MANARAQ tsëkuna pasakuptinmi, Diospita yachakïqa gustamaqna. Mamänïtam Bibliapita parlaq publicacionkunata qoyänaq, y noqataqa tsëkuna leyi alläpam gustamaq, y masqa dibüjunkunata rikëmi. Papänïqa manam munarqantsu mamänï yachakïkanqampita parlapämänanta. Peru noqaqa musyëta munarninmi tapupaq kä, tsëmi papänï wayichö mana kanqan junaqkuna mamänïqa Bibliapita yachatsimaq. Tsërëkurmi Jehoväta sirwinäpaq änikurirqä, y 1943 watachömi, chunka watayoq këkar Inglatërra nacionpa Blackpool markanchö bautizakurirqä.

Tsëpita patsëmi mamänïwan imëpis juntu yachatsikuyaq kayä. Y tsë witsankunaqa yachatsikurnin utilizäyarqä fonögrafu nishqantam. Tsëqa karqan juk jatun mäquinam, pitsqa kïlunömi lasaq, y tsëta apëqa noqanö juk wamrapaqqa alläpam lasaq.

Chunka chusku (14) watayoq këkarnam, precursor këta munarqä. Mamänïqa nimarqan puntataqa cristiänukunata rikaq wawqiwanraq parlanäpaqmi, kanan witsanqa pëkunataqa reqintsik congregacionkunata watukaq nishpam. Pëmi nimarqan  precursornö yanapakïta munarqa, puntataqa imallatapis rurëta yachakunapaq kaqtaraq, y tsënömi rurarqä. Ishkë watapa trabajarirnam, congregacionkunata watukaq juk wawqiwan yapë parlarirqä precursor këta munanqäpita y pëqa kënömi nimarqan: “¡Tsëqa alläpa allim!”.

1949 wata abril killam, cösasnïkunata wakinta rantikurir y wakinta qarakurirnin, mamänïwan noqaqa Manchester markapa lädunchö këkaq Middleton markaman täraq ëwakuyarqä. Tsëchömi precursornö yanapakur qallayarqä. Y chusku killa pasariptinnam, juk yanaqita ashirqä juntu yanapakuyänäpaq. Tsënam Irlam markachö tsëllaraq patsakashqa juk congregacionman yanapakoq ëwayänäpaq Betel wayipita niyämarqan. Mamänïqa juk paniwanmi juk congregacionchöna precursöranö yanapakuyarqan.

Tsë mushoq congregacionchöqa wallkaq wawqikunallam kayaq reunionkunata rurayänampaq. Tsëmi chunka qanchis (17) watayoqllaraq këkaptïpis, noqatawan yanaqïtaqa reunionkunata rurayänäpaq niyämarqan. Tiempuwannam, Buxton markachö wallkaqlla publicadorkunayoq juk congregacionman yanapakoq ëwakurqä. Tsë llapanmi shamoq tiempuchö cambiukunapaq yanapamarqan.

1951 watachönam Watchtowerpa Galaad Escuëlanman ëwanäpaq juk solicitudta mandarqä. Peru 1952 wata diciembri killam tröpaman ëwanäpaq qayatsiyämarqan. Tsëmi llapan tiempüwan Diosta sirweq nuna kanqäpita, tröpaman mana ëwanäpaq cortita mañakurqä. Peru mañakunqätaqa manam chaskiyämarqantsu, tsëpa rantinqa joqta killam carcelman llawitsiyämarqan. Prësu këkaptïmi, Galaad escuëlapa 22 kaq cläsinman ëwanäpaq invitacionta chaskirirqä. 1953 wata juliu killachömi carcelpita yarqurirqä. Tsëpita ichik tiempullatanam, juk jatun barcuwan Nueva York markata viajarqä.

Y tsë markaman chärirnam, 1953 watachö “Sociedad del Nuevo Mundo” nishqan asamblëaman ëwarqä. Tsëpitanam Nueva Yorkpa South Lansing markachö këkaq Galaad Escuëlaman trenwan ëwarqä. Trenpita bajarirnam, escuëlaman chänapaqqa juk cärruwanran ëwarqä. Tsëllaraq carcelpita yarqushqa kaptïmi qellënï kapamarqantsu,  tsëmi pasäjïta pagakunäpaq juk nunata qellëta mañakurqä.

