wariʼ?

16 Ri Jehová uyaʼom ri eqeleʼn chke ri winaq che kkikot kukʼ rech kkitzijoj ri utzalaj taq tzij chke ri winaq (chasikʼij 1 Tesalonicenses 2:4). Chqilaʼ ri ukʼutbʼal jun qachalal ubʼiʼ Jocelyn che xrilo che qastzij wariʼ. Jun qʼij are chiʼ xwaʼlajik xunaʼo che kʼo ta kraj kubʼano. Kubʼij: «Xinnaʼo che kʼo ta nuchuqʼabʼ y che kʼo ta kinkunik kinbʼano. Are kʼu tajin kinbʼan ri precursorado y pa ri qʼij riʼ are ri qʼij che kinel che utzijoxik ri utzij ri Dios. Rumal laʼ xinbʼan jun chʼawem che ri Jehová y xinel che utzijoxik ri utzij ri Dios». Pa ri qʼij riʼ ri qachalal Jocelyn xchʼaw rukʼ jun ixoq ubʼiʼ Mary, che xraj kyaʼ jun etaʼmanik re ri Biblia che. Qʼaxinaq chi jujun ikʼ, ri al Mary xubʼij che ri qachalal Jocelyn che are chiʼ xopan rukʼ, ri areʼ tajin kutaʼ che ri Dios che ktoʼ rumal. ¿Jas xretaʼmaj ri qachalal Jocelyn rukʼ ri xukʼulmaj? Ri areʼ kubʼij: «Xinnaʼo che ri Jehová tajin kubʼij chwe ‹Kinkikot awukʼ›». Qastzij riʼ che konojel ta ri winaq utz kkito are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios chke, are kʼu qas chqakubʼaʼ qakʼuʼx che ri Jehová kkikot qukʼ are chiʼ kqakoj qachuqʼabʼ che utzijoxik ri utzij chke ri winaq.

¿Jas kkʼutuw chawach che kkikot ri Jehová awukʼ? (Chawilaʼ ri párrafo 16).  c


17. ¿Jas kawetaʼmaj chrij ri tojbʼal mak rukʼ ri kubʼij ri qachalal Vicky? (Salmo 5:12).

17 Ri Jehová kukoj ri tojbʼal mak rech ri keniman che kkiriq utzilal (1 Tim. 2:5, 6). Are kʼu ¿y we kʼax kqabʼan che ukojik che ri Jehová kkikot qukʼ paneʼ kojkojon chrij ri tojbʼal mak y qabʼanom chi qaqasanjaʼ? Chnaʼtaj chqe che kojkun taj kqakoj ronojel ri kubʼij ri qanimaʼ, xaneʼ amaqʼel chqakubʼaʼ qakʼuʼx chrij ri Jehová. Chuwach ri areʼ, ri kekojon chrij ri tojbʼal mak e sukʼ y keʼutewchiʼj na (chasikʼij Salmo 5:12; Rom. 3:26). Jun qachalal ubʼiʼ Vicky sibʼalaj xtobʼan che are chiʼ xkojon chrij ri tojbʼal mak. Paneʼ kʼax kubʼan che uchomaxik che ri Jehová kkikot rukʼ, are kʼu xuchomaj wariʼ: «Ri Jehová pa kʼi tiempo tajin kukʼut chnuchaw che kinuloqʼoqʼej [...]. Are kʼu, jetaneʼ tajin kinbʼij che ri Jehová: ‹katkun taj kaloqʼoqʼej jun winaq junam wukʼ in. Ri tojbʼal mak che xuya ri akʼojol kkun taj kubʼano che kkuyutaj ri numakʼ›». Junam rukʼ ri xukʼulmaj ri qachalal Vicky, we kojchoman chrij ri tojbʼal mak, oj xuqujeʼ kqanaʼ riʼ ri uloqʼoqʼebʼal ri Jehová y qas kqakoj riʼ che kkikot qukʼ.

¿Jas kkʼutuw chawach che kkikot ri Jehová awukʼ? (Chawilaʼ ri párrafo 17).


18. ¿Jas ri qas kojkunik kqakojo we kqaya ta kan uloqʼoqʼexik ri loqʼalaj qaTat Jehová?

18 Paneʼ kqakoj qachuqʼabʼ che ubʼanik ri xqetaʼmaj pa wajun kʼutunem riʼ, weneʼ jujun taq mul kubʼan kebʼ qakʼuʼx y weneʼ kqachomaj we ri Jehová kkikot na qukʼ. We at kakʼulmaj wariʼ, chnaʼtaj chawe che ri Dios keʼutewchij «ri keloqʼoqʼen che» (Sant. 1:12). Rumal laʼ mayaʼ kan upatanexik ri Jehová y chawilaʼ ronojel ri ubʼanom rech kawetaʼmaj che kkikot awukʼ. Y masach pa ajolom che ri Dios «man naj ta kʼo wi chqe chqajujunal» (Hech. 17:27).

¿JAS KAYA UBʼIXIK?

  • ¿Jasche e jujun kkichomaj che ri Dios kkikot ta kukʼ?

  • ¿Jas kubʼan ri Jehová che ukʼutik chqawach che kkikot qukʼ?

  • ¿Jasche rajawaxik che qas kqakojo che ri Jehová kkikot qukʼ?

BʼIXONEM 88 Chakʼutuʼ ri abʼe chnuwach

a RI KUKʼUT RI WACHBʼAL: Ri wachbʼal riʼ xaq jun kʼutbʼal.

b RI KUKʼUT RI WACHBʼAL: Ri wachbʼal riʼ xaq jun kʼutbʼal.

c RI KUKʼUT RI WACHBʼAL: Ri wachbʼal riʼ xaq jun kʼutbʼal.