Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 39

Are chiʼ jun qachalaxik kuya kan upatanixik ri Jehová

Are chiʼ jun qachalaxik kuya kan upatanixik ri Jehová

«¡Kʼi mul [...] xkiyaʼ qʼaqʼanibʼal animaʼ che!» (SAL. 78:40).

BʼIXONEM 102 Cheqatoʼ ri e tuqaribʼ

RI KQETAʼMAJ NA *

1. Are chiʼ jun winaq kelesax bʼi pa ri congregación, ¿jas kkinaʼ ri rachalaxik?

ARE chiʼ kelesax bʼi jun winaq pa ri congregación, sibʼalaj kebʼison riʼ ri e rachalaxik. Jun qachalal, Hilda * ubʼiʼ kubʼij: «Xinchomaj che ri más kʼax nuriqom pa nukʼaslemal are che xkam ri wachajil chiʼ 41 junabʼ chik oj kʼulanik. Are kʼu, xwilo che je taj. Rumal che más xinbʼisonik are chiʼ ri wal xuya kan upatanixik ri Jehová y xeʼuya kan ri e ralkʼwal y ri rixoqil».

Ri Jehová kuchʼobʼ ri kkinaʼ ri qachalal che kʼo jun kachalaxik kel bʼi pa ri congregación. (Chawilaʼ ri párrafos 2 y 3). *

2, 3. Junam rukʼ ri kubʼij Salmo 78:40, 41, ¿jas kunaʼ ri Jehová are chiʼ kyaʼ kan kumal ri upatanelabʼ?

2 Chojchoman chrij ri bʼis xunaʼ ri Jehová are chiʼ jujun ángeles che e kʼo nabʼe pa ri ufamilia, xkiya kan upatanixik (Jud. 6). Y, ¿jas xunaʼ riʼ areʼ chiʼ ri israelitas kʼi mul xeniman ta che? Qastzij che sibʼalaj xbʼisonik (chasikʼij uwach Salmo 78:40, 41). We sibʼalaj katbʼison at rumal che xel bʼi jun awachalaxik pa ri congregación, xaq xiw ta at, ri qaTat kʼo pa ri kaj xuqujeʼ kbʼisonik. Ri areʼ kuchʼobʼ ri kanaʼo y kutoqʼobʼisaj awach, rumal laʼ kraj kuya achuqʼabʼ y kubʼsal akʼuʼx.

3 Pa wajun kʼutunem riʼ, kqil na jas kkibʼan ri e qachalal che xelesax bʼi jun kachalaxik pa ri congregación rech kkikʼam ri utobʼanik ri Jehová. Xuqujeʼ kqil na jas kqabʼan che kitoʼik ri e qachalal che xelesax bʼi jun kachalaxik pa ri congregación. Are kʼu nabʼe chojchʼaw chrij jun chomanik utz taj che rajawaxik kqaxutuj.

MACHOMAJ CHE AMAK AT

4. ¿Jas kkinaʼ kʼi tat nan are chiʼ ri e kalkʼwal kkiya kan upatanixik ri Jehová?

4 Are chiʼ jun ala jun ali kuya kan upatanixik ri Jehová, weneʼ ri e tat nan kkichomaj che xa kʼo xkibʼan ta che utoʼik. Jun qachalal Luke ubʼiʼ, are chiʼ xelesax bʼi ri ukʼojol pa ri congregación, kubʼij: «Xinchomaj che numak in. Kok ta nuwaram chaqʼabʼ. Sibʼalaj kinbʼisonik y kʼi mul xaq kʼateʼ kinmaj oqʼej». Jun qachalal Elizabeth ubʼiʼ, che xuqujeʼ xelesax bʼi ri ral pa ri congregación, kuya ta kan uchomaxik wariʼ: «¿Jas utz ta xinbʼan chuwach? Kinchomaj che xa qas ta utz xinbʼan che ukʼiyisaxik rukʼ ri uTzij ri Jehová».

