1. ¿Imatatan Jesusqa qateqninkunata mandarqan? (Rikäri qaranchö dibüjuta).

MANARAQ wanukurmi Jesusqa qateqninkunata kënö nirqan: “Juk mushoq mandakïtam qamkunata qoyaq: [...] imanömi qamkunatapis kuyayarqoq, tsënölla qamkunapis jukniki juknikikuna kuyanakuyë”. Y kënöpis nirqanmi: “Këta rurayaptikim llapankuna musyayanqa qateqnïkuna kayanqëkita, jukniki juknikikuna kuyanakuyaptiki” (Juan 13:34, 35).

2. ¿Imanirtan juknintsik juknintsik kuyanakunantsik?

² Jesusqa nirqan, noqa kuyayanqaqnölla jukniki juknikikuna kuyanakuyaptikiqa, llapan nunakunam musyayanqa qateqnïkuna kayanqëkita. Jesus ninqankunaqa cumplikänan karqan apostolkuna kawayanqan witsan y kanan witsanmi. Tsëmi juknintsik juknintsik kuyakuywan tratanakunantsik, tsëta ruranan fäcil mana kaptimpis.

3. ¿Imatatan kë yachatsikuychö yachakushun?

³ Jutsata ruraq kashqam kuyakoq këqa fäciltsu kanman. Tsënö kaptimpis Jesusnö kuyakoq këtam procuranantsik. Kë yachatsikuychömi yachakushun kuyakoq kanqantsik yamë kanapaq, llapantapis igualpa rikänapaq y llapantsik yanapanakur kanapaq yanapakunqanta. Tsëmi kënö tapukunantsik: “Wawqi panikuna imëkapa pasëkarpis kuyakoq kayanqampitaqa, ¿imatatan yachäku?”.

4. Mateu 5:23, 24 Bibliachö ninqannö, ¿imanirtan wawqi panintsikkunawan piñatsinakushqa karqa amishtëta procuranantsik?

⁴ Jesusqa yachatsimarqantsik wawqi panintsikkunawan  piñatsinakushqa karqa amishtëta procuranapaqmi (leyi Mateu 5:23, 24). Y wakinkunawan alli kashqaqa, Teyta Diosnintsik kushikunampaq kaqtapis nirqanmi. Awmi, Jehoväqa kushikunmi wawqi panintsikkunawan yamë kawakuyta procurashqaqa. Tsënö mana rurashqaqa, imëkata rurashqapis manam sirwinqatsu (1 Juan 4:20).

5. Wawqi Marcus alli këta munanqanqa, ¿imanirtan fäciltsu karqan?

⁵ Höraqa manam fäciltsu piwampis alli këta munëqa. Tsëtaqa rikärishun wawqi Marcusta * pasanqanchömi. Pëqa, juk wawqi jukchö jukchö mana allita parlashqa kanqampitam tsë wawqiwan piñakurqan. Tsëtaqa kikinmi kënö cuentakun: “Piñashqa karmi ima rurëtapis musyarqätsu”. Tsënö piñakunqampita mana alli sientikurmi wawqiwan amishtëta munarqan. Peru tsë wawqiqa manam munarqantsu. Tsënam wawqi Marcusqa kënö pensarqan: “¿Imanirtan noqaqa alli këta mana munaq wawqita rogapäman?”. Tsënö këkaptinnam congregacionkunata watukaq wawqiqa mana qelanäkurinampaq nirqan. ¿Imatatan Marcus rurarqan?

6. (1) ¿Imakunatatan wawqi Marcusqa rurarqan wawqinwan alli këta munar? (2) ¿Imanötan wawqi Marcusqa Colosensis 3:13, 14 ninqannö rurarqan?

