1. (1) Bibliachö yureq wakin mandakïkunaqa, ¿mëqankunataq kayan? (2) ¿Imanötaq tsëkunata cäsukunqantsik yanapamantsik?

JEHOVÄQA Bibliachö alleq cläru mandakïkunatam qomashqantsik imata ruranapaq kaqta musyanapaq. Tantiyarinapaq, pëqa michämantsikmi imäginkunata adorëta, suwakïta, machakïta y oqllanakur ruranakï jutsata (1 Corintius 6:9, 10). Jina Jesusqa discïpulunkunata kënö nishpam mandarqan: “Ëwayë, jinantin markakunachö qateqnïkuna kayänampaq nunakunata yachatsiyë, bautizarnin. Teytapa jutinchö, Tsuripa jutinchö y espïritu santupa jutinchö, yachatsirnin, käyiyänampaq llapan noqa yachatsiyanqaqta. Y ¡rikäyë!, qamkunawanmi llapan junaqkuna këkä, hasta më tsëchö imëkapis imanö [patsätsishqa] këkanqampa ushënin witsanyaq” (Mateu 28:19, 20, NM). Jehoväwan Jesus mandamanqantsikta cäsukushqaqa imëkachömi yanapamäshun. Diospa leyninkunaqa yanapamantsik, kikintsikta y familiantsikta cuidanapaqmi. Jinamampis, mas kushishqa kanapaqmi yanapamantsik. Peru yachatsikunapaq Jehovä mandamanqantsikta rurëmi masqa precisan. Pë noqantsikwan kushishqa kanampaq y bendicimänapaq.

2, 3. (1) ¿Imanirtaq Bibliachöqa llapan kawënintsikpaqtsu mandakïkuna kan? (2) ¿Ima tapukïkunatataq kë yachatsikïchö contestashun? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).

 ² Bibliachöqa manam llapan kawënintsikpaqtsu leykuna kan. Tantiyarinapaq, manam nimantsiktsu ima röpawan vistikunapaq o mana vistikunapaq kaqta. Këmi rikätsikun Jehovä alläpa yachaq kanqanta. ¿Imanirtaq tsëta nintsik? Porqui cada nacionkunachömi, nunakunaqa jukläya jukläya vistikuyan. Jinamampis, tiempu pasanqanmannömi mushoq röpakuna yarqarëkämun. Peru imanö vistikunapaq Biblia consejakunqanqa manam imëpis cambianqatsu. Bibliachöqa manam kantsu imachö trabajanapaq, imanö jampikunapaq o imachö kushikunapaq mandakïpis. Tsëpa rantinqa, Jehoväqa permitin cada nuna y cada familiata dirigeqkuna, kë asuntukunachö imata rurayänampaq kaqta akrayänantam.

³ Bibliachö juk mandakï cläru mana yuriptinqa, höraqa kikintsikmi alläpa precisaq rurëkunata akranantsik. Tsëqa itsa kënö tapukushwan: “¿Precisaqpaqku Jehovä rikan imatapis akranqäta? ¿Puëdïku imatapis akrakïta Bibliachö ley ninqampa contran mana kaptinqa? ¿Imanötaq akranqäpita Jehovä kushikunqanta musyäman?”. Kë yachatsikïchömi kë tapukïkunata contestarishun.

4, 5. Imatapis akranqantsikqa, ¿allipaqtsuraq kanqa noqantsikpaq y wakinkunapaq?

⁴ Wakin nunakunaqa munëninkunata rurakïta puëdiyanqantam pensayan. Peru noqantsikqa Jehoväta kushitsinqan rurëkunatam akrëta munantsik. Tsërëkurmi imatapis manaraq akrarninqa, Biblia ima ninqanman pensanantsik y ruranantsik. Tantiyarinapaq, Bibliaqa yawarpita Jehovä imata pensanqantam nimantsik, y tsë ninqanmi yanapamantsik (Genesis 9:4; Hëchus 15:28, 29). Gustanqanta akranapaqqa, Jehovätam mañakïta puëdintsik yanapamänapaq.

⁵ Allikunata akrarninqa Jehoväwanmi mas alli amïgu kashun. Peru mana allikunata akrarqa amïgu kënintsiktam ushakäratsishwan. Jina akranqantsikkunaqa wakinkunapaq allipaq o mana allipaqpis kanmanmi. Mana allikunata akrarqa cristiänu mayintsikkunatam piñaratsishwan o markäkïninkunatam ushakäratsishwan. Tsëtaqa manam imëpis rurëta munantsiktsu. Jina congregacionnintsikchö cristiänu mayintsikkunawan problëmakuna kanantaqa manam munantsiktsu. Tsëmi alläpa precisan imatapis alli akranantsik (leyi Romänus 14:19 y Gälatas 6:7).

