1, 2. (1) ¿Höraqa ima tapukïtaraq Jehoväpa sirweqnin jövinkuna rurakuyanman? (2) ¿Ima nintaq Diospa Palabran?

GRAN Bretäñachömi, juk panintsikta escuëlachö yanaqin kënö nirqan: “Qamqa yachaqtaq rikakunki, peru ¿imanirtaq Diosmanqa creinki?”. Y Alemaniapita juk wawqim kënö nirqan: “Profesornïkunaqa niyan Dios kamanqampaq willakïqa juk cuentulla kanqantam, y segürum këkäyan imëkapis kikinlla rurakashqa kanqanman estudiantikuna creiyanqäta”. Franciapita juk panintsiknam kënö nirqan: “Profesorkunaqa espantakuyanmi Bibliaman creeq estudiantikuna kayanqantaraq rikar”.

² Kanan witsan mëtsikaq nunakunam Dios kamamanqantsikta creiyantsu. Jehoväta sirweq jövin kar o tsëraq yachakïkarqa itsa kënö tapukunki: “¿Imanöraq rikätsiküman Diosnintsik kamamanqantsikta?”. Diospa Palabranmi yanapamantsik imata leyinqantsikman y wiyanqantsikman alleq pensanapaq y kikintsik cuentata qokunapaq. Kënömi nimantsik: “Pensëta yachanqëkim cuidashunki”. ¿Imanö? Mana alli yachatsikïkunata mana chaskinëkipaq y Jehoväman markäkïniki  sinchi kanampaq (leyi Proverbius 2:10-12 *).

3. ¿Imapitataq kë yachatsikïchö yachakushun?

³ Jehoväman sinchi markäkunapaqqa, puntataqa alleqran reqinantsik (1 Timoteu 2:4). Tsëmi Bibliata y wakin publicacionkunata leyirninqa, alläpa precisan leyïkanqëkiman pensarinëkipaq pärarinëki, y entiendita procuranëki (Mateu 13:23). Tsënö estudië imanö kanqanta kë yachatsikïchö rikärishun, tsënöpam Jehovä kamakoq kanqanta y Bibliata qellqatseq kanqanta atska pruëbakunata tarinki (Hebrëus 11:1).

4. (1) ¿Imanirtaq nintsik imëkapis kikinlla rurakashqa kanqanman creiqa Diosman creïnö kanqanta? (2) ¿Imatataq llapantsik ruranantsik?

⁴ Itsa pillapis kënö nirishunkiman: “Noqaqa imëkapis kikinlla rurakäkushqa kanqanman creï rasumpa kanqanta cientïficukuna niyaptinmi. ¿Imanirtaq qamqa Diosman creinki pipis mana rikashqa këkaptinqa?”. Mëtsikaq nunakunam tsënö pensayan. Rasunmi, manam pipis Diosta rikashqatsu ni kamanqankuna imanö rurakanqantapis (Juan 1:18, NM). Peru imëkapis kikinlla rurakashqa kanqanman creeqkunapis, mana rikäyanqankunamanmi creiyan. ¿Imanirtaq tsënö nintsik? Porqui cientïficukuna ni juk nunakunapis manam rikäyashqatsu juk animal, juk animalman tikranqanta. Tantiyarinapaq, manam pipis rikashqatsu juk kuru jatun animalman tikraqta (Job 38:1, 4). Tsëmi imanö kanqanta alleq rikänantsik, y alleq pensëkurmi imanö kanqanta kikintsik cuentata qokunantsik. Mëtsikaq nunakunam imëkata rikarnin Dios kanqanman creiyashqa. Biblia ninqannöpis alleq clärum rikäyashqa imëkatapis Dios kamashqa kanqanta, puëdeq kanqanta y yachanëpaq Dios kanqanta (Romänus 1:20).

5. ¿Imakunataq yanapamantsik Diosnintsik kamanqankunapita mas yachakunapaq?

⁵ Kë Patsachö imëkakunata rikarnin y imanö kanqanman alleq pensarninqa,  clärum rikantsik alläpa shumaq rurakashqa kayanqanta. Markäkïnintsik kaptinmi, mana rikarnimpis juk Kamakoq kanqanman creintsik. Y alläpa yachaq y yachanëpaq kanqantam cuentata qokuntsik (Hebrëus 11:3, 27). Pë kamanqankunapitaqa mas yachakïta puëdintsik, cientïficukuna estudiarnin tariyanqankunapita qellqayämunqanta leyirninmi. Y tsëtaqa wakin wakintaqa tarintsik Las maravillas de la creación nishqan vidëuchö, Obra de un Creador y El origen de la vida nishqan follëtukunachö y ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? nishqan libruchömi. Jina seguïdum yarqamun ¡Despertad! revistachö Diosman imanir creiyanqantana cientïficukuna y wakin nunakunapis willakayämunqankuna. “¿Casualidad o diseño?” nishqan yachatsikïninnam entienditsikamun animalkuna y kë Patsachö imëkakuna imanö kayanqanta, y tsëta rikëkur cientïficukuna tsëtanö imatapis rurëta procurayanqanta.

