39 KAQ YACHAKUNËKIPAQ
¿Ima nintaq Jehovä yawarpaq?
Yawarnintsik mana kaptinqa manam kawashwantsu. Teytantsik Jehoväqa kamamashqantsik karmi nimantsik yawarnintsikwan imata ruranapaq kaqta. Jehoväqa, ¿imatataq nimantsik yawarpaq? ¿Mikushwantsuraq? ¿Doctorkuna nimashqa churakushwantsuraq? Yawar asuntuchö alli decidinëkipaq, ¿imatan yanapashunkiman?
1 KAQ: Jehoväpaqqa, ¿imatan yawar?
Unë witsan sirweqninkunatam Jehovä Diosqa kënö nirqan: “Llapan kawaqkunapa kawëninqa yawarninmi” (Levïticu 17:14). Jehoväpaqqa nunapa yawarninqa vïdanmi. Y vïdantsiktaqa Jehovämi qaramarquntsik, tsëmi alläpa valoranantsik y cuidanantsik. Tsënöllam yawartapis valoranantsik y respetanantsik.
2 KAQ: Jehoväqa, ¿ima nirqantan yawarpaq?
Patsaman Jesus manaraq shamuptinmi, Jehoväqa sirweqninkunata mandarqan yawarta mana mikuyänampaq (leyi Genesis 9:4 y Levïticu 17:10). Tsënöllam apostolkuna kawayanqan witsan sirweqninkunatapis mandarqan. Tsëmi Jehoväpa sirweqninkunata dirigeqkuna y apostolkunaqa niyarqan llapankuna yawarwan cuidädu kayänampaq (leyi Hëchus 15:28, 29).
¿Imanötan yawarwan cuidädu kashwan? Këman pensari: alcoholwan cuidädu kanëkipaq doctor nishuptiki, ¿allitsuraq kanman imawampis takurkur upuptiki o vënëkipa churakuptiki? Manachi. Tsënöllam pasan yawarwan cuidädu kanapaq Jehovä mandakunqanwampis. Tsëmi yawartaqa mikushwantsu ni upushwantsu, ni jurkakëpa wanushqa animalta mikushwantsu. Awmi, yawaryoqtaqa manam imatapis mikunantsiktsu.
¿Qeshyarnin alliyänapaqqa yawarta utilizashwantsuraq? Nunakunata jampiyänampaq doctorkuna utilizäyanqan glöbulos röjus, glöbulos blancus, plaquëtas y plasma niyanqanqa yawarmi. Tsëkunata churakurqa Diosnintsik mandakunqanta manachi cäsukuykashwantsu. Tsë glöbulos röjus, glöbulos blancus, plaquëtas y plasma niyanqantaqa doctorkuna masmanmi rakiyan, y tsëkunapitapis jampikunatam rurayan. Tsë jampikunata churakunapaq o mana churakunapaq kaqta, y kikintsikpa yawarnintsikta doctorkuna imanö utilizäyänampaq kaqtaqa kikintsikmi decidinantsik (Gälatas 6:5). a
MASLLA YACHAKUSHUN
Qeshyar o operakur imawan jampikunapaq kaqta decidinapaqmi yachakushun.
3 KAQ: Imatapis Jehovä munanqannö decidi
Jehoväqa manam munantsu yawarta mikunata o vënantsikpa churakunata. ¿Imaraq yanapashunkiman yawar asuntuchö Jehovä munanqannö decidinëkipaq? VIDEUTA rikäyë y tsëpitana imatapis manaraq decidir këkunata ruranëkipaq kaqman pensë:
-
Jehoväman mañakuy alli decidinëkipaq (Santiägu 1:5).
-
Bibliachö yawarpaq ima ninqanta leyi y ninqannölla rurë (Proverbius 13:16).
-
Yawarta mana utilizarnin juknöpa imanö jampikunëkipaq kaqta musyapakuy.
-
Imawan mana jampikunëkipaq kaqta decidi.
-
Decidinqëki alli sientikunëkipaq yanapashunëkipaq kaqman pensë (Hëchus 24:16). b
-
Imata decidinëkipaq kaqtaqa manam nunëki, warmiki, congregacionchö juk anciänu o Bibliapita yachatsishoqnikitsu qampaq decidinan (Romänus 14:12).
-
Imata decidinqëkita juk documentuchö qellqashqata katsi.
