Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 43

BʼIXONEM 90 Chqayaʼ qachuqʼabʼ chbʼil taq qibʼ

¿Jas kqabʼano are chiʼ kubʼan kebʼ qakʼuʼx?

¿Jas kqabʼano are chiʼ kubʼan kebʼ qakʼuʼx?

«Xaneʼ are chinikʼoj ronojel jas uwach» (1 TES. 5:21, Ri Tyoxlaj Wuj).

KYAʼ UBʼIXIK

¿Jas kqabʼano rech kqaya ta kan upatanexik ri Jehová are chiʼ kubʼan kebʼ qakʼuʼx?

1, 2. a) ¿Jas weneʼ chrij kubʼan wi kebʼ qakʼuʼx? b) ¿Jas kqil na pa wajun kʼutunem riʼ?

 E KʼI winaq weneʼ kubʼan kebʼ kikʼuʼx a chrij jun jastaq. Chqachomajampeʼ che jun ala o jun ali qas ta kukojo che loqʼ rumal ri Jehová y rumal wariʼ kraj taj kubʼan ri u bautismo. O chojchoman chrij jun qachalal ala o ali che are nabʼe xuya ri Jehová pa ri ukʼaslemal chuwach uchʼakik pwaq. Pero kamik kʼo chi ufamilia y krilo che kubʼan ta chi ri pwaq chuwach, rumal laʼ kuchomaj we utz ri xuchaʼ ubʼanik. Jun chi kʼutbʼal: jun qachalal nim chi ujunabʼ che kʼo ta chi uchuqʼabʼ y weneʼ ubʼanom kebʼ ukʼuʼx rumal che kkun ta chi che ubʼanik ri xubʼan ojer kanoq. Weneʼ at chomanaq chrij wariʼ: «¿La qas kinril riʼ ri Jehová? ¿La kʼo upatan ri chuqʼabʼ che nukojom che upatanexik? ¿La kʼo na nupatan chuwach?».

2 Are chiʼ kubʼan kebʼ qakʼuʼx kuqasaj uchuqʼabʼ ri qakojonik y weneʼ kqaya kan upatanexik ri Jehová. Pa wajun kʼutunem ri kqil na jas kubʼan ri Biblia che qatoʼik we tajin kqachomaj che ri Jehová nim ta chi kojril wi y utz ta ri xqachaʼ ubʼanik o che kʼo ta chi qapatan chuwach ri Jehová.

¿JAS RAJAWAXIK KQABʼANO WE UBʼANOM KEBʼ QAKʼUʼX?

3. ¿Jas kojtoʼwik are chiʼ ubʼanom kebʼ qakʼuʼx?

3 We kubʼan kebʼ qakʼuʼx, ri Biblia kojutoʼo. Rukʼ wariʼ ri qakojonik kqaj ta uchuqʼabʼ y ri qachilanik rukʼ ri Jehová más knimarik y knimar ri qakojonik (1 Cor. 16:13).

4. ¿Jas rajawaxik kqabʼano rech kqetaʼmaj we qastzij ri kubʼij ri Biblia junam rukʼ ri kubʼij 1 Tesalonicenses 5:21?

4 (Chasikʼij 1 Tesalonicenses 5:21). Ri Biblia kubʼij: «Chinikʼoj ronojel jas uwach». ¿Y jas kqabʼan che ubʼanik wariʼ? Are che kqajunamaj ri kubʼij ri Biblia rukʼ ri kqachomaj. Chojchoman chrij jun ala o ali che qas ta kukojo che ri Jehová qas kok il che. Are utz che kutzukuj pa ri Biblia ri kuchomaj ri Jehová chrij wariʼ.

5. ¿Jas kqabʼan che «utatabʼexik» ri kubʼij ri Jehová?

5 Are chiʼ kqasikʼij ri Biblia, jetaneʼ ri Jehová tajin ktzijon qukʼ. Pero rech kqetaʼmaj ri kraj kubʼij chqe, rajawaxik kqasikʼij textos che kchʼaw chrij ri tajin kqabʼisoj y kqakoj ronojel ri chakubʼal che yaʼom chqe rumal ri utinamit (Prov. 2:3-6). Y utz che kqabʼij che ri Jehová che kojutoʼo rech kqariq más información y textos che kchʼaw chrij ri tajin kqetaʼmaj. Utz che kqasikʼij pa ri Biblia chrij ri xkikʼulmaj ri upatanelabʼ re ojer che weneʼ je xkinaʼo jachaʼ ri oj.

