1, 2. ¿Imatataq Pëdru yachakurqan?

JESUSPA qanchis qateqninkunam entëru paqas Galilëa lamarchö pescarnin këkäyarqan, peru manam ni juktapis tsariyarqantsu. Jesusqa qoya qoyallam lamar kuchumpita pëkunata rikarëkarqan. Y kënömi nirqan: “‘Barcupa derëcha kaq lädunman mällata jitayë, y tsëchömi tariyanki’. Tsëmi mällata jitarkuyarqan, peru mëtsika pescädukuna kaptinmi sutamïta puëdiyarqantsu” (Juan 21:1-6).

² Jesusqa, discïpulunkuna mikuyänampaqmi tantatawan pescäduta qorqan. Tsëpitanam Simon Pëdruta rikëkur kënö tapurqan: “Juanpa tsurin Simon, ¿tsëkunata kuyanqëkipitapis masku kuyamanki?”. Pescäduta tsari Pëdruta alläpa gustanqantaqa musyarqanmi. Tsëmi trabäjumpitapis mas pëta y yachatsikïninta kuyanqanta o mana kuyanqanta musyëta munar, Jesusqa Pëdruta tsënö tapurqan. Pëdruqa kënömi contestarqan: “Awmi Teytë, qamqa musyankim llapan shonqüwan kuyanqaqta” (Juan 21:15). Imëkapitapis  mas Jesucristuta kuyanampaq kaqtam Pëdruqa yachakurirqan. Tsëpita patsëmi Diospita yachatsikurnin Pëdruqa rikätsikurqan Jesusta kuyanqanta. Y tsënömi congregacionchö alli yanapakoq tikrarirqan.

3. ¿Imanirtaq cristiänukunaqa cuidakunantsik?

³ Pëdruta ninqampitaqa yachakuntsik, Jesusta kuyanqantsik mana ushakänanta munarqa cuidakunapaq kaqtam. Llakikïpaq, yarpachakïpaq y problëmakunayoq kawë kanampaq kaqtam Jesusqa musyarqan. Juk murukoqpaq willakunqanchömi, Jesusqa nirqan wakin nunakunaqa “Diospa Gobiernumpita willakïta” kushishqa chaskikuyänampaq kaqta. Peru ‘kanan witsanchö tukïpaq yarpachakïkuna y engañakoq imëkayoq këta munëqa’, tsë nunakunapa kushikïninkunata y wiyakuyanqantapis ushakäratsinampaq kaqtam nirqan (Mateu 13:19-22; Marcus 4:19). Mana cuidakushqaqa, kawënintsikchö yarpachakïkunaqa Jehoväta sirwinqantsikchömi qelanäratsimashwan. Tsëmi qateqninkunata Jesus kënö nirqan: “Peru cuidakuyë mëtsikata mikïwan y mëtsikata upyëwan y kawënikikunachö imëkapaq yarpachakïkunawan shonqïkikuna ni imëpis mana nitipakashqa kanampaq” (Lücas 21:34).

4. ¿Imaraq yanapamäshun Jesucristuta kuyanqantsik imanö këkanqanta rikänapaq? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq fötuta).

⁴ Kawënintsikchö Diospita yachatsikïta puntaman churarmi, apostol Pëdrunöpis Jesusta kuyanqantsikta rikätsikïkantsik. ¿Imanöparaq tsënölla rurëkanqantsikta o mana rurëkanqantsikta cuentata qokushwan? Tsëpaqqa kënömi tapukunantsik: “¿Imataq noqapaqqa mas precisan? ¿Jehoväta sirwiku o juk cösaskunaku masqa kushitsiman?” Tsë tapukïkunata contestanapaqqa Jesucristuta kuyanqantsikta imakuna ushakäratsita puëdinqanta, kimata rikärishun. Tsëkunaqa trabäju, kushikunapaq akranqantsikkuna y imëkayoq këta procurëmi kayan.

5. ¿Imatataq rurayänan familiata dirigeqkuna?

⁵ Pëdruqa manam gustaptinllatsu pescaq, sinöqa familianta manteninampaqmi. Tsënöllam kanampis, familiata dirigeqkunataqa Jehovä cargunkuna qoshqa familiankunata manteniyänampaq (1 Timoteu 5:8). Tsë cargunkunawan cumpliyänampaqqa, alleqmi trabajayänan. Peru kë ushanan junaqkunachöqa, trabäjuqa alläpa yarpachakïkunamanmi chätsikun.

6. ¿Imanirtaq kanan witsan trabäjuqa kushikïpaqtsu?

