1, 2. ¿Imanötaq Romänus 5:12 textu yanapamantsik?

ROMÄNUS 5:12 textum kënö nin: “Juk nunarëkurllam llapan nunakunaman jutsa yëkurqan, y jutsarëkurnam pëkunaman wanï charqan, y tsënömi wanïqa llapan nunakunaman chärirqan, llapankuna jutsata rurayashqa kayaptin”. Kë textu ninqantaqa alleqmi musyantsik, porqui nunakunata Bibliapita yachatsirninqa, kë textutam imëpis utilizantsik.

² Kë textuqa masqa yurin Rasumpëpaqa, ¿imatataq Biblia yachatsikun? libruchömi. Wamrantsikkunawan y juk nunakunawampis kima, pitsqa y joqta kaq capïtulunkunapita yachakurqa, Romänus 5:12 textutaqa leyintsikchi. Kë textutaqa utilizantsik kanan witsan imanir juk shumaq patsachö mana këkanqantsikta, jutsantsikpita libramänata wananqantsikta y imanir wanunqantsikta entienditsikunapaqmi. Peru ¿tsëllapaqku kë textu yanapamantsik? Manam. Sinöqa Jehoväwan amïgu kënintsikta mas precisaqpaq churanapaq, mandamanqantsikta shonqupita patsë cäsukunapaq y änimanqantsikta shuyarëta mana jaqinapaqpis yanapamantsikmi.

3. ¿Imatataq qonqanantsiktsu?

 ³ Manam qonqanantsiktsu jutsasapa kanqantsikta y llapan junaqkuna imallachöpis pantarëkanqantsikta. Tsëmi Jesusqa yachatsimarquntsik, Diosnintsikta perdonta mañakunapaq (Lücas 11:2-4). Jehoväqa musyanmi jutsa ruraq kanqantsikta, peru alläpa llakipäkoq karninmi perdonëkamantsik (Salmus 103:13, 14). Tsëmi, jutsantsikpita Jehovä perdonamashqantsikna këkaptinqa yarparäkunantsiknatsu. ¿Imanirtaq Jehoväqa perdonamantsik? Rikärishun.

4, 5. (1) Jehovä imanir perdonamanqantsikta entiendinapaqqa, ¿imataq yanapamantsik? (2) ¿Imapaqtaq parlëkan “alläpa alli këninchö” nirqa?

⁴ Jehovä imanir perdonamanqantsikta entiendinapaqqa Romänus librum yanapamantsik, masqa joqta kaq capïtulunmi. Romänus 3:23, 24 textuchömi apostol Pablu entienditsikurqan, llapantsikpis jutsasapa kanqantsikta, y tsëpitanam kënö nirqan: “Jutsapita libramänapaq Cristu Jesus chaninta pagakunqampitam Diosqa nunakunata alli ruraqtanö rikashqa. Tsëqa alläpa alli këninchö Dios qokunqan debaldi qarëmi”. “Alläpa alli këninchö” nirqa, Pabluqa nikarqan noqantsikpita imatapis mana shuyarashpa y chaskinapaq mana derëchuyoq këkashqa juk shumaq qarëta Diosnintsik qomanqantsikpaqmi.

⁵ Juk yachaq nunam entienditsikun alläpa alli këqa, nunakunata jutsapita y wanïpita librayänampaq Dioswan Cristu imata rurayanqan kanqanta. Tsëmi, Mushoq Patsachö Kawaqkunapaq Diospa Palabran Bibliaqa “alläpa alli këninchö” neq palabrakunata utilizan. Diosnintsik noqantsikpaq imata ruramunqanta, y alläpa alli kënin imanö kanan yanapamanqantsikta y shumaq kawakïta shuyaränapaqpis imanö yanapamanqantsikta rikärishun.

6. ¿Pikunatataq yanapan Diospa alläpa alli këninqa, y imatataq lograyanqa?

⁶ Adan jutsata ruranqanrëkurmi, jutsata y wanïta llapantsik chaskirquntsik. Tsëmi Bibliaqa nin ‘juk nuna’ mana wiyakoq kanqanrëkur llapan nunakuna wanïman chäyanqanta. Peru Jehoväqa alläpa alli karninmi, Jesuspa kawëninwan nunakunata libranampaq decidirqan (Romänus 5:12, 15, 17). Tsëmi Diospa alli këninqa llapantsikta yanapamantsik. Jesus cäsukoq kanqanrëkurmi, mëtsikaq nunakuna alli kaqta ruraqnö rikashqa kayanqa y imëyaqpis kawakïta puëdiyanqa (Romänus 5:19, 21).

