1. ¿Imakunata rurëta puëdinapaqtaq Jehoväqa kamamarquntsik?

IMËKATA rurëta puëdinapaqmi Jehoväqa kamamarquntsik. Jukqa pensëta puëdinqantsikmi, tsëmi yanapamantsik problëmakunata altsanapaq y shamoq tiempuman pensar imatapis decidinapaq (Proverbius 2:11). Jina imatapis pensanqantsikta y logrëta munanqantsikta rurëta puëdinapaqmi kamamarquntsik (Filipensis 2:13). Y ruranapaq kaq, alli o mana alli kanqanta rikätsimänapaqmi concienciayoqta ruramarquntsik. Concienciantsikqa jutsaman mana ishkinapaq y mana alli rurëkunata chipyëpa jaqirinapaqmi yanapamantsik (Romänus 2:15).

2. ¿Rurëta puëdinqantsikkunata imanö utilizänatataq Jehoväqa munan?

² Jehoväqa alläpam kuyamantsik y kushishqa kanatam munan, tsëmi rurëta puëdinqantsiktaqa allipaq utilizänata munan. Hebreu Idiömachö Qellqayanqan Diospa Palabranchöqa nimantsik, imapis alli yarqapamänapaqqa empëñu empëñu ruranantsik precisanqantam. Y “rurëta puëdinqëkitaqa kallpëkiwan llapanta rurë” nimantsikmi (Proverbius 21:5; Eclesiastes 9:10).  Griëgu Idiömachö Qellqayanqan Diospa Palabranchönam kënö consejamantsik: “Puëdinqantsikyaqqa, llapankunapaq alli kaqta rurashun” nir. Y kënöpis nimantsikmi: “Imatapis rurëta yachayänëkipaq chaskiyanqëki qarëta, jukniki juknikikuna sirwinakuyanqëkichö inshiyë” (Gälatas 6:10; 1 Pëdru 4:10). Rikanqantsiknöpis, kikintsikpa y nuna mayintsikpa biennimpaq imatapis ruranatam Jehoväqa munan.

3. ¿Imakunatataq nunaqa rurëta puëdintsiktsu?

³ Awmi, rurëta puëdinqantsiktaqa ruranatam Jehoväqa munan, peru musyanmi wakintaqa rurëta mana puëdinqantsikta. Musyanmi jutsasapa kënintsikta, jutsata y wanïtaqa ushakätsita mana puëdinqantsikta (1 Rëyes 8:46). Jina manam puëdintsiktsu noqantsik munanqantsikta wakinkuna rurayänantaqa, porqui cada ünum imata karpis decidinantsik. Y imëkata musyashqapis y yachakushqa kashqapis, Jehoväqa imëpis noqantsikpita masmi musyan (Isaïas 55:9).

4. ¿Imatataq kë yachatsikïchö rikäshun?

⁴ Jehoväpa consëjuntam imëpis ashinantsik. Y rurëta mana puëdinqantsikta ruramunampaq kaqta y yanapamänapaq kaqtam següru kanantsik. Peru problëmantsikkunata imanö altsanapaq kaqman pensanata y wakinkunata yanapanatapis Jehoväqa munanmi (leyi Salmus 37:3 *). Juk parlakïchöqa, Jehovämanmi confiakunantsik, alli kaqtam ruranantsik y pë munanqannömi kawanantsik. Tsëta logranapaqmi, Noë, David y Diospa wakin sirweqninkuna Jehoväman imanö confiakuyanqampita yachakushun. Wakin cösaskunataqa manam rurëta puëdiyarqantsu,  tsëmi rurëta puëdiyanqankunallata rurayarqan. Tsëtam rikäshun.

5. Willakaramï imakunapa Noë pasanqanta.

⁵ Bibliaqa willamantsik, Noëpa tiempunchöqa nunakuna alläpa lïsu y rakchakunata rurakoq kayanqantam (Genesis 6:4, 9-13). Peru Noëqa musyarqanmi imë karpis tsë nunakunata Jehovä ushakätsinampaq kaqta. Peru tsë tiempu chanqanyaqqa, Noëqa alläpachi llakikurqan nunakuna rurayanqankunata rikar. Tsënö kaptimpis, Noëqa imakunata rurëta mana puëdinqantam cuentata qokurqan, peru imakunata rurëta puëdinqantapis cuentata qokurqanmi.

