1. ¿Imanirtan Jehoväqa wakinkunawan igualatsimantsiktsu?

JEHOVÄTAQA jukläya jukläya kanqantsikmi kushitsin. Tsëtaqa imëkata kamanqankunachömi rikantsik. Manam ni mëqantsikpis igualtsu kantsik, tsëmi Jehoväqa pitapis igualatsintsu. Pëqa shonquntsikchö imanö kanqantsiktam rikan (1 Sam. 16:7). Diosnintsikqa cuentachömi katsin imakunata alli ruranqantsikta, imakunachö pishipëkanqantsikta y unë imanö kawakunqantsiktapis. Y mana puëdinqantsiktaqa manam mañamantsiktsu. Pë rikämanqantsiknöllam kikintsikpis rikäkunantsik. Tsëta rurarqa, “alli juiciuyoq” kanqantsiktam rikätsikushun. Ama wakinkunapita mas alli kanqantsikta o mana sirwinqantsikta pensashuntsu (Rom. 12:3).

2. ¿Imanirtan wakinkunawan igualatsikushwantsu?

² Diospita juk wawqi alli yachatsikoq kanqampita yachakuyta munanqantsikqa allillam (Heb. 13:7). Tsëta ruranqantsikqa, Bibliapita mas alli yachatsikunapaqmi yanapamäshun (Filip. 3:17). Peru pipis imanö kanqanta rikanqantsikqa, alliyänapaqmi kanman y manam imanö kanqanta rikëkur alli o mana alli kanqantsikta rikänapaqtsu. Wakinkunawan igualatsikurqa, envidiösum tikrakurishwan, qelanäkurishwanmi o mana imapaqpis sirwinqantsiktam pensashwan. Punta kaqchö yachakunqantsiknöpis, wawqi panintsikkunapita mas alli këta munarqa, Jehoväwan amïgu kënintsiktam ushakäratsishwan. Tsëmi Pëqa kuyëpa kënö nimantsik: “Peru cada ünu alleq rikätsun kikimpa rurëninkunata, tsëqa kikin ruranqankunapitam kushikunqa, y manam juk nunawan igualatsikunqampitatsu” (Gäl. 6:4).

3. Jehoväta reqinqantsikpita, ¿imakunachö alliyanqantsikpitatan kushikuntsik?

³ Bibliata yachakunqantsikpita mas alliyanqantsikta rikar  kushikunatam Jehoväqa munan. Bautizakushqana karqa, alläpam kushikuntsik tsëta ruranqantsikpita. Jehoväta kuyarninmi, bautizakunapaqqa kikintsik churapakarquntsik. Tsëpita patsë imakunachö alliyanqantsikman pensarishun. Itsa kananqa Bibliata leyi y estudië mas gustamantsik, o itsa mañakurpis, llapan shonquntsikwan mañakuntsik (Sal. 141:2). Nunakunata parlapar qallarpis itsa mana mantsakuntsiknatsu, y Diospita yachatsikunapaq dispunishqa kaqkunatapis mas allina utilizantsik. Jehoväqa yanapamashqantsik, mas alli nuna, mas alli warmi, mas alli teyta o mas alli mama kanapaqmi. Tsëmi tsëkunachö alliyanqantsikpita kushishqa këta puëdintsik.

4. ¿Imatatan këchö yachakushun?

⁴ Rurayanqankunawan Jehoväta sirwiyanqanchö kushikuyänampaq y wakinkunawan mana igualatsikuyänampaqmi yanapakuyta puëdintsik. Këchömi yachakushun, teytakuna wamrankunata, casädukuna kikinkunapura, creikoqkunata rikaqkuna y wawqi panikuna imanö yanapanakuyänampaq kaqta. Y ushanapaqnam, puëdinqantsiknö imata ruranapaqpis churapakänantsikpaq Bibliachö wakin consëjukunata rikäshun.

5. Efesius 6:4 ninqannö, ¿imatatan teytakunaqa rurayanmantsu?

⁵ Teytakunaqa, manam ni mëqanwan wamrankunata igualatsiyanmantsu. Ni rurëta puëdiyanqampita masta rurayänampaq niyanmantsu. Wamrankunata igualatsiyaptin y rurëta puëdiyanqampita masta mañayaptinqa, llakitsiyanqam (leyi Efesius 6:4). Sachiko * jutiyoq panim kënö nin: “Profesornïkunaqa estudiaq mayïkunapita mas alli kanätam shuyaräyaq. Y mamänïqa mana Testïgu teytä, y profesornïkuna Testïgukunapita alli parlayänanta munarmi, colegiüchö alli estudiaq kanäta munarqan. Tsëmi exäminkunachö alli këta procuraq kä. Peru llapanchö alli këtaqa manam puëdeqtsu kä. Colegiüta unëna ushashqa karpis, Diosta sirwinqächö llapan puëdinqämannö rurarpis, Jehovä wallkallatanö rikanqantam pensä”.

