1, 2. ¿Imakunata vencinapaqtaq Jehoväpa sirweqninkuna kallpachakïkantsik?

DIOSPA llapan sirweqninkunam pelyaq cuenta, Abelpita patsë kallpachakurquntsik Diosllata sirwinapaq. Apostol Pablum hebreu cristiänukunata nirqan, Dios chaskinanta y bendicinanta munarnin imëka sufrimientukunata aguantashqa y alläpa kallpachakushqa kayanqanta (Hebrëus 10:32-34). Cristiänukuna kallpachakuyanqantam Pabluqa igualatsirqan unë Grecia nacionchö cörreqkuna y pelyaqkuna kallpachakuyanqantawan (Hebrëus 12:1, 4). Noqantsikpis mana wanushpa kawakïta chaskinapaqmi cörrikantsik. Peru chikimaqnintsikkunam pantatsimënintsikta munayan, kushikïnintsikta y shamoq tiempupaq Jehovä änimanqantsikta oqraratsimänapaq.

² Satanaswan y makinchö këkaq nunakunawan pelyëmi noqantsikpaqqa mas sasaqa (ajaqa) (Efesius 6:12). Manam jaqinantsiktsu Satanaspa makinchö këkaq nunakuna yachatsikïninkunawan y mana alli rurëninkunawan pantatsimänata; jukwan jukwan oqllanakur ruranakïwan, drogakïwan, machakïwan y cigärruta shoqïwan. Jina ama jaqishuntsu qelanë ni jutsasapa kanqantsikrëkur mana alli rurënintsikkuna  vencimänata (2 Corintius 10:3-6; Colosensis 3:5-9).

3. ¿Imanötaq Jehovä yachatsimantsik chikimaqnintsikkunata vencinapaq?

³ ¿Vencita puëdintsikku alläpa puëdeq chikimaqnintsikkunata? Fäcil mana kaptimpis vencitaqa puëdintsikmi. Pablum juk pelyaq nunawan igualatsikurnin kënö nirqan: “Pelyacho alli ratatseq nuna cuentam quecäpis” (1 Corintius 9:26). Awmi, chikimaqnintsikkunawan pelyëkaq cuentam këkantsik, tsëpaqqa Jehovämi yanapamantsik y imanö ruranapaq kaqtam yachatsimantsik. ¿Imanö? Tsëtaqa ruran Bibliawan, publicacionkunawan, reunionkunawan y asamblëakunawanmi. Jehovä qomanqantsik kë llapan yanapakïkunata alleq mana provecharqa, manam chikimaqnintsikkunata vencinapaq kallpachakïkashwantsu. Y pelyachö mana ratatseq nunanömi këkashwan.

4. ¿Imatataq ruranantsik mana alli rurëkuna mana vencimänapaq?

⁴ Mäkoq mäkoqllam imëpis këkänantsik. Porqui chikimaqnintsikkunaqa mana yarpanqantsik höra o dëbil këkanqantsik höram ushakäratsimashwan. Bibliam kënö willamantsik: “Ama mana alli rurecuna dominayäshïtsu; antis mana alli rurecunata jaqirïcur allicunatana rurayë” (Romänus 12:21). Juk parlakïchöqa, kallpachakur sïguirninqa vencita puëdishunmi. Peru mäkoq mäkoqlla mana këkashqa y manana kallpachakushqaqa, Satanas, makinchö këkaq nunakuna y jutsasapa kënintsikmi venciramashwan. Tsëmi, ama imëpis qelanäkurishuntsu ni makintsik ishkikänanta permitishuntsu (1 Pëdru 5:9).

5. (1) Jehoväpa rikëninchö alli këta munarqa, ¿imatataq yarpänantsik? (2) ¿Pikunapitataq yachakushun?

