1. Imachöpis wakinkunapita alli këta munaqkunaqa, ¿imamantan itsapis chäyanman?

KË MUNDUCHÖ nunakunaqa, wakinkunapita mas alli kayanqanta rikätsikuyta munarmi imëkata rurayan. Këkunallaman pensarishun: itsa juk negocianti nunaqa, wakinkunapita mas alli kanampaq imëka mana allikunata ruranman. Competenciachö juk pukllaq nuna, ganëta munarnin pukllaq mayinta imanëkunmampis. O juk jövin, universidäman yëkuyta munar, exäminchö wakinkunapita copiakunman. Diosta sirweqkunaqa musyantsikmi, këkunaqa ‘jutsasapa ëtsapa rurëninkuna’ kayanqanta (Gäl. 5:19-21). Peru Jehoväpa sirweqninkunaqa, ¿manatsuraq cuentata mana qokushpa imatapis gananakur rurëkäyanman? Tsë tapukuyman yarpachakunqantsikqa, congregacionchö wawqi panintsikkunawan juknölla kawakunapaqmi yanapamäshun.

2. ¿Imatatan këchö yachakushun?

² Këchömi, wawqi panintsikkunapita imakunarëkur mas alli kanqantsikta pensanqantsikpita yachakushun. Jina Diospa unë sirweqninkuna, wakinkunapita mas alli kayanqanta mana pensayänampaq ima yanapanqantam yachakushun. Peru puntataqa, kikintsik imanö këkanqantsikta rikäkurishun.

3. ¿Imakunatatan tapukunantsik?

³ Allim kanman, imanö këkanqantsikta höra höra tapukunqantsik. Itsapis kënö tapukushwan: “¿Wakinkunapita  mas alli kar-raqku kushishqaqa kä? ¿Imarëkurtan congregacionchö yanapakü? ¿Wakinkunapita mas alli këta munarku, o juk wawqipita o juk panipita mas alli këta munarku? ¿O Jehoväta llapan puëdinqämannö sirwita munarku?”. ¿Imanirtan kë tapukuykunapita yachakushwan? Biblia ima ninqanta rikärishun.

4. Gälatas 6:3 y 4 ninqannö, ¿imanirtan wakinkunawan igualatsikushwantsu?

⁴ Bibliachöqa, wakinkunawan mana igualatsikunapaqmi nimantsik (leyi Gälatas 6:3, 4). ¿Imanirtan tsëtaqa rurashwantsu? Wakinkunapita mas alli kanqantsikta pensarqa, allish tukurmi qallëkushwan. Y, wakinkunanö mana kanqantsikta rikarqa, qelanärishwanmi. Manam ni mëqanta ruranqantsikpis allitsu kanman (Rom. 12:3). Grecia nacionpita Katerïna * panintsikmi kënö nin: “Noqapita mas shumaqllam, Diospita mas alli yachatsikoq y wakinkunawan yanasa këman raslla chäreq nanakunawanmi igualatsikoq kä. Tsëta rikarqa, mana sirwinqätam pensaq kä”. Yarpäshun, Jehoväqa manam shumaqllan kanqantsikpita, parlëta yachanqantsikpita o pï më reqimanqantsikpitatsu sirweqnin kanapaqqa akramarqantsik. Sinöqa, Pëta kuyanqantsikrëkur y Tsurinta cäsukunqantsikrëkurmi (Juan 6:44; 1 Cor. 1:26-31).

5. Hyun jutiyoq wawqita pasanqampita, ¿imatatan yachakunki?

⁵ Kënöpis allim tapukushwan: “¿Wakinkunawan alli këta procuraqtanöku o wakinkunapa asuntunkunaman mëtikoqtanöku reqiyäman?”. Corëa del Sur nacionchö täraq Hyun jutiyoq wawqi pasanqanta rikärishun. Juk tiempupaqa congregacionchö carguyoq wawqikunatam chikipaq. Pëmi kënö willakun: “Pëkunapaqmi mana allita parlaq kä y patsätsiyanqankunataqa mana allipam rikaq kä”. ¿Imachötaq usharqan? Pëmi kënö nin: “Tsënö kanqäpitam congregacionchö rakikar qallëkuyarqan”. Atskaq amïgunkunam imachö mana alli këkanqanta rikätsiyarqan. Hyunqa tsëkunachömi cambiarqan, y kananqa creikoqkunata rikarmi yanapakun. ¿Imatatan këpita yachakuntsik? Wakinkunawan alli kawakunantsikpa rantin, mas alli këta munanqantsikta rikarqa, jinan höram cambianantsik.

