2 Rëyes 23:1-37
23 Tsëpitanam gobernanti Josïasqa Judächö y Jerusalenchö llapan dirigeqkunata qayatsirqan.+
2 Jehoväpa templunmanmi ëwayarqan wamrapis y mayorkunapis. Judäpita y Jerusalenpita llapan nunakuna, sacerdötikuna y Diospa willakoqninkunam ëwayarqan. Tsëchömi gobernantiqa, Jehoväpa templunchö tariyanqan+ libruta llapankuna wiyayänampaq leyirqan.+
3 Gobernantiqa templupa columnanmanmi shäkurirqan,* y tariyanqan libruchö ninqannömi llapan mandakunqankunata,+ ninqankunata y yarpätsikunqankunata llapan shonqunwan y llapan kawëninwan* cäsukunampaq Jehovä Diosta änirqan y Jehovällata imëpis sirwinampaq nirqan. Y tsëchö këkaq llapan nunakunapis tsënöllam änikuyarqan.+
4 Tsëpitanam gobernantiqa mandakoq sacerdöti Hilquïasta,+ wakin sacerdötikunata y templu punkuchö trabajaqkunata mandarqan Baal santuta, Aserä santuta+ y intita o rupayta, killata y estrëllakunata adorayänampaq churayanqan cösaskunata Jehovä Diospa templumpita jipiyänampaq. Tsëmi Cedron uranman apëkur ninawan rupatsiyarqan y uchpantanam Betel markaman apayarqan.+
5 Josïas manaraq gobernaptinmi Judä nacionchö gobernaqkunaqa, Judä markakunaman y Jerusalenpa entëru lädunkunaman santunkunapaq qarëkunata rupatsiyänampaq sacerdötikunata churashqa kayarqan. Tsënöllam Baal santupaq, intipaq o rupaypaq, killapaq, grüpu grüpu estrëllakunapaq y wakin estrëllakunapaq qarëkunata rupatsir qoyätsiyänampaq o qoshnïtsiyänampaq sacerdötikuna karqan.+ Tsë llapan sacerdötikunatam Josïas qarqurqan.
6 Aserä santupa postintanam,*+ Jehovä Diospa templumpita Cedron uranman apëkur ninawan rupëkatsir uchpayanqanyaq aqarqan.+ Tsë uchpatanam pïmë nunakuna pamparäyanqan pantiunman apëkur maqtsïkurqan.+
7 Y Jehovä Diospa templunchö ollqu mayinkunawan kakoq* ollqukunapa wayinkunatam ushakätsirqan.+ Tsë wayikunachömi warmikunapis Aserä santupa postinta adorayänampaq carpakunata* awayaq.
8 Tsëpitanam entëru Judäpita sacerdötikunata Jerusalen markaman qayatsirqan. Y Guëbapita+ Beer-Sëbayaq+ këkaq sagrädu altu sitiukunachöqa mananam santukunapaq qarëkunata rupatsiyarqannatsu. Tsënöllam dirigenti Josuëpa punkunchö sagrädu altu sitiutapis juchutsirqan.* Tsë sagrädu altu sitiuqa karqan, markaman yëkushqa izquierda kaq läduchömi.
9 Qayatsinqan sacerdötikunataqa, manam Josïas permitirqannatsu Teyta Jehoväpa altarninchö qarëkunata rupatsiyänanta.+ Tsënö kaptimpis permiteqmi levadürannaq tantata sacerdöti mayinkunawan mikuyänantaqa.
10 Y Mölek+ santuta adorar warmi y ollqu wamrankunata mana rupatsiyänampaqmi, Töfet+ sitiuchö këkaq altarkunaman imëka melanëpaqkunata winarqan. Tsë sitiuqa Hinon*+ pampachömi* këkarqan.
11 Y manam permitirqantsu intita o rupayta adorayänampaq rakiyanqan cawallukuna Jehoväpa templunman yëkuyänanta. Tsë cawallukunaqa yëkuyaq cortichö trabajaq Natan-Mëlec nunapa cuartun lädunchö këkaq punkupam. Intita adorayänampaq rakiyanqan carrëtakunatapis+ ninawan rupatsirmi ushakätsiyarqan.