Galaad Escuëlaqa yanapayämarqan, ‘tukïläya nunakunarëkur imëkaman’ tikrayänäpaqmi (1 Corintius 9:22). Paul Bruunta, Raymond Leachta y noqatam Filipïnas nacionchö yanapakuyänäpaq mandayämarqan, peru tsëta ëwayänäpaqqa documentukunatam atska killapa shuyaräyarqä. Tsëpitanam, Paises Bajos nishqan nacionchö këkaq Rotterdam markayaq barcuwan viajayarqä. Jina Mediterräneu lamarta, canal de Suez nishqanta y ocëanu Indicu nishqan lamartam pasayarqä Malasia nacionman chäyanqäyaq, y tsëpitanam Hong Kong markaman chäriyarqä. ¡Chusku chunka qanchis (47) junaqmi viajayarqä! Y Filipïnas nacionpa Manïla markanmanqa, 1954 wata 19 de noviembri junaqmi chäyarqä.

Tsë nacionchöqa nunakunapa costumbrinkunaman y parlayanqan idiömankunamanmi yachakäyäna karqan. Qallananchöqa, kimäkunam Quezon markachö këkaq congregacionchö yanapakuyarqä. Tsë markachöqa mëtsikaq nunakunam ingles idiömata parlayaq. Tsëmi joqta killakunana pasarishqa kaptimpis, tagalu idiömachöqa juk ishkë palabrakunallata parlëta yachayarqä, peru tsëqa ichikllachönam cambiarinan karqan.

1955 wata mäyu killam Raymondwan noqaqa juk cartata chaskiriyarqä, tsëchöqa niyämarqan congregacionkunata watukakoqnö yanapakuyänäpaqmi. Noqaqa ishkë chunka (22) watayoqllaran karqä. Peru tsënö yanapakunqäqa yachatsimarqan ‘tukïläya nunakunarëkur imëkaman’ juknöpana tikranäpaqmi.

Tantiyarinapaq, congregacionta watukakoqnö punta kaq discursütaqa rurarqä juk tiendapa frentinchömi. Filipïnas nacionchöqa, tsë witsankunaqa discursupita yachakunapaq neq reuniontaqa cällikunachömi rurayaq. Congregacionkunata watukarninqa discursukunata ruraq kä municipalidäkunapa frentinchö, pläzakunachö, mercädukunachö, basquet-ta pukllayänankunachö, parquikunachö y mëtsika kutim cällikunapa esquïnankunachö. Juk junaqqa, San Pablu nishqan markapa  mercädunchöqa alläpa tamyaptinmi discursuta rurëta puëdirqätsu. Tsënam congregacionchö yanapakoq wawqikunata nirqä, Diospita Yachatsikuna Wayichö tsë reunion rurakänampaq. Tsëmi cällichö reunionta mana rurëkarqa, “reunion publicu nishwanku” nir tapuyämarqan.

Congregacionkunata watukarninqa, cristiänu mayintsikkunapa wayinkunachömi imëpis quedakoq kä. Wayinkunaqa waktsalla karpis, imëpis limpium kaq. Mëtsika kutim estëra qopi jananchö punoq kä. Bañakïta munarqä wayipitam yarqoq kä, y tsëchöqa llapankunam rikäyämaq, tsërëkurmi yachakurqä röpällawan bañakïta. Watukakoq ëwarqa masqa jatun cärruwanmi ëwaq kä, y islakunamannam barcuwan. Rasumpëpaqa, manam imëpis cärrü kapamashqatsu.

Tagalu idiömata mana estudiëkarpis parlëtaqa yachakurqämi, reunionkunachö y Diospita yachatsikurnin wawqikunata y panikunata parlaqta wiyarnin. Wawqikunaqa idiömankunata yachatsiyämëta munayarqanmi, y alläpam agradecikü pacienciawan y kuyakïwan yachatsiyämanqampita.