⁶ Kanan witsanqa, trabäjupitapis masmi nunakuna kayan. Tsërëkurmi gananakïparaq trabäjuta ashiyan. Mëtsikaq nunakunam imatapis rurëta mana puëdirnin, ichikllata ganarnimpis atska hörakuna trabajayan. Kananqa imëpitapis masmi emprësakunaqa wallkaq nunakunallawan masta logrëta tïrayan. Y tsërëkurmi  trabajaqkunaqa alläpa utishqa (ajayashqa) sientikuyan y hasta qeshyariyampis. Y mëtsikaqmi trabäjunkunata oqrëta mantsarnin, patronninkuna llapan mandanqankunata rurayan.

7, 8. (1) ¿Imëkapitapis masqa pitataq mana jaqipa sirwinantsik? (2) ¿Imatataq juk wawqipita yachakuntsik trabäju asuntuchö?

⁷ Imapitapis masqa Jehovällatam mana jaqipa sirwinantsik (Lücas 10:27). Wananqantsikkunata tarinapaq y Jehoväta sirwirnin sïguinapaqmi trabajantsik. Peru mana cuidakushqaqa, Diospaq rurënintsiktam trabäjuqa ushakäratsinman. Rikärishun Tailandia nacionpita juk wawqita ima pasanqanta. Pëmi kënö willakun: “Computadörakunata altsarmi trabajarqä y tsëqa alläpam gustamaq, peru atska hörakunam trabajaq kä. Tsëmi Diospa kaqchö ruranäpaqqa tiempu karqannatsu. Cuentatam qokurirqä Diospa Gobiernunta puntaman churëta munarqa, trabäjüta cambianä precisanqanta”. ¿Imatataq kë wawqiqa rurarqan?

⁸ Kënömi nin: “Imata ruranäpaq kaqta juk watapanö pensarirmi, decidirirqä cällikunachö helädusta rantikunäpaq. Qallananchöqa manam alläpaqa rantikurqätsu, tsëmi qelanashqa sientikoq kä. Unë trabajaq mayïkunawan tinkuriyaptïqa, noqapitam asikuyaq y kënömi niyämaq: ‘¿Imanirtaq pensanki helädusta rantikïqa, juk shumaq oficïnachö computadörakunata altsëpita mas alli kanqanta?’ Tsëmi Jehoväta mañakurqä valorta qomänampaq y pëpaq mas rurëta munanqäta logranäpaq yanapëkamänampaq. Y wallka tiempullachömi alleq rantikur qallëkurqä. Porqui musyarqänam nunakunata imanö helädus mas gustanqanta, tsëmi ruranqä helädusqa wakinkuna rurayanqampitapis mas alli karqan. Y ruranqätaqa cada junaqmi ushatseq kä. Kananqa alläpa kushishqam sientikü, porqui mananam pipis mas hörakuna trabajanäpaq nimannatsu ni unënöqa yarpachakïnïkuna kannatsu. Y mas precisaqqa, Jehoväwan mas amïgum sientikü” (leyi Mateu 5:3, 6).

9. ¿Imanötaq trabäjuta Jehovä rikanqannö rikashwan?

⁹ Alli trabajador kanqantsikqa Jehoväta gustanmi, y noqantsiktapis kushitsimantsikmi (Proverbius 12:14). Peru Jehoväta sirwipitaqa manam trabäjutatsu mas precisaqpaq churanantsik. Wananqantsikkunapaq parlarninmi Jesusqa kënö nirqan: “Diospa Gobiernunta y pëpa rikëninchö alli kaq rurëkunata puntata ashir sïguiyë, y tsë llapan wakin kaq cösaskunataqa pëmi qoyäshunki” (Mateu 6:33). Tsëqa, ¿imanötaq musyashwan trabäjuta imanö rikëkanqantsikta? Tsëpaqqa kënömi tapukunantsik: “¿Trabäjütaku o Jehoväpa kaqchö rurënïkunataku mas precisaqpaq churä?”. Kë tapukïmi yanapamäshun rasumpëpa imata kuyëkanqantsikta cuentata qokunapaq.

10. ¿Ima precisaqtataq Jesusqa yachatsikurqan?

¹⁰ Kawënintsikchö ima mas precisaq kanampaq kaqtam Jesusqa yachatsimarquntsik. Juk junaqmi, ëwarqan Marïapa y Martapa wayinman. Martaqa rasllam Jesuspaq mikïta rurar qallëkurqan, peru Marïaqa wiyanampaqmi Jesuspa lädunman täkurirqan. Tsënam Martaqa nanan Marïa mana yanapanqanta quejakurqan. Peru Jesusqa Martata kënömi nirqan: “Marïaqa, mas precisaq kaqtam akrashqa, y tsëtaqa manam ni pipis qochinqatsu” (Lücas 10: 38-42). Tsënömi Jesusqa juk precisaqta yachatsikurqan. Wananqantsikkunaman alläpa mana yarparäkunapaq y pëta kuyanqantsikta rikätsikunapaqqa, “mas precisaq kaqtam” akranantsik. Awmi, Jehoväwan amïgu kanqantsikmi imëpis masqa precisanman.

