1, 2. ¿Imatatan Jesusqa rikätsikuyta munarqan Juan 4:35, 36?

GALILËAMAN ëwar Jesus yachatsikur purinqanchöqa, atska chakrakunachömi verdirëkaq cebädata rikan (Juan 4:3-6). Chusku killanöraqmi pishin cebäda cosëchapaqqa. Tsënam Jesusqa mana creipaqnö kaptimpis qateqninkunata kënö nin: “Peqëkikunata pallariyë y chakrakunata rikäyë, qarwanam këkäyan cosëchapaq” (leyi Juan 4:35, 36). ¿Imapaqtan Jesus parlëkan?

² Jesusqa parlarqan, Jehoväta sirwiyänampaq nunakunata yachatsinqantsik rurëpaqmi. Yarpärishun Jesus ruranqanman. Judïu nunakuna Samaria nunakunawan chikinakuyaptimpis, Jesusqa tsë markapita warmitam Jehoväpita yacharatsishqa karqan. Jesus chakrachö trïgupaq “qarwanam këkäyan cosëchapaq” ninqanyaqqa, Jesus yachatsinqan warmi parlanqanta wiyarninmi Samaria markapita atskaq nunakuna Jesus reqeq ëwayarqan (Juan 4:9, 39-42). Tsëpaq parlarmi juk yachaq nuna kënö nin: “Kë nunakuna wiyakoq kayanqanqa [...] rikätsikoq trïgunö cosëchapaq listuna këkäyanqantam”.

3. Jesus rikanqannö nunakunata rikashqaqa, ¿imanötan yachatsikunapaq yanapamäshun?

³ Noqantsikqa, ¿imanötan rikantsik Diospita yachatsinqantsik nunakunata? ¿Cosëchapaqna këkaq trïgutanöku? Tsënö kaptinqa kima rurëta rikärishun. Juk, imëpitapis masmi Diospita yachatsikunantsik. Cosëcha tiempuqa rasllam pasarin, tsëmi kanan witsanqa llapan tiempuntsikwan yachatsikunantsik. Ishkë, Diospita yachatsinqantsikta nunakuna wiyakuyaptinqa kushikuntsikmi. Tsëtam  Bibliachöqa kënö nin: ‘Cosëcha witsan kushikoqnöran nöpëkichö kushikuyanqa’ (Is. 9:3). Y kima, yachatsinqantsik nunakunataqa wawqi panintsikkunatanönam rikänantsik, tsëmi yachakuyta munayänampaqnö yachatsinantsik.

4. ¿Imatatan apostol Pablupita yachakuntsik?

⁴ Jesusqa manam Diospita yachakuyta mana puëdeqtanötsu Samaria nunakunata rikarqan. Pëqa rikarqan qateqninkunatanömi. Tsënöllam noqantsikpis yachatsinqantsik nunakunata rikänantsik. Tsënö ruranapaqmi apostol Pablu ruranqampis yachatsimantsik. Kë yachatsikuychömi Pablu imanö ruranqampita yachakurishun. Juk, pëqa nunakuna creiyanqanta musyaqmi. Ishkë, nunakuna munayanqantam cuentaman churaq. Y kima, Jesuspa qateqninkunatanönam nunakunata rikaq.

5. Judïukuna yachakuyänan wayichö nunakunataqa, ¿imanirtan Pabluqa yachatsita puëdirqan?

⁵ Judïukuna yachakuyänan wayikunachömi Pabluqa Diospita yachatsikoq. Tesalönica markachö judïukunatapis, ‘kima säbadupam Diospa Palabranwan tukïnöpa käyitsita tïrarqan’ (Hëch. 17:1, 2). Pëqa judïu nunanö winashqa karchi mana mantsakushpa tsëchö yachatsikurqan (Hëch. 26:4, 5). Judïukunata alli reqirmi, pëqa mana mantsakushpa Diospita yachatsirqan (Filip. 3:4, 5).

6. ¿Imanötan judïukuna yachakuyänan wayichö nunakunaqa kayaq? Y ¿imanötan Atenas markapa qatukuyänan sitiukunachö nunakunaqa kayaq?