Watakuna pasanqanmannömi mas cambiukunaman yachakänäpaq kallpachakurqä. 1956 watachömi wawqi Nathan Knorr Filipïnas nacionta shamurqan watukakoq, y jinantin nacionchö juk asamblëa rurakänampaqmi patsätsikarqan. Tsëchöqa noqapa rurënïqa karqan periodistakunawan y juk nunakunawan tapukoq shayämuptin parlëmi. Manam ni imanö rurëta musyarqätsu, peru wawqikunam yachatsiyämarqan. Manaraq juk wata pasaptinmi, yapë jinantin nacionchö juk asamblëa rurakarqan y tsëchöqa yachatsikayämunampaq kaqta rikaqnömi yanapakurqä. Tsë kutiqa principal oficïnapita Frederick Franz wawqim watukayämarqan, alläpam pëpita yachakurqä. Wawqi Franzqa discursuta rurarqan Filipïnas  nacionchö costumbrinkunamannö vistishqam. Tsëqa alläpam gustarqan tsë nacionchö wawqikunata, y tsëmi yachatsimarqan nunakunapa costumbrinkunaman mas yachakänäpaq.

Watukakoqkunata rikaq kanäpaq churarayämaptinqa, mas cambiukunamanran yachakänä karqan. Tsë watakunaqa La felicidad de la Sociedad del Nuevo Mundo nishqan pelïculatam rikätsikuyaq kayä. Masqa rikätsikuyarqä nunakuna kayanqan sitiukunachömi. Tsë pelïculata rikätsikoq mäquina aktsiptinmi, tushpikuna laqakäkuriyaq y limpiananqa sasam kaq. Manam fäciltsu karqan tsë reunionkunata patsätsiqa, peru mëtsikaq nunakuna Diospa markan jinantin Patsachö kanqanta yachakuyanqanta rikarninqa, alläpam kushikuyaq kayä.

Wakin markakunachöqa, catölicu cürakunam autoridäkunata obligayaq asamblëakunata rurayänäpaq permïsuta mana qoyämänampaq. Jinamampis, iglesia lädunkunachö discursukunata rurayaptïqa, pipis wiyananta mana munarmi campänankunata tocayämoq. Tsënö kaptimpis, tsë markachö nunakunaqa Diospita yachakuyarqanmi, y kananqa mëtsikaqmi Jehoväta sirwikäyan.

1959 watam, Filipïnas nacionchö këkaq Jehoväpa testïgunkunapa sucursalninchö yanapakunäpaq invitayämarqan. Tsëchöqa mëtsikatam yachakurqä. Tiempuwannam, juk nacionkunachö këkaq sucursalkunata watukaq ëwanäpaq niyämarqan. Tsënö viajanqächömi reqirirqä Janet Dumond panita, pëqa misionëranömi Tailandia nacionchö yanapakïkarqan. Juk tiempupam cartanakuyarqä y tsëpitanam casakuriyarqä. Y pitsqa chunka juk (51) watanam kushishqa Jehoväta sirwiyashqä.

Alläpa shumaqmi kashqa kima chunka kima (33) nacionkunachö cristiänukunata watukëqa. Diospa kaqchö punta kaq  rurënïkunam yanapamarqan tukïläya nunakunaman y costumbrinkunaman yachakänäpaq, y tsëkunapitaqa alläpam agradecikü. Tsë nacionkunata watukanqächöqa, alleqmi rikarqö Jehoväqa llapantapis igualpa kuyanqanta (Hëchus 10:34, 35).

Filipïnas nacionpa Quezon markanchö këkaq sucursalchömi, Janetwan noqaqa sïguiyä yanapakurnin, y tsëchö yanapakïqa alläpam gustayäman. Joqta chunka (60) watanam pasarishqa kë nacionman chämunqäpita. Tsë witsanqa publicadorkunaqa kayarqan ishkë chunka waranqallam (20.000), y kananqa ishkë pachak waranqanam (200.000) kayan. Mëtsika watana pasashqa kaptimpis, Jehovä nimanqankunaman yachakänäpaqqa listum këkäna. Tantiyarinapaq, Jehoväpa markanchö tsëraq cambiukuna kanqanmampis kushishqam yachakëkäyä.

Imëkanöpam Jehovä ninqankunata rurayarqö, y tsëqa alläpam kushitsiyämashqa. Jinamampis, cristiänu mayintsikkunata mas alli sirwiyänärëkurmi cambiukunata rurayänäpaq kallpachakuyashqä. Jehovä munaptinqa ‘tukïläya nunakunarëkurmi imëkaman tikrayänäpaq’ decidïdu këkäyä.