7. ¿Imanirtaq Diosnintsik libramanqantsikqa alläpa alli këninta rikätsikun?

⁷ Jehoväqa manam jaqantsiktsu karqan noqantsikrëkur Tsurinta kachamunampaq. Y nunakunapis jutsasapa karninmi, merecirqantsiktsu Jehoväwan Jesus libramänantsikta. Tsëmi jutsantsikpita perdonamanqantsik y imëyaqpis kawakïta änimanqantsikqa Jehoväpa alläpa alli këninta rikätsikun. Tsënö këkaptinqa, ¿manatsuraq Diosnintsik munanqannö cada  junaq kawakurnin agradecikunqantsikta rikätsikushwan?

8. ¿Ima peligrupitataq cuidakunantsik?

⁸ Musyantsikmi imëka jutsapitapis Diosnintsik perdonamënintsikta munanqanta. Peru juk peligrupitam cuidakunantsik. Manam imëpis pensanantsiktsu imëka jutsata rurakushqapis, Jehovä alli kanqanrëkur perdonamänapaq kaqtaqa. Tsëmi pasarqan apostolkuna kawayanqan witsan wakin cristiänukunawampis (leyi Jüdas 4). Kanampis alleqmi cuidakunantsik, y manam permitinantsiktsu wakin nunakuna ichikllapa ichikllapa tsënö pensatsimänataqa.

9, 10. ¿Imanirtaq Pabluqa nirqan, pë y wakin cristiänukunapis “jutsapaqqa wanushqa këkaqnö” këkäyanqanta?

⁹ Pablum cristiänukunata cläru nirqan, imëkata rurakuyaptimpis Diosnintsik perdonëkunanllapaq kaqman pensëqa mana alli kanqanta. “Jutsapaq wanushqana këkarqa”, tsënö pensëta jaqiyänampaqmi nirqan (leyi Romänus 6:1, 2). “Jutsapaq wanushqana” nirqa, ¿ima nitataq munëkarqan?

¹⁰ Jutsapita pagakunqanwanmi, Diosnintsikqa Pabluta y wakin cristiänukunata jutsankunapita perdonarirqan. Jehoväqa santu espïritunwanmi tsurinkunana kayänampaq akrarirqan. Alli kaqllata rurar tsarakurninqa, ciëluchömi täräyänan karqan y Jesuswanmi gobernayänan karqan. Tsënö kaptimpis Patsallachöraqmi kawëkäyarqan. Tsëqa, ¿imanirtaq “jutsapaq wanushqa këkaqnö” kayanqanta Pabluqa nirqan? Porqui imanö kawakïninkunam chipyëpana cambiarishqa karqan. Tsëta entienditsikunampaqmi Jesuspa kawënintawan Pabluqa igualatsirqan. Wanïqa Jesuspa ‘patronnin’ manana kanqantam nirqan, porqui Jesusqa imëpis mana ushakaq espïritunönam kawarimushqa karqan. Jina tsënöllam cristiänukunapis, ‘jutsapaqqa wanushqana’ këkäyarqan, peru ‘Cristu Jesusrëkur Diospaqqa kawëkaqnöna’ këkäyarqan (Romänus 6:9, 11). Mana alli munëninkuna vencinanta mana jaqiyaptinmi, kawëninkunaqa chipyëpana cambiashqa karqan. Tsëpita witsëpaqa Diosta kushitsiyänanllapaqmi imëkanöpa procurayarqan.

11. ¿Imanötaq ‘jutsapaqqa wanushqana këkantsik’?

¹¹ Y noqantsikqa, ¿imanötaq ‘jutsapaqqa wanushqana’ këkantsik? Jehoväta manaraq reqirninqa, itsa imëka mana allikunata rurarquntsik. Y ‘mana alli rurëkunapa esclävunmi’ karqantsik (Romänus 6:19, 20). Peru imanö kawakunata Jehovä munanqanta Bibliachö yachakurirqa, kawënintsikta cambianapaq, pëllatana sirwinapaq y bautizakunapaqmi decidirqantsik. Shonqupita patsëmi pë nimanqantsikta cäsukïta y mandamanqantsiknö kawakïta munarqantsik. Tsënöpam ‘jutsapita librakärirqantsik’ y “alli kaq rurëkunapa sirweqnin” tikrarirqantsik (Romänus 6:17, 18).

12. ¿Imatataq akranantsik?

