Wakin ollqukunaqa, warmikunata mana alli tratayanqan familiakunachömi winayashqa. Bolivia nacionchö congregacionkunata watukaq Hans jutiyoq wawqim kënö nin: “Wakin ollqukunaqa, warmikunata mana alli trataq a familiakunachömi winayashqa. Pëkunaqa pensayan warmikunapita ollqu kaqkuna mas alli kayanqantam”. Taiwan nacionpita Shengxian jutiyoq anciänum kënö nin: “Markächö ollqukunaqa pensayan, ima asuntumampis warmikuna mana mëtikuyänampaq kaqtam. Y warmi ninqanta juk ollqu cäsuptinqa, manam tsë nunata respetayanqanatsu”. Peru wakin ollqukunaqa yachëllapam o brömaqnöllam warmikunata despreciayan.

Tsënö costumbriyoq familiakunachö winashqa karpis ollqukunaqa cambiëta puëdiyanmi, y warmipis ollqupis igual-lla kayanqantam entiendita puëdiyan (Efes. 4:22-24). Peru ¿imataraq rurayanman? Warmikunata Jehovä imanö tratanqampitam yachakuyanman. ¿Imanötan Jehovä tratan? ¿Imanötan wawqikunaqa warmikunata Jehovä tratanqampita yachakuyanman? Y ¿imanötan anciänukuna warmikunata tratayanman wawqikuna yachakuyänampaq? Rikärishun.

¿IMANÖTAN JEHOVÄQA WARMIKUNATA TRATAN?

Warmikunata Jehovä imanö tratanqampitam, ollqukunaqa yachakuyta puëdiyan. Jehoväqa kuyakoq Teyta karmi llapan familiankunata kuyan (Juan 3:16). Sirweqnin warmikunaqa, kuyë wamrankunam kayan. Warmikunata kuyanqanta y respetanqanta juk ishkëllata rikärishun.

Jehoväqa warmitapis ollqutapis igualpam tratan. Pëqa warmitapis ollqutapis kikin niraqtam kamashqa (Gen. 1:27). Manam ollqullatatsu mas  musyaq o yachaq kayänampaq kamashqa. Warmitapis kamashqa Bibliachö ninqankunata entiendita puëdeqta y Jehovä imanö kanqampita yachakuyta puëdeqtam. Jehoväqa manam ollqullatatsu kuyan (2 Crön. 19:7). Pëman markäkuyaptin o yärakuyaptinqa warmitapis, ollqu kaqkunatanöllam valoran. Tsëmi ollqutapis warmitapis, mana wanurna Shumaq Patsachö kawakuyänampaq permitishqa, y ciëlupaq akrashqa karqa, warmi karpis gobernanti y sacerdötim kayanqa (2 Pëd. 1:1). Tsëwanmi entiendintsik warmikunatapis Jehoväqa alläpa valoranqanta.

Mañakuyaptinmi wiyan. Jehoväqa musyanmi warmikuna imanö sientikuyanqanta y problëmakunapa pasayanqanta. Tsëmi Raquelwan Äna mañakuyaptimpis wiyarqan y contestarqan (Gen. 30:22; 1 Sam. 1:10, 11, 19, 20). Y Palabran Bibliamanmi qellqatsirqan warmikuna parlapäyaptin ollqukuna cäsuyanqanta. Jukqa karqan Abrahanmi. Jehovämi Abrahanta mandarqan Sära parlapanqanta cäsunampaq y Abrahanqa cäsukurqanmi (Gen. 21:12-14). Gobernanti Davidpis Abigail parlapanqantam cäsurqan. Y manam cäsurqanllatsu, sinöqa parlapänampaq Jehovä mandashqa kanqantapis nirqanmi (1 Sam. 25:32-35). Y Jesuspis Teytannölla warmikunata valorarmi, mamänin Marïa parlapanqanta cäsukurqan (Juan 2:3-10). Tsëwanmi musyantsik, warmikuna mañakuyaptin Jehovä Diosnintsik wiyanqanta.

Jehoväqa warmikunamanmi confiakun. Jehovämi Ëvata mandarqan qowanta o runanta entëru Patsata cuidar yanapanampaq (Gen. 1:28). Tsënöqa mandarqan manam Adanpita mas mënus kanqanta pensartsu. Y Dëborata y Huldätapis sirweqninkunata, y hasta juk juezta y juk gobernantita consejayänampaqmi mandarqan (Juëc. 4:4-9; 2 Rëy. 22:14-20). Kanampis, panintsikkunataqa alläpam Jehovä valoran y imëkachö yanapakuyänantam permitin. Tsëmi pëkunaqa publicadöra, precursöra o misionëra kayan. Wakinkunam yanapakuyan Diospita Yachatsikuyänan Wayikunata rurayänampaq o altsayänampaq plänukunata rurar. Wakinkunam Betel wayichö trabajayan o juk idiömaman traduciyanqan oficïnakunachö yanapakuyan. Panintsikkunaqa Jehoväpa voluntänintam rurayan y mëtsika soldädukunanömi kayan (Sal. 68:11). Rikärinqantsiknömi Jehovä Diosnintsikqa warmikunata alläpa valoran.