⁶ Wawqi Marcus humildi kanampaqqa pensënintam cambianan karqan (Col. 3:8, 9, 12). Humildi kanqantaqa rikätsikurqan, wawqinta perdonëkunampaq mañakunqanchö, qellqapanqan cartakunachö y juk ishkë qarëninkunapis apatsinqanchömi. Tsë llapanta rurëkaptimpis wawqiqa manam perdonarqantsu. Tsënö kaptimpis wawqi Marcusqa Jesus mandakunqanta cäsukurmi kallpachakurnin sïguirqan (leyi Colosensis 3:13, 14). Tsënöllam noqantsikpis, kuyakoq y humildi karninqa perdonëkamänapaq mañakunantsik y pëkunawan alli  kanapaqmi Jehoväman mañakunantsik (Mat. 18:21, 22; Gäl. 6:9).

7. (1) ¿Imatatan Jesus mandamarqantsik? (2) ¿Imatan pasarqan juk panita?

⁷ Jesusqa mandamarqantsik, nuna mayintsikta kikintsiktanö kuyanapaqmi. Peru manam kuyamaqnintsik nunallatatsu, sinöqa chikimaqnintsik nunakunatawan kuyanapaqmi mandamarqantsik (Lüc. 6:31-33). Pillapis mana rikämënintsikta munaptinqa, ¿imataraq rurashwan? Pani Lauram tsënö pasanqanta cuentakun: “Manam musyarqätsu juk nana, imanir rikämëta mana munanqantaqa. Tsërëkurmi noqapaqqa reunionkunaman ëwëqa fäciltsu karqan”. Tsëllaraq pasakushqanchöqa, pani Lauraqa kënömi pensaq: “Imanöpis kakutsun, wakin turi nanakunapis tsë nanapaqqa tsënö portakunqampaqtaq parlayan”.

8. (1) ¿Imatatan pani Lauraqa rurarqan yamë kanampaq? (2) Laurata pasanqampitaqa, ¿imatatan yachakuntsik?

⁸ Lauraqa imëkatam rurarqan paniwan yamë këta munarnin. Jehovämanmi mañakurqan y paniwanmi yapë parlarqan. Tsëpita pasanqantam, pani Laura kënö willakun: “Tiempu pasariptinqa, tsë nanaqa yapëmi mana alli tratamar qallëkurqan. Tsëmi mana alli sientikurqä”. Lauraqa pensarqan, tsë panipa pensënin cambiaptinlla kushishqa kanampaq kaqtam. Tsëpitanam Lauraqa yarparqan “jukniki juknikikuna imëkapitapis perdonanakuyë” neq mandakuyta, tsëmi yanaparqan nananta kuyëllapa tratanampaq (Efes. 4:32–5:2). Y këtapis yarparqanmi, kuyakoq nunaqa “manam yarparäkuntsu mana allita rurayanqanman” y “llapan cösaskunatam shonqunllachö sufrin, llapantam crein, llapantam shuyaran, llapantam aguantan” (1 Cor. 13:5, 7). Tiempuwanqa shumaq y yamëmi ishkan panikunaqa parlakuyarqan. Tsënöllam, noqantsikpis wawqi panintsikkunawan shumaq kawakushqaqa ‘yamë këta qokoq Dios’ noqantsikwan këkanqa (2 Cor. 13:11).

9. Hëchus 10:34, 35 Bibliachö ninqannö, ¿imanirtan llapan nunakunata igualpa rikashwan?

⁹ Jehovä Diosqa llapan nunakunatapis igualpam rikan (leyi Hëchus 10:34, 35). Noqantsikpis nuna mayintsikta Jehovä rikanqannö rikänapaq kallpachakushun. Tsënö rurarqa, “nuna mayikitam kikikitanö kuyanëki” neq mandakuytam cäsukuntsik y wawqi panintsikkunawampis yamë y shumaqmi kawakushun (Rom. 12:9, 10; Sant. 2:8, 9).

10, 11. Juk nacionpaq mana allita pensaq paniqa, ¿imatatan rurarqan alliyänampaq?