4 KAQ: Jehoväpa testïgunkunaqa alli doctorkunatam ashiyä
Yawarta mana churakurpis Testïgukunaqa alli jampikuyta munarmi alli doctorkunata y alli jampikunata ashintsik. VIDEUTA rikäyë.
Leyiyë Tïtu 3:2 ima ninqanta y këpaq parlayë:
-
Imanö jampimänapaq kaqta doctorkunawan parlarqa, ¿imanirtan respëtuwan parlapänantsik?
|
Manam churakunantsiktsu |
Kikintsikmi decidinantsik |
|---|---|
|
A. Plasmata |
Plasmapita rakiyanqanta |
|
B. Glöbulos blancusta |
Glöbulos blancuspita rakiyanqanta |
|
C. Plaquëtasta |
Plaquëtaspita rakiyanqanta |
|
D. Glöbulos röjusta |
Glöbulos röjuspita rakiyanqanta |
5 KAQ: Yawarta imanö rakiyanqan
Yawarchöqa glöbulos röjus, glöbulos blancus, plaquëtas y plasma niyanqanmi kan. Kë chuskumpitaqa cada ünupitam maskunaman rakiyan. c Y tsëkunapita rurashqa wakin jampikunataqa utilizäyan ima qeshyatapis jampiyänampaq o yawar alläpa yarquptin päratsiyänampaqmi.
Glöbulos röjuspita, glöbulos blancuspita, plaquëtaspita y plasmapita rurayanqan jampikunawan jampikunapaq o mana jampikunapaq kaqtaqa Bibliachö Jehovä ninqanta y concienciantsik ninqanta cuentaman churëkurmi cada ünu decidinantsik. Capazchi wakinkunaqa tsëkunawan jampikuyta munayanqatsu, peru wakinkunapaqqa capazchi alli kanqa y tsëkunawan jampikuyänampaq decidiyanqa.
Imata decidirpis kikikita kënö tapukuy:
-
¿Imanötan doctorta entienditsïman glöbulos röjuspita, glöbulos blancuspita, plaquëtaspita y plasmapita rakir rurayanqan jampikunata imanir churakunäpaq o mana churakunäpaq kaqta?
WAKIN IMATA TAPUMANQANTSIK: “Nunakunapa vïdanta yawar salvëkaptinqa, ¿imanirtan yawarta churakuy allitsu kanman?”.
-
¿Qamqa ima ninkitan?
KËTAM YACHAKURQUNKI
Jehoväqa munan yawarta respetanata y alläpa valoranatam.
¿Yarpankiku?
-
¿Imanirtan Jehoväqa yawarta alläpa valoran?
-
¿Imanirtan nintsik yawarta mana mikunapaq Jehovä mandakuykaptinqa vënantsikpa churakuypis mana alli kanqanta?
-
¿Imatan yanapashunkiman yawar asuntuchö imatapis alli decidinëkipaq?
MASTA YACHAKUY
Operayäshunqëki höra kikikipa yawarnikita utilizäyänampaq kaqta manaraq decidir, ¿imakunatataq cuentachö katsinkiman?
Glöbulos röjuspita, glöbulos blancuspita, plaquëtaspita y plasmapita masman rakiyanqankunata manaraq churakur, ¿imatataq alliraq musyanëki?
¿Imatan juk doctorta yanaparqan yawarta mana churakuyänampaq Jehovä mandakunqan allipaq kanqanta entiendinampaq?
“Yawarta mana churakunapaq Jehovä mandakunqantam entiendirqä” (¡Musyatsikoq!, 8 de diciembri 2003)
Hospitalkunachö yawarta mana churamänapaq yanapakoq wawqikuna, wawqi panikunata imanö yanapayanqanta rikë.
a Imanir imatapis alli decidinapaq kaqtaqa 35 kaq yachakunëkipaq kaqchömi rikanki.
b Alli decidinëkipaqqa 5 kaqchö, “Yawarta imanö rakiyanqan” neqta y “Maslla entiendinëkipaq” neqchö 3 kaq: “Yawarta doctorkuna imanö utilizäyanqan” neqta leyi.
c Wakin doctorkunaqa niyan glöbulos röjus, glöbulos blancus, plaquëtas y plasmaqa manana yawar kanqantam. Tsëmi doctorta ninëki yawarta y glöbulos röjusta, glöbulos blancusta, plaquëtasta y plasmataqa churakuyta mana munanqëkita.