6. Akranqantsik höra, ¿imatataq cuentaman churanantsik?

⁶ Wakin asuntukunachöqa Bibliaqa manam imata akranapaq kaqta nimantsiktsu. Tsëqa, ¿imatataq ruranantsik? Munënintsikta akrakunantsikpa rantinmi, Jehoväta kushitsinampaq o mana kushitsinampaq kaqta cuentaman churanantsik. Tsënö rurashqaqa, pëmi yanapamäshun ruranqantsik alli yarqunampaq (leyi Salmu 37:5 *).

7. Llapan asuntukunapaq Bibliachö ley mana kaptinqa, ¿imanötaq musyashwan Jehoväpa munënin ima kanqanta?

⁷ ¿Imanötaq Jehovä munanqanta musyëta  puëdintsik? Efesius 5:17 textum kënö nin: “[Jehoväpa] boluntaninta cäyiquita tïrayë”. Rikanqantsiknöpis, llapan asuntukunapaq Bibliachö ley mana kaptinqa, kikintsikmi entiendita procuranantsik Diospa munënin ima kanqanta musyanapaq (rikäri “Maslla entiendinapaq” neq recuadruta). Tsë ninanqa, Jehovä munanqanta ruranapaqmi kallpachakunantsik. ¿Imanötaq tsëtaqa musyashwan? Pëman mañakurnin y santu espïritu pushamäta jaqirninmi.

8. ¿Imanirtaq Jesus musyarqan Jehoväpa munënin ima kanqanta? Juk igualatsikïwan willakaramï

⁸ Jehovä munanqanta ruranampaqmi Jesusqa imëpis kallpachakurqan. Tantiyarinapaq, ishkë kutichömi mëtsikaq nunakunata mikïnin qonampaq milagruta manaraq rurarnin mañakurqan (Mateu 14:17-20; 15:34-37). Juk kutichönam Jesus mallaq këkaptin Diablu tentarqan rumikunata tantaman tikratsinampaq, peru Jesusqa tsë milagruta manam rurarqantsu (leyi Mateu 4:2-4). ¿Imanir? Porqui alleqmi Teytanta reqeq y musyarqanmi kikimpa biennimpaq santu espïrituta utilizaptinqa, teytanta mana gustanampaq kaqta. Segürum këkarqan Jehovä pushanampaq y wananqan höra mikïnin qonampaq kaqta.

9, 10. ¿Imaraq yanapamäshun imatapis alli akranapaq? Juk igualatsikïwan willakaramï.

⁹ Jesus ruranqannö Jehovä pushëkämanqantsikman markäkurqa, imata ruranapaq kaqtapis allim akrashun. Bibliam kënö nin: “Llapan shonqïkiwan Jehoväman markäkï, y kikikipa yachënikillamanqa ama markäkïtsu. Llapan kawënikichö pëta yarpë, tsëqa llapan rurënikitam altsaramunqa. Ama kikikillapaqqa yachaqtukïtsu. Antis Jehoväta mantsakï y mana allikunata ama rurënatsu” (Proverbius 3:5-7). Bibliata estudiarnin y Jehovä imanö pensanqanta mas yachakurninqa, musyashunmi imata ruranata munanqanta y mas fäcilmi imatapis pë munanqannö akrashun. Jinamampis, llapan shonquntsikwanmi pushamänata jaqishun (Ezequiel 11:19).

¹⁰ Këman pensarishun, itsa juk warmi rantipakïkan y shumaq zapatukunata rikärin. Alläpa shumaqmi kayan, peru alläpa chaniyoqmi. Qowanwan mana karnimpis pëqa musyanmi tsë zapatukunata rantiptinqa qowan imata ninampaq kaqta. ¿Imanir? Porqui unënam casakushqa kayan, tsëmi musyan qellëninkunata imachö gastayänampaq qowan imata pensanqanta. Tsënöllam Jehovä imata pensanqanta y unë imata ruranqampita yachakurninqa, cada cäsuchö Jehovä munanqannö ruranapaq kaqta musyashun.

11. ¿Ima tapukïkunatataq rurakunantsik Bibliata leyinqantsik o estudianqantsik höra? (Rikäri “ Bibliata estudiarnin këkunata tapukï” neq recuadruta).