⁶ Tesalönica y Berëa markakunachö apostol Pabluta chikiyaptinmi Atenas markata ëwakurqan. Tsëman chärirqa, “Diosta adorayänan wayichö judïukunata y Diosta adoraq wakin nunakunata tukïnöpa käyitsita tïrar qallëkurqan” (Hëch. 17:17). Tsë markapa qatukuyänan sitiukunachöqa jukläya creeq nunakunatam tarirqan. Tsëchö yachaq y imëkayoq nunakunapaq Pablu yachatsikunqanqa ‘mushoq yachatsikïmi karqan’. Pëkunam Pabluta Kënö niyarqan: “Imëpis mana wiyayanqä kaqkunatam parlamunki” nir (Hëch. 17:18-20).

7. Hëchus 17:22, 23 Bibliachö ninqannö, ¿imanötan Pabluqa Diospita yachatsikurqan?

⁷ (Leyi Hëchus 17:22, 23). Pabluqa manam Atenas markachö yachaq nunakunataqa judïukuna yachakuyänan wayichönötsu yachatsirqan. Pëqa imata tsë markachö creiyanqantam cuentaman  churarqan. Nunakunapa costumbrinkunatam alliraq musyapakurqan. Tsëpitanam, tsë nunakuna mana piñakuyänampaqnö Diospa Palabranta yachatsikurqan. Tsënö Pablu ruranqantam juk yachaq nuna kënö nin: “Judëa markapita cristiänu karmi, pëqa musyarqan Atenas markachö nunakuna Diosta mana reqiyanqanta. Pëqa rikätsikuyta munarqan Atenas nunakuna sirwiyanqan Dios jukläya mana kanqantam”. Apostol Pabluqa Atënaschö nunakuna yachakuyta munayänampaqnömi yachatsikunan karqan. Pëqa mana reqiyanqan Diospita yachatsikunqantam pëkunata nirqan. Tsë markachö yachaq nunakuna Diospa Palabranta mana reqiyaptimpis, pëqa shumaqmi pëkunata yachatsirqan. Tsënö ruranqanchömi pëqa rikätsikurqan, tsë markachö nunakuna cosëchapaq trïgunö listuna kayanqanta.

8. (1) Nunakuna imaman creiyanqanta musyanapaqqa, ¿imatan yanapamäshun? (2) Religionnï kanmi nimashqaqa, ¿imatan nishwan?

⁸ Pablunö shumaq yachatsikunapaq, nunakuna imanö kawayanqanta rikäshun. Tsënöpam imakunaman creiyanqanta musyashun. Wayin o cärrun imanö këkanqanta rikäshun. Yachatsinqantsik nunapa jutinta, imanö vistikunqanta y imanö parlakunqanta alli rikäshun. Wakin nunakunaqa ima religionchö kayanqantapis willaramantsikmi. Tsënö pasanqantam juk pani kënö cuentakun: “Religionnikita cambianëkipaqtsu manam watukaq”. Tsënö nirirmi yacharatsin.

9. ¿Imakunamantan igual-lla creishwan juk religionyoq nunakunawan?

⁹ Religionyoq nunakunawanqa, ¿imapitatan parlakushwan? Itsa tsë nunakunaqa jukllëlla Dios kanqanman, Jesus noqantsikrëkur wanunqanman y mana allikuna ushakänampaq kaqman creiyan. Tsëkunaman noqantsikpis creinqantsikta nirnin Diospa Palabrampita shumaq yacharatsishun.

10. Religionyoq nunakunata yachatsinapaqqa, ¿imatatan puntata ruranantsik?

¹⁰ Nunakunaqa manam religionninchö llapan niyanqantatsu creiyan. Tsëta cuentaman churëkurmi, ima religionchö kayanqantaraq puntata musyanantsik. Australia nacionpita wawqi Davidmi kënö nin: “Kanan witsan religionkunaqa nunakuna niyanqanllatam creiyan”. Albania nacionpita pani Donätam kënö cuentakun: “Religionyoq kayanqanta nirpis nunakunaqa  Diosman mana creiyanqantam niyan”. Argentïna nacionchö yanapakoq wawqiqa, Teyta, tsuri y santu espïritu jukllëlla Dios kanqanman creiyanqantam willakun. Kënömi nin: “Tsënö creiyanqanta musyëqa, nunakunata yachatsinapaqmi yanapakun”. Tsëmi noqantsikpis nunakuna creiyanqantaraq musyanantsik. Tsënö rurarqa Pablunöllam “tukïläya nunakunarëkurmi imëkaman tikrarqö” nita puëdishun (1 Cor. 9:19-23).