6, 7. (1) ¿Imakuna rurëtataq Noëqa puëdirqantsu? (2) Noëtanöpis, ¿imakunataq pasamantsik?

⁶ Noë rurëta mana puëdinqankuna. Dios ruranampaq kaqtam Noëqa mana mantsakushpa willakurqan. Peru manam puëdirqantsu wiyakuyänampaq nunakunata obliguëtaqa. Jina manam puëdirqantsu Apäkï Tamya ras chänantaqa. Tsëmi mana allikunata Jehovä ushakätsinampaq kaqman y tiempunchö tsëta ruranampaq kaqman confiakunan karqan (Genesis 6:17).

⁷ Tiempuntsikchöpis nunakunaqa imëka mana allikunatam rurayan, peru musyantsikmi Jehoväqa pëkunata ushakätsinampaq kaqta (1 Juan 2:17). Tsënö kaptimpis, manam puëdintsiktsu ‘Gobiernupita alli willakïkunata’ chaskikuyänampaq nunakunata obliguëtaqa. Jina manam puëdintsiktsu, ‘alläpa jatun sufrimientu’ ras chäramunantaqa (Mateu 24:14, 21). Tsëmi Noënö Diosman markäkunantsik y mana allikunata ushakätsimunampaq kaqman confiakunantsik (Salmus 37:10, 11).  Segürum këkantsik mana alli nunakunaqa Jehovä dispuninqan tiempupita masqa mana durayänampaq kaqta (Habacuc 2:3).

8. ¿Imakunatataq Noë rurarqan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).

⁸ Noë rurëta puëdinqankuna. Rurëta mana puëdinqankunaman yarparäkur llakikunampa rantinmi, Noëqa rurëta puëdinqankunata rurarqan. Tsëmi nunakunapaq ushakëta Jehovä apamunampaq kaqta mana mantsakushpa willakurqan (2 Pëdru 2:5). Tsëmi yanaparqan Diosman mas markäkunampaq. Y manam tsëllatatsu rurarqan, sinöqa arcatapis rurarqanmi, y ¡Jehovä mandanqantanöllam rurarqan! (leyi Hebrëus 11:7).

9. ¿Imachötaq Noëta qatinantsik?

⁹ Noënömi noqantsikpis “Señorpa rurëninchö atska rurëyoq” kantsik (1 Corintius 15:58). Wakintsikqa ëllukäna wayikunata y asamblëakuna rurakänan localkunata rurar y altsarmi yanapakuntsik. Wakintsiknam asamblëakunachö, sucursalkunachö y juk idiöman tikratsiyänan wayikunachö yanapakuntsik. Peru llapantsikpis, llapan puëdinqantsikmannömi Diospita yachatsikuntsik, tsëmi yanapamantsik shamoq tiemputa kushishqa shuyänapaq. Juk panim, Diospa Gobiernun ruramunampaq kaqta nunakunata yachatsinqanchö imata cuentata qokunqanta willakurqan. Nunakunaqa shamoq tiempuchö imapis alliyänampaq kaqta mana shuyäyanqanta, tsënöpa problëmankuna mana altsakänampaq kaqta pensayanqantam nirqan. Peru noqantsiktaqa shamoq tiemputa kushishqa shuyanqantsikmi yachatsikunapaq kallpata qomantsik. Shuyäkïnintsikqa imëyaqpis kawakïta logranapaq carrërapita mana yarqukurinapaqmi yanapamantsik (1 Corintius 9:24).

10. David imakunachö jutsallakunqanta willakaramï.

¹⁰ Rey Davidqa Diosman alläpa markäkunqantam rikätsikurqan, y tsëmi Jehoväqa alläpa kuyarqan (Hëchus 13:22). Tsënö kaptimpis, Bat-sëba jutiyoq warmiwanmi jutsata rurëkurqan, ¡tsëpis jukpa warmin këkaptin! Y manam tsëllatsu, sinöqa tsë warmipa qowan Urïasta wanuratsiyänampaqmi guërrachö puntaman churayänampaq pakallapa mandakurqan. Jinamampis, tsënö wanunampaq mandakurnin ruranqan cartatapis kikin Urïastawanmi apatsirqan (2 Samuel 11:1-21). Tiempu pasariptinqa, musyakärirqanmi Davidpa jutsan (Marcus 4:22). ¿Y imatataq Davidqa rurarqan?

