1, 2. 1 Pëdru 2:21 ninqanta entiendinapaqqa, ¿imaman pensanqantsiktan yanapamäshun?

MANA reqinqantsik markaman, tamyëkaptin pukutë rurimpa juk grüpu nunakunawan ëwëkanqantsikman pensarishun. Tsë nänita reqeq nunam, puntantsikta mituchö rastrunkunata dejarnin ëwan. Tsënö këkaptinmi illaqpita pukutë rurinchö manana rikantsiknatsu, peru manam mantsakantsiktsu. Llapantsikmi mituchö jaqinqan rastrumpa ëwar sïguintsik.

² Tsë cuentallam Diosta sirweqkunaqa, imëka mana reqinqantsik nänipanö kë munduchö purintsik. Peru Jehoväqa, kë mana alli munduchö mana oqrakänapaqmi Tsurin Jesucristu ruranqanta ruranapaq nimantsik (1 Pëd. 2:21). Bibliapita parlaq juk libru ninqannöpis, apostol Pëdruqa nänita reqeq nunatawanmi Jesusta igualëkätsirqan. Pëqa nänita reqeq nuna rastrunta dejarnin ëwaqnömi, kë munduchö imanö kawanapaq kaqta yachatsimarqantsik. Peru ¿imakunatatan rurarqan? ¿Imanirtan pënö ruranantsik? Y tsëtaqa, ¿imanötan rurashwan?

3. ¿Ima ninantan juk nunapa rastrumpa puriqa?

³ ¿Ima ninantan juk nunapa rastrumpa puriqa? Bibliachö puripaq y chakikunapaq parlarqa, juk nuna kawëninchö ruranqankunapaqmi parlëkan (Gen. 6:9; Prov. 4:26). Juk nuna kawëninchö ruranqankunaqa, imëka purirnin  rastrunta dejanqannömi. Tsëmi juk nunapa rastrumpa puriqa, kawëninchö pë ruranqannölla rurë.

4. ¿Ima ninantan Jesus purinqampa puriqa?

⁴ Tsëqa, ¿ima ninantan Jesus purinqampa puriqa? Pë ruranqannölla rurëmi. 1 Pëdru 2:21 ninqanchöqa, sufrimientukunapa pasar Jesus alli tsarakunqampaqmi apostol Pëdruqa parlëkarqan. Jesuspitaqa mastaran yachakuyta puëdintsik (1 Pëd. 2:18-25). Rasumpa kaqchöqa, kë Patsachö Jesus kanqanyaq ruranqankunapita y ninqankunapitaqa, imëkatam yachakuyta puëdintsik.

5. Imachöpis pantareq nunakuna këkashqaqa, ¿imanötan Jesus ruranqannölla rurashwan? Willakaramuy.

⁵ Peru ¿imachöpis pantareq nunakunaqa Jesus ruranqanta rurëta puëdishwantsuraq? Awmi. Apostol Pëdruqa manam Jesus ruranqanta rurayë nirqantsu, sinöqa ruranqanta qatiyë nirqanmi. Jesus ruranqannölla ruranapaq kallpachakushqaqa, ‘pë kawanqannö kawar sïguiyë’ apostol Juan ninqantam wiyakuykäshun (1 Juan 2:6).

6, 7. Jesus ruranqannö rurarninqa, ¿imanirtan Jehoväwan mas amïgu kashun?

⁶ Jesus ruranqannölla rurashqaqa, Jehoväwanmi mas amïgu kashun. ¿Imanir? Puntataqa, Dios munanqannö kawanapaq Jesus yachatsimashqantsik kaptinmi (Juan 8:29). Tsëmi Jesus ruranqannölla rurashqaqa, Jehovä alläpa kushikunqa. Y pëpa amïgun kanapaq kallpachakushqaqa, Jehoväqa yanapamäshunmi (Sant. 4:8).