11. ¿Imatataq Biblia nin kushikï rurëkunapaq y trabäjupita jamaripaq?

¹¹ Llapantsikmi imëka rurëyoq kantsik, tsëmi hörataqa jamarita y kushikunapaq imallatapis rurarita wanantsik. Bibliapis kënömi nin: “Nunapaqqa, mikunqampita, upunqampita y alli trabajar logranqampita kushikïnöqa, manam ni imapis kantsu” (Eclesiastes 2:24). Jesuspis musyarqanmi, discïpulunkuna jamarita wanayanqanta. Tsëmi mana jamëpa Diospita yachatsikïkäyaptin Jesusqa kënö nirqan: “Japallëkikunalla shayämï juk tsunyaq sitiuman, y ichikllapis jamariyë” (Marcus 6:31, 32).

12. ¿Imanirtaq kushikunapaq akranqantsikkunachöqa cuidakunantsik? Juk pasakunqanwan willakaramï.

¹² Kushikunapaq akranqantsikkunaqa alli sientikunapaq y jamarinapaqmi yanapamantsik. Peru cuidakunantsikmi tsëkuna kawënintsikchö mas precisaq mana tikrakurinampaq. Apostolkuna kawayanqan witsanqa, mëtsikaq nunakunam kënö niyaq: “Mikushun y upushun, porqui warëmi wanukushun” (1 Corintius 15:32). Y kanampis nunakunaqa tsënöllam pensayan. Euröpachö juk jövinmi reunionkunaman ëwar qallëkurqan. Peru kushikïpaq kaq rurëkuna alläpa gustaptinmi, reunionkunaman ëwëta jaqirirqan. Tiempuwannam, kushikïpaq rurëkunaqa, problëmakunaman chätsinqanta cuentata qokurirqan. Tsëmi Bibliapita yachakurnin yapë qallëkurqan. Tiempuwanqa, Diospa Gobiernumpita willakurmi qallëkurqan. Y bautizakurirnam, tiempunta perdinqampita alläpa llakikunqanta, y fiestakunachö gozakunqampitapis Jehoväta sirwiqa mas kushitsinqanta nirqan.

13. (1) Gozakïllata ashiqa imanir mana alli kanqanta, juk igualatsikïwan willakaramï. (2) ¿Imataq yanapamäshun kushikunapaq akranqantsikkunallachö tiempuntsikta mana ushanapaq?

¹³ Kushikunapaq akranqantsikkunaqa alli sientikunapaqmi kanman y manam utitsimänantsikpaqtsu. Tsëqa, ¿ëka tiemputaq kushikïpaq rurëkunachö kashwan? Juk igualatsikïmi tsëta entienditsimäshun. Mëtsikaqtam bizcuchukuna y mishkikuna gustamantsik. Peru musyantsikmi tsëllata imëpis mikurninqa qeshyarinapaq kaqta. Tsëmi qeshyëta mana munarninqa, alli kaq mikïkunata mikunantsik. Jina tsënöllam, gozakïllata ashirqa Jehoväwan amïgu kënintsikta ushakäratsishwan. Tsëqa, ¿imaraq yanapamäshun kushikunapaq akranqantsikkunata Jehovä rikanqannö rikänapaq? Ëka hörakuna reunionkunachö, Diospita yachatsikurnin y Bibliapita yachakur kanqantsiktam qellqanantsik. Tsëpitanam, pukllakunachö, televisionta rikëchö, vidëujuëgukunachö y maskunachöpis ëka tiempu pasanqantsikta qellqanantsik. Y tsë qellqanqantsikkunata igualaratsirqa, imachö cambianapaq kaqtam cuentata qokurishun (leyi Efesius 5:15, 16).

14. ¿Imaraq yanapamäshun kushikunapaq kaqchö alli kaqta akranapaq?

 ¹⁴ Imawan kushikunapaq kaqta akranatam Jehoväqa jaqimantsik. Familiata dirigeqkunapis akrëta puëdiyanmi familiankuna imawan kushikuyänampaq kaqta. Tsë asuntupaq Jehovä imata pensanqantam Bibliachö tarintsik. Bibliapa consëjunkunaqa yanapamantsik alli kaqta decidinapaqmi * (rikäri päginapa ura kuchunchö willakïta). Kushikunapaq alli kaqkunaqa, Diospa juk qarëninmi (Eclesiastes 3:12, 13). Awmi, llapantsikmi juknöpa juknöpa kushikunapaq kaqtaqa akrantsik (Gälatas 6:4, 5). Peru imata akrarnimpis, tsë asuntukunachöqa cuidakunantsikmi. Porqui Jesusmi kënö nirqan: “Mëchömi fortünëki këkan, tsëchömi shonqïkipis këkanqa” (Mateu 6:21). Reynintsik Jesucristuta kuyarninqa imanö pensanqantsikwan, parlanqantsikwan y ruranqantsikwanmi, Diospa Gobiernun noqantsikpaq mas precisaq kanqanta rikätsikushun (Filipensis 1:9, 10).

