1. ¿Imachötaq jukläya kayan wananqantsikkunawan munanqantsik kaqkuna?

WANANQANTSIKWAN munanqantsikqa jukläyam kayan. Kawanapaqqa wallka cösaskunallatam wanantsik: mikïta, röpata, wayita y juk precisaqkunata. Peru munënintsikkunaqa mëtsikam kanman. Y mëtsikaq nunakunam cuentata qokuyantsu, llapan munayanqankunaqa kawayänampaq alläpa mana precisanqanta.

2. ¿Imakunatataq nunakuna masqa munayan?

² Waktsa nacionkunachö täraq nunakunapaqa manam rïcu nacionchö täraq nunakunapanötsu munëninkuna. Wakin nacionkunachöqa nunakuna munayan celularta, mötuta y ichikllapis chakrankuna kanantam. Wakin nacionkunachönam nunakuna munayan alläpa chaniyoq mëtsika röpata, jatun wayita o mas chaniyoq kaq cärruta. Peru  mëchö tärarnimpis, qellëyoq o qellëninnaq karpis, mana wananqantsik o rantita mana puëdinqantsik cösaskunatam munar qallëkushwan.

3. ¿Ima ninantaq imëkayoq këta ashi?

³ ¿Ima ninantaq imëkayoq këta ashi? Jehoväpa amïgun kanqantsikta mana precisaqpaq churar, imëka cösaskunata puntaman churëmi. Imëkayoq këta kuyarqa katsinqantsik cösaskunawan manam kushishqatsu kashun, sinöqa mastam munashun. Ichiklla qellëyoq kar o chaniyoq cösaskunata mana rantirnimpis, imëkayoq këta kuyarmi qallëkushwan. Itsa tsëta ashinqantsikrëkur, Diospa Gobiernuntaqa precisaqpaqnatsu churashwan (Hebrëus 13:5).

4. ¿Imapaqtaq Satanas utilizan “nawintsic ricanqanta”?

⁴ Satanasqa munan imëkayoq karninraq kushishqa kanata pensanatam. Tsëmi makinchö këkaq nunakunata y “nawintsic ricanqanta” utilizan imëkata munatsimänapaq (1 Juan 2:15-17; Genesis 3:6; Proverbius 27:20). Seguïdum rikantsik y wiyantsik mushoq yarqamoq cösaskunata rantinapaq willakïkunata. ¿Imëllapis rantirqunkiku imata karpis tiendachö shumaq churarëkaqta rikärirlla? Itsa tsëpitaqa cuentata qokurirqëki mana wananqëkita. Mana wananqantsik cösaskunata rantirninqa, mana allikunamanmi chäshun. Tsëkunaqa Jehoväta shumaq sirwinatam pantatsimäshun, y tiempuntsikpis manam kanqanatsu Bibliata leyinapaq, preparakunapaq, reunionkunaman ëwanapaq y yachatsikoq yarqunapaqpis. Apostol Juanmi qellqarqan, Diosta mana sirweq nunakuna y munëninkunaqa pasareqlla kanqanta.

5. ¿Imataq pasanman llapan puëdiyanqanmannö imëkatapis asheq nunakunata?

⁵ Satanasqa manam munantsu, Jehoväta sirwinapaq kallpantsikta utilizänata, sinöqa qellëta y imëka cösaskunata tarinapaq utilizänatam (Mateu 6:24). Peru kikintsikllapaq imatapis ashirqa mana allichömi ushashun: llakikïman y jaqa këmanmi ishkishun. Y masqa, Jehoväman y Gobiernunman markäkïtam jaqirishun (1 Timoteu 6:9, 10; Apocalipsis 3:17). Jesusmi nirqan, ‘capoqyoq quepaq locuyëqa’ juk planta winananta y wayunanta mana jaqeq kasha montinö kanqanta (Marcus 4:14, 18, 19, noqakunam yanayätsiyarqü).

6. ¿Imatataq Baructa pasanqampita yachakuntsik?

⁶ Jeremïaspa secretariun Barucman pensarishun. Kikimpaq “jatun cösaskunata” ashir qallëkuptinmi, Jehovä yarpätsirqan Jerusalen ushakänampaq ichikllana pishinqanta. Peru salvanampaq kaqtam änirqan (Jeremïas 45:1-5). Y tsëllam masqa precisarqan. Jehoväqa manam cösasninkunatawantsu nunakunata salvanan karqan (Jeremïas 20:5). ¿Imatataq Baructa pasanqampita yachakuntsik? Kanampis ichikllanam pishin Satanaspa makinchö këkaq nunakuna ushakäyänampaq. Tsëmi, imëkayoq këta ashir  këkänantsiktsu. Manam shuyaränantsiktsu jatun sufrimientu pasariptin, kanan katsinqantsik cösaskunata alläpa precisaptimpis këkätsinapaq kaqta (Proverbius 11:4; Mateu 24:21, 22; Lücas 12:15).