12 Y Judäpa gobernantinkuna ruratsiyanqan Acazpa cuartun jananchö këkaq altarkunatapis ushakätsirqanmi.+ Tsënöllam ushakätsirqan Jehoväpa templumpa ishkan patiunkunachö Manases ruratsinqan altarkunatapis.+ Tsë llapanta ushakäratsirmi polvuntaqa Cedron uranman jichatsirqan.
13 Jerusalen markapa tsimpan jirkachö, Salomon ruratsinqan sidoniukunapa melanëpaq Astoret santupa sagrädu altu sitiunta, moabïtakunapa melanëpaq Kemos santupa altarninta y ammonïtakunapa+ melanëpaq Milcom+ santupa altarninta mana utilizäyänampaqmi imëka melanëpaqkunata winarqan. Tsëqa këkarqan Olïvus jirka lädunmampam.*
14 Tsënöllam adorayänampaq shätsiyanqan* rumikunata y Aserä santupa postintapis*+ llapanta ushakätsirqan. Y tsëmannam nunapa tullunkunata qoturqan.
15 Tsëpitanam Nebatpa tsurin Jeroboan Betel markachö ruratsinqan altarta, altar kanqan sitiuta y Aserä santupa postinta ushakätsirqan. Y ushakäratsirmi uchpayanqanyaq ninawan rupatsirqan.+ Tsëwanmi Jeroboanqa israelïtakunata jutsata* ruratsishqa karqan.+
16 Tsëpitanam Josïasqa rikarqan jirkachö sepultürakunata, y tsëpita tullukunata juntëkatsirmi altarchö rupatsirqan. Tsëmi tsë altarqa sirwirqannatsu santukunata adorayänampaq. Tsënömi cumplikarqan Jehovä Diospa willakoqnin unëna willakunqan.+
17 Tsëpitanam juk sepultürata rikärir, “¿pitan taqëchöqa pamparan?” nir tapukurqan. Tsënam niyarqan: “Tsëchöqa pamparan, kë Betel markachö kë llapanta ruranëkipaq kaqta willakoq Judäpita shamoq Diospa willakoqninmi”.+
18 Tsënö willariyaptinmi, “pëpa tulluntaqa ama yatayëtsu, dejëkuyë” nirqan. Tsëmi Diospa willakoqnimpa tulluntaqa yatayarqantsu, ni manam Samaria+ markapita kaq Diospa willakoqnimpa tulluntapis yatayarqantsu.
19 Tsënöllam Josïasqa, Israelchö gobernantikuna Samaria markachö+ ruratsiyanqan llapan sagrädu altu sitiukunatapis ushakätsirqan. Betel markachö ruranqannöllam rurarqan.+
20 Tsë sagrädu altu sitiukunachö sacerdötikunata y nunakunapa tullunkunata ruparatsirmi,+ Jerusalen markata kutikurqan.
21 Tsëpitanam gobernantiqa llapan nunakunata kënö nir mandarqan: “Kë libruchö ninqannö+ Jehovä Diospaq Pascua Fiestata rurayë”.+
22 Gobernanti Josïas ruratsinqan Pascua Fiestatanöqa, manam juezkuna mandakuyanqan witsan ni Israelchö y Judächö gobernantikuna+ mandakuyanqan witsampis rurashqatsu kayarqan.
23 Dieciöchu watapa gobernëkarmi Josïasqa, Jehovä Diospaq Jerusalen markachö Pascua Fiestata ruratsirqan.
24 Josïasqa wanushqakunawan parlaq brüjukunata y suerti qateqkunatapis ushakätsirqanmi.+ Tsënöllam ushakätsirqan Jerusalenchö y entëru Judä markakunachö katsiyanqan melanëpaq santukunata,+ wayinkunachö katsiyanqan santukunata* y wakin melanëpaq katsiyanqan cösaskunatapis. Tsëtaqa rurarqan sacerdöti Hilquïas Teyta Jehoväpa templunchö tarinqan+ libruchö Leyta+ cumplirmi.
