1. ¿Imakunata rurartan Jehoväwan juntu këkaq cuenta kantsik?

 ¿MANAKU kuyanqantsik nunakunawan juntu karqa alläpa kushikuntsik? Casädu kaqkunaqa, imatapis juntu rurarmi kushikuyan. Y jövinkunanam, amïgunkunawan imatapis rurarnin kushikuyan. Y llapantsikpis, wawqi panintsikkunawan juntakurmi kushikuntsik. Peru tsëpitapis masqa, Diosnintsikwan juntu këkaq cuenta kanapaq ruranqantsikkunam kushitsimantsik. ¿Y imanötan tsëta rurantsik? Pëman mañakurnin, Palabranta leyirnin y ruramunampaq kaqkunaman yarparnin y imanö kanqanman pensarninmi. Tsëkunata rurëtaqa, ¡alläpam valorantsik! (Sal. 139:17).

2. ¿Imanirtan Jehoväpita yachakunapaq tiemputa tariqa fäciltsu?

² Jehoväpita yachakuy gustamashqapis, imëka rurapakuy-yoq karninmi, pëpita yachakunapaq tiemputa tariqa fäciltsu. Trabäjuntsikchö kanqantsik, familiantsikta rikanqantsik y juk rurapakuykunayoq kashqam, Diosman mañakunapaq, estudianapaq o estudianqantsikman yarpachakunapaq tiempuntsik mana kanqantanö pensashwan.

3. ¿Ima maspitataq cuidakunantsik?

³ Peru juk asuntukunam mana mäkatsimashllapa tiempuntsikta perdikätsimashwan. Allilla karpis, juk rurëkunam Jehoväpita mas yachakunapaq michëkämashwan. Këllaman pensarishun: llapantsikmi, jamarir imallatapis ruranqantsikpita  kushikuntsik. Peru tsëkunallata rurar kakushqaqa, itsa Diospita yachakunapaqqa tiempuntsik tinkunqanatsu. Tsëmi, kushishqa kanapaq imatapis ruranqantsiktaqa alli rikänantsik (Prov. 25:27; 1 Tim. 4:8).

4. ¿Imatataq këchö yachakushun?

⁴ Këchömi, ima rurëkunata mas puntaman churanapaq kaqta rikäshun. Jina Jehoväpita mas yachakunapaq tiempuntsikta imanö provechanapaq kaqta y tsëta ruranqantsik imanö yanapamänapaq kaqtam yachakushun.

5. ¿Imanötan Efesius 5:15 a 17 ninqan kawëninkunachö alli kaqta decidiyänampaq jövinkunata yanapanman?

⁵ Kawënintsikchö imata ruranapaq kaqta alli rikäshun. Tsëpaqqa, mëtsikaq jövinkunam yarpachakuyan. Itsa profesorninkuna y mana Testïgu familiankuna, juk profesionyoq kanampaq y kë munduchö reqishqa këta ashinampaq consejayanman. Peru tsëta rurayaptinqa, itsa juk rurëkunapaqqa tiempunkuna kanqanatsu. Y itsa teytankuna y congregacionchö wawqi panikunaqa, Jehoväta mas sirwinampaq consejayanman. Jehoväta kuyaq jövintaqa, ¿imatan yanapanqa kawëninchö imatapis mas puntaman churanampaq? Tsëpaqqa, allim Efesius 5:15 a 17 (leyi) ninqanta leyinman. Y leyinqanman yarpachakurirnam, kë tapukuykunaman pensanman: “¿Imatataq Jehoväqa noqapaq munan? ¿Imata decidinqäpitataq kushikunqa? Kawënïchö imata ruranäpaq patsätsinqätan, ¿tiempüta alli provechanäpaq yanapamanqa?”. Yarpäshun, “alläpa mana alli junaqkunachömi kawantsik” y ushakänampaqna këkaq kë mundutaqa, Satanasmi gobernëkan. Mas alliqa kanqa, Jehovä kushishqa kanampaq kawënintsikchö imatapis ruranapaq churapakanqantsikmi.

6. ¿Imatataq Marïa akrarqan, y tsëta ruranqanqa imanirtan alli karqan?

