Yanapashunëkipaq pillawampis parlë

“Japallan puriptinqa maqaq nunaqa vencirinqam, peru ishkaq karqa, tsë maqaq nunata venciyanqam” (Eclesiastes 4:12).

JUKKUNA yanapamashqaqa, mas fäcilmi pitapis vencirishun o imatapis dejarishun. Cigärru fumëta dejëta munarqa, allichi familiëkikunata, amïguykikunata o pacienciawan yanapayäshuynikita munaqkunata yanapayäshunëkipaq nirinkiman.

¿Imanirtan fumëta dejashqa kaqkunata yanapayäshunëkipaq nirinkitsu? Pëkunaqa entiendiyäshunkim y yanapayäshunkim. Dinamarca nacionpita Torben jutiyoq cristiänum këta nin: “Jukkuna yanapayämanqanqa alläpam yanapamarqan”. India nacionpita Abrahamnam këta nin: “Familiä y cristiänu mayïkuna rasumpa kuyayämanqanta rikanqanmi, tsë viciuta dejanäpaq yanapamarqan”. Tsënö kaptimpis, höraqa manam familiëkikuna o amïguykikuna yanapayäshunëkillatatsu wananki.

Bhagwandas jutiyoq nunam këta nin: “Veintisiëti watapam cigärruta fumarqä, peru cuerpuntsikta mana limpiu tikratseqkunapita limpiakunapaq Bibliachö ninqanta yachakurmi, cigärruta dejanäpaq decidirqä. Ichikllapa ichikllapam dejar qallarqä. Unë amïgukunapitam karupäkurirqä, y doctormanmi ëwarqä. Peru manam tsëkunapis yanapamarqantsu. Juk paqasnam Jehovä Diosman llapan shonqüwan mañakur, “fumëta dejanäpaq yanapëkamë” nir rogakurqä. Tsënöpam cigärru fumëta dejarqä”.

Cigärru fumëta dejëta munarqa, imakuna michäshunëkipaq kaqtapis allim musyanëki. Qateqninchömi wakimpita yachakurishun.

[Recuadru]

¿ALLITSURAQ FUMËTA DEJANËKIPAQ JAMPIKUNATA UTILIZANKIMAN?

Nicotïna niyanqanyoq parchikunata y fumëta dejayänampaq jampikunata ruraqkunaqa, mëtsika millon qellëtam ganayan. Manaraq tsëkunata rantirnin, këkunaman pensë:

¿Imakunachötan yanapamanqa? Fumëta mana munayänampaq yanapakuptinmi, fumëta dejayänampaq mëtsika jampikuna yanapakunqanta niyan. Peru tiempu pasaptin rasumpa yanapakunqantaqa, manam llapankunatsu acuerdu kayan.

¿Imakunachötan mana alli kanman? Tsë jampikunata utilizäyaptinmi, wakimpaqa shonqunkuna jitanan, wakinnam alläpa llakikuyan y kikinkunata wanutsikuytapis munayan. Fumëta dejëta munaqkunata yanapayänampaq nicotïna niyanqampita imëkata rurayanqampis, nicotïna niyanqanyoq karmi salorninkunapaq mana alli kanman. Tsëmi tsë jampikunata utilizaqkunaqa, nicotïna niyanqanta dejëkäyantsu.

¿Imatan jampipa rantin yanapamanman? Encuestata rurayanqanchömi cada cienpita ochenta y öchu nunakuna niyan, jampita mana utilizarlla, cigärru fumëta dejayanqanta.