1-3. ¿Imakunatan waqatsimashwan?

 ¿IMËTAN tsëllaraq waqarqunki? Höraqa kushikuypitam waqantsik, peru masqa alläpa llakikurninmi. Itsa höraqa kuyashqa kastantsikta wanupakurnin waqantsik. Estädus Unïduspita Lïsa * jutiyoq panim kënö nin: “Warmi wamrä wanunqampita alläpa llakikurmi, mana imapis shoqamänampaq kaqta pensarqä. Alläpa llakishqa karmi imanö këkanqätapis mäkoqtsu kä”.

² Höraqa, imapapis pasanqantsikmi waqatsimantsik. Japon nacionchö täraq precursöra regular Hirömi jutiyoq panim kënö nin: “Höraqa Diospita yachatsikuptï nunakuna mana wiyakuyaptinmi llakikur qelanä, y waqarmi Jehoväta mañakü pëpita yachakuyta munaqta pillatapis tarinäpaq”.

³ ¿Manaku noqantsikpis tsë panikunanölla höraqa waqantsik? (1 Pëd. 5:9). Jehovätaqa kushishqa sirwitam munantsik, peru höraqa kuyashqa kastantsikta wanupakurnin, llakikur qelanarnin y Diosllata wiyakuyta munanqantsikta pruëbaman churaq imëka mana allikunapa pasarmi, waqarnin pëta sirwintsik (Sal. 6:6; 100:2). ¿Imatataq rurashwan tsëkunapa pasarqa?

4. ¿Imatataq këchö yachakushun?

⁴ Tsëkunapa pasashqaqa, Jesuspita yachakunqantsikmi yanapamäshun. Höraqa, alläpa llakikurmi ‘waqar qallëkurqan’ (Juan 11:35; Lüc. 19:41; 22:44; Heb. 5:7). Këchöqa, tsë kutikunachö waqanqampitam parlashun. Waqanqan pëpita y Jehoväpita imata yachatsimanqantsiktam yachakushun. Y  mana allikunapa pasar waqanqantsik höra imata ruranapaq kaqtam rikäshun.

5. Juan 11:32 a 36 ninqanchö willakunqanqa, ¿imatataq Jesuspita yachatsimantsik?

⁵ 32 wata ushëkaptinmi, Jesuspa amïgun Läzaru qeshyakurkurqan y wanurirqan (Juan 11:3, 14). Jesusqa, pëta y paninkuna Marïatawan Martatam alläpa kuyaq. Turinkuna wanushqa kaptinmi, pëkunaqa alläpa llakishqa këkäyarqan. Läzaru wanunqanchönam, Marïawan Marta täräyanqan Betania markaman Jesus ëwarqan. Pëkuna kaqman Jesus ëwëkanqanta musyarirmi, Martaqa cörripa taripaqnin o tinkoq ëwarqan. Pensarishun, imanö llakishqaraq kënö nirqan: “Teytë, këchö kaptikiqa manam turï wanunmantsu karqan” (Juan 11:21). Rätunllatanam, Marïatawan wakin nunakuna waqëkaqta rikarnin, pëpis ‘waqar qallëkurqan’ (leyi Juan 11:32-36).

6. ¿Imanirtan tsë kuti Jesus waqarqan?

⁶ ¿Imanirtan Jesusqa tsë kuti waqarqan? Perspicacia para comprender las Escrituras librum kënö nin: “Amïgun Läzaru wanushqa kaptin y përëkur waqaqkunata rikarmi, Jesuspis ‘waqar qallëkurqan’”. * Itsachi Jesusqa, amïgun Läzaru qeshyarnin alläpa sufrinqanman y wanunampaqna kaqta musyarnin imanö llakikunqanman pensarqan. Y Marïatawan Martata alläpa llakishqa këkaqta rikarpis, waqarqanchi. Juk kuyashqa kastëkita o amïguykita wanupakushqa karqa, qampis tsënöchi llakikurqëki. Jesus tsëpin waqanqampita imata yachakunqantsikta kimallata rikärishun.