25 Pëpa puntanman y qepanman gobernantikunaqa manam Josïasnöqa, llapan shonqunkunawan, llapan kawëninkunawan*+ y llapan kallpankunawan Jehovä Dios munanqannö kawayarqantsu. Josïasqa Moises qellqanqan Leychö ninqannöllam llapantapis rurarqan.
26 Tsënö kaptimpis cöleratsirnin Manases jutsata* ruranqankunapitam,+ Jehovä Diosqa Judä nunakunawan alläpa cölerashqa këkarqan.
27 Teyta Jehovämi kënö nirqan: “Israel nunakunata qarqunqänöllam,+ Judä nunakunatapis qarqushaq.+ Jerusalen markata akrashqa karpis y templüpaq, ‘jutïpam reqishqa kanqa’+ nishqa karpis mananam tsapäshaqnatsu”.
28 Josïas ruranqankunapitaqa Judächö gobernaqkunapaq willakoq librum masllata willakun.
29 Tsë witsanmi Egiptuchö gobernanti Nekom soldädunkunawan ëwarqan Eufratis mayu* lädunchö Asiria nacionpa gobernantinta yanapanampaq. Tsënam Josïasqa soldädunkunawan ëwarqan pëkunawan pelyanampaq. Peru gobernanti Nekom Meguidö sitiuchö wanutsirqan o wañutsirqan.+
30 Y soldädunkunam carrëtaman churarkur, Meguidöpita Jerusalen markaman apar ruratsinqan sepultüranman pampayarqan. Tsëpitanam Judä nunakunaqa Josïaspa tsurin Jehoacazta gobernanti kanampaq churayarqan.+
31 Jehoacazqa+ veintitres watayoq këkarmi gobernar qallarqan. Jerusalen markachömi kima killapa gobernarqan. Mamäninqa Libnä markapita Jeremïaspa tsurin Hamutal+ jutiyoq warmim karqan.
32 Jehoacazqa unë kastankunanöllam,+ Jehovä Diosta mana cäsukurnin mana allikunata rurarqan.
33 Egiptu nacionchö gobernaq Nekom,+ Jerusalenchö manana gobernanampaq Hamatchö këkaq Riblä+ markaman Jehoacazta carcelarätsirqan. Tsëpitanam Judä nunakunata tres mil cuatrocientus veinti kïlus* pläta qellëta y treinta y cuatru kïlus* öruta mañarqan.+
34 Y Josïaspa rantinmi tsurin Eliaquimta gobernanampaq churarqan, y jutintam Jehoiaquim nir cambiarqan. Jehoacaztaqa Egiptutam apakurqan+ y tsëchömi wanurqan.+
35 Egiptu nacionpa gobernantin Nekom pläta metalta y öruta Jehoiaquimta mañarqan. Tsëmi Jehoiaquimqa Judä nunakunata impuestuta cobrëkur apatsirqan.
36 Jehoiaquimqa+ veinticincu watayoq këkarmi gobernar qallarqan. Jerusalen markachömi onci watapa gobernarqan.+ Mamäninqa Rumä markapita Pedäyapa tsurin Zebidä jutiyoq warmim karqan.
37 Jehoiaquimqa unë kastankunanöllam+ Jehovä Diosta mana cäsukurnin mana allikunata rurarqan.+
Nötakuna
^ Kënöpis niyanmi: ichiskirqan.
^ O “almanwan”. Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqta.
^ Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqchö “sagrädu posti” neqta.
^ O “oqllanakoq”.
^ Kënöpis niyanmi: toldukunata.
^ Kënöpis niyanmi: laqmatsirqan.
^ O “ruri pampachömi”.
^ O “sur lädunmampam”.
^ Kënöpis niyanmi: ichïtsiyanqan.
^ Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqchö “sagrädu posti” neqta.
^ Kënöpis niyanmi: pecäduta.
^ Hebreu idiömachöqa “terafimkunata” ninmi. Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqta.
^ O “almankunawan”. Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqta.
^ Kënöpis niyanmi: pecäduta.
^ Kënöpis niyanmi: riu.
^ Hebreu idiömachöqa “1 talentu” ninmi. 1 talentuqa 34,2 kïlusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
^ Hebreu idiömachöqa “100 talentus” ninmi. 1 talentuqa 34,2 kïlusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
