Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 47

BʼIXONEM 103 Ri e qajyuqʼabʼ e usipanik ri Dios

¿La kawaj katok che kʼamal bʼe?

¿La kawaj katok che kʼamal bʼe?

«We kʼo jun ri kraj kkoj che solinel ke ri komon kojonelabʼ, utzalaj chak riʼ karaj» (1 TIM. 3:1).

KYAʼ UBʼIXIK

E bʼantajik che rajawaxik kkʼojiʼ rukʼ jun qachalal achi rech kkunik kok che kʼamal bʼe.

1, 2. ¿Jas chak kkibʼan ri kʼamal taq bʼe?

 WE AT tobʼanel chik, qastzij riʼ che kʼo chi utz taq bʼantajik awukʼ che rajawaxik kakʼutu rech katok che kʼamal bʼe. ¿La kawaj kabʼan awe ri chak che kkibʼan ri kʼamal taq bʼe? (1 Tim. 3:1).

2 ¿Jas chak kubʼan jun kʼamal bʼe? Kukʼam bʼe che utzijoxik ri utzij ri Dios, keʼuchajij ri qachalal, kukʼut chkiwach y kuya kichuqʼabʼ rukʼ ri kubʼano y ri kubʼij. Rumal laʼ, ri Biblia kubʼij che ri achijabʼ riʼ e jetaneʼ jun sipanik pa ri congregación (Efes. 4:8).

3. ¿Jas rajawaxik kubʼan jun qachalal rech kok che kʼamal bʼe? (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:5-9).

3 ¿Jas rajawaxik kubʼan jun qachalal achi rech kyaʼ ri eqeleʼn che rech kʼamal bʼe? Ri rajawaxik kubʼan jun qachalal rech kok che kʼamal bʼe kjunamataj ta rukʼ ri kubʼan jun winaq che tajin kutzukuj uchak. Rech jun winaq kyaʼ uchak xaq xiw rajawaxik retaʼm kubʼan ri chak. Pero rech jun qachalal kkunik kok che kʼamal bʼe xaq xiw ta rajawaxik retaʼm kutzijoj ri utzij ri Dios chke ri winaq o kuyaʼ utz taq chʼabʼal pa ri congregación. Xaneʼ rajawaxik kʼo ri utz taq bʼantajik rukʼ che kubʼij 1 Timoteo 3:1-7 y Tito 1:5-9 (chasikʼij). Pa wajun kʼutunem riʼ kqil na che jun kʼamal bʼe rajawaxik utz kil kumal ri winaq y ri e qachalal rech kʼo ta yoqʼobʼal re, utz kubʼan che ukʼamik ubʼe ri u familia y qas kraj keʼutoʼ ri qachalal pa ri congregación.

RAJAWAXIK UTZ KIL KUMAL NIKʼAJ CHIK RECH KʼO TA YOQʼOBʼAL RE

4. ¿Jas kraj kubʼij «man kʼo ta ktzujux wi»?

4 Jun kʼamal bʼe rajawaxik che «man kʼo ta ktzujux wi». Kraj kubʼij che e juntir ri qachalal utz kechʼaw chrij. Xuqujeʼ «rajawaxik chi utz kil wi kumal ri winaq rech man kʼo ta yoqʼbʼal re». Ri winaq che e Testigos taj weneʼ kʼax kechʼaw chrij ri qachalal rumal ri ukojonik, pero utz kechʼaw chrij ri ubʼantajik rumal che kʼo ta itzelal kubʼano y kelaqʼ taj (Dan. 6:4, 5). Chachomaj wariʼ: «¿La utz kkichomaj ri qachalal chwij y ri winaq che kkipatanij ta ri Jehová?».

5. ¿Jas kraj kubʼij «uloqʼoqʼexik ronojel ri utz»?