6. ¿Imanötaq publicacionnintsikkuna yanapashunkiman?

⁶ Estädus Unïduspita 19 watayoq panim parlanqantsik follëtukunapaq kënö nirqan: “Alläpam yanapamashqa. Kutin kutinmi yachakurqö”. Franciapita juk paninam kënö nirqan: “‘¿Casualidad o diseño?’ nishqan yachatsikïkunaqa alläpa espantakïpaqmi kayan. Kë Patsachö imëkakunata alleq rikëkur alläpa yachaq ingeniërukuna imatapis rurëta procurayanqantam rikätsikun, peru manam imëpis igualtaqa rurayanqatsu”. Sudafricapita 15 watayoq shipashpa teytankunanam kënö niyarqan: “¡Despertad! revistapitaqa ‘Entrevista’ nishqan yachatsikïnintaran wamräkunaqa puntata leyirin”. Jövin, kë publicacionkunaqa qamtapis yanapashïnikita puëdinmi. ¿Imanö? Juk Kamakoq kanqampitam pruëbakunata rikätsishunki y mana alli yachatsikïkunata raslla reqirinëkipaq y mana creinëkipaqmi yanapashunki. Jinamampis alläpa vientuchö sinchi tsarakoq juk plantapa watsinnö (matsunnö) markäkïniki kanampaqmi yanapashunki (Jeremïas 17:5-8).

7. ¿Imanirtaq Diosqa munan pensë yachënikita utilizänëkita?

⁷ Itsa kënö tapukunki: “¿Imanirtaq Biblia ninqanman creïman?”. Tsënö tapukïkunata rurakunqëkiqa allillam. Jehoväqa manam munantsu jukkuna creiyaptinlla qampis creinëkita. Biblia ninqanta alleq musyanëkipaq y Bibliata pë qellqatseq kanqanta pruëbakunata kikiki rikänëkipaqmi pensë yachënikita utilizänëkita munan. Porqui tsënöpam Biblia ninqanta mas musyanki y ninqanman markäkunki (leyi Romänus 12:1, 2 * y 1 Timoteu 2:4). Biblia ninqanta masllata musyanëkipaqqa, musyëta munanqëkikunapitam yachakunëki.

8, 9. (1) ¿Imakunapitataq wakinkunataqa estudië gustan? (2) Yachakïkäyanqanman alleq pensayanqan, ¿imanötaq wakinkunata yanapashqa?

⁸ Kayanmi unë pasakunqankunata y unë cösaskunata estudiarnin willakoqkuna, tsëmi wakinkunaqa Bibliata estudiarnin tsë nunakuna niyanqantawan igualatsiyan. Wakinkunatanam gustan profecïakunapita estudiëta. Pensarishun Genesis 3:15 textu ninqanman. Adanwan Ëva Jehoväpa y Gobiernumpa contran churakäriyaptinllam kë  precisaq profecïaqa qellqakarqan. Këmi Bibliachö punta kaq profecïaqa, y Dios mandakoq kanqanta y sufrimientukunata Gobiernun imanö ushakätsinampaq kaqtam entienditsimantsik. ¿Imatataq rurankiman Genesis 3:15 profecïata maslla entiendinëkipaq? Tsëpaqqa kë profecïa imanö cumplikanqanta entienditsikoq wakin versïculukunata juk listaman qellqë, y musyëta procurë imë qellqakanqanta y ordenpa churë. Tsënöpam cuentata qokurinki qellqaqkunaqa tsë tiempullachö mana kawashqa karpis, Genesischö këkaq profecïataqa ichikllapa ichikllapa mas entienditsikuyanqanta. Këmi yanapashunki Bibliata qellqatsinampaq santu espïritunta Jehovä utilizashqa kanqanta rikätsikunëkipaq (2 Pëdru 1:21).

