1. Bibliapita yachatsikur qallashqaqa, ¿imatan llakitsimashwan?

¿DIOSPITA rasumpa kaqta yachakuykanqëkita musyar imanö kanqëkita yarpankiku? Tsë yachakuykanqëki fäcil entiendinanlla kanqantam rikarqëki, y llapampis yachakuyta munayänampaq kaqtam pensarqëki. Bibliata estudiar kushishqa kawakuyänampaq kaqta y shamoq tiempuchö mëtsika bendicionkunata chaskiyänampaq kaqtam musyarqëki (Sal. 119:105). Alläpa kushishqam familiëkita y amïguykikunata yachakuykanqëkipita willar qallëkurqëki. Peru wiyakuyta mana munayaptinqa ¡llakikurqëkim!

2, 3. ¿Imatatan Jesuspaq y yachatsikunqampaq mëtsikaq nunakuna niyaq?

² Diospita yachatsikushqa nunakuna mana wiyakuyaptinqa, manam mantsakantsiktsu. Jehovä yanapaptin milagrukunata ruranqanta rikëkarpis, nunakunaqa manam Jesusta wiyayarqantsu. Këllata yarpärishun: Läzaruta kawaritsimushqa kanqanta rikëkarpis, judïukunata pushaq religiösukunaqa manam Jesusta Dios akrashqa kanqanta creiyarqantsu. Tsëpa rantinqa, pëta y Läzaruta wanutsiyänampaqmi churapakäyarqan (Juan 11:47, 48, 53; 12:9-11).

³ Jesusqa musyarqanmi, cäsi llapan nunakuna Diospa Akrashqantanö mana chaskiyänampaq kaqta (Juan 5:39-44). Bautizakoq Juanpa atskaq qateqninkunatam kënö nirqan: “Kushishqam kanqa noqachö imatapis ishkitsikoqta mana tareq kaqqa” (Mat. 11:2, 3, 6). ¿Imanirtan Jesustaqa mëtsika nunakuna chaskiyarqantsu?

4. ¿Imatatan këchö yachakushun?

⁴ Këchö y qateqnin kaqchömi yachakushun, Jesusta mëtsika nunakuna imanir mana chaskishqa kayanqanta. Jina kanan witsankuna yachatsikunqantsikta imanir mana wiyamanqantsiktapis yachakushunmi. Y yachakushunmi, imanir mëtsikaq nunakuna yachatsikunqantsikta mana wiyakuyanqantapis. Peru tsëpitapis masqa, Jesusman mas markäkunapaq  o yärakunapaq y pëpita mana rakikäkurinapaq ima yanapamänapaq kaqtam yachakushun.

5. ¿Imanirtan wakinqa pensayaq Jesusqa Diospa Akrashqan mana kanqanta?

⁵ Mëpita kanqanta musyarmi Jesustaqa chaskiyarqantsu. Shumaq yachatsikuptin y milagrukunata ruraptimpis, juk carpintërupa tsurintanöllam rikäyarqan. Jina Nazaretpitam karqan y wakinkunaqa mana kaqtanöllam tsë markata rikäyaq. Jesuspa qateqnin Natanaelpis, qallananchöqa kënömi nirqan: “¿Ima allillapis Nazaretpita yarqunmantsuraq?” (Juan 1:46). Itsachi tsënöqa nirqan, Jesus täranqan markata mana kaqtanölla rikar. O itsachi Miquëas 5:2 ninqanman yarpëkarqan. Tsëchöqa Diospa Akrashqan Belenchö yurinampaq kaqtam nirqan, manam Nazaretchötsu.