5 Ri winaq che «kuloqʼoqʼej ronojel ri utz» are kril ri utz kibʼantajik ri nikʼaj chik y kubʼij utz taq tzij chke. Kunaʼ kikotemal are chiʼ kubʼan utzilal chke nikʼaj chik y kuya tobʼanik chke che ri nikʼaj chik kkaj taj kkibʼano (1 Tes. 2:8). ¿Jasche rajawaxik che ri kʼamal taq bʼe kkikʼut wajun bʼantajik riʼ? Rumal che kkiya ri ki tiempo che kichajixik ri qachalal pa ri congregación y che uyaʼik ri kajwataj che ri ki familias (1 Ped. 5:1-3). Pero ri kikotemal che kkinaʼo are chiʼ kekitoʼ ri qachalal más nim na chuwach ri jujun taq kʼax che weneʼ kkiriqo (Hech. 20:35).

6. ¿Jas kraj kubʼij uyaʼik oqxanibʼal chke nikʼaj chik? (Hebreos 13:2, 16; xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

6 Ri achi che «kuyaʼ oqxanibʼal chke nikʼaj chik» xaq xiw ta keʼukʼulaj ri ramigos cho rachoch (1 Ped. 4:9). Junam rukʼ ri kubʼij jun wuj, «rajawaxik kujaq ri uchiʼ ri rachoch y ri ranimaʼ chke ri kuchʼobʼ ta kiwach». Chatchoman chrij wariʼ: «¿La kchʼobʼotaj nuwach rumal che kenkʼulaj ri nikʼaj chik pa wachoch?» (chasikʼij Hebreos 13:2, 16). Xuqujeʼ, ri achi che keʼukʼulaj ri nikʼaj chik pa ri rachoch kuya ri kkun che uyaʼik chke ri keʼopan rukʼ pa ri rachoch, jujun chke are ri solinel re circuito, ri e ajyaʼol chʼabʼal che sibʼalaj kechakun che kitoʼik ri qachalal pa ri congregación y ri qachalal che weneʼ kʼo ta más kipwaq (Gén. 18:2-8; Prov. 3:27; Luc. 14:13, 14; Hech. 16:15; Rom. 12:13).

Jun kʼulaj tajin kkikʼulaj pa ri kachoch ri solinel y ri rixoqil. (Chawilaʼ ri párrafo 6).


7. ¿Jas kubʼan jun kʼamal bʼe che ukʼutik che más ta kbʼe ukʼuʼx chrij ri pwaq?

7 «Man bʼenaq ta ranimaʼ che uloqʼoxik pwaq». Kraj kubʼij che are ta más kutzukuj qʼinomal. Rajawaxik are más kuya u tiempo che upatanixik ri Jehová paneʼ qʼinom o kʼo ta más upwaq (Mat. 6:33). Rajawaxik kuya ri u tiempo, ri uchuqʼabʼ y nikʼaj chik che upatanixik ri Jehová, keʼuchajij ri u familia y keʼutoʼ ri qachalal pa ri congregación (Mat. 6:24; 1 Juan 2:15-17). Chatchoman chrij wariʼ: «¿Jas kinbʼan che rilik ri pwaq? ¿La kinkikot rukʼ ri kʼo wukʼ? ¿O are kinchoman chrij uchʼakik más pwaq y che uloqʼik más jastaq we?» (1 Tim. 6:6, 17-19).

8. ¿Jas kraj kubʼij «kuchomaj jas ri kubʼano» y «ktaqan puwiʼ ri ukʼaslemal»?

8 Jun winaq «kuchomaj jas ri kubʼano» y «ktaqan puwiʼ ri ukʼaslemal» are chiʼ kʼo kuchaʼ ubʼanik. Wariʼ kraj kubʼij che más ta krokʼisaj uwiʼ ri tzam y ri wa che kutijo, kukoj ta atzʼyaq che taqal ta che jun cristiano, pero rajawaxik utz kkaʼy ri ratzʼyaq kukojo y utz kubʼan che ukojik ri u tiempo. Kubʼan ta re ri kkibʼan ri winaq che kkipatanij ta ri Jehová (Luc. 21:34; Sant. 4:4). Y kpe ta royowal are chiʼ ktzurik. Ri kʼamal bʼe «man unaqʼatisam ta ribʼ che qʼabʼarik» rech kʼo ta nijun kubʼij che amaqʼel kutij tzam. Chachomaj wariʼ: «¿La kinkʼutu che qas kinchomaj na ri kinbʼano y kintaqan puwiʼ ri nukʼaslemal?».