5. We jun winaq kuya kan upatanixik ri Jehová, ¿jachin ri ajmak?

5 Rajawaxik knaʼtaj chqe che ri Jehová uyaʼom bʼe chqe rech kqachaʼ jas kqabʼan pa qakʼaslemal chqajujunal. E kʼo qachalal xkiriq kʼax are chiʼ kʼa e nitzʼ na, are kʼu xkichaʼ upatanixik ri Jehová y kimik kiyaʼom ta kanoq. E Nikʼaj chik xekʼiysax kumal ri kitat kinan pa ri utinamit ri Jehová, are kʼu are chiʼ xenimarik xeʼel bʼi pa ri congregación. Wariʼ kukʼutu, che chqajujunal kqachaʼ we kqapatanij ri Jehová o kqapatanij taj (Jos. 24:15). Rumal laʼ, tat nan, we ri e iwalkʼwal kkiya kan upatanixik ri Jehová, michomaj che imak ix.

6. ¿Jas kunaʼ jun ala jun ali are chiʼ ri utat o ri unan kuya kan upatanixik ri Jehová?

6 Jujun taq mul, are ri tat o ri nan kuya kan upatanixik ri Jehová, weneʼ xuqujeʼ kuya kan ri ufamilia (Sal. 27:10). Wariʼ kuya nimalaj bʼis chke ri alkʼwalaxelabʼ. Ri al Esther kubʼij ri xunaʼo are chiʼ xelesax bʼi ri utat pa ri congregación: «Amaqʼel kinoqʼik, rumal che xaq kʼateʼ xuchomaj xuya kan ri Jehová. Sibʼalaj kwaj ri nutat. Rumal laʼ, are chiʼ xelesax bʼi pa ri congregación, amaqʼel kinchoman chrij. Y, jujun taq mul sibʼalaj kinxeʼj wibʼ».

7. ¿Jas kunaʼ ri Jehová chke ri alabʼom alitomabʼ che ri kitat o ri inan elesam bʼi pa ri congregación?

7 Alabʼom alitomabʼ, we jun chke ri itat inan xelesax bʼi pa ri congregación, oj kqachʼobʼ ri tajin kinaʼo. Y chnaʼtaj chiwe che ri Jehová kunaʼ ri tajin kinaʼo. Ri areʼ kixraj y sibʼalaj kkikotik rumal che iyaʼom ta kan upatanixik. Oj xuqujeʼ kojkikot rumal ri utzalaj chak tajin kibʼano. Xuqujeʼ chnaʼtaj chiwe che ix kixkun taj kichaʼ ri kkaj kkibʼan pa ri kikʼaslemal. Junam rukʼ ri qilom chik, ri Jehová uyaʼom bʼe chqe we kqaj kqapatanij. Rumal laʼ ri uTzij kubʼij chqe: «Chkijujunal kʼut kkukʼaj na bʼik ri qas keqaʼn» (Gál. 6:5).

8. ¿Jas kekunik kkibʼan ri kʼo kachalaxik elesam bʼi pa ri congregación rech kkeyeʼj weneʼ ktzalij chi jumul rukʼ ri Jehová? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri recuadro « Ri Jehová kraj kattzalij loq»).

8 Are chiʼ jun awachalaxik kuya kan upatanixik ri Jehová, qastzij kawaj che pa jun qʼij ktzalij chi jumul. ¿Jas katkunik kabʼan kimik? Chachajij ri akojonik. We je kabʼano, katkunik kaya jun utz kʼutbʼal chkiwach e nikʼaj chi awachalaxik y weneʼ xuqujeʼ chuwach ri xelesax bʼi pa ri congregación. Y, wariʼ kuya achuqʼabʼ rech katbʼison taj. Chqilampeʼ jujun jastaq katkunik kabʼano rech kakowirisaj ri akojonik.

¿JAS KABʼANO RECH KKOWIR MÁS RI AKOJONIK?