¹² Apostol Pablum kënö nirqan: “Ama jaqiyëtsu wanoq cuerpïkikunachö jutsa gobernar sïguinanta, tsënöpa munëninkunata rurar mana kayänëkipaq” (Romänus 6:12). Tsënö nikaptinqa, ¿mana alli munënintsik y pensënintsik vencimashqatsuraq mana allita rurarishun? ¿O noqantsiktsuraq vencishun? Mëqanta karpis kikintsikmi akranantsik. Tsëmi kënö tapukunantsik: “¿Mana alli munënï vencimaptinku  mana allita rurarï? ¿O mana alli munënïta rasku vencita procurä?”. Diospa alläpa alli kënimpita agradecikurninqa, kushitsinqan kaqkunatam rurëta procurashun.

13. ¿Imataq rikätsimantsik alli kaqta rurëta puëdinqantsikta?

¹³ Corintu markachö wakin cristiänukuna cambiayanqanmi rikätsimantsik, noqantsikpis cambiëta puëdinqantsikta. Manaraq cristiänu karninqa, Corintu markachöqa wakinkunaqa kayarqan suwakoq, ollqu mayinkunawan oqllanakoq, mana majanwan oqllanakoq, imäginkunata adoraq y machakoqkunam. Peru Jehoväta reqirirqa, penqakurninmi mana alli rurëninkunata jaqiriyarqan (Romänus 6:21; 1 Corintius 6:9-11). Tsënöllam Römachö këkaq cristiänukunapis mana alli rurëninkunata jaqiyänan karqan. Apostol Pablum kënö nirqan: “Jina mana alli kaqta rurayänëkipaq ama cuerpïkikunata armatanöqa jutsata entregayëtsu, tsëpa rantinqa Diospa makinman churakäyë imëka wanushqakunapita kawëman kutimushqanö; jina alli kaqta rurayänëkipaq Diospa makinman cuerpïkikunata armatanö churayë” (Romänus 6:13). Pabluqa segürum këkarqan allikunata rurëta puëdiyänampaq kaqta y tsënöpa Diospa alläpa alli këninta chaskiyänampaq kaqta.

14, 15. ¿Ima tapukïkunatataq itsa rurakuntsik?

¹⁴ Tsënömi kanampis pasakun. Jehoväta manaraq reqirninqa wakin cristiänu mayintsikkunaqa, cristiänu këman manaraq chaq Corintuchö nunakunanömi kawakuyaq. Peru Jehoväta reqirirqa ‘limpiuyätsishqa’ cuentam kayashqa. Llapantsikmi Jehoväta kushitsinantsikrëkur kawënintsikchö cambiukunata rurarquntsik. Peru Diospa alläpa alli kënimpita agradecikunqantsikta rikätsikurqa, mana alli munënintsiktam vencita procuranantsik y Jehovällata sirwinapaqmi llapan kawënintsikta utilizänantsik.

¹⁵ Corintu markachö nunakunanöqa manam imanöpapis jatun jutsakunataqa ruranantsiktsu. Manam allitsu kanman, tsënö jutsakunata rurëkar Jehovä perdonamänata shuyarëqa. Peru wakin nunakunaqa, manam alläpa mana allitanötsu wakin jutsakunataqa rikäyan. Tsëqa itsa kënö tapukuntsik: “¿Rasumpaku wakin jutsakunaqa alläpa mana allitsu kayan? ¿Llapanchö Jehoväta wiyakunapaqku decidïdu këkantsik?” (Romänus 6:14, 17).

16. ¿Imanötaq Pabluta pasanqan rikätsimantsik 1 Corintius 6:9-11 textuchö mana parlanqan jutsakunata mana ruranapaq?

¹⁶ Apostol Pabluta pasanqanman pensarishun. Pëmi kënö nirqan: “Noqaqa ëtsallam kä, jutsapa makinman rantikushqa”. Y tsëpitanam kënö nirqan: “Porqui munanqätaqa manam rurätsu; sinöqa chikinqä kaqtam rurä” (Romänus 7:14, 15). 1 Corintius 6:9-11 textukuna parlanqan jutsakunata mana rurarpis, Pabluqa nirqanmi wakin jutsakunataqa rurëkanqanta. Tsëmi Diosta kushitsita munarnin alli kaqta rurëta procurarqan (leyi Romänus 7:21-23).  Noqantsikpis Pablu ruranqanta qatirmi, Jehovä mandamanqantsikta cäsukïta procuranantsik.

17. ¿Imanirtaq cristiänukunaqa ulikuntsiktsu?