⁷ Y Jesusqa, llapanta ruranqanchömi Teytannölla rurarqan. Tsëmi kënö nirqan: “Noqata rikämashqa kaqqa, Teytatapis rikashqam” (Juan 14:9). Jehovänöqa  kantsik, nunakunata Jesus tratanqannölla tratarninmi. Tsëtaqa rikantsik, lepra qeshyawan ushashqa nunata imanö tratanqanchö, antsa qeshyayoq juk warmita imanö parlapanqanchö y wanupakushqakunata llakipar imanö tratanqanchömi (Mar. 1:40, 41; 5:25-34; Juan 11:33-35). Jehovänö kanapaq mas kallpachakushqaqa, pëwanmi mas amïgu kashun.

8. ¿Imanirtan Jesus ruranqanta rurarqa nunakuna pensayanqannö pensashuntsu? Willakaramuy.

⁸ Jesus ruranqanta rurarqa, manam kë munduchö nunakunanö këta munashuntsu. Kë Patsachö kanqan ultimu paqasmi, Jesus kënö nirqan: “Noqaqa vencishqämi nunakunapa imanöpis këninkunata” (Juan 16:33). Tsënöqa nirqan, imata rurëta munanqanchö, imata pensanqanchö y imanö kanqanchö kë munduchö nunakunanö mana kashqa kaptinmi. Jehoväpa jutinta respetatsikunampaq kë Patsaman shamunqantaqa manam qonqarqantsu. Y noqantsikqa, ¿imatatan rurashun? Imëkam pantatsimänantsikpaq kaqkunaqa kayan. Peru Jesus ruranqannölla Jehoväpa voluntäninta ruranapaq kallpachakurqa, Diosta mana cäsukoq nunakunapa pensënintam vencishun (1 Juan 5:5).

9. ¿Imatatan ruranantsik kawëman chätsikoq nänipita mana yarqukurinapaq?

⁹ Jesus ruranqanta rurashqaqa, mana wanurmi kawakushun. Mana wanushpa kawakunampaq imata ruranampaq kaqta, juk kapoqyoq jövin Jesusta tapuptinmi, pëqa kënö nirqan: “Shamï, qatimaqnï kë” (Mat. 19:16-21). Cristu kanqanta mana creeq wakin judïukunatam Jesus kënö nirqan: “Üshäkunaqa [...] qatiräyämanmi. Noqaqa imëyaqpis kawakïtam pëkunata qö” (Juan 10:24-29). Y Jesus imata yachatsikunqanta musyëta munaq Nicodëmu nunatam, pëman markäkoqkuna o yärakoqkuna imëyaqpis kawakuyänampaq kaqta nirqan (Juan 3:16). Jesus yachatsikunqanta wiyakur y pë ruranqannölla rurarmi, pëman markäkunqantsikta rikätsikuntsik. Tsëta rurarqa manam kawëman chätsikoq nänipita witikurishuntsu (Mat. 7:14).

10. ¿Imatatan ruranantsik Jesusta mas reqinapaq? (Juan 17:3).

¹⁰ Jesus ruranqanta ruranapaqqa puntataqa alliran reqinantsik (leyi Juan 17:3). Jesuspitaqa imëpis yachakuykantsikllam. Tsëmi imanö kanqanta, imanö pensanqanta y leyninkuna imanö kayanqanta maslla yachakur sïguinantsik. Bibliapita unëna o tsëllaraq yachakuykarpis, Jehoväta y Tsurin Jesusta mas reqinapaqmi kallpachakur sïguinantsik.

11. Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunaqa, ¿imakunapitatan yachatsikuyan?

 ¹¹ Jehoväqa kuyamarnintsikmi Tsurinta reqinapaq Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunata Palabran Bibliachö qellqatsirqan. Tsëchömi yachakuntsik, Jesus imanö kawanqanta y Diospita yachatsikunqanta. Y willamantsikmi pë ninqanta, ruranqanta y imëkapa pasar imanö kanqanta. Tsë librukunata leyinqantsikqa, ruranqankunaman pensanapaqmi yanapamäshun (Heb. 12:3). Tsëkunata leyirqa, imëka Jesuspa rastrunkunata rikëkaqnömi kashun. Y maslla reqinapaq y ruranqannö ruranapaqmi yanapamäshun.

12. Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunapita mas yachakunapaqqa, ¿imakunatatan ruranantsik?

¹² Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunapita maslla yachakunapaqqa, manam leyinantsikllatsu. Tiempuntsiktam patsätsinantsik alli estudianapaq y estudianqantsikman pensanapaq (Josuë 1:8 textutawan igualaratsi). Tsë librukunapita leyinqantsikman pensanapaq y yachakunqantsikmannö ruranapaq, imakunata ruranqantsik yanapamänapaq kaqta rikärishun.

13. Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunata leyirqa, ¿imatatan ruranantsik maslla yachakunapaq?

¹³ Juk: tsëchö këkaqnömi kanantsik. Tsë librukunata leyirqa tsëchö këkaqkunata rikaqnö, wiyaqnö y imanö këkäyanqannö këkanqantsikman pensashun. Tsëkunapaq maslla parlaqtaqa, publicacionnintsikkunachömi tarintsik. Yachakuykanqantsikta maslla entiendinapaqqa, qepanchö y puntanchö ima ninqanta rikäshun. Tsë witsan nunakunapita, sitiukunapita, qepanchö y puntanchö pasakunqankunapita, maslla yachakushun. Y Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunachö leyikanqantsik yuriptinqa igualatsishun. Itsa tsë librukunata qellqaqkunaqa, tsëchö willakunqankunapaq wakinqa masllata qellqayashqa.

14, 15. Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunapita yachakunqantsiknö ruranapaqqa, ¿imatatan ruranantsik?

 ¹⁴ Ishkë: yachakunqantsiknömi ruranantsik. (Juan 13:17). Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunapita yachakurirqa, kënö tapukushun: “¿Imatatan kë willakuypita yachäku? ¿Imanötan yachakunqäwan wakinkunata yanapäman?”. Pita yanapanapaq kaqman pensashun y alli tiemputa ashikur yachakunqantsikta shumaqlla willarishun.

¹⁵ Estudianqantsik höra tsëchö këkaqnö kanqantsik y yachakunqantsiknö ruranqantsik imanö yanapamanqantsikta rikärishun. Tsëpaqqa, templuchö këkar waktsa viudata Jesus rikanqampita yachakurishun.

16. Marcus 12:41 ninqanchö ima pasakunqanta willakaramuy.

¹⁶ Tsëchö këkaqnö kashun (leyi Marcus 12:41). Pasakuykanqanta rikëkaqnö kashun. 33 wata 11 de nisan killam karqan. Jesusta wanutsiyänampaqqa, kima junaqllanam pishikarqan y pëqa cäsi entëru junaqmi templuchö yachatsikushqa karqan. Chikeqnin mandakoq religiösukunam, imëkanöpa pantatsita munayarqan. Imanir yachatsikunqantam niyarqan y ishkitsita munarmi imëkata tapupäyarqan (Mar. 11:27-33; 12:13-34). Tsëchi Jesusqa, itsa warmikunapa patiun nir reqiyanqanman ëwarqan. Tsëchömi qellë winakuyänan mëtsika cäjakuna këkarqan. Jamëkurmi, mëtsikaq nunakunata tsë cäjakunaman qellëninkuna winëkaqta rikëkarqan. Kapoqyoq nunakuna atska qellëta winëkäyaqtam rikarqan. Itsa tsëqa amänunkunallachö këkarqan y cäjakunaman qellëta winayaptin shaqllallaqtapis wiyarqan.

17. Marcus 12:42 ninqanchöqa, ¿imatatan waktsa viuda rurarqan?

¹⁷ (Leyi Marcus 12:42). Tsëpita rätunllatanam, Jesusqa “juk waktsa viudata rikärirqan” (Lüc. 21:2). Alläpa waktsam karqan y itsachi mikunampaqpis mana tinkupakurqantsu. Tsënö kaptimpis, tsëchö këkaq juk cäjaman witirirmi, ishkëlla ichikllan qellëninkunata shumaqlla winarin. Tsëqa, winaptimpis manachi shaqllallarqantsu. Peru Jesusqa, tsë witsankuna mas wallkalla väleq ishkë lepton qellëta winanqantaqa musyarqanmi. Tsëqa mikuyänampaq juk pichuchankata rantiyänanllapaqpis manam tinkoqtsu. Tsëqa, wakin pishqukunapitapis mas barätum kaq.