6. ¿Imatatan teytakunaqa Salmus 131:1 y 2 ninqampita yachakuyta puëdiyan?

⁶ Salmus 131:1 y 2 (leyi) textuchö këkaq consëjupitaqa, imëkatam teytakuna yachakuyta puëdiyan. Rey Davidmi kënö nirqan: “Manam alabashqa këta munätsu. Mana  puëdishqä kaqkunamanqa manam mëtikütsu”. Humildi karmi, mamampa mellqanchö wamra kushishqa kanqannö, kushishqa karqan. Këpitaqa teytakuna yachakuyanman, kikinkunapita y wamrankunapita puëdiyanqampita mastaqa mana shuyaräyänampaqmi. Teytakunaqa wamrankuna imata rurayänampaq kaqta nirqa, imachö alli y imachö pishipäyanqantam cuentaman churayänan. Tsënöpam wamrankunaqa rurëta puëdiyanqanwan kushishqa kayanqa. Marïna panim këta yarpan: “Mamänïqa manam kiman turïkunawan ni juk wamrakunawampis igualatsimarqantsu. Llapantsikpis imëkata rurëta puëdinqantsikta, y Jehoväpaq alläpa välinqantsiktam nimarqan. Tsënö yachatsimanqampitam, wakinkunawanqa igualatsikütsu”.

7, 8. ¿Imanötan warminta respetanqanta juk nuna rikätsinman?

⁷ Casädu nunaqa warmintam respetanan (1 Pëd. 3:7). Tsë ninanqa, kuyëpa y respëtuwanmi tratanan. ¿Imanötan tsëtaqa ruranman? Valoranqanta rikätsir, rurëta puëdinqampita masta mana mañar y wakin warmikunatawan mana igualatsirmi. ¿Imanirtan pitapis wakinkunatawan igualatsiqa alläpa mana alli? Panintsik Rösa imapa pasanqanta rikärishun. Mana Testïgu nunanmi, wakin warmikunatawan imëpis igualatsin, y ninqankunawanmi alläpa llakitsin. Tsëmi pipis mana kuyanqanta pensan. Pëmi kënö nin: “Jehovä valoramanqanta, imëpis yarpätsiyämänantam wanä”. Peru Diosta sirweq nunaqa, warminwan shumaq kawakuyänampaq y Jehoväwan amïgu kënin alli kanampaqmi warminta respetan. *

⁸ Warminta respetaq nunaqa, pëpitam alli parlan, kuyanqantam nin y ruranqankunapitam felicitan (Prov. 31:28). Punta kaqchömi panintsik Katerïnapaq parlarqantsik. Pëpa qowanmi kuyayanqanta yarpätsinampaq, tsëta rurarqan. Katerïna wamra kanqan witsanqa, mamäninmi despreciaq, y juk warmi wamrakunatawan y amïgankunatawanmi igualatseq. Tsëmi Katerïnaqa Jehoväpa testïgun tikrarirpis jukkunawan igualatsikoq. Peru qowanqa mana igualatsikunampaq, y kikimpis väleq kanqanta yarpänampaqmi yanapashqa. Pëmi kënö nin: “Qowäqa kuyamanmi, allita ruranqäkunapitam felicitäman y noqapaqmi Diosman mañakun. Jina Jehovä alläpa alli kanqanta y kikïpaq mana allikunata mana pensanäpaqmi yanapaman”.

9, 10. ¿Imanötan creikoqkunata rikaqkuna yanapayarqan jukkunawan igualatsikoq panita?

⁹ Wakinkunawan igualatsikoqkunataqa, ¿imanötan creikoqkunata rikaqkuna yanapayanman? Hanüni jutiyoq pani imapa pasanqanta rikärishun. Wamra kanqan witsanqa, manam imata ruranqampita “allitam rurarqunki” pipis neqtsu. Pëmi kënö nin: “Mantsallïsha y wakin wamrakuna noqapita mas alli kayanqantam pensaq kä. Wamra kanqäpita patsëmi jukkunawan imëpis igualatsikurqö”. Testïgu tikrarirpis wakinkunawanmi igualatsikoq, y congregacionchöpis wallkallachö yanapakunqantam pensaq. Peru kananqa precursöra karmi, kushishqa yanapakun. Tsëqa, ¿imatan yanapashqa puntatanölla mana pensanampaq?