6. Diospa Akrashqantanö Jesusta mana chaskeqkunaqa, ¿imatatan rurayanman karqan?

⁶ ¿Imatatan Bibliachö nin? Diospa willakoqnin Isaïasmi nirqan, Jesusta chikeqninkunaqa, Diospa Akrashqan ima kastapita shamunampaq kaqta cuentaman mana churayänampaq kaqta (Is. 53:8, TNM). Tsëpaqqa, Diosqa qellqatsishqanam karqan. Tsë qellqashqakunata leyishqa karqa, musyayanmanmi karqan Belenchö Jesus yurishqanta y Davidpa kastampita kanqanta (Lüc. 2:4-7). Tsëmi Miquëas 5:2 ninqannölla tsë markachö Jesusqa yurirqan. Tsëqa, ¿imanirtan Jesusta wiyayarqantsu y chaskiyarqantsu? Pëkunaqa manam Diospa Palabranchö llapan qellqarëkanqanta musyayarqantsu, tsëmi juknöpa pensayarqan.

7. ¿Imanirtan kanan witsankunaqa Jehoväpa testïgunkunata mëtsikaq chaskimantsiktsu?

⁷ ¿Kanan witsampis tsënöku pasakun? Awmi. Jehoväta sirweqkunapaqa, cäsi llapantsikmi reqishqa familiakunapitatsu kantsik. Wakinkunaqa mana alläpa estudiashqa nunakuna y lluta nunakunalla kanqantsiktam niyan (Hëch. 4:13). Wakinkunanam, Bibliapita yachatsikoq reqishqa escuëlakunaman mana ëwashqa kaptintsik, Bibliapita mana yachatsikunapaq nimantsik. Wakinkunanam, Estädus Unïdus nacionpita juk religion kanqantsikta niyan. Peru rasumpa kaqchöqa, Jehoväpa testïgunkunapita qanchispitaran jukllëlla tsë nacionchö täran. Wakinkunatanam Jesusman mana creinqantsikta niyashqa. Y kananyaqmi nunakunaqa “comunista” kanqantsikta, “Estädus Unïdus nacionpa musyapakoqninkuna” kanqantsikta y “extremista” kanqantsikta niyan. Tsëta wiyarmi, mëtsikaq nunakuna Jehoväpa testïgunkunata chaskimantsiktsu.

8. Hëchus 17:11 ninqannö, ¿imatatan ruranëki Diosta sirweqkuna pikuna kayanqanta musyanëkipaq?

⁸ ¿Imatan yanapashunki mana qelanäkurinëkipaq? Imapis imanö kanqantam alli musyanantsik, tsëtam Lücas rurarqan. Jutinta apaq libruta qellqanampaqqa, qallanampita imanö pasakunqanta rikashqa kaqkunatam tapukurqan. Pë qellqanqan libruta leyeqkuna, Jesuspaq willakunqanta rasumpa kanqanta musyayänantam munarqan (Lüc. 1:1-4). Unë Berëa markachö täraq judïukunapis tsëtam rurayaq. Jesuspaq yachatsikuyanqanta wiyarirqa, Hebreu Idiömachö Qellqarëkaq Diospa Palabrantam alli estudiayarqan, yachëkätsiyanqan rasumpa o mana rasumpa kanqanta musyayänampaq (leyi Hëchus 17:11). Tsënöllam qampis, yachatsiyäshunqëki rasumpa o mana rasumpa kanqanta alli musyanëki. Jehoväpa testïgunkuna yachatsikuyanqanta Biblia ninqantawan igualatsi, y pëkuna kanan witsan imanö kayanqantapis allim musyanëki. Tsëkunata alli musyarqa, manam Testïgukunapaq mana alli parlayanqanta creinkitsu.

9. ¿Imatan pasakurqan ciëlupita señalkunata Jesus rurëta mana munaptin?

⁹ Jesus kë Patsachö kanqan witsan alli yachatsikuykaptimpis, wakin nunakunaqa masta ruranantaran munayarqan. Tsëmi Diospa Akrashqan kanqanta creiyänampaq, “ciëlupita ima señal-llatapis pëkunata rikätsinampaq mañayarqan” (Mat. 16:1). Itsa tsëtaqa mañakuyarqan, Daniel 7:13 y 14 ninqanta mana allipa entiendir. Peru Jehovä tsëta qellqatsinqanqa, manaraqmi cumplikänantsu karqan. Diospa Akrashqan kanqantaqa cläru rikäyanman karqan, Jesus yachatsikunqankunata wiyakurmi. Peru mañayanqan señalta mana ruraptinmi, wiyayarqantsu y Diospa Akrashqantanö chaskiyarqantsu (Mat. 16:4).