11. Hëchus 14:14-17 Bibliachö ninqannö, ¿imanötan Pabluqa yachatsirqan Listra markachö nunakunata?

¹¹ (Leyi Hëchus 14:14-17). Pabluqa, wiyakoq nunakuna creiyanqanmannömi yachatseq. Tsënö kanqantaqa rikantsik Diospa Palabranta mana yachaq nunakunata Listra markachö yachatsinqampitam. Awmi, Diospita nunakuna yachakuyänampaqmi, Pabluqa yachatsikoq tsëchö nunakuna reqiyanqankunawan, cosëchakunawan y kushishqa këwan.

12. Nunakuna Diospita yachakuyta munayänampaq, ¿imatatan ruranantsik?

¹² Yachatsinqantsik nunakuna munayänampaqnö yachatsikunapaq kallpachakushun. ¿Imanötan musyashwan nunakuna ima munayanqanta pëkunata o wayinkunata rikarnin? Hörataqa punkunchö altsapakur, imallatapis leyikur, cärrunta altsëkaqta rikarninqa tsëkunapitam parlapärinantsik tiempun kaptinqa (Juan 4:7). Nunakuna imanö vistikuyanqanchömi rikëta puëdintsik ima nacionpita kanqanta, imachö trabajanqanta y ima gustanqantapis. Tsëtam wawqi Gustävuqa kënö cuentakun: “19 watayoq jövintam parlaparqä, pëpa röpanchömi juk cantaqpa fötun kanaq. Tsënam tapurqa tsë fötupaq, pënam nimarqan tsë cantaq gustanqanta. Tsënö parlakuyanqäpitam Bibliapita yachakur qallayarqä, kananqa tsë jövinqa wawqintsiknam”.

13. Bibliapita yachakuyta munayänampaqqa, ¿imanötan yacharatsishwan?

 ¹³ Pitapis Bibliapita yachatsinapaqqa, yachakuyta munayänampaqnölla y imanö yanapanampaq kaqta nirishun (Juan 4:13-15). Juk panitam, Diospita yachakuyta munaq warmi wayinman pasaratsirqan. Wayiman yëkurirnam paniqa rikärirqan profesora kanampaq estudiashqa kanqanta, tsënam paniqa nirqan Bibliapita yachatsikunqantsikta y juntakëkur Bibliapita yachakunqantsikta. Tsënö niriptinnam tsë warmiqa Bibliapita yachakuyta munarqan, tsë semänallam reunionkunaman ëwarqan y tsëpitanam asamblëakunamampis ëwarqan. Y juk wata pasariptinllam bautizakurirqan. Tsëmi noqantsikpis tapukunantsik: “¿Imatatan yachakuyta munayan watukanqä nunakuna? ¿Imanötan Bibliapitaqa shumaqlla yachatsikushwan?

14. Bibliapita yachakuyta munaq nunakunata yachatsinapaqqa, ¿imanötan ruranantsik?

¹⁴ Bibliapita yachatsikurqa, rikänantsik imanö nuna kanqanta y imakuna gustanqantam, tsënöpa alli yachatsinapaq. Yachatsikunapaqqa alliran pensanantsik Biblia ninqanta leyinapaq, ima videukunata rikätsinapaq y ima igualätsikuykunawan yachatsinapaq kaqta. Y kënö tapukushun: ¿Diospita yachatsinqä nunapa shonqunyaqku chärin? nir (Prov. 16:23). Albania nacionchö pani Flörawan Bibliapita yachakoq warmim kënö willakun: “Nunakuna kawariyämunampaq kaqmanqa manam creita puëditsu”. Pani Flöranam kënö willakun: “Tsë warmiqa yachakunan karqan, Diosnintsik wanushqakuna kawaritsimuyta munanqantaran”. Tsëpita patsëmi, Bibliapita yachatseq ëwarqa teyta Diosnintsik kuyakoq, yachaq y kallpayoq kanqanta rikätseq. Tsëpitaqa, wanushqakuna kawariyämunampaq kaqmanqa creirqanmi. Kananqa kushishqam Jehoväta sirwin.