7. ¿Imapitataq yachakushun y imanir?

⁷ Tsëqa, ¿imanötaq wananqantsikkunata tarishwan mas precisaq kaqta mana jaqillapa? ¿Imatataq rurashwan imëkayoq këllata mana ashinapaq? ¿Imaraq yanapamäshun wananqantsik kaqkunaman alläpa mana yarpachakunapaq? Jesusmi shumaq consëjukunata qomarquntsik (Mateu 6:19-21). Tsëmi Mateu 6:25-34 textupita yachakurishun. Këmi yanapamäshun kapoqyoq këllata ashinapa rantin, Diospa Gobiernunta puntaman imëpis churanapaq (Lücas 12:31, NM).

8, 9. (1) ¿Imanirtaq alläpaqa yarpachakushwantsu wananqantsikkunapaq? (2) ¿Imatataq Jesusqa musyarqan nunakuna wanayanqankunapita?

⁸ (Leyi Mateu 6:25). Jesusqa musyarqanmi discïpulunkunaqa mikïpaq y röpapaq yarpachakïkäyanqanta. Tsëmi Jirkapita Yachatsikunqanchö, “ama yarpacachäyëtsu” nirqan. Tsënö nirqa, imanir mana yarpachakuyänampaq kaqtam entienditsita munarqan. Wanëkäyanqan precisaptimpis, musyarqanmi tsëkunallaman alläpa yarpachakurqa mas precisaq kaqta qonqariyänampaq kaqta. Alläpa kuyarninmi chusku kutipa nirqan tsëkunallaman alläpa yarpachakuyanqanqa mana alli kanqanta (Mateu 6:27, 28, 31, 34).

⁹ Peru mikïta y röpata rantinapaq qellënintsik mana tinkuptin yarpachakunqantsikqa allillam. Jesusqa musyarqanmi nunakuna tsëkunata wanayanqanta y “ushanan junaqkunachöqa” qateqninkunapa kawëninqa alläpa sasa (aja) kanampaq kaqtapis (2 Timoteu 3:1, NM). Kanan witsanqa mëtsikaq nunakunam trabäjunnaq kayan y imëkapis mas chaniyoqmi tikrëkan. Wakin markakunachöqa nunakuna alläpa waktsam kayan, mikuyänampaqpis ichikllam kan y höraqa manam kantsu. Jina Jesusqa musyarqanmi mikïpita y röpapitaqa nunakunapa kawënin mas precisanqanta.

10. Jesus yachatsikunqannö, ¿imataq kawënintsikchö mas precisaq kanman?

¹⁰ Jesusmi discïpulunkunata tsëraq yachatsishqa karqan, Diosman mañakurqa precisaq cösaskunata mañakuyänampaq. Kënömi yachatsirqan: “Kanan junaqpaq mikïlläkuna qoykalläyämë” (Mateu 6:11, NM). Juk kutichönam kënö nir yachatsirqan: “Cada junaqpaq wanayanqämannö mikïlläkuna cada junaq qoykalläyämë” (Lücas 11:3, NM). Peru këwanqa manam imëpis wanayanqankunallata mañakuyänampaqtsu nikarqan, sinöqa yachatsirqan Diospa Gobiernun shamunampaqpis mañakuyänampaqmi, porqui tsëmi mas precisaqqa karqan (Mateu 6:10, NM;  Lücas 11:2). Alläpa manana yarpachakuyänampaqmi, llapan kamanqankunata Jehovä cuidanqanta yarpätsirqan.

11, 12. ¿Imatataq yachakuntsik pishqukunata Jehovä imanö cuidanqampita? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).

¹¹ (Leyi Mateu 6:26). Yarpärishun ‘pishqucunaman’. Pëkunaqa ichikllanlla karpis alläpam mikuyan. Noqantsiknö jatun karqa noqantsikpitapis masmi mikuyanman. Pishqukunaqa mikuyan frütakunata, imëka murukunata, tushpikunata y kurukunatam. Jehovämi llapan wanayanqanta qon, y manam murukuyantsu (Salmu 147:9). Peru Jehoväqa manam shiminkunamantsu qaran, kikinkunam ashiyänan. Ashiyaptinqa mikïqa kanmi.