¹¹ ¿Imanötaq Jehovä imata pensanqanta musyashwan? Tsëtaqa musyashun Bibliata imëpis leyirnin y estudiarninmi. Y leyinqantsik höram kënö tapukunantsik:  “¿Imatataq leyikanqä Jehoväpita yachatsiman? ¿Imanirtaq Jehoväqa tsëta rurarqan?”. Davidnö rurashun y Jehoväta mañakushun mas reqinapaq yanapëkamänapaq. Davidmi kënö qellqarqan: “Oh Jehovä nänikikunata reqïkatsillämë, yachëkatsimë munashqëkinö kawanäpaq. Pushamë rasumpa kaq nänikipa y yachatsimë, qammi salvamaq Diosnï kanki. Qamllamanmi llapan junaq shuyararqö” (Salmu 25:4, 5). Jehoväpita yachakurninqa pensanantsik tsë yachakunqantsikta ima cäsukunachö utilizänapaq kaqmanmi. Itsa kënö tapukushwan: “¿Imanötaq kë yachakunqäta utilizäman familiächö, trabäjuchö, escuëlachö o Diospita yachatsikurnin?”. Tsënö rurarninqa, Jehovä munanqanta ruranapaq kaqtam mas fäcil musyashun.

12. ¿Imanötaq yanapamantsik publicacionnintsikkuna y reunionnintsikkuna?

¹² ¿Ima mastaq yanapamäshun Jehovä pensanqanta musyanapaq? Tsëpaqqa markanwan Bibliapita yachatsimanqantsiktam shumaq wiyakunantsik. Tantiyarinapaq, imatapis akrëta munarninqa, Índice de las publicaciones Watch Tower y la Guía de estudio para los testigos de Jehová nishqan librukunam yanapamäshun Jehovä imata pensanqanta musyanapaq.  Jina reunionnintsikkunapis Jehovä pensanqannö pensanapaqmi yanapamäshun. Porqui tsëchö shumaq wiyakurnin, yachakunqantsikpita parlakurnin y yachatsikayämunqanman yarpachakurninqa, imatapis akrarqa Jehovä munanqannömi rurashun y bendicionnintam chaskishun.

13. ¿Imanötaq yanapamantsik Jehovä pensanqanta musyanqantsik imatapis alli akranapaq? Juk igualatsikïwan willakaramï.

¹³ Jehovä imata pensanqanta musyanqantsik y tsëman yarpachakunqantsikqa imatapis alli akranapaqmi yanapamäshun. Tantiyarinapaq, precursor këta munanqantsikman pensarishun. Itsa mas yachatsikunapaq tiempuntsikta rakirquntsikna. Peru itsa tapukïkantsikraq mas wallka qellëllawan kawarnin kushishqa kanapaq o mana kanapaq kaqta. Rasunmi Bibliaqa manam nimantsiktsu precursor karninraq Jehoväta sirwinqantsikta. Porqui precursor mana karnimpis sirwitaqa puëdintsikmi. Peru Jesusqa yachatsikurqan, munëninkunata jaqirïkur Diosta mas sirwiyaptinqa Jehovä bendicinampaq kaqtam (leyi Lücas 18:29, 30). Jina Bibliaqa, llapan puëdinqantsikmannö alabanapaq kallpachakunqantsikpita Jehovä alläpa kushikunqantam nimantsik. Y pëqa kushishqa sirwirnin kanatam munan (Salmu 119:108; 2 Corintius 9:7). Tsëkunaman pensarnin y mañakurninqa, imatapis allim akrashun y tsëta ruranqantsikpitam Jehoväqa bendicimäshun.

14. ¿Imanötaq musyashwan vistikïnintsikpita Jehovä imata pensanqanta?

¹⁴ Juk igualatsikï masta rikärishun. Itsa juknöpa vistikï gustamantsik. Peru musyantsikmi tsënö vistikunqantsikqa wakin cristiänu mayintsikkunata mana gustanqanta. Y Bibliaqa manam nimantsiktsu imanö röpakunawan vistikunapaq kaqta. Tsëqa, ¿imanötaq musyashwan Jehovä ima pensanqanta? Bibliaqa kënömi consejamantsik: “Tsenolla warmicunapis shumaq besticuyätsun, sensillullata y normalllata. Naqtsacuyätsun, peru ama moñapäcur. Tuqui nicachaq perlaswanqa ni qoriwanqa altsapäcuyätsuntsu; ni ropacunatapis allapa chaniyoqtaqa yacacuyätsuntsu. Antis Diosnintsicta sirweq warmicunaqa allicunallatana rureta tïrayätsun” (1 Timoteu 2:9, 10). Awmi, kë consëjuqa llapan cristiänukunapaqmi. Humildi karninqa, vistikïnintsikpita y altsapäkïnintsikpita wakinkuna imata pensayanqantam cuentaman churashun. Y cristiänu mayintsikkunata kuyarmi, vistikïnintsikwan mana piñatsinapaq kallpachakushun (1 Corintius 10:23, 24; Filipensis 3:17). Biblia ima ninqanman y Jehovä imata pensanqanman yarpachakurqa, pëta kushitsinqankunatam akrashun.