⁹ Alemaniapita juk wawqim cuentata qokurirqan, chusku chunka qellqaq nunakuna tsë tiempullachö mana kawashqa këkäyaptimpis, Bibliapa cada librunkunaqa Diospa Gobiernumpita masllata willakunqanta. Australiapita juk paninam, Täpakoq revistapita yachakïkar cuentata qokurirqan Pascua imata rikätsikunqanta. Y tsë celebracionqa Genesis 3:15 profecïa cumplikänampaq kaqta y Mesïas chämunampaq kaqta rikätsikunqanta ^[1] (rikäri kë yachatsikïpa ushananchö këkaq willakïta). Pëmi kënö nirqan: “Tsë yachatsikïqa clärum rikätsimarqan Jehovä alläpa yachaq kanqanta. Alläpam espantakurqä israelïtakunata Pascuata celebrayänampaq mañanqanqa Jesuschö cumplikänampaq kaqman pensëkur ruranqanta. Leyikanqäta pärarirmi alleq yarpachakurqä Pascua imata yachatsikunqanman”. ¿Imanirtaq tsënö nirqan? Porqui alleq pensanqanmi yanaparqan leyikanqanta entiendinampaq. Y tsëmi yanaparqan markäkïnin sinchi kanampaq y Jehoväpa lädunchö sientikunampaq (Mateu 13:23).

10. ¿Ima masraq yanapashunki Biblia ninqanman mas markäkunëkipaq?

¹⁰ ¿Ima masraq yanapashunki Biblia ninqanman mas markäkunëkipaq? Qellqaqkuna mana mantsakoq nuna y rasumpa kaqllata niyanqanman pensanqëkim. Tsë witsankunachö qellqaqkunaqa imëpis willakuyaq nacionninkunapaq y reyninkunapaq imatapis alli kaqllatam. Peru Jehoväpa profëtankunaqa manam Israel markapaq y reyninkunapaq alli kaqllatatsu willakuyarqan, sinöqa mana alli pasanqankunatapis willakuyarqanmi (2 Crönicas 16:9, 10; 24:18-22). Jina kikinkuna y wakinkunapis mana allikunata rurayanqankunatam willakuyarqan (2 Samuel 12:1-14; Marcus 14:50). Gran Bretäñapita juk jövin wawqim kënö nirqan: “Tsënö rasumpa kaqtaqa manam wakinkunaqa willakuyanllatsu. Këqa yanapaman Bibliata Jehovä qellqatsishqa kanqanman mas markäkunäpaqmi”.

11. ¿Imataq yanapamënintsikta puëdin Biblia Diospa Palabran kanqanta mas creinapaq?

¹¹ Biblia ninqanta cäsukurqa shumaqmi kawakuntsik. Y tsëmi rikätsimantsik Bibliaqa Diospa Palabran kanqanta (leyi Salmu 19:7-11 *). Japonpita juk shipash panim kënö nirqan: “Biblia ninqankunata familiä wiyakunqanmi yanapakushqa kushishqa, juknölla y alläpa kuyanakurnin kawakuyänäpaq”. Jina Bibliaqa, mëtsikaqtam yanapashqa creenciankunachö pantashqa këkäyanqanta cuentata  qokuyänampaq (Salmu 115:3-8). Jina yanapashqam llapan puëdeq Diosman markäkuyänampaq. Peru Diosman mana creeq wakin nunakunaqa kë Patsachö imëka kaqkunatam juk diostanö rikäyan. Wakinkunanam niyan alli kawakïtaqa nunakuna qomënintsikta puëdiyanqanta. Peru kananyaq rurayanqankunam cläru rikätsikun problëmakunata altsëta mana puëdiyanqanta. Bibliallam alli kawakïtaqa änimënintsikta puëdin (Salmu 146:3, 4).

12, 13. ¿Imanötaq wakinkunata parlapankiman Dios kamanqankunapita o Bibliapita?

¹² Dios kamanqankunapita o Bibliapita piwampis parlarninqa, puntataqa imaman creinqantaraq musyëta procurë. Wakinkunaqa imëkapis kikillanlla rurakäkushqa kanqanman creikarpis Diosmanmi creiyan. Wakinkunanam imëkapis kikinlla rurakäkushqa kanqanta creiyan escuëlakunachö yachatsikuyaptinlla. Wakinkunanam religionkunachö mana allita rurayanqanta rikar Diosman creita jaqiyashqa. Tsëmi alläpa precisan imaman y imanir creinqanta puntata tapupärinëki. Shumaq wiyaptikiqa pëpis shumaqmi wiyarishunki (Tïtu 3:2).

¹³ ¿Imanötataq contestankiman Diosman creinqëkipita pipis burlakuptin? Respëtuwan tratë y kawë imanö qallanqanta parlakaramunampaq niri. Jina kënömi nirinkiman: “Imëkapis kikillanlla rurakäkushqa kanqan rasumpa kaptinqa tsë punta kawëqa mirëta puëdeqchi kanman karqan”. Imapis imanö kanqanta estudiaq profesormi nirqan tsë punta kawëqa imapis tsaparaqtaraq wananqanta, jina kallpata jorqëta puëdeq y utilicëta yachaq kanan precisanqanta, y imanö këninta y winanqanta controlanampaq willakïkunataraq wananqanta (ADN). Kë profesormi kënö nirqan: “Alläpa espantakïpaqmi hasta mana precisaqnö rikakoq kawëkunapis mana entiendipaq kanqanqa”.