11, 12. (1) ¿Imatataq Davidqa rurëta puëdirqantsu? (2) Jutsantsikpita arrepentikushqaqa, ¿imatataq noqantsikpaq Jehovä ruramunqa?

¹¹ David rurëta mana puëdinqankuna. Mana alli ruranqankunataqa Davidqa manam cambiëta puëdirqantsu. Jinamampis, jutsallakunqampitam imëka mana allikunapa pasarqan (2 Samuel 12:10-12, 14). Tsërëkurmi Diosman markäkunan alläpa precisarqan. Shonqupita patsë arrepentikuptinqa Jehovä perdonanampaq kaqman, y mana allikunapa pasaptin yanapanampaq kaqmanmi confiakunan karqan.

¹² Jutsasapa karmi höraqa jutsallakïkuntsik.  Peru wakin jutsaqa wakimpitapis mas jatun jutsam. Tsëqa, itsa wakin mana alli ruranqantsikkunataqa qonqarita puëdishuntsu. Jina itsa jutsallakunqantsikrëkur mana allikunapa pasashun (Gälatas 6:7). Peru arrepentikushqaqa, mana allikunapa pasashqapis Dios yanapamänapaq kaqmanmi confiakuntsik. Jutsallakunqantsikpita ima problëmapa pasashqapis Jehoväqa yanapamäshunmi (leyi Isaïas 1:18, 19 * y Hëchus 3:19).

13. ¿Imatataq David rurarqan Dioswan yapë amïgu kanampaq?

¹³ David rurëta puëdinqankuna. Davidqa Jehoväwan yapë amïgu këtam munarqan, tsëmi yanapananta jaqirqan. ¿Imanötaq tsëta rurarqan? Jehoväpa willakoqnin Natan, mana alli rurëninta rikätsinqantam chaskikurqan (2 Samuel 12:13). Jina jutsallakunqantam Jehoväta willarqan. Tsënömi rikätsikurqan rikëninchö alli këta munanqanta (Salmus 51:1-17). Mana alli ruranqankunata llakikur yarparäkunampa rantinmi, mana alli rurëninkunapita yachakurqan. Y mananam yapëqa rurarqannatsu. Atska watakuna pasariptinmi, alläpa markäkoq nuna këkar wanukurqan, y tsëtanömi Jehoväqa yarparan (Hebrëus 11:32-34).

14. ¿Imatataq Davidpita yachakuntsik?

¹⁴ ¿Imatataq Davidpita yachakuntsik? Imëllapis alläpa jatun jutsata rurarqa, shonqupita patsëmi arrepentikunantsik, Jehovätam willanantsik y perdonëkamänapaqmi mañakunantsik (1 Juan 1:9). Jina anciänukunawanmi parlanantsik, porqui pëkunaqa Jehoväwan yapë amïgu kanapaqmi yanapamäshun (leyi Santiägu 5:14-16). Jehoväpa yanapakïninta chaskikushun. Tsënömi rikätsikushun perdonamänapaq änimanqantsikman confiakunqantsikta. Mana alli rurënintsikpita yachakushun, y Jehoväman confiakur sirwirnin sïguishun (Hebrëus 12:12, 13).

15. ¿Imatataq Änapita yachakuntsik?

¹⁵ Itsa yarpantsik Diospa juk sirweqninkunapis Jehoväman confiakuyanqanta y mana allikunapa pasarnin alli tsarakuyanqanta. Rikärishun Änata ima pasanqanta. Pëqa qolloq karmi wamrayoq këta puëdirqantsu. Y tsëta cambiëta mana puëdirpis, Jehovä yanapanampaq kaqmanmi confiakurqan. Tsëmi carpa wayiman imëpis ëwaq Jehoväta adoranampaq y imanö sientikunqanta willanampaq (1 Samuel 1:9-11). Änapitaqa alläpam yachakïta puëdintsik. Alläpa qeshyanqantsikta o imapapis pasanqantsiktaqa itsa cambiëta puëdishuntsu. Tsëqa, ¿imatataq rurashwan? Jehovä noqantsikpaq yarpachakunqanman confiakurnin, pëpa makinchö llapanta jaqïkushun (1 Pëdru 5:6, 7). Yanapamänantsikrëkur reunionkunata y maskunata Jehoväpa  markan patsätsimunqankunata alleq provechashun (Hebrëus 10:24, 25).

16. ¿Imatataq teytakuna Samuelpita yachakuyan?