15, 16. (1) ¿Imanötaq Jehovä sientikun oqllanakï ruranakïkunaman yarparäkïkashqa? (2) ¿Imanötaq musyashwan kushikunapaq akranqantsikkuna Jehoväta kushitsinqanta? (3) ¿Imatataq ruranantsik alläpa precisaq rurëta manaraq akrarnin?

¹⁵ Bibliaqa yachatsikun nunakuna mana allita rurayaptin o pensayaptin Jehovä alläpa llakikunqantam (leyi Genesis 6:5, 6 *). Clärum këkan, pëqa manam munantsu oqllanakur ruranakïman  pensakïkänata. Porqui tsëkunallaman pensakïkarqa itsa tsë jutsaman ishkirishwan. Tsëmi Jehoväqa alli rurëkunallaman pensanata munan. Discïpulu Santiägum kënö qellqarqan: “Diospita shamoq alli yacheqa quenomi: Tsuya yacuno limpiu quemi, nuna mayintsicwan mana liryaquimi, qollmi shonqu quemi, wiyacoq quemi, ancupäcoq quemi, allicunata ruremi, llapanpaqpis iwal quemi y rasonpa caqllata parlaquimi” (Santiägu 3:17). Rikanqantsiknöpis, Bibliaqa yachatsimantsik mana alli rurëkunawan kushikïtaqa ni ichikllapis mana pensanapaq ni munapänapaq. Jehovä imata kuyanqanta y imata chikinqanta musyarninqa, manam cristiänu mayintsikkunataraqtsu tapushun ima librukunata, pelïculakunata o pukllakunata akranapaq kaqta. Porqui kikintsikmi imata ruranapaqpis cläru musyashun.

¹⁶ Imata ruranapaq akrarninqa, Jehoväpa munëninmannömi imatapis akranantsik. Peru alläpa precisaq asuntuchö akranapaqqa, itsa mas alliqa kanman juk anciänuta o unëna Diosta sirwishqa cristiänuta consëjuta mañakunantsik (Tïtu 2:3-5; Santiägu 5:13-15, NM). Peru pëkuna imata ruranapaq kaqta nimänantsiktaqa manam shuyaränantsiktsu. Apostol Pablum kënö nirqan: “Porqui cada unu portaquinintsicmanpam Teyta Diosta cuentata qoshun” (Gälatas 6:5). Tsërëkurmi, Biblia yachatsikunqanman alleq pensanantsik, y tsëpitanam imatapis kikintsik akrashun (Hebrëus 5:14).

17. ¿Imanötaq yanapamantsik Jehoväta kushitsinqankunata akranqantsik?

¹⁷ Jehoväta kushitsinqankunata akrarninqa, mas alli amïgun kashun, chaskimäshun y bendicimäshunmi (Santiägu 4:8, NM). Tsëkunam markäkïnintsikta sinchiyätsin. Tsëmi, Biblia yachatsikunqanman yarpachakurqa Jehovä imanö pensanqanta entiendita puëdishun. Awmi, Jehoväpitaqa imëpis yachakïkäshunllam (Job 26:14). Tsëmi kanan witsan Jehoväta mas alli reqinapaq kallpachakushqaqa, yachaqmi kashun y imatapis allim akrashun (Proverbius 2:1-5). Nunakunaqa pensayanqanta y rurayanqanta imëpis cambiarëkäyanmi, peru Jehoväqa manam. Tsëmi Bibliata qellqaq juk nuna kënö nirqan: “Jehoväpa consëjunqa manam ushakanqatsu; shonqumpa pensëninqa imëyaqpis këkanqallam” (Salmu 33:11). Awmi, Jehovä pensanqannö y munanqannö pensëta yachakushqaqa, imata akrarnimpis mas alli kaqtam akrashun.