9. ¿Jas kraj kubʼij che jun kʼamal bʼe utz uchomanik y usukʼumam ribʼ?

9 Ri kʼamal bʼe kukʼutu che «utz ri uchomanik» are chiʼ qas kchoman na chrij ri kubʼij ri Biblia are chiʼ kʼo xkʼulmatajik o are chiʼ kʼo kuchaʼ ubʼanik. Aninaq taj kubʼilaʼ jun tzij, xaneʼ nabʼe krilo we qastzij ri xkʼulmatajik (Prov. 18:13). Rukʼ ri kuchaʼ ubʼanik kukʼutu che tajin kresaj uwach ri Jehová. Xuqujeʼ kusukʼumaj ribʼ, kraj kubʼij che qas utz kubʼan che ri uchak y kopan pa ri hora che kbʼix che. Ri winaq che kuya kkubʼsax kʼuʼx chrij kubʼan ri kkiya ubʼixik ri kʼamal taq bʼe che. Rukʼ ri utz taq bʼantajik riʼ, utz kechʼaw juntir chrij. Chanim riʼ chqilaʼ ri rajawaxik kubʼan jun achi rech utz kubʼan che ukʼamik ubʼe ri u familia junam rukʼ ri kubʼij ri Biblia.

UTZ KUBʼAN CHE UKʼAMIK UBʼE RI U FAMILIA

10. ¿Jas kraj kubʼij che jun achi rukʼ utzilal «ktaqan pa kiwiʼ ri e aj uwo rachoch»?

10 Rech jun qachalal achi che kʼulan chik kkunik kok che kʼamal bʼe rajawaxik kbʼix utz taq tzij chkij ri u familia. Rumal laʼ, kbʼix che che rukʼ utzilal «ktaqan pa kiwiʼ ri e aj uwo rachoch». Rajawaxik kchʼobʼotaj uwach che rukʼ utz taq tzij keʼuchʼabʼej ri u familia y che kuya ri kajwataj chke y areʼ kkʼamow bʼe pa ronojel ri kkibʼan pa ri kikojonik. ¿Jasche rajawaxik kubʼan wariʼ? Rumal che junam rukʼ ri xubʼij ri apóstol Pablo, «we kʼu kʼo jun man retaʼm ta rukʼaxik ri rachoch, ¿jas ta kʼu lo kubʼan che rilixik ri ukomon kojonelabʼ ri Dios?» (1 Tim. 3:5).

11, 12. ¿Jas ktobʼan wi ri kibʼantajik ri familia rech jun qachalal achi kkunik kok che kʼamal bʼe? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

11 We ri qachalal e kʼo ralkʼwal che e nitzʼaq na o e koʼl na, rajawaxik «knimax kumal» y «nim kil wi kumal». Rajawaxik kubʼij chke ri kkibʼano y keʼutijoj rukʼ loqʼoqʼebʼal. Qastzij che ri akʼalabʼ, kkaj ketzeʼnik y ketzʼanik. Pero we ketoʼik, kketaʼmaj kenimanik y nim kekil ri nikʼaj chik. Xuqujeʼ ri tat rajawaxik keʼutoʼ ri ralkʼwal rech kkibʼan ramigos ri Jehová, kkibʼan ri kubʼij ri Biblia y kkikoj kichuqʼabʼ rech kkibʼan ki bautismo.

12 «Rajawaxik chi ri e ralkʼwal e kojonelabʼ, ri man ktataj ta etzelal chkij». Pero, ¿jas kkʼulmatajik we jun chke ri ralkʼwal che kʼo pa ri rachoch kubʼan jun mak? We ri tat tajin ta kutoʼ ri ralkʼwal kkun ta riʼ kok che kʼamal bʼe (chawilaʼ La Atalaya 15 re octubre 1996, página 21, párrafos 6, 7).