10. ¿Imanötan Jesusqa cumplirqan Diospa willakoqnin Isaïas willakunqanta?

¹⁰ ¿Imatatan Bibliachö nin? Diospa Akrashqampaq parlarmi Isaïas kënö nirqan: “Pëqa manam liryanqatsu ni qayapanqatsu. Cällikunachöpis manam qaparikachar purinqatsu” (Is. 42:1, 2). Jesusqa manam yachatsikunqampita y ruranqampita alabayänanta munarqantsu. Manam shumaq templukunatatsu rurarqan, manam wakin religiösukunanötsu vistikurqan y manam wakin religiösukunatanö qayayänanta munarqantsu. Juzgayanqan hörapis manam rey Herödis rikänampaq milagrukuna rurëta munarqantsu, wanutsiyänampaq kaqta musyëkarpis (Lüc. 23:8-11). Jesus Patsachö yachatsikur kanqan witsanqa milagrukunata rurarqanmi. Peru tsënö kaptimpis, Diospita yachatsikunapaqmi masqa yarpachakurqan. Tsëmi qateqninkunata kënö nirqan: “Tsëta ruraqmi shamurqö” (Mar. 1:38).

11. ¿Imanirtan mëtsika nunakunaqa jukläyapa rikämantsik?

¹¹ ¿Kanan witsampis tsënöku pasakun? Awmi. Mëtsikaq nunakunam alläpa chaniyoq jatun iglesiakunata rikar, pushakoq religiösukunata imanö qayayanqanta y cäsi llapannö mana musyayaptimpis, lluta costumbrikunapita shamoq fiestakunata  rurayanqanta rikar, alläpa mantsakäkuyan. Peru misankunaman o cultunkunaman ëwaqkunaqa, Diospita y pë ruramunampaq kaqpita wallkallatam yachakuyan. Peru reunionnintsikkunaman ëwaqkunaqa, pëkunapita Jehovä imata shuyaranqanta y voluntäninta imanö rurayänampaq kaqtam yachakuyan. Diospita yachatsikunantsik wayikuna jatun mana karpis limpium kayan. Congregacionkunata dirigeqkunaqa, manam jukläyatsu vistikuyan ni juknöpa qayayänantatsu shuyaräyan. Y yachatsikunqantsik y creinqantsikkunaqa Bibliachömi këkan. Tsënö kaptimpis, Diosta imanö adoranqantsikta rikar y pëkuna wiyëta munayanqannö mana yachatsikushqam, mana allipa rikämantsik.

12. Hebrëus 11:1 y 6 ninqannö, ¿imatatan ruranëki Diosman markäkunëkipaq?

¹² ¿Imatan yanapashunki mana qelanäkurinëkipaq? Apostol Pablum Römachö Diospa sirweqninkunata kënö nirqan: ‘Markäkïqa wiyakïpitaran shamun. Y willakïtaqa wiyakuyan, pipis Cristupita parlaptinmi’ (Rom. 10:17). Diosmanqa pipis mas markäkun, manam shumaq kaptimpis Bibliapa contran këkaq fiestakunaman ëwartsu, sinöqa Bibliata estudiarninmi. Mana markäkïyoq karqa, manam ni imanöpapis Diospa shonqumpaqnö kashuntsu. Tsëmi Diosman mas markäkunapaqqa, Pëta alli reqinantsik (leyi Hebrëus 11:1, 6). Tsëmi Diospita pipis alli yachakuykanqanta musyanampaqqa, ciëlupita ima señaltapis rikänanraqtsu. Diosman mas markäkunampaq y jukkuna yachatsikuyanqanman mana creinampaqqa, Bibliallatam alli estudianan.