⁶ Imakunata mas puntaman churanapaq alli patsätsishun. Llapan rurënintsikkuna allilla kaptimpis, imata mas puntaman churanapaq kaqtam rikänantsik. Tsëmi Marïatawan Martata Jesus watukanqanchö pasakurqan. Alläpa kuyakoq karnin y wayinchö Jesus këkanqampita kushikurmi, Martaqa imëkata cocinakurqan. Peru nanan Marïaqa, Jesuspa lädunmanmi takurirqan yachatsikunqanta wiyakunampaq. Martaqa manam mana allitatsu rurëkarqan, peru Marïa ‘mas precisaq kaqta akrashqa’ kanqantam Jesusqa nirqan (Lüc. 10:38-42). Itsachi Marïaqa tsë kuti mikunqanta qonqarirqan, peru Jesus yachatsikunqantaqa imëpis yarparëkarqanchi. Wayinkunachö Jesus kanqantaqa Marïaqa alläpachi valorarqan. Tsë cuentallam noqantsikpis, Jehoväpita yachakur kanqantsiktaqa alläpa valorantsik. ¿Imanötan tsëta ruranqantsik höra tiempuntsikta alli provechashwan?

7. ¿Imanirtan Diosman mañakuyta, estudiëta y estudianqantsikman yarpachakuyta puntaman churanantsik?

⁷ Yarpäshun, Diosman mañakur, estudiar y estudianqantsikman yarpachakurpis Jehovätam adorëkantsik. Mañakurninqa, alläpa kuyamaqnintsik Teyta Diosnintsikwanmi parlëkantsik (Sal. 5:7). Bibliata estudiarqa, Diosnintsiklla musyanqantam yachakuntsik (Prov. 2:1-5). Y yachakunqantsikman yarpachakurqa, Jehovä imanö kanqanman, y noqantsikpaq y llapan nunakunapaq imata ruramunampaq kaqmanmi pensantsik. ¿Manaku tsëta ruranqantsikqa imata ruranqantsikpitapis mas alli? Musyanqantsiknömi wallka tiempuyoqlla  kantsik. Tsëqa, ¿imatan yanapamäshun alli provechanapaq?

8. Imapis mana kaq sitiuman Jesus ëwakunqampitaqa, ¿imatataq yachakuntsik?

⁸ Puëdirqa, bülla mana kanqan sitiuta ashi. Jesus imanö ruranqanman pensarishun. Diospita yachatsikur qallanqan witsanqa, 40 junaqmi tsunyaq sitiuchö karqan (Lüc. 4:1, 2). Tsëchömi mañakurqan y pëpaq Teytan imata munanqanman yarpachakurqan. Tsëta ruranqanqa, pruëbakunapa pasarnin alli tsarakunampaqchi yanaparqan. ¿Imatataq ruranqampita yachakuntsik? Itsa familiantsikchö atskaq kashqaqa, mana büllaq sitiu kanmantsu. Tsënö kaptinqa, ¿imanirtan wayintsikpita yarquntsiktsu? Julie jutiyoq panintsikmi, Jehoväta mañakunampaq tsëta ruran. Pëwan nunanmi Francia nacionchö ichikllan wayillachö täräyan. Tsëmi Diosta japallan mañakunampaqqa, juk sitiu kantsu. Pëmi kënö willakun: “Llapan junaqkunam juk parquita rikachakoq ëwä. Tsëchömi japallä këta puëdï y pipis mana pantatsimaptinmi, Jehoväwan kushishqa parlä”.

9. Imëka rurëyoq karnimpis, ¿imatataq Jesus rurarqan Teytan Jehoväwan parlanampaq?

⁹ Jesusqa imëka rurëyoqmi karqan. Mëta ëwaptimpis, yanapayänanta munaq nunakunam qatiräyaq. Bibliachöqa, rikëta munarnin juk markapa punkunchö juk kuti, ‘llapan nunakuna ëllurëkäyanqantam’ nin. Tsënö kaptimpis, Jesusqa Jehoväta mañakunampaqmi tiempunta patsätsirqan. Patsa manaraq waraptinmi, pipis mana kaq sitiuman ëwarqan Teytanwan parlanampaq (Mar. 1:32-35).

10, 11. Mateu 26:40 y 41 ninqannö, ¿imatataq qateqninkunata Jesus consejarqan peru pëkunaqa imatataq rurayarqan?

¹⁰ Diospita Patsachö yachatsikur ushanampaqna këkanqan paqasqa, Jesusqa Diosman mañakuptin pipis mana pantatsinampaqmi, Getsemanï huertaman ëwarqan (Mat. 26:36). Tsëchömi, Diosta imanir mañakuyänampaq kaqta qateqninkunata yachatsirqan.

¹¹ Ima pasakunqanta rikärishun. Itsa Getsemanï huertaman chäyänampaqqa, pullan paqaspitapis masna karqan. Jesusqa mana punukäyänampaq apostolninkunata nïkurmi, mañakoq ëwarqan (Mat. 26:37-39). Kutirinampaqqa, llapanmi punuykäyarqan. Tsëmi yapë kënö nirqan: “Mäkoq mäkoqlla y mañakur këkäyë” (leyi Mateu 26:40, 41). Pëqa musyarqanmi yarpachakur y imëkata rurar kashqa kayanqanta. Tsëmi pëkunata llakiparnin, ‘jutsasapa ëtsaqa dëbilmi’ nirqan. Tsënö kaptimpis, ishkë kuti maschö kutirpis, punuykäyaqta y mana mañakuykäyanqantam tarirqan (Mat. 26:42-45).