6. ¿Jas kubʼan ri riqbʼal ibʼ che qatoʼik chuwach ri tajin kqakʼulmaj?

6 Xuqujeʼ pa ri e riqbʼal ibʼ «kqatatabʼej» ri Jehová. We amaqʼel kojbʼe pa ri e riqbʼal ibʼ kqariq ri tobʼanik are chiʼ kyaʼ jun chʼabʼal y are chiʼ ri qachalal kkiya ri ki comentarios (Prov. 27:17). Chanim riʼ kqil na ri kbʼanowik che kubʼan kebʼ qakʼuʼx y ri kqabʼan chuwach.

«¿LA QAS KINRAJ RIʼ RI JEHOVÁ?»

7. ¿Jas weneʼ kojchoman chrij?

7 Weneʼ kʼo jumul achomam we ri Jehová kril ri tajin kakʼulmaj. We kanaʼo che nim ta apatan, weneʼ kachomaj che katkun taj kabʼan ramigo ri Dios. Weneʼ are waʼ xuchomaj ri qʼatal tzij David. Sibʼalaj xumayo che ri Jehová kel ukʼuʼx chke ri winaq, rumal laʼ xubʼij: «Ajawaxel, ¿jas ubʼanik ri winaq rech kchoman la chrij? ¿Jas ubʼanik ri winaq aj uwach Ulew chi sibʼalaj nim kil wi la?» (Sal. 144:3). Chqilampeʼ jas kqabʼano rech kqariq ri ki respuesta ri preguntas riʼ.

8. Junam rukʼ ri kubʼij 1 Samuel 16:6, 7, 10-12, ¿jas kril ri Jehová?

8 Ri Biblia kubʼij che ri Jehová keril ri kchomaxik che nim ta kipatan. Jun kʼutbʼal, xutaq bʼi ri Samuel rukʼ ri Jesé rech kuchaʼ jun chke ri ukʼojol rech kux qʼatal tzij pa Israel. Ri Jesé xeʼukʼut ri siete ukʼojol chuwach ri Samuel, pero xukʼam ta lo ri chaqʼixel, che are ri David. b Pero, ¡are laʼ ri xuchaʼ ri Jehová! (Chasikʼij 1 Samuel 16:6, 7, 10-12). ¿Jasche? Rumal che ri Jehová are xril ri kʼo pa ri ranimaʼ y xrilo che are jun ala che nim kril wi upatanexik ri Dios.

9. ¿Jasche katkunik kakojo che ri Jehová qas nim katril wi? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

9 Chatchoman chrij juntir ri ubʼanom ri Jehová che kukʼutu che nim katril wi. Kuya ri tobʼanik che qas kajwataj chawe (Sal. 32:8). Rech kubʼan wariʼ rajawaxik kuchʼobʼ awach (Sal. 139:1). Are chiʼ kabʼan ri kubʼij ri upixabʼ qas kawil na che kariq utzilal y che ri Jehová kel ukʼuʼx chawe (1 Crón. 28:9; Hech. 17:26, 27). Ri Jehová kril juntir ri chuqʼabʼ che kakoj che upatanexik y ri utz taq abʼantajik (Jer. 17:10). Ri areʼ kraj che kabʼan ramigo y kraj che ri at xuqujeʼ kawaj kabʼan ramigo (1 Juan 4:19).

«We ri at katzukuj, ri areʼ kuyaʼ kʼolbʼal chawe chi kariqo» (1 Crón. 28:9). (Chawilaʼ ri párrafo 9). c


«¿LA QAS UTZ RIʼ RI XINCHAʼ UBʼANIK?»

10. Are chiʼ knaʼtaj chqe ri xqabʼan kanoq, ¿jas weneʼ kojchoman chrij?

10 Are chiʼ jun winaq kchoman chrij ri xubʼan ojer kanoq weneʼ kuchomaj we qas utz ri xuchaʼ ubʼanik. Weneʼ xukʼam ta jun utz chak o xubʼan ta jun nim ukʼay rumal che kraj kupatanij más ri Jehová. Pero kamik are chiʼ kchoman chrij, krilo che jujun winaq che kuchʼobʼ kiwach kʼi pwaq tajin kkichʼako y ko jun utz kikʼaslemal. Rumal laʼ weneʼ kuchomaj: ¿La qas kʼo upatan ri xinchaʼ ubʼanik rumal ri Jehová? ¿O la más nuriqom utzilal riʼ wet xinchaʼ ubʼanik jun chi jastaq?