6. Gälatas 5:26 ninqannö, ¿imanö kanqantsiktaq wakinkunapita mas alli këta munëman chäratsimashwan?

⁶ (Leyi Gälatas 5:26). ¿Imakunarëkurtan wakinkunapita mas alli këta munashwan? Jukqa, kikintsikllaman yarpanqantsikmi. Kikinllaman yarparaq nunaqa allish tukoqmi, y imatapis kikinllapaqmi munan. Jina wakinkunapita mas alli këtaqa munashwan, envidiösu karmi. Envidiösu nunaqa, manam wakinkuna kayäpunqanllatatsu munan, sinöqa mana kayäpunantam munan. Tsëmi pitapis envidiarqa chikikantsik. Tsënö këpitaqa, muyakoq qeshyakunapitanömi cuidakunantsik.

7. ¿Ima igualatsikuywantan entiendishwan kikintsikllaman yarparäkuy y envidiakoq kë mana alliman chätsikunqanta?

⁷ Kikintsikllaman yarparäkuy y envidiösu këqa, juk wayipa umbralninta puyu ushaqnömi kanman. Tsë wayi shumaqnö rikakuptimpis, umbralninta puyu ushariptinqa tsë wayipa tëchunqa juchurinqam. Tsë cuentallam, Jehoväta juk tiempupa sirwikaqpa shonqunchö kikinllaman yarpë y envidiösu kë kaptinqa, mana allichö ushanqa (Prov. 16:18). Jehoväta sirwitam dejarinqa, kikinmi mana allichö ushanqa y  wakinkunatam llakitsinqa. ¿Imatatan rurashwan kikintsikllaman yarparäkoq y envidiösu mana tikrakurinapaq?

8. ¿Imatan yanapamäshun kikintsikllaman mana yarparäkunapaq?

⁸ Filïpus markachö këkaq cristiänukunata apostol Pablu consejanqanta wiyakurqa, manam kikintsikllaman yarparäkushuntsu. Pëmi kënö qellqarqan: “Ama contrakïta munar ni alläpa precisaq tukur imatapis rurayëtsu, tsëpa rantinqa qollmi shonqïkikunawan wakinkunata qamkunapita mas precisaqtanö rikäyë” (Filip. 2:3). Noqantsikpita wakinkuna mas alli kayanqanta pensarqa, manam imachöpis pëkunapita mas alli këta tïrashuntsu. Tsëpa rantinqa, rurayanqankunapitam kushikushun. Y masran Jehoväta sirwiyanqanchö mas yanapakuyaptin. Y imatapis rurëta yachaq wawqi panikunaqa apostol Pablu consejakunqanta wiyakuyanqa, wakinkuna imachöpis alli kayanqanta rikarmi. Tsënö rurarqa, congregacionchö wawqi panikunawan yamë y shumaq kawakunapaqmi yanapakushun.

9. ¿Imatan yanapamäshun envidiösu mana kanapaq?

⁹ ¿Imatan yanapamäshun envidiösu mana kanapaq? Llapanta rurëta mana puëdinqantsikta o mana musyanqantsikta yarpanqantsikmi. Humildi karqa, manam imëkata rurëta yachanqantsikta wakinkuna rikäyänanllapaqqa rurashuntsu. Tsëpa rantinqa, wakinkuna imatapis mas alli rurayanqampita yachakuyta procurashun. Këllaman pensarishun: juk wawqi congregacionchö shumaq yachatsikuptinqa, imanö preparakunqantam tapurishwan. Juk pani mishki mishki cocinakuptinqa, imanö ruranqantam tapurishwan. Y, juk jövin amïguyoq këta munarqa, piwampis raslla amïgu këman chäreq jövintam tapupärinman. Tsëkunata ruranqantsikqa, kikintsik mas alli kanapaq y envidiösu mana kanapaqmi yanapamäshun.

10. ¿Imapatan Gedeon pasarqan?