⁵ Vencita munarninqa, imanir pelyëkanqantsiktam yarpänantsik. Tsëtaqa rurantsik Diospa rikëninchö alli këta munarmi. Hebrëus 11:6 textum kënö nin: “Peman eweta munarqa, marcäcunan Dios rasonpa cawashqanta, y llapan shonquncunawan asheqnin caqcunataqa yanapashqanta[m]”. Rikanqantsiknöpis, Jehovä bendicimänata munarqa alläpam kallpachakunantsik (Hëchus 15:17, NM). Bibliachöqa parlan mëtsika ollqukuna y warmikuna shonqupita patsë kallpachakuyanqampaqmi. Wakinkunaqa kayarqan Jacob, Raquel, Josë y Pablum. Pëkunaqa alläpa problëmakunapam pasayarqan, peru kallpachakuyanqanrëkurmi Jehoväqa bendicirqan. Tsëmi rikätsimantsik, noqantsikpis kallpachakushqaqa Jehovä bendicimänapaq kaqta. Kë nunakuna rurayanqanta imanö qatinapaq kaqta rikärishun.

6. (1) ¿Imanirtaq Jacobqa pelyarnin utikïkurqantsu? (2) ¿Y ima bendiciontataq chaskirqan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).

⁶ Jehoväta alläpa kuyar y amïgun këninta precisaqpaq churarmi, Jacobqa imatapis tarinampaq imëkanöpa kallpachakoq. Mirëninkunata Jehovä bendicinampaq äninqanmanmi alläpa confiakoq (Genesis 28:3, 4). Cäsi pachak watayoqnö këkarmi Jacobqa Jehoväpa bendicionninta chaskita munar, juk angelwan pelyar tsaränakurqan (leyi Genesis 32:24-28 *). ¿Imarëkurtaq  juk angelwanqa tsaränakurqan? Diospa bendicionninta alläpa chaskita munarninmi. Y tsënö rurarnin kallpachakunqantam Jehoväqa bendicirqan. Tsëmi jutin Israelna kanampaq nirqan, tsë ninanqa “Dioswanmi alli tsarakurqunki” ninanmi. Awmi, Jehoväqa rikënimpaq alli nunatanömi rikarqan y bendicirqanmi. Noqantsikpis tsënö bendiciontam chaskita munantsik.

7. (1) ¿Ima llakikïpataq Raquelqa pasarqan? (2) ¿Imatataq Raquel rurarqan y ima bendiciontataq chaskirqan?

⁷ Raquelqa Jacobpa kuyë warminmi karqan. Pëpis qowanta Jehovä äninqan imanö cumplikänampaq kaqtam rikëta alläpa munarqan. Peru wamranqa manam kapurqantsu, y tsë witsanchö warmikunapa wamrankuna mana kayäpunqanqa alläpa llakikïpaqmi kaq. Tsë llakikïpa Raquel pasëkarpis, ¿imatataq rurarqan? Jehovä änikunqanman confiakïtaqa manam imëpis jaqirqantsu. Kutin kutinmi mañakur sïguirqan mana qelanäkurinampaq. Jehoväqa mañakïnintam wiyarqan y tiempuwanqa wamrankuna kanantam permitirqa. Tsëmi juk kutichö Raquel nirqan, llapan kallpanwan pelyarnin vencinqanta (Genesis 30:8, 20-24).

8. (1) ¿Ima problëmakunapataq Josë pasarqan? (2) ¿Imatataq yachakuntsik Josë ruranqampita?

⁸ Jacobpa y Raquelpa markäkïninkunaqa wamran Josëta alläpachi yanaparqan problëmakunapa pasanqan höra. 17 watayoq këkaptinmi Josëpa kawëninqa chipyëpa cambiarirqan. Wawqinkunam alläpa chikirnin esclävu kanampaq rantikïkuyarqan. Tiempuwanqa jutsannaq këkarpis, Egiptuchömi atska watapa carcelchö llawirarqan (Genesis 37:23-28; 39:7-9, 20, 21). Peru manam qelanäkurirqantsu, piñakurqantsu ni vengakïta procurarqantsu. Porqui Jehoväwan amïgu këninmanmi masqa yarpachakurqan (Levïticu 19:18; Romänus 12:17-21). Josë pasanqanmi yachatsimantsik, wamra kënintsikchö alläpa sasakunapa pasashqa karpis o problëmantsikkunata mana altsakaqtanö rikarnimpis kallpachakur sïguinapaq. Peru segürum kanantsik kallpachakur  sïguishqaqa, Jehovä bendicimänapaq kaqta (leyi Genesis 39:21-23 *).

9. ¿Imanötaq qatita puëdintsik Jacob, Raquel y Josë rurayanqanta?