15. Hëchus 17:16-18 Bibliachö ninqannö, ¿imanötan Pabluqa Atënaschö nunakunata yanaparqan?

¹⁵ (Leyi Hëchus 17:16-18). Atenas nunakunaqa santukunatam adorayaq, mana alli rakcha rurëkunatam rurayaq y nunakuna niyanqanmanmi creiyaq. Tsënö kayaptimpis Pabluqa manam yachatsita dejarqantsu. Kikimpis “Diosta ofendeq, markanta chikir imëkata ruraq y mana respetakoq nuna kashqa” karnimpis Jesuspa qateqninmi tikrarqan (1 Tim. 1:13). Jesusqa Pabluta qateqnintanömi rikarqan, tsënöllam Pablupis Atenas nunakunata rikarqan (Hëch. 9:13-15; 17:34).

16, 17. Llapan nunakuna Jesuspa qateqnin kayänampaqqa, ¿imatan tsënö kanqanta rikätsikun?

¹⁶ Jesus Patsachö kanqan witsanqa atskaq nunakunam qateqnin tikrayarqan. Corintu markaman Pablu cartakunqanchömi, wakinqa suwakoq y mana alli rakcha rurëninkunapita nirqan. Tsëpitanam kënö nirqan: “Peru qamkunaqa limpiuyätsishqam kayarqunki” (1 Cor. 6:9-11). Tsë nunakunaqa mana alli rurëninkunapita, ¿cambiayanmantsuraq karqan Jesuspa qateqnin tikrayänampaq?

¹⁷ Kanan witsampis atskaqran kayan Jesuspa qateqnin këta munaq nunakunaqa. Tsëtam rikätsikun Australia nacionchö llapan tiempunwan yanapakoq pani Yukinaqa, pëqa pï nunapis Jehoväpita yachakuyta puëdinqantam rikarqan. Juk kutim wayikuna rantikuyänan oficïnachö, qaranchö imëka dibüjukunayoq y lluta vistishqa shipashta rikarqan. Pani Yukinam  kënö cuentakun: “Parlapëta mana munëkarpis tsë shipashtaqa parlapärirqämi, tsënö parlapanqächömi rikarqä Salmus libru ninqankunaman creirnin qaranman dibujatsinqanta”. Tsë shipashqa Bibliapita yachakur y reunionkunaman ëwarmi qallëkurqan. *

18. Bibliapita yachakuyta munayanqanta o mana munayanqantaqa, ¿imanirtan noqantsikqa nishwantsu?

¹⁸ Chakrakunachö cosëchaqa listunam këkan nirqa, ¿wiyaqnin nunakuna qateqnin tikrayänampaqku nikarqan? Manam. Teyta Dios willatsikunqanchöqa nirqan, wiyaq nunakunapita wallkaqlla qatiyänampaq kaqtam (Juan 12:37, 38). Jesusqa nunakunapa shonqunchö ima kanqantapis rikëta puëdeqmi (Mat. 9:4). Tsënö kaptimpis llapan nunakunatam pëqa Diospita kushishqa yachatsirqan. Noqantsikqa manam nunakunapa shonqunchö ima kanqantaqa musyantsiktsu, tsëmi pï mëtapis Diospita yachatsinapaq kallpachakunantsik. Pëkunataqa, wawqi panintsikkunatanömi rikänantsik. Burkina Fasu nacionchö yanapakoq wawqi Marcusmi kënö cuentakun: “Bibliapita yachakuyta munanmi ninqa nunakunapitaqa, mana pensanqä kaqmi Jehoväpa testïgun tikran. Tsëmi yachakurqö Jehoväpa yanapakuyninllawan nunakuna bautizakuyanqanta”.

19. Markantsikchö nunakunataqa, ¿imanötan rikashwan?

¹⁹ Markantsikchö nunakunaqa, noqantsikpa rikënintsikpaqqa manam trïgunö cosëchapaq listutsu këkäyan. Tsëmi yarpänantsik Jesus ninqanta. Pëqa nirqan chakrachö trïgukuna cosëchapaq listuna kanqantam. Nunakunaqa mana alli rurëninkunata dejëta puëdiyanmi, tsënöpa Jesuspa qateqnin kayanampaq. Awmi, Jehoväqa tsënö nunakunataqa kuyanmi (Ageu 2:7). Jehoväwan Jesus rikäyanqannö nunakunata rikashqaqa, imanö kawayanqanta y imata munayanqantam cuentaman churashun. Tsënö rurarqa wawqi panintsikkunatanömi rikäshun.