¹² Jesusqa segürum karqan pishqukunatapis cuidëkarqa noqantsiktapis Jehovä cuidamänapaq kaqta (1 Pëdru 5:6, 7) ^[1] (rikäri kë yachatsikïpa ushananchö këkaq willakïta). Peru pishqukunanömi alli trabajaq kanantsik; murukunantsik o trabajanantsik qellëta tarinapaq. Y Jehoväqa bendicimäshunmi. Qellënintsik o mikïnintsik pishiptinqa pëqa wananqantsikta qomënintsikta puëdinmi. Itsa wakinkuna imallatapis qararamäshun. Jina Jehoväqa pishqukunata mëchö täräyänampaqpis sitiunkuna qonmi. Kikinkuna qeshunkuna rurëta puëdeqtam Jehovä kamashqa, jina qeshunkunata imakunawan rurayänampaqpis imëkatam kamashqa. Tsënöllam Jehoväqa yanapamäshun, familiantsikwan mëchö täränapaqpis juk sitiuntsik qomarnintsik.

13. ¿Imataq rikätsikun pishqukunapita mas precisaq kanqantsikta?

¹³ Mateu 6:26 textuchömi, Jesus discïpulunkunata yarpätsirqan Jehovä pishqukunata mikïnin qonqanta. Tsëpitanam kënö nirqan: “Pishqucunapitaqa qamcunam mas baleq cayanqui” (igualaratsi Lücas 12:6, 7 textutawan). Tsëta nirninqa, itsa pensëkarqan ichikllachöna wanunampaq kaqman. Awmi, Jesusqa manam pishqukunapaqtsu o juk animalkunapaqtsu wanurqan, sinöqa noqantsikpaqmi. Tsënöpa mana wanushpa kawëta tarinapaq (Mateu 20:28). ¿Manaku tsëqa rikätsikun pishqukunapita mas precisaq kanqantsikta?

14. ¿Imatataq rurëta puëdintsu juk nuna alläpa yarpachakurnimpis?

¹⁴ (Leyi Mateu 6:27). Jesusmi nirqan, juk nuna wananqankunaman alläpa yarpachakurqa ‘juk junaq’ masllapis kawëta mana puëdinqanta. Tsëpa rantinqa, itsa qeshyakurkunman o hasta wanurinmampis.

15, 16. (1) ¿Imatataq yachakuntsik Jehovä wëtakunata imanö cuidanqampita? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta). (2) ¿Imatataq tapukunantsik y imanirtaq tsëman creintsik?

¹⁵ (Leyi Mateu 6:28-30). Llapantsikmi munantsik yachatsikoq, reunionkunaman y asamblëakunaman ëwanapaq shumaq röpantsikkuna kapamänata. Tsëqa, ¿röpata imanö tarinapaq kaqman alläpaku yarpachakushwan? Jesusqa discïpulunkunata yarpätsirqan, Jehoväqa kamanqankunata cuidëkanqantam. ‘Jirkachö wëtakunapaqmi’ parlaparqan. Itsa tsë wëtakunaqa kayarqan: gladiola, jacintu y tulipan wëtakuna. Y wëtakunaqa manam wanayantsu röpankuna rurëta. Peru alläpa shumaqmi kayan, tsëmi Jesus kënö nirqan: “Wetacunapa colorninwanqa manam puedeq rey Salomonpa chaniyoq ropanpis iwalarqantsu”.

 ¹⁶ Wëtakunata Jehovä ‘shumaq bistitsinqampita’ discïpulunkunata parlapärirmi, Jesusqa kënö nirqan: “Qamcunatanäqa masran bistitsiyäshunqui. ¡Claru parlaquichoqa marcäquiniquicunam pishin!” (Mateu 8:26; 14:31; 16:8; 17:20). Jehovä cuidanampaq kaqmanmi markäkuyänan karqan. Tsëmi noqantsikpis kënö tapukunantsik: “¿Rasumpaku crei Jehovä cuidamänampaq kaqman?”.

17. ¿Imataq Jehoväwan amïgu kënintsikta peligruman churarinman?