11. ¿Jasche xbʼison ri xtzʼibʼan ri Salmo 73?

11 We kʼo jumul achomam wariʼ, chatchoman chrij ri xunaʼ ri xtzʼibʼan ri Salmo 73. Ri areʼ xrilo che ri kepatanin ta che ri Jehová kkiriq ta yabʼil, kekikotik y utz kiriqom (Sal. 73:3-5, 12). Rumal che ri salmista xrilo che utz kibʼanom, xuchomaj che weneʼ kʼo ta upatan che tajin kupatanij ri Jehová. Amaqʼel xbʼisonik y kchoman chrij wariʼ (Sal. 73:13, 14). ¿Jas xtoʼik?

12. Junam rukʼ ri kubʼij ri Salmo 73:16-18, ¿jas xtoʼw ri salmista?

12 (Chasikʼij Salmo 73:16-18). Xbʼe chilaʼ ri kqʼijilax wi ri Dios. Pa wajun kʼolbʼal riʼ kʼo jamaril, xkunik qas xchoman chrij ri kubʼisoj. Xuchʼobʼo che, paneʼ nikʼaj chik kekikotik y kriq utzilal pa ri kikʼaslemal, pero kopan na ri qʼij che ksach na kiwach. Xrilo che ri más nim ubʼanik are che kupatanij ri Jehová y kuya nabʼe pa ri ukʼaslemal, wariʼ xuya jamaril che y xuya uchuqʼabʼ rech kuya ta kʼan upatanexik ri Jehová (Sal. 73:23-28).

13. ¿Jas kabʼano rech kariq jamaril? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri e wachbʼal).

13 Junam rukʼ ri xubʼan ri salmista, at xuqujeʼ katkunik kariq jamaril. ¿Jas kabʼan che uriqik? Are chatchoman chrij juntir ri utzilal che uyaʼom ri Jehová chawe y che katqaj chuwach. Pero, ¿jas kkiriq na ri kepatanin ta che ri Jehová? Xaq xiw kkiriq ri kuya wajun uwach Ulew riʼ. Are kechoman chrij ri utzilal che kkiriq kamik y are ta ri kriq na pa ri petinaq. Pero ri Jehová kubʼij chqe che kqariq na más tewchibʼal pa ri petinaq chuwach ri kqariq kamik (Sal. 145:16). Xuqujeʼ, awetaʼm ta riʼ jas ubʼanik ri akʼaslemal kamik wet mat xachaʼ upatanexik ri Jehová. Pero ri qas qetaʼm che ri kkichaʼ upatanexik ri Jehová y kekitoʼ ri kajil kitzʼaqat qas kkiriq na ronojel ri kajwataj chke.

Amaqʼel chojchoman chrij ri ubʼim ri Jehová. (Chawilaʼ ri párrafo 13). d


«¿LA KʼO NUPATAN CHUWACH RI JEHOVÁ?»

14. ¿Jas weneʼ tajin kkikʼulmaj jujun upatanelabʼ ri Jehová y jas weneʼ kechomam chrij?

14 E jujun upatanelabʼ ri Jehová kkaj kkipatanej más, pero rumal che nim chi ri kijunabʼ weneʼ kiriqom jun yabʼil o nikʼaj chi kʼax, rumal laʼ kekun taj kkibʼan más. Wariʼ kubʼan chke che kkinaʼo che ko ta kipatan y kkichomaj: «¿La kʼo nupatan chuwach ri Jehová?».

15. ¿Jas retaʼm ri xtzʼibʼan ri Salmo 71?

15 Ri xtzʼibʼan ri Salmo 71 xa junam ri xuchomaj. Xubʼij che ri Jehová: «Minyaʼ la kanoq, are taq man kʼo ta chik nuchuqʼabʼ» (Sal. 71:9, 18). Pero ri salmista qas retaʼm che we kupatanij ri Jehová rukʼ ronojel ranimaʼ, ri areʼ kuchajij na. Xretaʼmaj che ri Jehová kkikot kukʼ ri qas kepatanin che rukʼ ronojel kanimaʼ paneʼ kʼi ta ri kekun che ubʼanik (Sal. 37:23-25).

16. ¿Jasche kqabʼij che ri e qachalal nim chi kijunabʼ nim kipatan chuwach ri Jehová? (Salmo 92:12-15).