¹⁶ ¿Imatataq teytakuna rurayanman wamrankuna Jehoväta jaqiriyaptin? Tsëqa Diospa willakoqnin Samuelpitam alläpa yachakïta puëdiyan. Pëqa manam puëdirqantsu Jehoväta mana jaqiriyänampaq poqushqana wamrankunata obliguëta (1 Samuel 8:1-3). Tsëmi tsë asuntutaqa Jehoväpa makinchö jaqirirqan. Peru kikinqa, Teytan Jehoväta mana jaqirinampaq y imëpis kushitsinampaqmi kallpachakurqan (Proverbius 27:11). Kanampis, atskaq cristiänu teytakunam Samuel pasanqannö pasayan. ¿Y imatataq rurayan? Jesus yachatsikunqan igualatsikïchö munëninta rurakoq wamra wayimpita ëwakurir kutiptin, teytan imanö chaskinqannöllam, Jehoväpis jutsankunapita arrepentikoqkunata chaskinampaq kaqman confiakuyan (Lücas 15:20). Peru tsëyaqqa, Jehoväta mana jaqiriyänampaqmi kallpachakuyan, tsëta rikarnin wamrankunapis Jehoväman kutiyänampaq.

17. ¿Imanirtaq waktsalla viudapita yachakunqantsik kallpata qomantsik?

¹⁷ Jina Jesuspa tiempunchö kawaq waktsalla viudapitapis, alläpam yachakïta puëdintsik (leyi Lücas 21:1-4). Pëqa manam ni imatapis rurëta puëdirqantsu templuchö mana allita ruraq nunakunata cambianampaq, ni waktsa këta jaqinampaqpis (Mateu 21:12, 13). Peru Jehovämanmi confiakurqan, tsëmi pëta sirwita jaqirirqantsu. Alläpa alli warmi karmi, “ishkë ichikllan” qellëninta Jehoväpaq churarqan, ¡tsëninlla këkäpuptimpis! ¿Manaku tsëqa rikätsikun Jehoväman alläpa confiakunqanta? Jehoväpa kaqta puntaman churaptinqa, wananqanta qonampaq kaqmanmi confiakurqan. Tsë viudanölla noqantsikpis Jehoväman confiakur pëpa Gobiernunta puntaman churashqaqa, llapan wananqantsiktam pëqa qomäshun (Mateu 6:33).

18. Juk wawqintsik Jehoväta imanö sirwinqanta willakaramï.

¹⁸ Kanan witsampis mëtsika cristiänu mayintsikkunam Jehoväman confiakuyan. Y rurëta mana puëdiyanqankunaman yarparäkuyänampa rantinmi, puëdiyanqankunata rurayänampaq kallpachakuyan. Tsënömi rurarqan Jehoväta sirwikar 2015 watachö wanukoq wawqintsik Malcolm. Warminwan mëtsika watapa Jehoväta sirwiyanqanchöqa, imëka allikunapa y mana allikunapam pasayarqan. Pëmi kënö nirqan: “Kawënintsikchöqa mana pensanqantsik höram imapis pasakurinman o problëmakuna chäramunman, peru Jehoväqa pëman confiakoq kaqkunataqa bendicinmi”. ¿Ima mastataq nirqan wawqintsik Malcolm? Kënömi nirqan: “Diostam mañakunantsik llapan puëdinqantsikmannö sirwirnin sïguinapaq permitimänata. Rurëta puëdinqantsikkunaman pensashun, ama mana puëdinqantsikkunamanqa” *.

19. (1) ¿Imanirtaq 2017 watapaq textuqa alläpa precïsu? (2) 2017 watapaq textu ninqanta, ¿imanö cäsukunëkipaqtaq pensëkanki?

¹⁹ Mana alli nunakuna “mana allipita mas mana alliman” chäkïkäyaptinmi, noqantsikpis mas problëmakunapa pasashun (2 Timoteu 3:1, 13). Kanan witsanqa imëpitapis masmi jaqinantsiktsu problëmakuna qelanäratsimänata. Tsëpa rantinqa, Jehovämanmi chipyëpa confiakunantsik y puëdinqantsikkunata ruranapaqmi kallpachakunantsik. Tsëmi 2017 watapaq textu Salmus 37:3 kanqanqa alläpa precïsu, tsëchömi kënö nin: “Jehoväman markäkï y alli kaqta rurë”.