¹⁰ Manases kastapita Gedeonwan, Efrain kasta nunakunawan ima pasanqanta rikärishun.  Jehovä yanapaptin, chikeqninkunata venciyanqampitam, Gedeonwan 300 soldädunkunaqa alabakuyanman karqan. Efrain kasta nunakunaqa, Gedeonwan parlaq ëwayarqan manam ganayanqampita kushikuyanqanta neqtsu, sinöqa pëwan discutita munarmi. Diosta sirweqkunata chikeqkunawan pelyaq ëwayänampaq puntallapitana mana nishqa kanqampitam, piñashqa këkäyarqan. Kastankunapa jutin mana allichö quedanampaq kaqman mas yarpachakurmi, Jehoväpa jutinta Gedeon respetatsishqa kanqanta y markanta chikeqninkunapita tsapanqantaqa, manam cuentachö katsiyarqantsu (Juëc. 8:1).

11. ¿Imanötan Gedeonqa Efrain kasta nunakunata parlaparqan?

¹¹ Gedeonqa humildi karninmi, “noqapita mas allitam rurayarqunki” nirqan Efrain kasta nunakunata. Tsëpitanam Jehovä pëkunata imachö bendicishqa kanqanta yarpätsirqan. Tsëta wiyarirmi, “Efraín trïbu nunakuna piñëkäyanqanpita kushikuyarqan” (Juëc. 8:2, 3). Gedeonqa, llapankunawan alli këta munarmi, tsënö niyaptimpis alli shimimpa contestarqan.

12. ¿Imatatan Efrain kasta nunakunapita y Gedeonpita yachakuntsik?

¹² ¿Imatatan kë willakuypita yachakuntsik? Manam Efrain kasta nunakunanöqa, noqantsikpita mas allita parlayänanta munar, Jehoväpa jutin respetatsishqa kananta juk kuchumanqa churarishwantsu. Familianta dirigeqkuna y creikoqkunata rikaqkunaqa, rurayanqankunapita pillapis piñashqa këkaptinqa, Gedeon ruranqannöllam, alli shiminkunapa parlapäyänan. Jina imatapis alli rurayanqampita kushikuyanqantam niyanman. Tsëta ruranapaqqa, humildim kanantsik y masran piñashqa këkaq pantashqa këkaptinnäqa. Pipis imata ninqan alli kanqanta o mana alli kanqanta välitsipitapis, wawqi panintsikkunawan yamë kawakunqantsikmi mas alliqa kanqa.

13. ¿Imapatan Äna pasarqan y imatatan rurarqan?

¹³ Jina Äna imapa pasanqanta rikärishun. Pëqa, Levï kastapita alläpa kuyaq Elcanä jutiyoq nunawanmi casäda këkarqan. Peru Elcanäpaqa, Peninä jutiyoq warmimpis karqanmi. Tsënö kaptimpis, Peninäpitapis Änatam masqa kuyaq. “Peninapaqa wawankuna kaptinpis Anapaqa manam karqantsu”. Tsënö kaptinmi, imëkanöpapis Peninäqa Änata piñatseq. “Tsëmi Ana llakikur waqar mikïtapis munaqtsu” (1 Sam. 1:2, 6, 7). Tsënö kaptimpis, Peninäpita Äna vengakuyta munanqantaqa manam Bibliachö nintsu. Tsëpa rantinqa, llapan llakikunqantam Jehoväta willarqan y pë yanapanampaq kaqmanmi confiakurqan. Änata llakitsir Peninä sïguinqantaqa manam musyantsiktsu. Peru yamëna kanqanta y manana llakikunqanta Bibliachö  willakunqantaqa musyantsikmi (1 Sam. 1:10, 18).

14. ¿Imatatan Äna pasanqampita yachakuntsik?

¹⁴ ¿Imatatan Äna pasanqampita yachakuntsik? Imachöpis noqantsikpita mas alli kanqanta pipis rikätsikuyta munaptinqa, imata ruranapaq kaqpis kikintsikpitam kanqa. Ama qallapämanqantsikta cäsushuntsu. Tsëpa rantinqa, llapankunawan yamë kawakuyta procurashun (Rom. 12:17-21). Mana alli tratamaqnintsik cambiëta mana munaptimpis, noqantsikqa alli kawakuyta procurashun.

15. ¿Imakunachötan Apöluswan Pabluqa igual kayarqan?