16 We nim chi ri ajunabʼ, chachomaj ri kubʼan ri Jehová che awilik. Paneʼ kʼo ta chi más katkun che ubʼanik, ri Jehová katutoʼo rumal che kuya ri kajwataj chawe pa ri akojonik (chasikʼij Salmo 92:12-15). Katbʼison ta chrij ri katkun ta che ubʼanik, xaneʼ are chatchoman chrij ri katkun che uyaʼik che ri Jehová. Katkunik keʼatoʼ ri nikʼaj chik rukʼ ri kabʼano y kakʼut chkiwach che nim keʼawil wi. Chabʼij chke ri ubʼanom ri Jehová che achajixik, che atoʼik y che qas kawaj kawilo are chiʼ ri Jehová kutzʼaqatisaj ronojel ri ubʼim. Y masach chawe che are chiʼ kabʼan orar pa kiwiʼ nikʼaj chik nim ktobʼan wi (1 Ped. 3:12). We kʼi kojkun che ubʼanik o kʼi taj, oj juntir kojkunik keqatoʼ ri nikʼaj chik rech kqaya kichuqʼabʼ.

17. ¿Jasche utz taj che kqajunamaj qibʼ kukʼ ri nikʼaj chik?

17 We katbʼisonik rumal che kʼi ta más ri katkun che ubʼanik che upatanexik ri Jehová, masach pa ajolom che nim kril ri chuqʼabʼ che kakojo. Rumal laʼ, kajunamaj ta awibʼ kukʼ ri nikʼaj chik. ¿Jasche? Rumal che ri Jehová kojujunamaj ta kukʼ ri nikʼaj chik (Gál. 6:4). Chqachomaj are chiʼ ri María xutix aceite chkij ri raqan ri Jesús (Juan 12:3-5). Are kʼu, jun malkaʼn ixoq xiw xuya alaj taq kebʼ pwaq pa ri templo che nim ta kajil (Luc. 21:1-4). Chuwach ri Jesús, ri xkibʼan ri kebʼ ixoqibʼ riʼ xukʼutu che kʼo kikojonik. Ri Jehová nim kril wi are chiʼ kakoj achuqʼabʼ che upatanexik, paneʼ at kachomaj che nim ta ubʼanik.

18. ¿Jas katkunik kabʼano rech kubʼan ta kebʼ akʼuʼx? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri recuadro « Ri Biblia katutoʼo rech kubʼan ta kebʼ akʼuʼx»).

18 Oj juntir jujun taq mul kubʼan kebʼ qakʼuʼx. Pero, ri Biblia kojutoʼo rech kubʼan ta kebʼ qakʼuʼx. Rumal laʼ, chqatzukuj chupam ri kajwataj chqe y chqakubʼsaj más qakʼuʼx chrij ri Jehová. Ri areʼ kril ri kqabʼano y nim krilo are chiʼ kqakoj qachuqʼabʼ che upatanexik y kubʼij che kojutewchij na. Masach pa ajolom: Ri Jehová e loqʼ ri upatanelabʼ chuwach y keʼuchajij.

BʼIXONEM 111 Ri rumal che kojkikotik

a CHOMANIK NIM UBʼANIK: Pa wajun kʼutunem riʼ, are chiʼ kqabʼij che kubʼan kebʼ qakʼuʼx are ta tajin kojchʼaw chrij che kqakoj taj che ri Jehová qas kʼolik y ri kubʼij che kubʼan na pa ri petinaq, xaneʼ tajin kojchʼaw chrij are chiʼ jujun chqe kqachomaj che nim ta kojril wi ri Jehová y are chiʼ kqachomaj che utz ta ri xqachaʼ ubʼanik.

b Paneʼ ri Biblia kchʼaw ta chrij ri ujunabʼ ri David are chiʼ xchaʼ rumal ri Jehová, are kʼu weneʼ ala na (chawilaʼ La Atalaya 1 re septiembre 2011, página 29, párrafo 2).

c RI KUKʼUT RI RI WACHBʼAL: Jun qachalal ali rech kretaʼmaj ri kuchomaj ri Jehová chrij, tajin kutzukuj tobʼanik pa ri Biblia.

d RI KUKʼUT RI E WACHBʼAL: Jun qachalal achi che tajin kusuʼ ri vidrio rech jun ventana kkikotik y tajin kchomanik che ko chi pa ri kotzʼiʼj uwach Ulew.