13. ¿Imanirtan Jesuspa contran mëtsikaq churakäyarqan?

¹³ Jesus kë Patsachö kanqan witsanqa, qateqninkuna mana ayunayaptinmi, Bautizakoq Juanpa qateqninkuna mantsakäkuyarqan. Kawëkaptinraqqa, imanir mana ayunayänampaq kaqtam Jesusqa pëkunata entienditsirqan (Mat. 9:14-17). Tsënö kaptimpis, fariseukuna y Jesuspa wakin chikeqninkunaqa, costumbrinkunata mana  qatiptinmi condenayarqan. Qeshyëkaqkunata säbaduchö kachakätsiptinmi, alläpa cölerakuyarqan (Mar. 3:1-6; Juan 9:16). Tsë santu tukoq nunakunaqa, säbadupaq ley ninqanta cumpliyanqampitam alabakuyaq. Peru tsënö kaptimpis, tsë junaqqa templuchömi negociuta rurayaq. Tsëmi Jesus mana allita rurëkäyanqanta niptin, ni ichikllapis gustayarqantsu (Mat. 21:12, 13, 15). Y unë israelïtakunapaq parlarnin pëkunallapaq imatapis ashiyanqanta y Diosman mana markäkuyanqanta, Nazaret markachö këkaq Diosta adorayänan wayichö Jesus cläru rikätsiptinmi, masraq cölerakuyarqan (Lüc. 4:16, 25-30). Munayanqanta Jesus mana ruraptinmi qatiyarqannatsu (Mat. 11:16-19).

14. ¿Imanirtan Jesusqa Bibliapa contran costumbrikuna mana alli kanqanta nirqan?

¹⁴ ¿Imatatan Bibliachö nin? Willakoqnin Isaïaswanmi Jehovä kënö nirqan: “Kë nunakunaqa janan shonqullam alabayäman. Shiminkunallawanmi respetamaq tukuyan. Shonqunkunachöqa manam yarpäyämanpistsu. ‘Diostam mantsakïkä’ nirpis kikinpa yarpëninllapita yachatsiyashqantam rurëkäyan” (Is. 29:13). Bibliachö qellqarëkanqampa contran këkaq costumbrikuna mana alli kayanqantam Jesusqa nirqan. Diospa Palabrampitapis nunakunapa costumbrinkunata y kikinkuna patsätsiyanqan leykunata mas välitseq nunakunaqa, Jehoväpa y mandamunqan Akrashqampa contranmi këkäyarqan.

15. ¿Imanirtan Jehoväpa testïgunkunata nunakuna chikipäyan?

¹⁵ ¿Kanan witsampis tsënöku pasakun? Awmi. Cumpleäñukunata, Navidäta y Bibliapa contran këkaq fiestakunata Jehoväpa testïgunkuna mana rurashqam, nunakunaqa cölerakuyan. Y wakinnam chikimantsik himnu nacionalta mana cantashqa, bandërata mana saludashqa o täranqantsik nacionkunachö tsënö fiestakunata mana rurashqa y wanushqakunata pampakuychö Bibliapa contran këkaq costumbrikunata mana rurashqa. Itsa wakin nunakunaqa pensayan, rurëkäyanqankuna Diospa rikënimpaq alli kanqanta. Peru costumbrinkuna Bibliapa contran këkanqanta musyëkar ruraqkunataqa, Diosnintsikqa mana allipam rikan (Mar. 7:7-9).

16. Salmus 119:97, 113 y 163 a 165 ninqannöpis, ¿imatatan ruranantsik y imatatan ruranantsiktsu?

¹⁶ ¿Imatan yanapashunki mana qelanäkurinëkipaq? Jehoväpa leyninkunata y consëjunkunata kuyanqëkim (leyi Salmus 119:97, 113, 163-165). Jehoväta kuyarqa, manam nunakunapa costumbrinkunata qatinkitsu. Jehoväta kuyanqëki imëkapitapis mas puntachö katsun.