¹⁵ Usharinapaqqa Apöluspita y apostol Pablupita imata yachakunqantsikta rikärishun. Ishkampis Bibliata allim reqiyaq, tsëmi alli yachatsikuyanqampita pï më reqiyaq. Y ishkanmi, Jesuspa qateqninkuna kayänampaq mëtsikaqta yanapashqa kayarqan. Tsënö kaptimpis, manam ni mëqan pï mas alli kanqanta rikätsikuyta procurarqantsu.

16. ¿Imanö nunatan Apölusqa karqan?

¹⁶ Apölusqa, ‘Alejandrïa markachömi yurikushqa’ karqan, y tsë markachöqa imëka escuëlakunam karqan. “Pëqa alli buënu parlëta yachaq y Diospa Palabranta alleq reqeq nunam karqan” (Hëch. 18:24). Corintu congregacionchö juk tiempupa yachatsikur kanqampitam, wakin wawqikunapita y Pablupitapis pëta mas yachanäyanqanta wakin wawqi panikuna niyarqan (1 Cor. 1:12, 13). Peru Apölusqa, ¿tsërëkurku wawqi panikunata rakikëkätsirqan? Manam. Tsëmi Corintupita juk tiempupa Apölus ëwakunqanchö, yapë kutinampaq Pablu atska kuti nirqan (1 Cor. 16:12). Congregacionchö kaqkunata rakikätsir kashqa  kaptinqa, manachi Pabluqa tsëta Apölusta mañanmantsu karqan. Awmi, Apölusqa rurëta yachanqankunawanmi, alli willakuykunata yachatsikuykarqan y wawqi panikunatam Diosman mas markäkuyänampaq yanapëkarqan. Jina Apölus humildi nuna kanqantapis musyantsikmi. Këllata yarpärishun: Äquilawan Priscïla juk läduman pushëkur, Diospa nänimpita alli cläru willayaptinqa manam piñakurqantsu (Hëch. 18:24-28).

17. ¿Imatatan Pablu rurarqan llapampis yamë kawakuyänampaq?

¹⁷ Apölus alli yanapakuykanqampitaqa, apostol Pabluqa musyarqanmi. Peru manam pëpita mas allita rurëkanqanta pensartsu chikiparqan. Corintu congregacionman cartakunqanchömi, Pablu humildi kanqanta rikantsik. Tsëmi, “noqaqa Pablupam kä” niyanqampita kushikunampa rantin, Jehovä Diosta y Jesucristuta mas puntaman churayänampaq nirqan (1 Cor. 3:3-6).

18. 1 Corintius 4:6 y 7 ninqannö, ¿imatatan Apölus y Pablu rurayanqampita yachakuntsik?

¹⁸ ¿Imatatan Apöluspita y Pablu rurayanqampita yachakuntsik? Nunakunata Diospita yachatsinqantsikchö y bautizakuyänampaq yanapanqantsikchöqa alli yarqapakuntsik, Jehovä yanapamashqallam. Jina congregacionchö mas carguyoq karnin, llapankuna yamë kawakuyänampaq masraq kallpachakunantsikpaq kaqtam yachakuntsik. Creikoqkunata rikaqkuna y creikoqkunata rikaqkunata yanapaqkunaqa, Diospa Palabranta y Jesus ruranqanta pitapis consejayanqanchö puntaman churarmi mas alliqa yanapakuyan. ¡Tsënö yanapamanqantsikpitam alläpa agradecikuntsik! (Leyi 1 Corintius 4:6, 7).

19. ¿Imata ruranapaqtan cada ünu kallpachakunantsik? (Rikäri “ Ama juknintsik juknintsik gananakuyta tïrashuntsu” neqta).

¹⁹ Juknintsik juknintsik yanapakunapaqmi, Diosqa imëka rurëta yachaqta kamamarquntsik (1 Pëd. 4:10). Itsa yanapakunapaq ruranqantsikqa ichiklla kanqanta pensashwan. Peru yamë kawakunantsikpaq ichikllatapis ruranqantsikqa, imëka wayipa tëchunta tsararaq mëtsika clävukunapita juk clävunöllapis kanmanmi. Tsëqa, ama wakinkunapita mas alli këta procurashuntsu, sinöqa congregacionchö yamë kawakunapaq yanapakushun (Efes. 4:3).