18. Marcus 12:43 y 44 ninqannö, ¿imatatan Jesus nirqan qellëninta juk viuda winanqampaq?

¹⁸ (Leyi Marcus 12:43, 44). Tsë waktsa viuda ruranqanqa, Jesuspaqqa mana creipaqnömi karqan. Tsëmi qateqninkunata qayëkur tsë viudata rikätsirqan y kënö nirqan: “Kë waktsa viudaqa qellë winayänan cäjakunaman llapan winaqkunapitapis mastam winashqa”. Y pëkunatam kënö entienditsirqan: “Llapan winaqkunaqa [masqa kapoqyoq kaqkuna] sobrayäpunqampitam winayashqa, peru pëqa, waktsa këkarpis, llapan kapunqantam winashqa, kawanampaq llapan kapunqan kaqta”. Tsë junaq llapan kapunqan qellëninta winarqa, Jehovä cuidanampaq kaqmanmi tsë warmiqa confiakurqan (Sal. 26:3).

19. ¿Imatatan yachakuntsik waktsa viudapaq Jesus ninqampita?

¹⁹ Yachakunqantsiknö rurashun. Kënö tapukushun: “Tsë waktsa viudapaq Jesus ninqampitaqa, ¿imatatan yachakü?”.  Tsë viudaqa mastachi Jehoväpaq winëta munanman karqan. Tsënö kaptimpis, llapan kapunqantam Jehoväpaq winarkurqan. Y tsë qellë Jehoväpaq alläpa välinqantaqa, Jesusqa musyarqanmi. Llapan shonquntsikwan y llapan kawënintsikwan sirwinantsikta Jehovä munanqantam këqa yachatsimantsik (Mat. 22:37; Col. 3:23). Jehoväqa, llapan puëdinqantsikmannö ruranqantsikpitam kushikun. Y tsëqa, tiempuntsikta patsëkatsir y llapan kallpantsikwan Diospita yachatsikoq y reunionkunaman ëwanqantsikpis kanmanmi.

20. Waktsa viudapita yachakunqantsikwanqa, ¿imanötan pillatapis yanapashwan? Willakaramuy.

²⁰ ¿Imanötan waktsa viudapita yachakunqantsiknö rurashwan? Kallpachakur rurëkanqampita Jehovä alläpa kushikunqanta pillatapis nirinapaq pensarishun. ¿Pillapis kanku edäninrëkur unënöna Diospita manana yachatsikunqanta pensar llakikoq pani? O ¿pï wawqillatapis reqintsikku qeshyapäkunqanrëkur llapan reunionkunaman mana ëwanqampita llakikoqta? Shumaq parlaparninmi yanaparishwan (Efes. 4:29). Waktsa viudapita yachakunqantsikta willarishun. Tsëqa yarpätsinqa, llapan puëdinqantsikmannö rurashqaqa Jehovä kushikunqantam (Prov. 15:23; 1 Tes. 5:11). Llapan puëdiyanqanmannö Jehoväta sirwirnin rurayanqampita shumaq parlaparqa, Jesus ruranqannöllam rurëkäshun.

21. ¿Imata ruranëkipaqtan churapakarqunki?

²¹ Jesus ruranqannölla ruranapaq Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunachö Jesus kawanqampaq willakunqampitaqa alläpam agradecikuntsik. ¿Imanirtan japallantsik o familiantsikwan tsë librukunapita maslla yachakunapaq patsätsintsiktsu? Tsëta ruranapaq churapakarqa, tsëchö këkaqnö kanqantsik y yachakunqantsikmannö ruranqantsikmi, maslla yachakunapaq yanapamäshun. Peru manam Jesus ruranqanllatatsu rurashwan, sinöqa ninqankunatam alli wiyakunantsik. Qateqninchömi, qeruchö warkurëkarnin Jesus ninqampita yachakushun.