2 Rëyes 18:1-37

  • Judächö Ezequïas gobernan (1-8)

  • Israelïtakunata venciyan (9-12)

  • Judächö markakunata Senaquerib atacan (13-18)

  • Vïnu sirweqkunapa mandaqnin, Jehovä Diosta puëdeqtupan (19-37)

18  Eläpa tsurin Hosëa+ kima watapa Israelchö gobernëkaptinmi, Acazpa+ tsurin Ezequïasqa+ Judächö gobernar qallëkurqan.  Veinticincu watayoq këkarmi gobernar qallarqan. Y Jerusalen markachömi veintinuëvi watapa gobernarqan. Mamäninqa Zacarïaspa+ tsurin Abï* jutiyoq warmim karqan.  Ezequïasqa unë kastan Davidnömi,+ Jehovä Diosta cäsukurnin allikunata rurarqan.+  Pëmi ushakätsirqan sagrädu altu sitiukunata,+ adorayanqan rumikunata, Aserä santupa postinta*+ y Moises ruranqan cobripita culebratapis.+ Israelïtakunaqa tsë witsanyaqmi cobripita culebrata adorarnin qarëkunata rupatsir qoyätsiyarqan o qoshnitsiyarqan. Y cobripita rurashqa santu-culebra* nirmi reqiyaq.  Ezequïasqa, Israelpa Diosnin Jehovämanmi llapan shonqunwan confiakurqan.+ Judä nacionchö puntata gobernaqkunapis, ni qepata gobernaqkunapis manam pënöqa kayarqantsu.  Pëqa Jehovä Dios munanqannömi wanukunqanyaq kawakurqan.+ Y Jehovä Dios Moiseswan qellqatsinqan mandamientukunatapis cumplirqanmi.  Jehovä Dios yanapaptinmi imëkatapis alli pensëkur ruraq. Y manam munarqannatsu+ Asiria gobernantipa poderninchö këta.  Filisteu nunakunatapis+ Gäza markayaq y amänunchö markakunayaqmi ushakätsirqan. Törriyoq markakunata y murallashqa markakunatapis ushakätsirqanmi.  Ezequïas chusku watapa gobernëkaptin y Eläpa tsurin Hosëa+ qanchis watapa Israelchö gobernëkaptinmi, Asiria nacionpa gobernantin Salmanasar soldädunkunawan ëwëkur Samaria markapa entëru lädunman churanakuyarqan.+ 10  Cäsi kima watataran vencirir markaman yëkuskir ushakätsiyarqan.+ Tsëqa karqan Ezequïas joqta watapa gobernëkaptin y Eläpa tsurin Hosëa isqun watapa Israelchö gobernëkaptinmi. 11  Tsëpitanam Asiriapa gobernantinqa llapan israelïtakunata prësu apakurqan.+ Asiria nacionman chäratsirnam Halä sitiuman y Habor markaman churarqan täkuyänampaq.* Tsë sitiuwan markaqa këkarqan medu nunakuna+ täkuyanqan Gozan mayu* kuchunchömi. 12  Tsënöqa israelïtakunata prësu apakurqan, Jehovä Diosta mana cäsukur parlayanqanta mana cumpliyanqampita y Teyta Jehoväpa sirweqnin Moises mandakunqanta+ mana cäsukuyanqampitam. Pëkunaqa mana wiyakoqmi kayarqan. 13  Ezequïas catorci watapa gobernëkaptinmi, Asiria nacionchö gobernaq Senaqueribqa+ soldädunkunawan ëwar Judächö alli murallashqa markakunata duëñutsakurqan.+ 14  Lakis markachö Senaquerib këkaptinnam, Ezequïasqa kënö niyänampaq mandakurqan: “Teytë, contrëki churakanqampitash Ezequïasta perdonëkunki. Markäkunapita yarquptikiqa llapan mañanqëkitash impuestuta pagashunki”. Tsënö niyaptinmi Senaqueribqa, Ezequïasta mañarqan diez mil doscientus sesenta kïlus* pläta metalta y mil veintiseis kïlus* öruta. 