¹⁰ Hanüniqa creikoqkunata rikaqkuna shumaq kuyëpa yanapayanqantam nin. Pëkunaqa pëman markäkuyanqantam niyarqan, y allita ruranqampitam felicitäyarqan. Hanünim kënö nin: “Juk kutikunachöqa,  wakin nanakunata yanapanäpaqmi creikoqkunata rikaqkuna niyämarqan. Tsëmi rikätsimarqan, congregacionchö yanapakuyta puëdinqäta. Yarpäran mas jövin nanakunata yanapanqäpita, creikoqkunata rikaqkuna kuyëpa agradecikayämanqanta y tsëpita 1 Tesalonicensis 1:2 y 3 ninqanta leyipäyämanqanta. Tsëta niyämanqanqa, shonqüyaqmi chärirqan. Creikoqkunata rikaqkuna tsënö yanapayämanqampitam, Jehoväta sirweqkunachö yanapakunqäta yarpä”.

11. Isaïas 57:15 ninqannö “llakishqa” këkaqkunataqa, ¿imanötan yanapashwan?

¹¹ (Leyi Isaïas 57:15, TNM). * “Llakishqa” këkaqkunapaqqa Jehoväqa alläpam yarpachakun. Tsënö këkaq wawqi panintsikkunataqa llapantsikmi yanapëta puëdintsik y manam creikoqkunata rikaqkunallatsu. Juknöpaqa yanapashwan, pëkunapaq llapan shonquntsikwan yarpachakurmi. Sirweqninkunata kuyanqanta rikätsinatam, Jehoväqa munan (Prov. 19:17). Jina imachöpis humildi karninmi pëkunata yanapashun. Y manam ruranqantsikpita alabamänataqa ashishwantsu, tsënöpa wakinkuna mana chikipämänapaq. Tsëpa rantinqa, rurëta yachanqantsikwanmi wakinkunata yanapëta procuranantsik (1 Pëd. 4:10, 11).

12. ¿Imanirtan humildi nunakunaqa Jesusta yachanäyaq? (Jana qaranchö këkaq dibüjuta rikäri).

¹² Wakinkunata shumaq tratëtaqa yachakushun, qateqninkunata Jesus imanö tratanqampita yachakurmi. Mana imachö pantaq karnimpis, “yachanëpaq geniuyoq y qollmi shonqum” karqan (Mat. 11:28-30). Manam yachanqankunapita gälakurtsu purirqan. Yachatsikurqa, humildi nunakunapa shonqunman chänampaqmi shumaq parlaq. Y pëkuna entiendiyänampaq igualatsikuykunatam churaq (Lüc. 10:21). Jesusqa manam pushakoq religiösukunanötsu nunakunata despreciaq, sinöqa Diospaq alläpa väliyanqantam rikätsirqan (Juan 6:37). Jesusqa, waktsa y humildi nunakunataqa respëtuwanmi tratarqan.

13. ¿Imanirtan nintsik qateqninkunata Jesus kuyëpa tratashqa kanqanta?

¹³ Jesusqa kuyëpam qateqninkunata tratarqan. Llapampis jukläya kayanqantam cuentachö katsirqan. Tsëmi llapanta igual-lla cargukunamanqa churarqantsu, ni Diospita yachatsikuyanqanchö igual rurayänanta shuyararqantsu. Jesusqa llapan puëdiyanqanmannö rurayanqampitam pëkunata valoraq. Llapankuna igual rurayänanta mana shuyaranqantaqa, talentukunapita igualatsikunqanchömi cläru rikantsik. Tsë igualatsikuychöqa, sirweqninkunatam cada ünuta yachayanqanmannö patronnin confiakurqan. Ishkaq sirweqninkuna trabajayashqa karnimpis, jukninqa mastam ganashqa karqan. Tsënö kaptimpis, patronninqa ishkantam kënö nirqan: “¡Allitam rurarqunki markäkïpaq y alli sirwipakoq!” (Mat. 25:14-23).

14. ¿Imanötan Jesus ruranqannölla wakinkunata tratashwan?

¹⁴ Jesusqa noqantsiktapis kuyëpam tratamantsik. Yachanqantsikchö y ruranqantsikchö jukläya kanqantsiktam cuentaman churan. Y llapan puëdinqantsikmannö ruranqantsikpitam kushikun. ¿Imanötan pë ruranqannölla noqantsikpis rurashwan? Manam noqantsiknö mana rurëta puëdiyanqampita wawqi panintsikkuna penqakuyänanta munantsiktsu. Tsëpa rantinqa, puëdiyanqanmannö Jehoväta sirwiyanqampita wawqi panintsikkunata felicitäshun.

15, 16. Rurëta puëdinampaq kaqkunata churapakanqanqa, ¿imanötan juk panita yanaparqan?