⁹ Itsa noqantsikpis jatun problëmakunapa pasarqa alleq tsarakunantsik. Itsa mana kaqpita tumpamantsik, mana allikunata noqantsikpita parlayan, burlakuyan o chikimaqnintsikkuna imëkata ruramantsik. Peru ama llakikur qelanäkurishuntsu. Diosta kushishqa sirwir sïguiyänampaq Jacobta, Raquelta y Josëta ima yanapanqantam yarpänantsik. Pëkunaqa Jehoväwan amïgu këninkunatam alläpa precisaqpaq churayarqan, tsëmi Jehovä kallpata qorqan y bendicirqan. Kë nunakunaqa kallpachakurmi sïguiyarqan y mañakïninkunamannömi kawayarqan. Ushanan junaqkunachö kawarmi, shamoq tiempuchö shumaq kawakïta chaskinapaq kaqman markäkïnintsikta sinchiyätsinantsik alläpa precisan. ¿Kallpachakïkantsikku Jehoväpa bendicionninta chaskinapaq?

10, 11. (1) ¿Imanirtaq kallpachakunantsik Diospa bendicionninta chaskinapaq? (2) ¿Imaraq yanapamäshun kawënintsikchö imatapis alli akranapaq?

¹⁰ ¿Imanirtaq kallpachakunantsik Diospa bendicionninta chaskinapaq? Tukïmi kan kallpachakur sïguinapaq. Tantiyarinapaq, jutsasapa karninmi wakin cristiänukunaqa mana alli munëninkunata venciyänampaq kallpachakuyan. Wakinkunaqa Diospita yachatsikïchö kushikïta tariyänampaqmi kallpachakuyan, y wakinkunanam kallpachakuyan qeshyapäkurnin o japallankunalla sientikurnin alleq tsarakuyänampaq. Jina wakinkunapaqqa alläpa sasam piñatseqninkunata perdonë. Ëka watapana Jehoväta sirwirnimpis, llapantsikmi kallpachakunantsik Diosta sirwinata michämaqnintsikkunata vencinapaq. Yarpäshun, Jehoväqa bendicin alleq tsarakoqkunallatam.

¹¹ Awmi, Diospa sirweqnin kë y imatapis alleq akrëqa manam fäciltsu, masqa mana alli munënintsikta vencita munar kallpachakïkashqam (Jeremïas 17:9). Tsëpa pasëkarninqa, Jehoväta mañakushun santu espïritunta. Mañakunqantsik y santu espïritum yanapamäshun alli kaqta ruranapaq, y Diosqa bendicimäshunmi. Tsëmi mañakunqantsikmannö kawanantsik, cada junaq Bibliata leyinapaq kallpachakunantsik y tiemputa jorqanantsik japallantsik y familiantsikwan Bibliapita yachakunapaq (leyi Salmu 119:32 *).

12, 13. ¿Imataq ishkaq cristiänukunata yanaparqan mana alli munëninkunata alleq tsaräyänampaq?

¹² Mëtsikaq cristiänu mayintsikkunam mana alli munëninkunata venciyashqa Bibliapa, santu espïritupa y publicacionnintsikkunapa yanapakïninwan. Juk jövinmi leyirqan “¿Cómo puede usted resistirse a los malos deseos?” nishqan yachatsikïta 2003 wata 8 de diciembri ¡Despertad! revistachö. ¿Imanötaq sientikurqan tsëta leyirir? Kënömi nirqan: “Mana alli pensënïkunata vencinäpaqmi kallpachakïkä. Mëtsika cristiänu mayintsikkunapaq mana alli munëninkunata venciyänan alläpa sasa kanqanta leyirirmi, tsëkunapa noqalla mana pasëkanqäta musyarirqä”. Jina 2003 wata 8 de octubri ¡Despertad! revistachö “¿Aprueba Dios los estilos de vida alternativos?” neq yachatsikïta leyinqampis  yanaparqanmi. Tsëta leyirirmi rikarqan wakin cristiänukunapaqqa mana alli munëninkuna ‘etsacho casha’ cuenta kanqanta (2 Corintius 12:7). Jina cuentatam qokurqan rurëninkunachö limpiu kayänampaq sinchikïkäyanqanta, y tsënöpa shamoq tiemputa kushishqa shuyarëkäyanqanta. Kë jövinmi kënö nirqan: “Cuentatam qokü cada junaq Jehovällapaq këta puëdinqäta. Alläpam agradecikü kë sasa tiempukunachö cada junaq alleq tsarakunäpaq markanwan yanapamanqampita”.