9. ¿Jas kattoʼwik rech kkowir ri akojonik? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri recuadro « Textos che kkiya achuqʼabʼ we kʼo jun awachalaxik xuya kan upatanixik ri Jehová»).

9 Chakowirisaj ri akojonik ronojel qʼij. Nim ubʼanik che kanimarisaj ri awachilanik rukʼ ri Jehová xuqujeʼ ri kech ri afamilia. ¿Jas kabʼan che ubʼanik? Chasikʼij uwach ri uTzij ri Dios ronojel taq qʼij y chatchoman chrij, xuqujeʼ amaqʼel chatkʼol pa ri e riqbʼal ibʼ. Chojchoman chrij ri ukʼutbʼal ri al Joanna. Ri utat y ri ratz xkiya kan upatanixik ri Jehová. Ri al Joanna kubʼij: «Kinbʼison taj are chiʼ kinsikʼij uwach ri xkikʼulmaj ri Abigaíl, ri Ester, ri Job, ri José y ri Jesús. Ri utz taq kikʼutbʼal kinkitoʼ che uchomaxik utz taq jastaq. Xuqujeʼ sibʼalaj kinkitoʼ ri e bʼixonem re JW Broadcasting».

10. Junam rukʼ ri kubʼij Salmo 32:6-8, ¿jas kojkunik kqabʼano we sibʼalaj kojbʼisonik?

10 Chajaqaʼ ri awanimaʼ chuwach ri Jehová. Are chiʼ sibʼalaj katbʼisonik, mayaʼ kan ubʼanik achʼawem che. Chataʼ toqʼobʼ che ri loqʼalaj qaDios rech katutoʼ che rilik ri jastaq junam rukʼ ri kubʼan areʼ che rilik, kuya anoʼj y rech kukʼut chawach jas rajawaxik kabʼano (chasikʼij uwach Salmo 32:6-8). Rumal che xa oj winaq, weneʼ kariq taj jas kabʼan che ubʼixik ronojel ri kanaʼo. Are kʼu ri Jehová kuchʼobʼ ronojel ri kanaʼo. Ri areʼ sibʼalaj katraj y kraj kabʼij ronojel che (Éx. 34:6; Sal. 62:7, 8).

11. Junam rukʼ ri kubʼij Hebreos 12:11, ¿jasche rajawaxik kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij ri kʼajisabʼal wachaj kuya ri Jehová? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri recuadro « Ri resaxik bʼi jun winaq pa ri congregación are jun kʼutbʼal re ri uloqʼoqʼebʼal ri Jehová»).

11 Chayaʼ atobʼanik che ri xkichaʼ ubʼanik ri e kʼamal bʼe. Ri resaxik bʼi jun winaq pa ri congregación are jun kʼutbʼal re ri uloqʼoqʼebʼal ri Jehová (chasikʼij uwach Hebreos 12:11). Weneʼ e kʼo jujun kkibʼij che ri e kʼamal taq bʼe utz ta ri xkibʼano che xkesaj bʼik, are kʼu chnaʼtaj chqe che oj qetaʼm ta ronojel ri xkʼulmatajik. Rumal laʼ, ri más utz kqabʼano are che kqakubʼsaj qakʼuʼx chkij ri e kʼamal bʼe ri xekʼojiʼ pa ri comité judicial che xkibʼan ronojel ri kubʼij ri Biblia y xkiqʼat tzij «pa ri ubʼiʼ ri Ajawaxel» (2 Crón. 19:6).

12. ¿Jas utzilal uyaʼom chke e jujun rumal che kkiya kitobʼanik che ri kʼajisabʼal wachaj kuya ri Jehová?