¹⁰ Wakimpaqqa manam fäciltsu igualpa wakin nunakunata rikëqa. Pani Ruthta ima pasanqanman pensarishun. Jövin kanqan witsanmi, juk nacionpita juk warmi familianta llakitsirqan. Tsënö pasakunqampitam pëqa kënö nin: “Tsë nacionpitaqa manam imatapis musyëta munarqätsu. Pensarqä tsë nacionchö nunakuna y turi nanakunapis igual-lla kayanqantam”. ¿Imatan Ruthta yanaparqan tsënö mana sientikunampaq?

¹¹ Pani Ruthqa tsë mana alli pensëninta cambianampaqmi kallpachakurqan. Anuariu libruchömi leyirqan, tsë nacionpaq willakuykunata. Kënömi cuentakun: “Tsë nacionpita nunakunata allipa rikänäpaqmi kallpachakurqä. Turi nanakuna kushishqa Jehovä Dios sirweqtam rikarqä. Tsëran pëkunapis noqanö Jehoväta sirweq kayanqanta cläru rikarqä”. Tsëta imanö ruranqampitam pëqa kënö cuentakun: “Kananqa mana alli pensanqä nacionpita turi nanakunata reqirqa, amïgükuna kayänanta munarmi shumaq tratanäpaq kallpachakü”. Tsënö ruranqampitam kënö cuentakun: “Tiempuwanran mana alli pensënïqa paqwë ushakarqan”.

12. ¿Imatatan Säraqa pensarqan mana musyashpa?

¹² Wakinkunaqa mana alli pensashpam, jukpaq mana allita parlayan. Tsëtaqa rikantsik pani Sära, llapantapis igualpa rikanqanta pensanqanchömi. Tsënöqa pensaq pitapis colorninrëkur, qellëninrëkur o carguyoq kanqanrëkur mana juzgarmi. Kikinmi kënö cuentakun: “Manam llapan turi nanakunatatsu igualpa rikëkarqä” nir. Särapa familianchöqa llapanmi universidäman ëwashqa kayänaq, tsëmi pëqa tsënö nunakunallawan juntakuyta munaq. Tsënö pensaq karninmi juk amïgunta kënö ninaq: “Noqaqa juntakü universidächö estudiashqa turi nanakunallawanmi”. Säraqa, tsënö pensanqantaqa cambianan karqan.

13. Sära cambianampaq kallpachakunqampitaqa, ¿imatatan yachakuntsik?

¹³ Congregacionkunata watukaq wawqim Särataqa yanaparqan. Tsëtam kënö cuentakun: “Diospita yachatsikunqächö, reunionkunachö parlakunqächö y Bibliapita yachakunqächö alli këkanqätam nimarqan. Tsëpitanam Bibliapita yachakunqämannö humildi, alli tantiëta yachaq y ankupäkoq kanäpaq nimarqan”. Wawqi ninqantam Säraqa rurarqan. Tsëtam kënö cuentakun: “Wakinkunata ankupanqantsik y kuyanqantsikmi imëkapitapis mas alliqa”. Tsëpita patsëqa jukläyanam wawqi panikunata rikar qallëkurqan. Tsëtam kënö cuentakun: “Jehoväpaq rurarnin kallpachakuyanqantam llapan turi nanakunachö rikëta procuraq kä”. Y noqantsikpis, kuyakoq karqa llapan wawqi panikunawanmi igualpa rikänakunantsik (1 Pëd. 2:17).

14. Hebrëus 13:16 Bibliachö ninqannö, ¿imanötan Jehoväqa sientikun puëdinqantsikmannö yanapanakushqa?

¹⁴ Jehovätaqa gustanmi puëdinqantsikmannö yanapanakunqantsik (leyi Hebrëus 13:16). Tsënö yanapanakunqantsikqa Jehoväta kushitsinmi (Sant. 1:27; 2:14-17). Tsënö kaptinmi Bibliaqa kënö nimantsik: “Imëpis alläpa alli nuna kayë” (Rom. 12:13). Puëdinqantsikmannö yanapakoq karqa, wawqi panintsikkunata kuyanqantsikta y pëkunapaq yarpachakunqantsiktam rikätsintsik. Jehoväqa kushikunmi, wawqi panintsikkunawan mikurnin kushishqa kanqantsikpitaqa (1 Pëd. 4:8-10). Peru hörataqa tsënö yanapanakuyqa manam fäciltsu.