WAWQIKUNA, WARMIKUNATA JEHOVÄ IMANÖ TRATANQAMPITA YACHAKUYË

Warmikunata Jehovä respetanqannö respetanqëkita musyanëkipaqqa, allim rikänëki pëkunapaq imata pensanqëkita y imanö tratanqëkita. ¿Imatan yanapashunki? Këllaman pensarishun: juk nunapa shonqun imanö këkanqanta musyanampaqqa, juk doctorqa räyus X niyanqantaran rikëta munan. Tsënöllam warmikunata imanö tratanqëkita musyanëkipaqqa, confiakunqëki amïguykita tapunëki y Diosnintsikpa Palabranta leyinëki. Tsëmi yanapashunki, warmikunata imanö tratëkanqëkita musyanëkipaq. Qateqninchö tsëta yachakurishun.

Amïguntsikta tapushun (Prov. 18:17). Kuyakoq y rasumpa kaqta nimaqnintsik amïguntsikta o amïgantsikta kënö tapushun: “Rasumpa kaqta nimë, ¿panikunataqa alliku tratä? ¿Pëkunaqa respetanqätaku o mana respetanqätaku pensayan? ¿Imanötan mas alli tratäman?”. Imatapis nimashqaqa ama ofendikushuntsu. Sinöqa, nimanqantsiknö mas alli tratanapaq kallpachakushun.

Diospa Palabranta yachakushun. Panikunata alli tratëkanqantsikta musyanapaqqa, warmikunapaq pensanqantsiktam Bibliachö ninqanwan igualatsinantsik (Heb. 4:12). Bibliachömi willakun wakin ollqukuna warmikunata mana alli tratashqa kayanqanta y wakinqa alli tratashqa kayanqanta. Tsëkunata leyirirmi kënö tapukunantsik: “Noqaqa, ¿warmita mana alli trataq o alli trataq nunanöku kä?”. Tsënöllam warmikunapaq mana allita pensanantsikrëkurqa, juk textu ninqanllamanqa pensanantsiktsu. Tsëpa rantinqa, wakin textukuna ninqantapis cuentachömi katsinantsik, tsënöpam warmikunata Diosnintsik valoranqanta entiendishun. Këllaman pensarishun: 1 Pëdru 3:7 textuchömi nin “delicädu väsutanö” warminkunata qowankuna o runankuna tratayänampaq. b Tsënö nirqa, ¿ollqukunapita mas dëbil, imatapis rurëta  mana yachaq y mana puëdeq kanqantaku nikan? ¡Manam! Tsënö mana kanqanta entiendirinapaq Gälatas 3:26 a 29 ninqanman pensarishun. Tsë textuchöqa nin, Jesuswan juntu ciëluchö gobernayänampaq warmitapis ollqutapis Jehovä akrashqa kanqantam. Yachakurinqantsiknömi Bibliata alli estudiar y amïguntsik o amïgantsik consejamanqantsikta cäsukurqa, Jehovä Diosnintsik munanqannö warmikunataqa respetëta yachakushun.

WARMIKUNATA ANCIÄNUKUNA IMANÖ TRATAYANQAMPITA YACHAKUYË

Panikunata alli tratëtaqa wawqikuna yachakuyanman, anciänukuna imanö tratayanqanta rikarmi. ¿Imanötan anciänukunaqa panikunata respetayanqanta y kuyayanqanta rikätsikuyan?

Felicitäyanmi. Anciänukunaqa apostol Pablupitam yachakuyanman panikunata shumaq tratayänampaq. Pabluqa Römachö cristiänukunaman cartakurmi atskaq panikunata felicitarqan (Rom. 16:12). Tsë cartata congregacionchö leyiriyaptinqa, ¡panikunaqa alläpachi kushikuyarqan! Tsënöllam anciänukunapis, panikunataqa yachanëpaq kayanqampita y Jehoväta sirwir imëkachö yanapakuyanqampita felicitäyan. Tsëmi panikunaqa respetayanqanta y valorayanqanta cuentata qokur kushikuyan. Wananqan hörachö juk panita juk anciänu animariptinqa, Diosnintsikta sirwir sïguinampaqmi yanapanqa (Prov. 15:23).

Panikunata felicitarqa, anciänukunaqa llapan shonqunkunawanmi niyan y imapita felicitëkäyanqantam niyan. Panintsik Jëssicam kënö nin: “Imatapis rurayanqäpita, ‘allitam rurarqunki’ niyämaptinqa kushikuyämi. Peru masqa kushikuyä imapita felicitëkayämanqanta niyämaptinmi. Reunionchö alli portakuyänampaq wamräkunata yanapayanqäpita o reunionman shamunampaq juk estudiantita yanapayanqäpita felicitäyämaptinqa alläpam kushikuyä”. Imapita felicitëkäyanqanta anciänukuna  niyaptinqa, panikunaqa congregacionchö yanapakuyanqanta y valorayanqantam sientiyan.