¹³ Jina Estädus Unïdus markachö täraq juk pani pasanqanta rikärishun. Pëmi kënö qellqarqan: “Alläpam agradecikü mas wanayanqä tiempuchö yanapakïta qoyämanqëkipita. Mëtsika kutim sientirqö tsë yachatsikïkunaqa noqallapaq qellqashqa kanqantanö. Atska watapanam kallpachakïkä, juk mana alli munënïta vencinäpaq. Höraqa kallpachakur sïguita mana puëdinqätam sientirqö. Musyämi Jehovä alläpa ankupäkoq y perdonakoq kanqanta. Peru mana alli munënïta vencita mana puëdirmi Jehoväpa perdonninta chaskita mana merecinqäta pensä, porqui shonqüqa rurëta munëkanllaran. Mana alli munënïta chipyëpa vencita mana puëdinqämi mana allichö katsiman. 2013 wata 15 de marzu Täpakoq revistachö ‘¿Shonqïki listoku këkan Jehoväta reqinampaq?’ neq yachatsikïta leyirirmi, cuentata qokurqä Jehovä rasumpëpa yanapamëta munanqanta”.

14. (1) ¿Imatataq Pablu alleq musyarqan? (2) ¿Imanötaq mana alli munënintsikta vencita puëdishwan?

¹⁴ (Leyi Romänus 7:21-25). Pabluqa pasashqa karmi, alleq musyaq mana alli munëkunata venciqa fäcil mana kanqanta. Peru Jehoväman mañakurnin, yanapakïninman markäkurnin y Jesus wanunqanman markäkurninqa vencita puëdinampaq kaqtam següru karqan. ¿Y noqantsikqa mana alli munënintsikta vencita puëdintsikku? Awmi. Pablu ruranqannömi, Jesus wanunqanman markäkunantsik y kikintsikllaman markäkunantsikpa rantin, llapan shonquntsikwan Jehoväman markäkunantsik.

15. ¿Imanötaq Jehovä yanapamantsik pëllata sirwinapaq y pruëbakunapa pasarnin alleq tsarakunapaq?

¹⁵ Itsa höraqa Jehovä imapis pasakunanta permitinman, tsë asuntuman alläpa yarpachakunqantsikta o mana yarpachakunqantsikta rikätsinapaq. Tantiyarinapaq, ¿imataraq rurashwan noqantsik (o mëqan kastantsik) alläpa qeshyakurkushqa o mana kaqpita imatapis culpatsamashqa? Jehoväman chipyëpa markäkurninqa, kallpata qomänapaq, kushishqa sirwirnin sïguinapaq y pëwan amïgu kënintsik mana ushakänampaqmi mañakushun (Filipensis 4:13, NM). Pasaqchö y kanan witsan cristiänu mayintsikkuna tsarakuyanqanmi rikätsimantsik Diosta mañakushqaqa, tsarakur sïguinapaq valorta y kallpata qomänapaq kaqta.

16, 17. ¿Imata ruranapaqtaq decidïdu kanantsik?

¹⁶ Satanasqa alläpachi kushikunman llakikushqa, kallpannaq sientikushqa y makintsikta ishkikashqata rikarninqa. Tsëmi decidinantsik ‘alli caqcunata’ ruranapaq (1 Tesalonicensis 5:21). Satanasta, makinchö këkaq mana alli nunakunata y mëqan mana alli munënintsikkunata vencitaqa puëdintsikmi. Tsëtaqa lograshun llapan shonquntsikwan, Jehovä yanapamänapaq kaqman markäkurmi (2 Corintius 4:7-9; Gälatas 6:9).

¹⁷ Tsënö këkaptinqa kallpachakur sïguishun y ama qelanäkurishuntsu. Jehoväqa këtam änimantsik: “Mana imapis pishipuyäshunqëkiyaq[mi] qamkunaman bendicionta ramamushaq” (Malaquïas 3:10).