15  Tsëmi gobernanti Ezequïasqa, Teyta Jehoväpa templunchö y palaciuchö churaraq llapan pläta metalta entregarqan.+ 16  Tsë witsanmi Jehovä Diospa templunchö öruyoq punkukunata+ y marcunkunatapis jipirirmi Asiria nacionpa gobernantinta entregarqan. Tsë punkukunaman y marcukunamanqa kikinmi öruta laqatsishqa karqan.+ 17  Tsënö paguëkaptimpis Asiriapa gobernantinqa tartanta,* rabsarista,* rabsaquëta* y mëtsika soldädukunatam Lakis markapita+ Jerusalen markaman mandarqan.+ Y pëkunaqa ëwarmi janan kaq pözuman ëwaq sekya lädunchö campamentunkunata rurayarqan. Tsëqa karqan taqshakuyänan pampaman ëwaq nänichömi.+ 18  Tsëchö këkarnam parlayänampaq Ezequïasta qayatsiyarqan. Tsëmi pëqa mandarqan palaciu wayita rikaq Hilquïaspa tsurin Eliaquimta,+ secretariu Sebnäta+ y pasakunqankunata qellqaq Asafpa tsurin Joäta. 19  Tinkuriyaptinnam Rabsaquëqa pëkunata nirqan: “Ezequïasta këta willayë: ‘Asiriachö alläpa puëdeq gobernaqmi këta nin: “¿Imanirtaq qamkunaqa següru sientikuyanki?+ 20  Qamqa kënömi ninki: ‘Musyämi imanö vencinäpaq kaqta y guërrapaqqa mëtsika soldädükunam kapaman’. Peru tsënö ninqëkiqa manam rasumpatsu. ¿Piman confiakurtaq conträ churakäyanki?+ 21  Qamqa Egiptu nunakuna yanapashunëkipaq kaqmanmi confiakunki,+ peru pakishqa shoqushnö këkarqa, ¿imanöraq pëkuna yanapashunki? Imanömi pakishqa shoqushta aptarkuptiki astillan makikiman yëkurin, tsënömi Egiptuchö gobernaq faraonpis pëman confiakoqkunapaqqa. 22  Y qamkuna, ‘noqakunaqa Jehovä Diosnïkunamanmi confiakuyä’+ niyämaptikipis, pëqa manam yanapayäshunkitsu. Ezequïasqa Judäpita y Jerusalenpita nunakunatam kënö nirqan: ‘Jerusalenchö këkaq altarllachömi Teyta Diostaqa adorayänëki’.+ Tsënö nirmi Diosnikikunapa altarninkunata y sagrädu altu sitiunkunata ushakätsiyänëkipaq+ mandakurqan”’. 23  Sirwinqä Asiriachö gobernaqwan apostayë, mä dos mil cawallukunata entregapteq, tsë cawallukunata montashqa ëwayänampaq soldädukunata tarinkikush.+ 24  Egiptuchö nunakunapa guërrapaq carrëtankunaman y cawallun montashqa soldädunkunallaman confiakurqa, ¿imanöparaq vencita puëdinki patronnïpa mana kaqpaq churashqa gobernadorninllatapis? 25  Noqaqa manam kikïpitatsu qamkunata ushakätseq shamurqö, sinöqa Jehovä mandamashqa kaptinmi. Jehovämi kënö nimashqa: ‘Kë nacionpita nunakunawan pelyaq ëwar llapanta ushakätsi’”. 