7. Amïgunkunapaq Jesus waqanqanqa, ¿Jehovä imanö kanqantataq yachatsimantsik?

⁷ Jehoväqa imanö këkanqëkita musyanmi. Jesusqa, ‘Diospa imanö këninta paqwë kanqantanölla rikätsikoqmi’ (Heb. 1:3). Tsëpin waqanqanqa, Teytampis tsënölla këkanqantam rikätsikurqan (Juan 14:9). Kuyashqa kastëki wanunqanrëkur waqar këkarqa, yarpë,  Pëqa manam llakikunqëkillatatsu rikan, sinöqa qamnömi llakikun. Pëqa shonquykita kachakätsitam munan (Sal. 34:18; 147:3).

8. ¿Imanirtan següru këkantsik kuyashqa kastantsikkunata y amïguntsikkunata Jesus kawaritsimunampaq kaqta?

⁸ Jesusqa kuyashqa kastëkikunatawan amïguykikunatam kawaritsimunqa. Manaraq waqarmi, Jesusqa Martata kënö nirqan: “Turikiqa sharkamunqam”. Y Martaqa tsëta creirqanmi (Juan 11:23-27). Pëqa, Jehoväta adoraq karmi, willakoqninkuna Elïaswan Eliseu kawayanqan witsan nunakunata kawaritsishqa kayanqanta musyarqan (1 Rëy. 17:17-24; 2 Rëy. 4:32-37). Y itsachi Jesuspis nunakunata kawaritsishqa kanqanta wiyashqa karqan (Lüc. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56). Qampis kuyashqa kastëkikunata y amïguykikunataqa yapëmi rikanki. Amïgunkunata shoqar Jesus waqanqanqa, wanushqa këkaqkunata kawaritsimuyta alläpa munanqantam rikätsimantsik.

9. Jesus ruranqannöpis, ¿imanötan wanupakushqakunata yanapankiman? Tsëchö këkaq willakuywan entienditsikaramuy.

⁹ Wanupakushqa këkaqkunata yanapëta puëdinkim. Martawan y Marïawan waqarpis, Jesusqa pëkunatam wiyarqan y shoqëpam parlaparqan. Noqantsikpis wanupakushqakunawanqa tsënöllam rurashwan. Australia nacionchö täraq creikoqkunata rikaq Dan jutiyoq wawqim kënö nin: “Warmï wanuriptinqa yanapayämänantam wanarqä. Casädu wawqikunawan warminkunam, imë höra kaptimpis wiyayämänampaq listu këkäyarqan. Llakikunqäta willanätam permitiyämarqan y manam waqaptï penqapäyämarqantsu. Y kallpannaq kanqä höram, pëkunaqa imëkata rurarnin yanapayämaq. Höram cärruta paqayämoq o awiyämoq, rantipakoq ëwayaq y cocinakayämoq. Y cadallam noqawan juntu Diosman mañakuyaq. Y pëkunaqa, ima sufrimientu kaptimpis, wawqïkuna cuenta y rasumpa amïgükunam kayarqan” (Prov. 17:17).

10. ¿Ima pasakunqantataq Lücas 19:36 a 40 ninqanchö willakun?

¹⁰ 33 wata 9 de nisan killam, Jerusalenta Jesus ëwarqan. Tsë markaman chëkaptinmi, mëtsikaq juntakäyarqan y Reyninkunatanö chaskirmi, janan kaq röpankunata näniman mashtayarqan tsë janampa pasanampaq. Alläpa kushishqam këkäyarqan (leyi Lücas 19:36-40). Jesus tsëpita ruranqampita y ninqampitaqa, qateqninkunaqa espantakuyarqanchi. Bibliachömi kënö willakun: “Jerusalenpa amänunman chärirmi, Jerusalen markata rikärirqan, y tsë markapaq waqarqan”. Jerusalen markachö täraqkuna imachö ushayänampaq kaqtam, waqarnin Jesus willakurqan (Lüc. 19:41-44).

11. ¿Imanirtan Jerusalenchö täraqkunapaq Jesus waqarqan?

¹¹ Jesusqa tsënö llakikurqan, kushishqa chaskikarpis mëtsikaq judïukuna Diospa Gobiernumpita yachatsikunqanta mana chaskikuyänampaq kaqta musyarmi. Tsërëkurmi, Jerusalenta ushakätsiyänan karqan y kawëkaq kaq judïukunataqa prësu apakuyänan karqan (Lüc. 21:20-24). Llakikuypaqqa, Jesus willakunqannömi mëtsikaq nunakuna wiyakuyarqantsu. Täranqëkipaqa, ¿Diospa Gobiernumpita yachatsikunqëkita nunakuna wiyakuyanku? Diospita yachatsikunëkipaq kallpachakuykaptikipis wallkaqlla wiyakuyaptinqa, ¿imatataq Jesus waqanqampita yachakuyta puëdinki? Kimallata rikärishun.