12. ¿Imatataq rurashwan alläpa yarpachakur o utishqa kar Diosman mañakuyta mana puëdirqa?

 ¹² Mañakunapaq mas alli kaq tiemputa akrashun. Itsa höraqa, imëka rurëkunayoq o yarpachakuykunayoq kashqa karnin, Diosman mañakuyta mana puëdinapaq kaqta pensantsik y manam noqantsikllatatsu tsëqa pasamantsik. Tsëqa, ¿imatataq rurashwan? Imëka rurëninkunata usharir paqasna mañakoq wawqi panikunaqa, tsë rurëninkunata manaraq ushar mañakuyänampaqmi patsätsiyashqa. Wakinnam, tëkar o qonqurirëkar Diosman mañakuyanqan mas alli kanqanta rikäyashqa. ¿Y imatataq rurashwan alläpa llakikur o yarpachakur Diosman mañakuyta mana puëdirqa? Llakipämänapaq y entiendimänapaq kaqman confiakur, imanö këkanqantsikta Jehoväta willashun (Sal. 139:4).

13. ¿Imanötan Jehoväman mañakuykashqa o estudiëkashqa telëfununtsik o imantsikpis pantatsimashwan?

¹³ Estudiëkanqantsik höra ama imapis pantatsimänata permitishuntsu. Jehoväwan alli amïgu kanapaq mañakurpis, pëpa Palabrantam estudianantsik y reunionkunamanmi ëwanantsik. ¿Imatataq rurashwan estudianqantsik höra y reunionkunachö kanqantsik höra alli yachakunapaq? Kënö tapukushun: “¿Imakunatan tsë höra pantatsiman?”. ¿Manatsuraq telëfununtsikman o imantsikmampis qayamashqa, correukuna o mensäjikuna chämunqan pantëkätsimantsik? Tsëkunataqa mëtsika millon nunakunam utilizäyan. Peru yachaq nunakunam niyan, estudiëta munëkaqpa lädunchö juk telëfunu kaptinqa, estudiëkanqanman pensëta mana puëdinampaq kaqta. Juk profesormi kënö nin: “Manam rurëkanqëkiman pensëta puëdinkitsu. Juk asuntukunaman yarparmi këkanki”. Asamblëantsikkuna manaraq qallaptin pitapis mana pantatsinampaq telëfununtsikta mana büllaqman churanapaq nikämashqaqa, ¿manatsuraq tsëta rurashwan mañakunqantsik o estudianqantsik höra noqantsikta mana pantatsimänapaq?

14. Filipensis 4:6 y 7 ninqannö, ¿imanötan Jehovä yanapamäshun rurëkanqantsikman pensanapaq?

¹⁴ Juk asuntukunaman mana yarparänapaq Jehoväman mañakushun. Estudiëkashqa o reunionchö këkashqa juk asuntukunaman yarpachakur qallëkushqaqa, Jehoväta yanapëkamänapaq mañakushun. Imapaqpis yarpachakurnin këkashqaqa, manam Diosta adorar  imatapis rurëkanqantsikman pensashuntsu, peru tsëta ruranapaqmi kallpachakunantsik. Jehoväta mañakushun shonquntsikta yamëyätsinampaq y juk asuntukunaman mana pensanapaq (leyi Filipensis 4:6, 7).

15. Jehoväpita mas yachakunqantsik o pëman seguïdu mañakunqantsikqa, ¿imachötan yanapamantsik?

¹⁵ Jehoväta mañakunapaq, Bibliata leyinapaq y imanö kanqanman pensanapaq tiempuntsikta patsätsishqaqa, imëkachömi yanapamäshun. Puntataqa, imatapis decidir alli kaqtam akrashun. Bibliachö ninqannöpis, ‘yachëyuq nunawan purirqa yachëyuqmi tikrashun’ (Prov. 13:20). Tsëmi Jehoväta mas mañakur o pëpita mas yachakurqa, mas yachaq kashun. Pëta mana llakitsinapaq y kushishqa kanampaq imata ruranapaq kaqtam mas alli entiendishun.

16. ¿Imanirtan Jehoväpita yachakunqantsik y pëman mañakunqantsikqa mas alli yachatsikoq kanapaq yanapamantsik?