12 We kaya ri atobʼanik che ri xkibʼan ri kʼamal taq bʼe che resaxik bʼi ri awachalaxik pa ri congregación, weneʼ rukʼ wariʼ kraj ktzalij loq. Ri qachalal Elizabeth che xojchʼaw chrij pa ri párrafo 4, kubʼij: «Kʼax xqariqo rech kojtzijon ta chi rukʼ ri qalkʼwal. Are kʼu are chiʼ xtzalij lo pa ri utinamit ri Jehová xubʼij che taqal che xelesax bʼi pa ri congregación. Y are chiʼ xqʼax ri tiempo xubʼij che kʼo kʼi jastaq xretaʼmaj rumal ri xukʼulmaj. Wariʼ xinutoʼ che uchʼobʼik che nim ubʼanik kqanimaj ri kʼajisabʼal wachaj kuya ri Jehová». Ri qachalal Mark, ri rachajil ri qachalal Elizabeth kubʼij: «Are chiʼ xqʼax kebʼ oxibʼ junabʼ ri qalkʼwal xubʼij chwe che xtzalij lo pa ri utinamit ri Jehová rumal che xrilo che qas xqabʼan ri kubʼij ri Jehová. Sibʼalaj kinmaltyoxij che ri Jehová che kojutoʼo rech kojnimanik».

13. ¿Jas kattoʼwik rech kachʼij ri bʼis?

13 Chattzijon kukʼ awachiʼl che kkichʼobʼ ri kanaʼo. Chatkʼol kukʼ qachalal che sibʼalaj ko ri kikojonik rech kkʼojiʼ utz taq chomanik awukʼ (Prov. 12:25; 17:17). Ri al Joanna che xojtzijon chrij pa ri párrafo 9, kubʼij: «Xinnaʼo che xaq nutukel in kʼolik. Are kʼu sibʼalaj xinutoʼo xinkʼojiʼ kukʼ ri e wachiʼl che kinkubʼsaj nukʼuʼx chkij». Are kʼu, ¿jas kabʼano we jun qachalal kubʼij jujun taq tzij che xa kubʼan más kʼax chawe?

14. ¿Jasche rajawaxik kqakuyulaʼ qamak rukʼ ronojel qanimaʼ?

14 Chkʼol akochʼonik kukʼ ri e qachalal. Rumal che xa oj winaq, kqeyeʼj taj che amaqʼel kbʼix ri e tzij más taqalik chqe (Sant. 3:2). Qonojel xa oj ajmakibʼ, rumal laʼ kamay taj we kʼo jujun kkiriq taj jas kkibʼij chawe o kkibʼij jujun tzij che xa kubʼan más kʼax chawe. Chnaʼtaj ri utzij ri apóstol Pablo chawe: «Chisachalaʼ imak chbʼil taq iwibʼ we kʼo jun kʼo royowal chrij ri jun chik» (Col. 3:13). Jun qachalal ixoq che xelesax bʼi jun rachalaxik pa ri congregación, kubʼij: «Sibʼalaj inutoʼm ri Jehová che ukuyik kimak ri qachalal che kkaj kkibʼan ri utz are kʼu rumal che xa oj ajmakibʼ qas ta kekun che ubʼanik». Chqilampeʼ chanim ri kekunik kkibʼan ri e qachalal che kitoʼik ri qachalal che kʼo kachalaxik kiyaʼom kan ri Jehová.

KONOJEL KEKUNIK KETOBʼANIK

15. ¿Jas kqabʼan che kitoʼik ri e qachalal che kʼateʼ majaʼ naj xelesax bʼi jun kachalaxik pa ri congregación?

15 Chqabʼanaʼ utz chke y cheqaloqʼoqʼej ri qachalal che kʼo kachalaxik kiyaʼom kan ri Jehová. Jun qachalal Míriam ubʼiʼ kubʼij che are chiʼ kʼate xelesax bʼi ri uxibʼal pa ri congregación kuxiʼj ribʼ kbʼe chi pa ri e riqbʼal ibʼ. Kubʼij: «Qas ta utz kinnaʼ chik rumal che weneʼ e jujun kʼo kkibʼij chwij. Are kʼu xwilo che e kʼo utz taq wachiʼl y kebʼison rumal ri xkʼulmatajik y kʼo ta jun itzel jastaq kkibʼij chrij ri nuxibʼal che xel bʼik. Xinnaʼo che xaq ta nutukel in kʼolik». Jun chi qachalal ixoq kubʼij: «Are chiʼ xelesax bʼi ri qalkʼwal pa ri congregación, ri e qachalal xepe che ukubʼsaxik qakʼuʼx. Paneʼ kkiriq taj jas kkibʼij, are kʼu are chiʼ kinoqʼik keʼoqʼ wukʼ. Y xkitzʼibʼaj jujun taq tzij chuwach alaj taq wuj chwe, sibʼalaj xinutoʼ wariʼ».