Ri e nan tat tajin kkikʼut chkiwach ri kalkʼwal ri jalajoj taq chak che kbʼan pa ri utinamit ri Jehová. (Chawilaʼ ri párrafo 11).


QAS KRAJ KEʼUTOʼ RI QACHALAL PA RI CONGREGACIÓN

13. ¿Jas kubʼan jun winaq che ukʼutik che aj «bʼanal utzil» y are «ta kubʼan jas ri kqaj chuwach» ri areʼ?

13 Ri qachalal achijabʼ che kkikʼut utz taq bʼantajik e jun sipanik pa ri congregación. Ri qachalal «bʼanal utzil» kutzukuj ta chʼoj. We kawaj che ri winaq kkibʼij che at bʼanal utzil, rajawaxik qas keʼatatabʼej, kachʼobʼ ri kkinaʼo y ri kkichomaj. ¿La kaya ri atobʼanik are chiʼ ri nikʼaj chi kʼamal taq bʼe kkichaʼ ubʼanik jun jastaq paneʼ are ta laʼ ri kawaj at kbʼanik? Ri kʼamal bʼe «rajawaxik man xuwi ta kubʼan jas ri kqaj chuwach». Kraj kubʼij, che kukoj ta uchuqʼabʼ rech are kbʼan ri kraj ri areʼ. Xaneʼ retaʼm che nim ktobʼan wi ri kkibʼij ri nikʼaj chik (Gén. 13:8, 9; Prov. 15:22). Are «aj jamaril» y «man koyowar taj chanim». Rukʼ ta yaj kubʼij ri jastaq xaneʼ rukʼ utzil y qas kuchomaj na. Rumal che are jun winaq aj jamaril, kutzukuj ta chʼoj, paneʼ ri nikʼaj chik je ta kkibʼano (Sant. 3:17, 18). Rukʼ utzilal kchʼawik rech ri nikʼaj chik kokʼow ri koyowal (Juec. 8:1-3; Prov. 20:3; 25:15; Mat. 5:23, 24).

14. ¿Jasche jun kʼamal bʼe «rajawaxik chi man kʼakʼ kojonel taj» y jas kubʼan che ukʼutik che «tastalik winaq»?

14 Ri kʼamal bʼe «rajawaxik chi man kʼakʼ kojonel taj». Rumal che rajawaxik tiempo rech knimar ri rachilanik rukʼ ri Jehová y kukʼutu che qas kuchʼobʼ ri kubʼij ri Biblia rukʼ ri kuchaʼ ubʼanik. Are chiʼ majaʼ kok che kʼamal bʼe rajawaxik kukʼutu che jun machʼalik winaq, kukoj uchuqʼabʼ che upatanexik ri Jehová y che unimaxik, junam rukʼ ri xubʼan ri Jesús (Mat. 20:23; Filip. 2:5-8). Y rajawaxik kukʼutu che «tastalik winaq» kniman che ri Jehová y ri e utaqanik che kʼo pa ri Biblia y kniman che ri utinamit ri Dios (1 Tim. 4:15).

15. ¿Jasche rajawaxik che jun kʼamal bʼe qas knaʼw che kitijoxik ri winaq?

15 Ri Biblia kubʼij che ri kʼamal bʼe rajawaxik «knaʼw che kitijoxik ri winaq». ¿La kraj kubʼij wariʼ che sibʼalaj knaʼw che uyaʼik jun chʼabʼal? Qastzij che are ta waʼ ri kraj kubʼij. Kʼo kʼamal taq bʼe che qas ta kenaʼw che uyaʼik chʼabʼal, are kʼu sibʼalaj utz kkibʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios y utz kkibʼan che kitoʼik ri qachalal are chiʼ kkibʼan visitas de pastoreo (chajunamisaj rukʼ 1 Corintios 12:28, 29 y Efesios 4:11). Paneʼ je wariʼ, ri qachalal che kok che kʼamal bʼe rajawaxik kukoj uchuqʼabʼ rech qas knaʼw che kitijoxik ri nikʼaj chik. ¿Jas kubʼan che ubʼanik?