¹⁷ Këllaman pensarishun. Musyantsikmi Jehoväta kushitsinapaqqa honrädu kanantsik y rasumpa kaqllata imëpis parlanantsik precisanqanta (leyi Proverbius 14:5 * y Efesius 4:25). Manam munantsiktsu ‘ulikoqkunapa teytan’ Satanasnö këtaqa. Jina yarpantsikmi Ananïaswan warmimpis ulikuyanqampita (llullakuyanqampita) wanuyanqanta. Tsëmi noqantsikqa ulikuntsiktsu (Juan 8:44; Hëchus 5:1-11). Peru honrädu këqa, ¿mana ulikïllaku? Manam. Diospa alläpa alli kënimpita agradecikurninqa imëkachömi honrädu kanantsik. Wakinllata rikärishun.

18, 19. ¿Imatataq ruranantsiktsu honrädu këta munarninqa?

¹⁸ Honrädu këta munarqa manam ulikïllapitatsu cuidakunantsik, sinöqa maskunapitam. Tsëmi Jehoväqa israelïtakunata kënö nirqan: “Manam suwakuyänëkitsu, manam engañakuyänëkitsu, ni mana kaqta parlayänëkitsu”. ¿Imanirtaq tsënöqa portakuyänantsu karqan? Porqui kikin  Jehovämi kënö nirqan: “Santum kayänëki, porqui noqa Jehovä Diosnikikunapis santum kä” (Levïticu 19:2, 11). Mana ulikurpis, mana kaqkunata pitapis creitsirqa manam honrädutsu kantsik.

¹⁹ Tantiyarinapaq, juk nuna patronninta y trabajaq mayinkunata ninman doctorman atiendikoq ëwananrëkur trabäjupita tempränu ëwakïta munanqanta. Peru tsëqa manam rasumpatsu, porqui doctor kaqtaqa pasädallam chärita pensan jaqa kanqanta pagakunanllapaq. Rasumpa kaqchöqa, vacacionnin qallanan kaptinmi tempränuqa ëwakïta munan. Ima ninkitaq, ¿kë nunaqa honrädutsuraq o engañakïkantsuraq? Engañakïkanmi, porqui mana rasumpa kaqtam wakinkunata creitsishqa. Tsënöllam mëtsikaq nunakunapis engañakuyan imatapis tarita munarnin o castigayänanta mantsarnin. Peru noqantsikqa Jehovä kënö nimanqantsiktam cäsukuntsik: “Manam engañakuyänëkitsu”. Diosnintsikpa rikënimpaq alli kaqta y santu kaqtam rurëta munantsik (Romänus 6:19).

20, 21. ¿Imakunataraq rurashuntsu Diospa alläpa alli këninta agradecikurninqa?

²⁰ Rasunmi, manam machakuntsiktsu, mana majantsikwanqa oqllanakuntsiktsu, ni juk jutsakunata rurantsiktsu. Peru Diospa alläpa alli kënimpita agradecikurqa, pë mana gustanqantaqa manam ni imatapis rurashuntsu. Tantiyarinapaq, manam oqllanakï ruranakï jutsallapitatsu cuidakushun, sinöqa rakchakunata rikëpitapis cuidakushunmi. Jina manam machakïllapitatsu cuidakushun, sinöqa shinkapanqantsikyaq upyëpitapis cuidakushunmi. Itsa këkunachö tsarakunanqa fäciltsu kanqa, peru tsarakïtaqa puëdintsikmi.

²¹ Apostol Pablu kënö consejakunqanta wiyakïta procurashun: “Ama jaqiyëtsu wanoq cuerpïkikunachö jutsa gobernar sïguinanta, tsënöpa munëninkunata rurar mana kayänëkipaq” (Romänus 6:12; 7:18-20). Musyantsikmi, allillata rurëtaqa mana puëdinqantsikta. Peru imëka jutsakunapita cuidakurqa, alläpa alli këninkunapita Jehovätawan Jesusta agradecikunqantsiktam rikätsikuntsik.

22. ¿Imataraq tarishun Diospa alläpa alli kënimpita agradecikurqa?

²² Jehoväqa perdonamarquntsikmi, y sïguinqam perdonamarnintsik. Tsëmi alläpa alli kënimpita agradecikuntsik. Wakin nunakuna allitanö rikäyaptimpis, Diosnintsikpa rikënimpaq mana alli kaqtaqa ama imanöpapis rurashuntsu. ¿Imataraq tarishun Diosnintsik munanqannö kawakurqa? Apostol Pablum kënö nirqan: “Kananqa jutsapita librashqa kayanqëkichö y Diospa sirweqnin këman chäyanqëkichöqa, santu nuna këman chätsikoq rurëkunatam rurëkäyanki, y tsëqa imëyaqpis kawëmanmi chätsikun” (Romänus 6:22).