17. ¿Diospa Akrashqan ima ruranantatan mëtsikaq nunakuna shuyaräyarqan?

¹⁷ Jesus kawanqan witsan gobiernu mana alli kaptinmi, juk gobiernuta munayarqan. Röma gobiernupita Diospa Akrashqan librayänantam shuyaräyarqan. Tsëmi Jesusta reyninkuna kanampaq niyarqan, peru pëqa manam munarqantsu (Juan 6:14, 15). Wakinnam sacerdötikunanöpis, Röma gobiernuta cöleratsinanta mantsar y tsërëkur pushakoq religiösukunata cargunkunapita jorqariyänanta pensar, polïticaman Jesus yëkunanta mantsayarqan. Tsëmi mëtsika judïukuna polïtica asunturëkur Jesuspita rakikäkuriyarqan.

18. Diospa Akrashqampaq willakuykunapitaqa, ¿imatatan judïukuna cuentaman churayaqtsu?

¹⁸ ¿Imatatan Bibliachö nin? Diosqa musyatsikushqanam karqan, pëpa Akrashqan juk guërrachö pelyar gananampaq kaqta. Peru musyatsikushqam karqan, puntataqa  jutsantsikrëkur wanunampaq kaqtapis (Is. 53:9, 12). Tsëqa, ¿imanirtan nunakunaqa jukta rurananta shuyaräyarqan? Problëmankuna tsë witsan altsakänampaq Diospa willakoqninkuna qellqayanqanta nirnin, y wakin willakuykunata cuentaman mana churarninmi (Juan 6:26, 27).

19. ¿Imanirtan nunakunaqa mana allipa rikämantsik?

¹⁹ ¿Kanan witsampis tsënöku pasakun? Awmi. Mëtsikaqmi, polïticaman mana mëtikushqam cölerakuyan. Eleccion kaptin votanantsiktam munayan. Peru noqantsikqa musyantsikmi, juk nunapaq votarqa, Gobernamaqnintsiktanö mana chaskinqantsikta Jehovä pensanampaq kaqta (1 Sam. 8:4-7). Y itsa tsë nunakunaqa, hospitalkunata y escuëlakunata ruranapaq o wakin nunakunata yanapanapaq kaqta nimashwan. Kanan witsan problëmakunata mana altsarnin Diospita yachatsikurnin kashqam, nunakunaqa mana allipa rikämantsik.

20. ¿Imatatan mas puntaman churanantsik Mateu 7:21 a 23 textuchö Jesus ninqannöpis?

²⁰ ¿Imatan yanapashunki mana qelanäkurinëkipaq? (Leyi Mateu 7:21-23). Yarpäshun, Diospita yachatsikunapaq Jesus mandamanqantsiktam mas puntaman churanantsik (Mat. 28:19, 20). Kanan witsan gobiernukuna mana alli kayanqanman y nunakuna niyanqanmanqa, ama yarparäkushuntsu. Jehoväpa testïgunkunaqa, nunakunata kuyantsikmi y problëmankunamanmi yarpachakuntsik. Tsënö kaptimpis, Diospa Gobiernumpita yachatsinqantsik y Jehoväwan alli kayänampaq yanapanqantsik mas alli kanqantam yarpantsik.

21. ¿Imata ruranapaqtan churapakänantsik?

²¹ Këchöqa, unë witsankunachö Jesusta imanir mana chaskiyanqanta y kanan witsan Jesuspa qateqninkunata imanir chikimanqantsikpitam chuskuta yachakurquntsik. Peru manam tsërëkurllatsu nunakunaqa mana allipa rikämantsik. Qateqnin kaqchömi, chusku maspita yachakushun. Diosman mas markäkunapaq o yärakunapaq y pëpita imapis mana rakikätsimänantsikpaq churapakäshun.