16. ¿Jas rajawaxik kubʼan jun qachalal rech qas knaʼw che kitijoxik ri nikʼaj chik? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

16 «Rajawaxik chi kunimaj ri jikalaj tzij». Rech jun kʼamal bʼe kkunik kukʼut chkiwach nikʼaj chik, rajawaxik amaqʼel pa ri Biblia kresaj wi ri kukʼut chkiwach ri winaq xuqujeʼ are chiʼ kuya pixabʼ che jun qachalal. Ronojel taq qʼij kusikʼij ri Biblia y ri e qawuj (Prov. 15:28; 16:23). Are chiʼ kunikʼoj ri Biblia qas kchoman chrij ri kkibʼan ri e qawuj che uqʼalajisaxik ri kubʼij jun versículo y kukoj uchuqʼabʼ rech qas kopan pa kanimaʼ ri ketatabʼenik are chiʼ kukʼut wariʼ chkiwach. Ri ktoʼw che ubʼanik wariʼ are che kutaʼ tobʼanik chke ri kʼamal taq bʼe che kʼo más ketaʼmabʼal y qas kubʼan ri kkibʼij che (1 Tim. 5:17). Ri kʼamal taq bʼe xuqujeʼ rajawaxik kkiya kichuqʼabʼ ri qachalal y weneʼ jujun chke rajawaxik kepixbʼexik o kekibʼan censurar. Pero rajawaxik rukʼ utzilal kkibʼano. We kkibʼan juntir wariʼ keʼux na utz taq ajtijabʼ junam rukʼ ri Jesús che are ri Utzalaj Ajtij (Mat. 11:28-30; 2 Tim. 2:24).

Jun tobʼanel tajin kretaʼmaj ukojik ri Biblia rukʼ jun kʼamal bʼe rech keʼutoʼ nikʼaj chik. Ri tobʼanel riʼ tajin kutijoj ribʼ pa jun espejo che ri chʼabʼal che kuyaʼ na. (Chawilaʼ ri párrafo 16).


MAYA KAN UKOJIK ACHUQʼABʼ

17. a) ¿Jas ketoʼw ri tobʼanelabʼ rech kekunik keʼok che kʼamal taq bʼe? b) ¿Jas rajawaxik knaʼtaj chke ri kʼamal taq bʼe are chiʼ kkiya jun eqeleʼn re kʼamal bʼe che jun qachalal? (Chawilaʼ ri recuadro « Kʼamal taq bʼe, chkʼol jun utz ichomanik»).

17 Rukʼ juntir ri qilom chik, weneʼ jujun tobʼanelabʼ kkichomaj che kekun taj keʼok che kʼamal bʼe. Pero rajawaxik knaʼtaj chke che ri Jehová kreyeʼj taj che juntir tzʼaqat kkibʼano (1 Ped. 2:21). Xuqujeʼ ketoʼ rumal ri espíritu santo rech kekunik kkiriq wajun eqeleʼn riʼ (Filip. 2:13). ¿E kʼu ri at? ¿La kʼo jun chke ri bʼantajik riʼ che rajawaxik katchakun chrij? We kʼolik, chabʼanaʼ orar che ri Jehová, chabʼanaʼ investigar más y chataʼ chke ri kʼamal taq bʼe che kkibʼij chawe ri rajawaxik kabʼano rech katkun che ubʼanik.

18. ¿Jas rajawaxik kkibʼan juntir ri tobʼanelabʼ?

18 Oj juntir, xuqujeʼ ri kʼamal taq bʼe rajawaxik kqakoj qachuqʼabʼ che ubʼanik ri xqetaʼmaj pa wajun kʼutunem riʼ (Filip. 3:16). Y we at tobʼanel chik, chakojoʼ achuqʼabʼ rech katkunik katok che kʼamal bʼe. Chabʼij che ri Jehová che katutijoj y katutoʼ che ukʼutik ri e bʼantajik riʼ rech katkunik kaya ri atobʼanik pa ri congregación (Is. 64:8). Ri Jehová kutewchij na ri chuqʼabʼ che kakojo.

BʼIXONEM 101 Junam kojchakun rukʼ ri Dios