¹⁶ Ishkë kaqchöqa, mas alli yachatsikoq kanapaqmi yanapamäshun. Bibliata pitapis estudiatsirqa, Jehoväwan amïgu kanampaqmi masqa yanapantsik. Jehoväta mas seguïdu mañakurqa, masmi kuyashun, y Bibliata estudiëkaq pëta mas kuyanampaqpis mas allim yanapashun. Jesuspis tsëtam rurarqan. Yachatsikurqa alläpa kuyëpam Teytampita parlaq. Tsënö ruranqanmi qateqninkunatapis yanaparqan Jehoväta kuyayänampaq (Juan 17:25, 26).

17. ¿Imanötan mañakunqantsik y japallantsik estudianqantsik Diosman mas markäkunapaq yanapamäshun?

¹⁷ Kima kaqchöqa, Diosman mas markäkunapaq o yärakunapaqmi yanapamäshun. Diosnintsik dirigimänapaq, shoqamänapaq o yanapamänapaq mañakushqa ima pasakunqanman pensarishun. Mañakunqantsikta cada contestamuptinmi, Pëman mas markäkuntsik (1 Juan 5:15). Jina Bibliata japallantsik estudianqantsikmi, Diosman mas markäkunapaq yanapamäshun. Musyanqantsiknöpis, “markäkïqa wiyakïpitaraq shamun” (Rom. 10:17). Peru Diosman mas markäkunapaq o yärakunapaqqa, manam yachakunanllatsu yachakunantsik. ¿Ima mastataq ruranantsik?

18. Yachakunqantsikman pensanqantsik imanö yanapamanqantsikta, juk salmuta qellqaq nunata imanö yanapanqanwan willakaramuy.

¹⁸ Yachakuykanqantsikmanmi pensanantsik. Salmus 77 qellqaqman pensarishun. Pë y wakin israelïtakuna Jehoväpa rikëninchö mana alli këkäyanqanta pensarmi, alläpa llakishqa këkarqan. Alläpa yarpachakurmi punuytapis puëdeqtsu (2-8 kaq versïculukuna). ¿Imatataq rurarqan? Jehovätam kënö nirqan:  “Llapan rurashqëkitam yarpäshaq. Podernikiwan rurashqëkita manam qonqashaqtsu” (12 kaq versïculu). Pëqa musyaqmi sirweqninkunapaq Jehovä unë witsan imata rurashqa kanqanta. Tsënö kaptimpis, kënömi tapukoq: “¿Kuyakuq kashqanta qonqëkushqatsuraq? ¿Alläpa piñakïwantsuraq kuyakïninpis ushakashqa?” (9 kaq versïculu). Tsë salmuta qellqaqqa, imakunata rurashqa kanqanman y unë witsankuna llakipäkoq y ankupäkoq kanqanta rikätsikushqa kanqanmanmi yarparqan (11 kaq versïculu). Tsëmi sirweqninkunata Jehovä mana dejarinampaq kaqta següru këkarqan (15 kaq versïculu). Tsënöllam, sirweqninkunapaq y noqantsikpaq Jehovä imata ruranqanman yarpanqantsik, pëman mas markäkunapaq yanapamäshun.

19. ¿Imanö mastan Jehoväpita yachakunqantsik yanapamäshun?

¹⁹ Chusku kaqchöqa, Jehoväta mas kuyanapaqmi yanapamäshun. Tsëchö yanapamanqantsikmi mas alliqa. ¿Imanir? Jehoväta wiyakunapaq, pë munanqanta ruranapaq y ima mana allipa pasarpis tsarakunapaq pëta kuyanqantsik yanapamashqam (Mat. 22:37-39; 1 Cor. 13:4, 7; 1 Juan 5:3). Jehoväwan amïgu kanantsikpaq kallpachakunqantsikqa, imata ruranqantsikpitapis mas allim (Sal. 63:1-8).

20. Jehoväman mañakunëkipaq y pëpita yachakunëkipaq mas tiempuyoq kanëkipaqqa, ¿imata ruranëkipaqtan pensëkanki?

²⁰ Yapë yarpärishun, Diosman mañakur, estudiar y estudianqantsikman yarparqa, Diostam adorëkantsik. Jehoväman mañakunapaq y pëpita yachakunapaq, Jesus ruranqannölla imapis mana pantatsimänapaq juk sitiuta ashishun. Ama permitishuntsu imapis pantatsimänata. Jehoväpita yachakuykanqantsikman o pëpaq rurëkanqantsikkunaman pensanapaq mañakushun. Tiempuntsikta alli provechashqaqa, Shumaq Patsachö mana wanushpa kawanapaqmi Jehovä bendicimäshun (Mar. 4:24).