15, 16. (1) ¿Imanirtan wakinkunaqa puëdiyanqanmannö yanapakuyta mantsayan? (2) ¿Imatan pani Edit-taqa yanaparqan qarakoq kanampaq?

¹⁵ Imantsikpis mana kaptinmi hörataqa yanapakuyta puëdintsiktsu. Tsëmi pasarqan viudayashqa panintsik Editwan. Manaraq Testïgu karqa manam piwampis juntakoqtsu. Pëqa waktsa karmi pensaq, imampis mana kaptin yanapakuyta mana puëdinampaq kaqta.

¹⁶ Editqa Jehoväpa testïgun tikrarirmi pensëninta cambiarqan y puëdinqanmannö yanapakunampaqmi churapakarqan. Kënömi cuentakun: “Diospita yachakunantsik wayita rurëkäyaptinmi, creikoqkunata rikaq turiqa ishkë semänapa juk turiwan warmin wayïchö quedakuyänampaq nimarqan. Tsënam noqaqa raslla pensarqä Sarepta warmita Jehovä bendicinqanman” (1 Rey. 17:12-16). Pani Editqa, ¿ima bendicionkunatatan chaskishqa? Kikinmi kënö willakun: “Ishkan semänakunaqa ishkë killamanmi tikrarirqan. Pëkunawanqa alli amïgum tikrariyarqä”. Pani Editqa llapan tiempunwanmi Diospita yachatsikun y wawqi panikunawan imallatapis mikuri y  upurim gustan. Pëmi kënö cuentakun: “Qarakoq këqa kushitsimanmi. Rasumpa kaqchöqa ruranqäpitapis masmi Jehoväqa bendicimashqa” (Heb. 13:1, 2).

17. ¿Lukwan warminqa pikunallatatan wayinkunaman invitëkäyarqan?

¹⁷ Puëdinqantsikmannö yanapakurpis, alliyëtaqa puëdintsikran. Tsëtaqa wawqi Lukwan warmin rurayanqampitam yachakurishun. Pëkunaqa teytankunata, familiankunata, kuyashqa amïgunkunata y congregacionta watukaq wawqitawan warmintam imallatapis mikuyänampaq invitayaq. Tsënö kaptimpis Lukqa kënömi nin: “Mas yachanäyanqä kaqkunallatam wayïkunaman invitëkäyarqä”.

18. ¿Imatatan Lukwan warminqa rurayarqan mas invitakuyänampaq?

¹⁸ Lukwan warminqa puëdiyanqanmannö yanapakoq kë ima ninan kanqantaqa musyariyarqan Jesus kënö ninqampitam: “Kuyayäshoqnikikunallata kuyarninqa, ¿imapitaraq premiuta chaskiyanki?” (Mat. 5:45-47). Tsëpita patsëmi imëpis mana invitayanqan wawqi panikunata wayinkunaman invitayänampaq churapakäyarqan. Tsëtam Lukqa kënö willakun: “Kananqa wawqi panikunawan yanapanakurmi kushishqa tiemputa pasayä”.

19. ¿Imanötan Jesuspa qateqnin kanqantsikta rikätsikuntsik?

¹⁹ Këkunapitam yachakurquntsik: wawqi panintsikkunata kuyarqa yamë këta ashinapaq, llapantapis igualpa rikänapaq y puëdinqantsikmannö yanapanakunapaq kaqta. Tsëpitanam yachakurquntsik mana alli pensënintsikunata dejëkur, wawqi panintsikkunata shonqupita patsë kuyanapaq kaqta. Tsënö rurarqa, mas kushishqam kashun y Jesuspa qateqnin kanqantsiktam rikätsikushun (Juan 13:17, 35).