16. ¿Jas kekunik kkibʼan konojel rech kekitoʼ ri e qachalal che kʼo kachalaxik e elesam bʼi pa ri congregación?

16 Maqayaʼ kan kitoʼik ri e sukʼ taq qachalal. Rajawaxik che keqaloqʼoqʼej y kqaya kichuqʼabʼ (Heb. 10:24, 25). Jujun taq mul, e kʼo qachalal kilom che kechʼabʼex ta chi kumal e nikʼaj chi qachalal, jetaneʼ che e areʼ xuqujeʼ xeʼelesax bʼi pa ri congregación. ¡Maqabʼan qe oj wariʼ! Ri alabʼom alitomabʼ che elesam bʼi ri kitat o ri kinan pa ri congregación sibʼalaj rajawaxik kqaya kichuqʼabʼ. Jun qachalal María ubʼiʼ kubʼij ri xukʼulmaj are chiʼ ri rachajil xelesax bʼi pa ri congregación y xewonobʼax kan rumal: «E jujun chke ri e wachiʼl xepe qukʼ cho ja xkibʼan qawa y xinkitoʼ che unikʼoxik ri utzij ri Dios kukʼ ri e wal. Xekʼojiʼ wukʼ are chiʼ kinbʼisonik y keʼoqʼ wukʼ are chiʼ kinoqʼik. Xuqujeʼ xkiya nuchuqʼabʼ are chiʼ e kʼo jujun winaq xkibʼij tzijtal o ajaltzijol chwij» (Rom. 12:13, 15).

Konojel kekunik kkitoʼ ri qachalal che kʼo jun kachalaxik elenaq bʼi pa ri congregación. (Chawilaʼ ri párrafo 17). *

17. ¿Jas kekunik kkibʼan ri kʼamal taq bʼe rech kkikubʼsaj kikʼuʼx ri kebʼisonik?

17 Kʼamal taq bʼe, amaqʼel chiyaʼ kichuqʼabʼ ri e sukʼ taq qachalal. Chiwe ix yaʼom wi ri eqelen rech kikubʼsaj kikʼuʼx ri e qachalal che kʼo kachalaxik kiyaʼom kan upatanixik ri Jehová (1 Tes. 5:14). Chiyaʼ kichuqʼabʼ are chiʼ majaʼ kumajij o kʼisnaq chi ri riqbʼal ibʼ. Cheʼisolij y chibʼanaʼ ichʼawem pa kiwiʼ. Xuqujeʼ kixkunik keʼiwachilaj che utzijoxik ri utzij ri Dios o weneʼ keʼisikʼij jujun taq mul pa ri iqʼijilanik re ri familia. Rajawaxik che ri kʼamal taq bʼe kekiloqʼoqʼej, kkitoqʼobʼisaj kiwach y qas kekilij ri qachalal che e junam kukʼ alaj taq chij re ri Jehová (1 Tes. 2:7, 8).