¹⁵ Diosta sirwinqantsikchö imatapis ruranapaq churapakarqa, tsëkunaman yarparänapaqmi yanapamäshun. Peru imatapis ruranantsikpaq churapakarqa, yachanqantsikman y rurëta puëdinqantsikmanmi yarpänantsik. Y manam wakinkuna rurëta puëdiyanqanmantsu. Tsënö mana rurarqa, churapakanqantsikta mana lograrmi llakikushun (Lüc. 14:28). Midöri jutiyoq precursöra pani imapa pasanqanta rikärishun.

¹⁶ Pani Midöri wamrallaraq kaptinqa, mana Testïgu teytanmi turinkunatawan y estudiaq mayinkunatawan igualatsir llakitseq. Pëmi kënö willakun: “Imapaqpis mana sirwinqätam pensaq kä”. Peru watakuna pasanqanmannömi kikimpaq mas allitana pensaq. Midörim kënö willakun: “Yamë kanäpaq yanapamaptin y Jehovä kuyamanqanta rikätsimaptinmi, Bibliata llapan junaqkuna leyeq kä”. Jina rurëta puëdinampaq kaqta ruranampaqmi churapakarqan. Y tsëta ruranampaq yanapanampaqmi Jehoväta mañakurqan. Tsënö ruranqanmi yanaparqan, Jehoväta kushishqa sirwinampaq.

17. Diosta sirweqkunaqa, ¿imanötan ‘pensëninkunachö mushoq tikrarnin sïguiyanman’ y tsënö rurayanqampitaqa imatatan lograyanqa?

¹⁷ Llakikunqantsik y kikintsikpita mana allita pensanqantsikqa, manam rasllatsu ushakärinqa. Tsëmi Jehovä kënö consejamantsik: “Pushayäshoqniki pensënikikunachömi mushoq tikrarnin sïguiyänëki” (Efes. 4:23, 24). Peru tsëta logranapaqqa, Diosmanmi mañakunantsik, Palabran Bibliatam estudianantsik y estudianqantsikmanmi yarpachakunantsik. Ama tsëkunata rurëta dejashuntsu. Y kallpayoq kanapaq Jehoväta mañakushun. Santu espïritunmi wakinkunawan mana igualatsikunapaq yanapamäshun.  Jina Jehoväqa allish tukoq o envidiösu tikrëkanqantsikta rikänapaq y tsëkunata altsanapaqmi yanapamäshun.

18. 2 Crönicas 6:29 y 30 ninqanqa, ¿imanötan qamta yanapashunki?

¹⁸ (Leyi 2 Crönicas 6:29, 30). Jehoväqa shonquntsikchö imanö kanqantsiktam musyan. Jina kë munduchö nunakunanö mana kanapaq y pantanqantsikchö alliyänapaq kallpachakuykanqantsiktam musyan. Tsëkunachö kallpachakuykanqantsikta rikämarnintsikmi, masraq kuyamantsik.

19. Kuyamanqantsikta rikätsimänapaqqa, ¿piwantan Jehovä igualatsikun?

¹⁹ Imanö kuyamanqantsikta rikätsimänapaqmi, juk mama wamranta kuyanqanwan Jehoväqa igualatsikun (Is. 49:15). Rachel jutiyoq maman kënö nin: “Stephanie wamrämi killan pishikar yurirqan. Rikëkunäpaqqa ichikllallanmi karqan. Juk killapam killan pishikaq yureq wamrata churayanqan mäquinachö karqan. Peru doctorqa llapan junaqkunam, mellqaranäpaq permitimarqan. Tsëta ruranqämi ishkäkunata yanapayämarqan mas kuyanakuyänäpaq. Kananqa joqta watayoqnam, y winë mayin wamrakunapita mas ichikllam kaptimpis, kawanampaq kallpachakunqampitam kuyä. Alläpam kushitsiman”. Llapan puëdinqantsikmannö alli kaqta ruranapaq kallpachakoqta rikämarnintsikqa, tsë mamanömi Jehoväqa kuyamantsik. ¿Manaku tsëta musyanqantsikqa alläpa kushitsimantsik?

20. ¿Imapitatan kushikushwan?

²⁰ Jehoväpa sirweqninkunaqa juk familiachönömi llapankuna alläpa väliyan. Jehoväqa manam wakinkunapita mas alli kashqatsu sirweqnin kanapaq akramarquntsik. Sinöqa shonquntsikchö humildi kanqantsikta y yachatsimanqantsikta wiyakunapaq kaqta rikarninmi (Sal. 25:9). Yarpäshun, llapan puëdinqantsikmannö pëta sirwishqaqa kushikunmi. Mana allikunapa pasar tsarakunqantsik y Jehoväta sirwir sïguinqantsikmi, alläpa alli shonquyoq kanqantsikta rikätsikun (Lüc. 8:15). Tsënö kaptinqa, llapan puëdinqantsikmannö Jehoväta sirwir sïguishun. Tsëqa, kikintsik rurëta puëdinqantsikpita kushikushun.