Panikuna niyanqantam cuentachö katsiyan. Humildi anciänukunaqa manam pensayantsu kikinkunalla imëkatapis musyayanqanta. Tsëmi imata rurarpis panikunata tapuyan y niyanqantam atentu wiyayan. Tsënöpam panikunaqa kushishqa sientikuyan. Y anciänukunaqa, ¿imanötan sientikuyan? Betelchö yanapakoq Gerardum kënö nin: “Panikuna niyanqankunata cuentachö katsishqaqa, imata ruranqantsikpis allim yarqun. Mëtsika panintsikkunam wawqintsikkunapitapis mas unëpana ima trabäjuchöpis yanapakuyan”. Congregacionchöqa mëtsikaqmi precursöra kayan y yachatsikunapaq sitiukunatapis allim reqiyan. Bryan jutiyoq anciänum kënö nin: “Panintsikkunaqa Jehoväpa markanchö allipam yanapakuyan y imëka rurëtam yachayan. ¡Pëkunapitam yachakunantsik!”.

Anciänukunaqa panikuna niyanqankunatam cuentachö katsiyan. ¿Imanötan tsëqa yanapakun? Edward jutiyoq anciänum kënö nin: “Juk pani yachanqanta o musyanqanta niriptin juk wawqi cuentachö katsirqa, masllam entiendinqa imakunapa pasëkäyanqanta y imanö sientikuyanqanta” (Prov. 1:5). Panikuna niyanqankunata mana rurarpis, juk anciänuqa niyanqankunapitam agradecikurinman.

Imëka rurëtam yachatsiyan. Yachaq anciänukunaqa imëkachöpis yanapakuyänampaqmi panikunata yachatsiyan. Panikunataqa yachatsiyanman, bautizakushqa ollqukuna mana kaptinqa, yachatsikunapaq reunionkunata dirigiyänampaqmi. Tsënöllam yachatsiyanman Diospita Yachatsikuyänan Wayikunata rurayänampaq o altsayänampaq, herramientakunata utilicëta y mäquinakunata manejëta. Betelchöpis imëka rurëchö yanapakuyänampaqmi yachatsiyashqa. Yachatsiyashqam imatapis altsayänampaq, rantipakuyänampaq, contabilidäta y maskunata. Panikunata yachatseq anciänukunaqa pëkunamanmi confiakuyan y yachayanqankunatam cuentachö katsiyan.

Mëtsika panikunam, anciänukuna yachatsishqa kayaptin wakinkunata yanapëta puëdiyan. Wakin panikunaqa wayi rurëkunatam yachakuyashqa. Tsëmi desgracia pasakuptin, wawqi panikunapa wayinkunata altsar yanapakuyan. Wakinkunanam yachakuyashqa carrïtuwan cällikunachö yachatsikuyta, y tsënöpam wakinkunatapis yachatsikuyänampaq yanapëta puëdiyan. Panikunaqa, ¿ima niyantan yachatseqnin anciänukunapaq? Panintsik Jennifermi kënö nin: “Diospita Yachatsikuyänan Wayita rurëchö yanapakuptïmi, juk encargädu yachatsimänampaq tiemputa rakirqan. Tsë anciänuqa imata ruranqätapis alkäbum këkaq y ruranqäkunapitam felicitämaq. Noqaman confiakuptin y ruranqäta valoraptinmi tsë turiwan trabajëqa gustamaq”.

¿IMANÖTAN SIENTIKUNTSIK PANINTSIKKUNATA FAMILIANTSIKTANÖ TRATARNIN?

Diosnintsikta llapan shonqunkunawan sirweq panintsikkunataqa Jehovänömi kuyantsik. Tsëmi familiantsiktanö rikantsik (1 Tim. 5:1, 2). Panintsikkunawan juntu Jehoväta adorëqa alläpa shumaqmi. Valoranqantsikta y kuyanqantsikta cuentata qokur panintsikkuna kushishqa kayanqanta rikarqa, noqantsikpis alläpam kushikuntsik. Vanëssam kënö nin: “Jehovätam alläpa agradecikü valorayämaq turikunawan juntu Jehoväta sirwinqäpita”. Taiwanpita panintsiknam kënö nin: “Valorayämanqampita y imanö sientikunqäta cuentachö katsiyanqampitam Jehoväta y sirweqninkunatapis alläpa agradecikü. Tsëmi Jehoväman maslla markäkü o yärakü y Jehoväpa sirweqnin kanqätapis maslla valorä”.

Jehoväqa alläpachi kushikun panikunata, wawqikuna respëtuwan y kuyëpa tratayaptin (Prov. 27:11). Escocia nacionpita Benjamin jutiyoq anciänum kënö nin: “Jehoväta mana reqeq nunakunaqa manam warmikunata respetayantsu. Tsëmi reunionman shamoq warmikunataqa Jehovä munanqannö tratayänäpaq kallpachakuyä, Diosta mana sirweq nunakunapita jukläya kayanqäta musyayänampaq”. Wawqilläkuna, Teyta Jehovä tratanqannö panintsikkunata kuyëpa y respëtuwan tratashun (Rom. 12:10).