12. ¿Imatataq Jehoväpita yachatsimantsik nuna mayinkunarëkur Jesus waqanqanqa?

¹² Jehoväqa nunakunata alläpam kuyan.  Jesus waqanqanqa, nunakunapaq Jehovä yarpachakunqantam yarpätsimantsik. Pëqa, “manam munantsu pipis ushakänanta; tsëpa rantinqa, llapankuna arrepentikuyänantam munan” (2 Pëd. 3:9). Noqantsikqa, Diospa alli noticiankuna nunakunapa shonqunkunaman chänampaq kallpachakurninmi, nuna mayintsikta kuyanqantsikta rikätsikuntsik (Mat. 22:39). *

13, 14. (1) ¿Imanötan nunakunata llakipanqanta Jesus rikätsikurqan? (2) ¿Imanötan noqantsikpis nunakunata llakipashwan?

¹³ Jesusqa alläpam kallpachakurqan Diospita yachatsikunampaq. Nunakunata kuyarmi imë höra kaptimpis yachatsirqan (Lüc. 19:47, 48). Pëkunata llakiparmi tsënö yachatsirqan. Höraqa, mëtsikaq nunakunam Jesus yachatsikunqanta wiyëta munayaq. Tsëmi pëwan qateqninkunapaqqa, mikuyänanllapaqpis tiempunkuna kaqtsu (Mar. 3:20). Juk nuna paqaspa ashiptimpis, Jesusqa parlapänampaq listum këkarqan (Juan 3:1, 2). Rasumpa kaqchöqa, manam Jesusta llapan wiyaqkunatsu qateqnin këman chäyarqan, tsënö kaptimpis, llapanmi musyayarqan imapita yachatsikunqanta. Kanan witsampis, Diospita alli noticiakunata llapan nunakuna wiyakuyänantam munantsik (Hëch. 10:42). Itsa tsëpaqqa, Diospita juknöpa yachatsikunapaq churapakänantsik.

¹⁴ Juk hörakunachö yachatsikuy. Kaq hörakunallachö imëpis yachatsikurqa, itsapis Diospita yachatsikunqantsikta wiyakuyta munaqkunata tarishuntsu. Matilda jutiyoq precursöram kënö willakun: “Nunäwan noqaqa juk hörakunachöpis yachatsikuyämi. Patsa waräramuptinmi, negociukunachö tempränu yachatsikuyä. Pullan junaqnam, mëtsika nunakuna puriräyänan sitiukunachö carrïtukunawan yachatsikuyä. Y mas tardimampanam, wayin wayin yachatsikur nunakunata wayinkunachö tariyä”. Noqantsikta conviënimanqantsik hörakunachö yachatsikunapa rantinqa, mas nunakunata tarinapaq hörakunachö yachatsikushun. Tsëta rurashqaqa, Jehoväqa alläpam kushikunqa.

15. Lücas 22:39 a 44 ninqannöpis, ¿imatataq Jesus rurarqan manaraq wanutsiyanqan paqas?

¹⁵ 33 wata 14 de nisan killam, paqasna këkaptin Getsemanï huertaman Jesus ëwarqan y tsëchömi llapan shonqunwan Jehoväman mañakurqan (leyi Lücas 22:39-44). Alläpa yarpachakurmi, ‘sinchipa qayakur y waqar […] rogakurqan y mañakurqan’ (Heb. 5:7). ¿Imatataq tsë paqas manaraq wanur Jesus mañakurqan? Pëllata sirwir sïguinampaq y voluntäninta ruranampaq yanapëkunampaqmi, Jehoväta mañakurqan. Jehoväqa wamran tsënö mañakunqanta wiyarqanmi y juk angeltam mandarqan kallpayoqta tikratsinampaq.

16. ¿Imanirtan Jesusqa Getsemanï huertachö këkarnin, alläpa llakikur Diosman mañakur waqarqan?