26  Tsënö niptinmi Hilquïaspa tsurin Eliaquim, Sebnä+ y Joäqa rabsaquëta+ kënö niyarqan: “Sirwishoqnikikunataqa arameu* idiömachö parlapäyämë,+ noqakunaqa tsë idiömatapis entiendiyämi, peru murälla jananchö këkaq nunakuna+ wiyayänampaqqa ama judïukunapa idiömanchö parlapäyämëtsu” 27  Peru rabsaquëqa kënömi nirqan: “Patronnïqa manam qamkunata ni gobernaqnikikunallata këkunata willanäpaqtsu mandamashqa, sinöqa perqa jananchö këkaq nunakunata willanäpaqwanmi. Pëkunapis qamkunanöllam ismaninkunata mikuyanqa y ishpëninkunata upuyanqa”. 28  Tsëpitanam rabsaquëqa judïukuna parlayanqan idiömachö fuertipa kënö nirqan: “¡Asiriachö alläpa puëdeq gobernaq ninqanta wiyayë!+ 29  Asiriachö gobernaqqa këtam nin: ‘Ama Ezequïas engañayäshunëkita dejayëtsu, pëqa manam noqapita salvayäshunkitsu.+ 30  Y ama creiyëtsu, “Jehovämi salvamäshun, Asiriachö gobernaqqa manam markantsikta ushakätsinqatsu”+ nir Jehoväman confiakuyänëkipaq Ezequïas niyäshuptiki. 31  Ama Ezequïas niyäshunqëkita wiyayëtsu. Asiriachö gobernaqmi këta nin: “Noqawan yamë këta ashiyë y ama pelyayëtsu. Tsëta rurarqa, üvas plantëkikunapita y hïgus plantëkikunapitam mikuyanki, y pözuykikunapitam yakuta upuyanki. 32  Tsënöqa kanqa, noqa shamur kë markëkikunanö markaman qamkunata apanqä junaqyaqmi.+ Tsëchöqa imëka tsaki mikuykuna, üvaskuna y olïvu plantakunam mikuyänëkipaq kanqa. Tsë markakunachöqa, tantata rurayänëkipaqmi trïgu y cebäda kanqa, y vïnuta rurayänëkipaqpis mëtsika üvasmi kanqa. ‘Jehovämi salvamäshun’ nir Ezequïas engañayäshunëkita ama dejayëtsu, 33  ¿mëqan nacionllatapis santunkuna salvashqaku Asiriachö gobernaqpita? 34  ¿Mëchötaq këkäyan Hamatpita+ y Arpadpita nunakuna adorayanqan santukuna? Y ¿mëchötaq këkäyan Sefarvaimpita,+ Henäpita y Iväpita nunakuna adorayanqan santukuna? Tsë santukunaqa manam Samariapita nunakunata noqapita salvëta puëdiyashqatsu.+ 35  Tsë nacionkunachö adorayanqan santukunaqa, manam adoraqnin nunakunata noqapita salvëta puëdiyashqatsu. Tsëqa, ¿Jerusalenchö nunakunata Jehovä salvëta puëdinqatsuraq?”’”.+ 36  Tsënö niptimpis pëkunaqa gobernaq Ezequïas, “ama imatapis contestayankitsu”+ nir mandashqa kaptinmi upälla kakuyarqan, manam imatapis niyarqantsu. 37  Tsëpitanam palaciu wayita rikaq Hilquïaspa tsurin Eliaquim, sacerdöti Sebnä y pasakunqanta qellqaq Asafpa tsurin Joäqa, alläpa llakikur röpankunata rachiyarqan, y Ezequïasman ëwarmi rabsaquë llapan ninqanta willayarqan.

Nötakuna

Abïas ninantam Abï niyan.
Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqchö “sagrädu posti” neqta.
O “Nehustan”.
Kënöpis niyanmi: täräyänampaq; pärayänampaq.
Kënöpis niyanmi: riu.
Hebreu idiömachöqa “300 talentus” ninmi. 1 talentuqa 34, 2 kïlusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
Hebreu idiömachöqa “30 talentus” ninmi. 1 talentuqa 34, 2 kïlusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
O “soldädukunapa mandaqninta”.
O “cortichö trabajaqta”.
O “vïnu sirweqkunapa mandaqninta”.
O “siriacu”.