¹⁷ (Leyi Mateu 6:31, 32). Diosta mana reqeq nunakunaqa qellëta ganëllaman y imëkayoq këllamanmi yarparäkuyan. Tsënölla rurarqa, noqantsikpis Jehoväwan amïgu kënintsiktam peligruman churëkashwan. Musyantsikmi Jehovä kuyamanqantsikta. Tsëmi mañamanqantsikta rurashqa y Gobiernunta puntaman churashqaqa, wananqantsikpitapis masta qomänapaq kaqta markäkuntsik. Jina markäkuntsikmi Jehoväwan amïgu këlla rasumpa kushitsimänapaq kaqta. Tsëmi yanapamantsik kapamanqantsikllawan kushishqa kanapaq (1 Timoteu 6:6-8).

18. ¿Imakunatataq noqantsikpita Jehovä musyan y imanötaq yanapamäshun?

¹⁸ (Leyi Mateu 6:33, NM). Gobiernunta puntaman churashqaqa, Jehoväqa änimantsik llapan wananqantsikta qomänapaqmi. ¿Imanirtaq tsëpita següru këkantsik? Porqui Mateu 6:32 textuchömi Jesus kënö nirqan: ‘Peru imequicunapis pishenqantaqa sielucho quecaq Dios Yayaqa’ musyannam. Awmi, manaraq musyashqam imatapis wananqantsikta Jehoväqa musyanna (Filipensis 4:19). Musyanmi ima röpata y ima mikïta wananqantsikta. Jina musyanmi familiantsikwan täränapaq juk wayita wananqantsikta. Pëmi rasumpa wananqantsik kaqkunataqa qomäshun.

19. ¿Imanirtaq yarpachakushwantsu warë warätin ima pasakunampaq kaqman?

¹⁹ (Leyi Mateu 6:34). Yapëmi Jesus discïpulunkunata kënö nirqan: “Ama [...] yarpacachäyëtsu”. Jehovämi cada junaqpaq wananqantsikta qomäshun. Tsëmi warë warätin ima pasakunampaq kaqman alläpaqa yarpachakushwantsu. Porqui alläpa yarpachakurqa manam Jehoväman markäkïkashwantsu. Y tsëqa pëwan amïgu kënintsiktam peligruman churarinman. Tsëmi llapan shonquntsikwan Jehoväman markäkunantsik (Proverbius 3:5, 6; Filipensis 4:6, 7).

20. (1) ¿Imata ruranapaqtaq churapakashwan? (2) ¿Imatataq rurankiman wananqëki cösaskunallawan kawanëkipaq?

²⁰ Alläpa llakikïpaqmi kanman imëkayoq këta ashinqantsikrëkur, llapan kallpantsikwan Jehoväta mana sirwinqantsikqa. Tsëmi, llapan puëdinqantsikmannö  Jehoväta sirwinantsik. Itsa yachatsikoqkunata mas wanayanqan congregacionman ëwanapaq o precursor kanapaq churapakashwan. Y precursorna karqa, ¿puëdishwantsuraq Diospa Gobiernumpita Yachatsikoqkunapaq Escuëlaman ëwëta? ¿Puëdishwantsuraq semänachö juk o ishkë junaqllapis Betelchö o juk idiömaman tikratseqkuna trabajayanqan wayichö yanapakïta? ¿Puëdishwantsuraq Yachatsikuyänan Wayikunata rurarnin o plänukunata rurarnin yanapakïta? Wananqantsikllawan kawakunapaq imakunata ruranapaq kaqmanmi pensanantsik. Tsënöpam Diospa Gobiernunta yanapanapaq tiempuntsik y kallpantsik mas kanqa. “ Wananqantsikllawan imanö kawakunapaq” neq recuadrum yanapamäshun. Jehoväta mañakushun imata ruranapaq kaqchö yanapamänapaq y nïkurna cambiukunata rurashun.

21. ¿Imataq yanapamäshun Jehoväman mas witinapaq?

 ²¹ Jesusmi yachatsimarqantsik Diospa Gobiernunta puntaman churanapaq. Tsënö rurarqa wananqantsik cösaskunaman manam alläpaqa yarpachakushunnatsu. Tsëpa rantinqa, Jehovä cuidamänapaq kaqmanmi markäkushun. Jina rantita puëdirnimpis manam llapan munanqantsiktatsu rantishun, sinöqa precisaq kaqkunallatam. Tsëkunam yanapamäshun Jehoväman mas witinapaq. Wananqantsikllawan kawanqantsikmi yanapamäshun Jehoväta mana jaqipa sirwinapaq y mana wanushpa kawakïta tarinapaq (1 Timoteu 6:19).