MUBʼAN KEBʼ AKʼUʼX CHE REYEXIK Y CHAKUBʼSAJ AKʼUʼX CHRIJ RI JEHOVÁ

18. Junam rukʼ ri kubʼij 2 Pedro 3:9, ¿jas kraj ri Jehová kkibʼan ri e elenaq bʼi pa ri utinamit?

18 Ri Jehová «kraj taj chi kʼo jun ksach uwach, xaneʼ are kraj chi konojel kkikʼex na kikʼuʼx» (chasikʼij uwach 2 Pedro 3:9). Paneʼ jun winaq xubʼan jun nimalaj makaj, ri ukʼaslemal sibʼalaj nim ubʼanik chuwach ri Dios. Chnaʼtaj chawe che ri Jehová nim xutoj wi ri qamak: xuya ri loqʼalaj uKʼojol rech xkam rumal qech. Ri Dios rukʼ loqʼoqʼebʼal keʼutoʼ ri e elenaq bʼi pa ri utinamit rech ketzalij loq, are wariʼ kukʼut ri kʼambʼal noʼj xubʼij ri Jesús chrij ri alkʼwalaxel che xel bʼi cho rachoch (Luc. 15:11-32). E kʼi chke ri e elenaq bʼi pa ri utinamit ri Jehová xetzalij chi loq y konojel ri qachalal sibʼalaj kekikot che kikʼulaxik. Ri qachalal Elizabeth che xojchʼaw chrij nabʼe kanoq, sibʼalaj xkikotik are chiʼ ri ral xux chi jumul Testigo. Kubʼij: «Sibʼalaj kinmaltyoxij chke konojel ri xkiya nuchuqʼabʼ rech xubʼan ta kebʼ nukʼuʼx che reyexik che ktzalij lo ri wal, y xtzalij loq».

19. ¿Jasche kojkunik amaqʼel kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij ri Jehová?

19 Ronojel tiempo kojkunik kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij ri Jehová. Ri areʼ kʼo ta jumul kubʼij chqe che kqabʼan jun jastaq che xa kubʼan kʼax chqe. Are jun Tataxel utz ranimaʼ y kutoqʼobʼisaj kiwach ri keyaʼow uqʼij y ri keloqʼoqʼen che. Chkʼol pa qajolom che ri Jehová kojuwonobʼaʼ ta kan pa taq ri kʼaxkʼolil (Heb. 13:5, 6). Ri qachalal Mark che xojchʼaw chrij pa ri párrafo 12, kubʼij: «Ri Jehová xojuya ta kan qatukel. Ri areʼ amaqʼel kʼo qukʼ are chiʼ kqariq kʼaxkʼolil». Ri Dios amaqʼel kuya na «ri nimalaj kuʼinem» chqe (2 Cor. 4:7). Jeriʼ kojkunik kqabʼan ko che ri qakojonik y kubʼan ta kebʼ qakʼuʼx paneʼ jun qachalaxik kuya kan upatanixik ri Jehová.

BʼIXONEM 44 Chʼawem re utaʼik toqʼobʼ

^ párr. 5 ¡Sibʼalaj bʼisobʼal we kʼo jun qachalaxik kuya kan upatanixik ri Jehová! Pa wajun kʼutunem riʼ, kqanikʼoj na jas kunaʼ ri Dios are chiʼ kkʼulmataj wariʼ. Xuqujeʼ kqil na jas rajawaxik kkibʼan ri qachalal che kʼo jun kachalaxik xelesax bʼi pa ri congregación rech kkichʼij ri bʼis y kkikowirisaj ri kikojonik. Y chukʼisbʼal, kqil na jas kkibʼan konojel ri qachalal che kitoʼik ri qachalal che xelesax bʼi jun kachalaxik pa ri congregación.

^ párr. 1 Pa wajun kʼutunem riʼ, kʼexom jujun bʼiʼaj.

^ párr. 79 RI KUKʼUT RI WACHBʼAL: Are chiʼ jun qachalal xuya kan ri ufamilia y ri Jehová, ri rixoqil y ri e ralkʼwaʼl sibʼalaj xebʼisonik.

^ párr. 81 RI KUKʼUT RI WACHBʼAL: Kebʼ kʼamal bʼe xeʼopan che usolixik jun familia re ri congregación rech kekiya kichuqʼabʼ pa ri kikojonik.