14. Dios kamanqankunapita piwampis parlarninqa, ¿imanötaq fäcil-lla entiendiratsinkiman?

¹⁴ Dios kamanqankunapita piwampis parlarninqa, Apostol Pablu ruranqannö rurë. Pëmi fäcil-lla kënö entienditsikurqan: “Llapan wayicunatapis nunacunam rurayan, peru Diosmi camarqan nunatapis y llapan imecacunatapis” (Hebrëus 3:4). Juk wayiqa manam japallantsu rurakan, pï karpis alleqran patsätsinan y ruranan. Y tukï niraq kawëkunaqa manam wayinö fäcil ruranantsu kayan, tsëmi juk kamaqtaraq wanashqa. Dios kamanqankunapaq piwampis parlarninqa, publicacionkunatapis utilicëta puëdinkim. Juk panim, Diosta mana creeq jövinta parlaparqan y joqta kaq pärrafuchö parlanqantsik follëtukunata entregarqan. Semänakuna pasariptinnam kë jövin kënö nirqa: “Kananqa Diosman creïmi”. Bibliapitam yachakurqan y tiempuwannam bautizakurirqan.

15, 16. (1) ¿Puntataqa imataraq rurankiman Biblia Diospa Palabran kanqanta manaraq entienditsirnin? (2) ¿Imatataq imëpis yarparänëki?

¹⁵ Y Bibliata Dios qellqatsishqa kanqanta següru mana kaptinqa, ¿imanötaq entienditsinkiman? Puntata ninqantsiknömi, imaman creinqantaraq y imakunapita parlëta gustanqantaraq musyëta procuranëki (Proverbius 18:13). Cientïficukuna niyanqan  asuntukunapaq parlëta gustaptinqa, tsë asuntupaq Biblia parlarninqa mana pantanqantam rikäratsinkiman. Unë pasakunqankunapita parlëta gustaptinqa, librukunachömi rikäratsinkiman unë pasakunqankunapaq parlaqta, y tsëpitanam tsë librupitapis mas unëna Biblia parlashqa kanqanta rikäratsinkiman. Y wakinkunana itsa kawënintsikchö yanapakoq consëjukunata wiyëta munayanqa, tsëqa jirkapita Jesus yachatsikunqampitam parlapärinkiman.

¹⁶ Imëpis yarpänëkim piwampis parlarninqa discutita mana ashikanqëkita. Noqantsikwan kushishqa parlayänanta y Bibliapita yachakuyänantam munantsik. Tsëmi respëtuwan tapukïkunata ruranëki y shumaq wiyarinëki. Y creinqëkikunapita respëtuwan parlapäri. Tsënö ruranantsikqa alläpam precisan, y masran mayor kayaptinnäqa. Tsënöpam qamtapis respetayäshunki. Jinamampis espantakuyanqam jövinlla këkarpis creinqëkikunata precisaqpaq churanqëkipita. Y pipis discutita munaptin o burlakuptinqa, manam contestanëkitsu (Proverbius 26:4).

17, 18. (1) ¿Imaraq yanapashunki Biblia ninqanman mas markäkunëkipaq? (2) ¿Imapitaraq qateqnin kaqchö yachakushun?

¹⁷ Manam Bibliapita puntata yachakunqëkillawantsu quedakunëki, sinöqa mas yachakïtam procuranëki markäkïniki mas sinchi kanampaq. Imëka pamparaq tesöruta asheqnömi precisaq yachatsikïninkunata alleq yachakunëki (Proverbius 2:3-6). Juknöpaqa markäkïnikita sinchiyätsita puëdinki, Bibliata qallanampita ushananyaq leyirninmi. Juk watallachö leyita ushanëkipaq sinchikï. Tsëtam congregacionkunata watukaq juk wawqi jövin këkarnin rurarqan. Kënömi nin: “Biblia Diospa Palabran kanqanman mas creinäpaqqa yanapamarqan qallanampita ushananyaq leyinqämi. Tsëraqmi entiendirirqä wamra këkar yachakunqä willakïkunata”. Jina Bibliata mas entiendinëkipaqmi wakin yanapakïkunata utilicëta puëdinki. Itsa utilizankiman DVD nishqanchö këkaq Watchtower Library, LLAPAN PUBLICACIONKUNA Watchtower, Índice de las publicaciones Watch Tower o Jehoväpa Testïgunkuna yanapakïta ashinapaq nishqan yanapakïkunata.

¹⁸ Teytakuna, makikikunachömi këkan wamrëkikunata Jehoväpita yachatsiqa. Tsëmi qateqnin kaq yachatsikïchö rikäshun wamrëkikunapa markäkïninkuna sinchi kanampaq imanö yachatsiyänëkipaq kaqta.