¹⁶ Diospa contran parlashqa kanqanta nunakuna pensayänanta mantsarmi, Jesusqa Getsemanï huertachö Teytanman mañakurnin waqarqan. Jina Teytampa jutimpaq mana allita parlaqkunachö respetatsinampaq o defendinampaq kaqta musyarmi, alläpa yarpachakurqan. Jehoväta mana dejëpa sirwinëkipaq churapakanqëkita imapis pruëbaman churëkaptinqa, ¿imatataq Jesus waqanqampita yachakunki? Kimallata yachakurishun.

17. Jesus rogakunqanta contestanqanqa, ¿imatataq Jehoväpita yachatsimantsik?

¹⁷ Jehoväqa mañakunqëkita wiyanmi. ¿Imanirtan Jehoväqa Jesus rogakunqanta wiyarqan? Teytanta mana dejëpa sirwita y jutinta defendita mas puntaman churaptinmi. Jehoväta mana dejëpa sirwita y jutinta defendita mas puntaman churashqaqa, yanapamänapaq noqantsik mañakushqapis wiyamäshunmi (Sal. 145:18, 19).

18. ¿Imanirtan nintsik Jesusqa entiendimaqnintsik amïguntsik kanqanta?

¹⁸ Jesusqa musyanmi imanö këkanqëkita. Yarpachakurnin këkarqa, alläpam kushikuntsik imanö këkanqantsikta entiendeq amïguyoq karqa. Y tsë amïguqa Jesusmi. Pëpis kallpannaqmi sientikurqan y yanapayänantam wanarqan. Jina pëqa musyanmi imanö kanqantsikta y wananqantsik höram pillawampis yanaparamäshun (Heb. 4:15, 16). Imanöllam Jesuspis Getsemanï huertachö këkarnin juk angel yanapananta permitirqan,  tsënöllam noqantsikpis juk publicacionwan, juk videuwan, juk discursuwan o creikoqkunata rikaqkunapita juk wawqi y Diosta unëpana sirweq amïguntsik watukamanqantsikwan Jehovä yanapamänata permitinantsik.

19. Mana allikunapa pasëkanqëki höra, ¿imatan alli tsarakunëkipaq yanapashunki? Willakaramuy.

¹⁹ Jehoväqa pënö tranquïlu kanëkipaqmi yanapashunki. ¿Imanötan Jehoväqa kallpayoqta tikratsimäshun? Pëman mañakushqaqa, ‘imëka yarpachakïkuna janampa këkaq Diospa yamë kënintam’ chaskishun (Filip. 4:6, 7). Pënö tranquïlu kanapaq Jehovä yanapamanqantsikqa, shonquntsiktam yamëyäratsin y alli pensanapaqmi yanapamantsik. Tsënömi Luz jutiyoq panita yanaparqan. Pëmi kënö willakun: “Höraqa japallä sientikurmi Jehovä mana kuyamanqanta pensä, peru tsë höram imanö këkanqäta Jehoväta willä. Tsënö mañakunqämi, alläpa mana llakikunäpaq yanapaman”. Panintsik willakunqannömi, Diosman mañakunqantsikqa tranquïlu kanapaq yanapamantsik.

20. ¿Imatataq Jesus waqanqampita yachakuntsik?

²⁰ Jesus waqanqampita yachakunqantsikqa, shoqamantsik y yanapamantsikmi. Jesus waqanqanqa yarpätsimantsik, wanupakushqa amïguntsikkunata yanapanapaq kaqta y noqantsikpis tsënöpa pasashqa Jehoväwan Jesus yanapamänapaq kaqman confiakunapaqmi. Jina Jehoväwan Jesus alläpa llakipäkoq kayaptinmi, noqantsikpis llakipäkoq karnin nunakunata yachatsintsik. Y waqanqanqa, Jehoväwan Jesus imanö këkanqantsikta musyayanqanta, imachö pishipanqantsikta rikäyanqanta y alli tsarakunapaq yanapamënintsikta munayanqanta rikätsimarnintsikmi shoqamantsik. Tsëqa, yachakunqantsikmannö imatapis rurar sïguishun, Jehovä kënö änimanqantsikta cumplimunqanyaq: “Nawinkunapitam llapan weqita pitsanqa” (Rev. 21:4).