15, 16. (1) ¿Imanirtaq imëkayoq këta ashiqa juk trampa cuenta kanman? (2) ¿Imatataq Jesus cläru willakurqan?

¹⁵ Kanan witsanqa, mëtsikaq nunakunam tsëllaraq yarqamoq celularkunata, computadörakunata y mas cösaskunata katsita munayan. Tsënöpam, imëkayoq  këta mas precisaqpaq churëman ishkikäyan. Peru cristiänukunaqa, noqantsikpaq ima mas precisaq kanqantam alleq rikänantsik. Tsëmi kënö tapukunantsik: “¿Reunionkunapaq preparakunäpa rantinku tsëllaraq yarqamoq cärrukunaman o röpakunaman pensar tiemputa pasä? ¿Juk rurëkunata rurarninku, mañakunäpaq y Bibliata leyinäpaq tiemputa tarïnatsu?”. Mana cuidakushqaqa, imëka cösaskunatam Jesucristuta kuyanqantsikpitapis mas kuyar qallëkushwan. Tsëmi pensanantsik Jesus kënö ninqanman: “Cuidakuyë imëkatapis ërayëpa munëpita” (Lücas 12:15). ¿Imanirtaq tsënö nirqan?

¹⁶ Jesusmi kënö nirqan: “Manam pipis ishkë patronpa sirweqnin këtaqa puëdintsu; porqui bienmi jukninta chikinqa y jukninta kuyanqa, o bienmi jukninta yachananqa, y jukninta desprecianqa. Qamkunapis manam Diospa y Kapoqyoq Këpa sirweqnin këta puëdiyankitsu” (Mateu 6:24). Tsëmi precisaqpaq churar imëka cösaskunata ashikurllaqa, Jehoväta llapan shonquntsikwan sirwitaqa puëdishunnatsu. Jutsasapa karninmi, ‘jutsasapa ëtsantsikpa mana alli munëninkunawan’ pelyaq cuenta këkantsik (Efesius 2:3).

17. (1) ¿Imanirtaq wakin nunakunaqa imëkayoq këta Dios rikanqannö rikëta puëdiyantsu? (2) ¿Imaraq yanapamäshun imëkayoq këta munëman mana ishkinapaq?

¹⁷ Mëtsikaq nunakunam munëninkunata ashirlla kakuyan, tsëmi imëkayoq këtaqa Dios rikanqannö rikëta puëdiyantsu. (leyi 1 Corintius 2:14). Alleq mana pensarninmi, imapis alli o mana alli kanqantaqa cuentata qokïta puëdiyantsu (Hebrëus 5:11-14). Itsa tsërëkur imëkata tarita munëninkuna mas mirakurkuptin, imëkayoq këkarpis masta munayan (Eclesiastes 5:10). Peru tsënö pensashqaqa, Bibliata mana jaqipa leyinqantsikmi alli tsarakunapaq yanapamäshun (1 Pëdru 2:2). Jehoväpa yachaq këninman pensanampaqmi Jesusqa tiempunta rakirqan, tsërëkurmi Diablu tentaptin tsarakïta puëdirqan (Mateu 4:8-10). Noqantsikpis imëkayoq këta munëman ishkita mana munarqa, Jehovä Diospa consëjunkunatam cäsukunantsik. Tsënöpam, Jesusta mas kuyanqantsikta rikätsikushun.

18. ¿Imata ruranëkipaqtaq decidïdu këkanki?

¹⁸ “¿Tsëkunata kuyanqëkipitapis masku kuyamanki?” nir Jesus Pëdruta tapurninqa, kawëninchö Jehoväta sirwi mas precisaq kanampaq kaqtam yachëkätsirqan. Pëdru jutiqa, “Qaqapa pakipin” ninanmi, tsënöqa nirqan Jehoväta sirwinqanchö alleq tsarakoq kanqampitam (Hëchus 4:5-20). Tsënöllam noqantsikpis, kallpachakunantsik Jesucristuta kuyanqantsik imëka qaqa cuenta kanampaq. Tsëpaqqa trabäjuta, kushikunapaq rurëkunata y imëkayoq këtapis Jehovä rikanqannömi rikänantsik. Tsënö rurarninqa, Jesusta Pëdru ninqannömi nikashwan “teytë, qamqa musyankim llapan shonqüwan kuyanqaqta”.