1, 2. (1) Apostol Pabluqa, ¿mëchötan, imëtan y imanirtan Ëfesuchö cristiänukunapaq cartata qellqarqan? (2) ¿Ima tapukuykunatataq contestashun?

 APOSTOL Pabluqa, Römachö juk wayichö prësu kanqan witsanmi, cristiänu mayinkunata animëta munar cartakunata apatsirqan. Y juk cartataqa 60 o 61 watachömi Ëfesuchö cristiänukunaman apatsirqan (Efes. 1:1; 4:1).

² Ëfesuchö Pablu yachatsikunqampitaqa diez watanönam pasarishqa karqan (Hëch. 19:1, 8-10; 20:20, 21). Ëfesuchö cristiänu mayinkunata kuyarmi Diosta alli sirwiyänampaq yanapëta munarqan. Peru ¿imanirtan ciëlupaq akrashqa cristiänukunataqa ampipaq o tsakëpaq y aktsipaq parlaparqan? ¿Imatataq tsë consëjukunapita yachakuntsik? Këchömi tsë ishkan tapukuykunata contestashun.

AMPI O TSAKAQ KËKARNIN ATSIKYÄRIN

3. ¿Ima ejempluwantan Efesius librupa 5 kaq capïtulunchö Pablu entienditsikurqan?

³ Apostol Pablum Ëfesuchö cristiänukunata kënö nirqan: “Juk tiempuqa ampichömi o tsakëchömi kayarqëki, peru kananqa [...] aktsichö[mi] këkäyanki” (Efes. 5:8). Pabluqa aktsipaq y ampipaq parlaparqan vïdankunachö alläpa cambiashqa kayanqanta entienditsinampaqmi. Yachakurishun, “juk tiempuqa ampichömi o tsakëchömi kayarqëki” ninqanta.

4. ¿Imanirtan Ëfesuchö nunakunaqa ampeqchönö o tsakëchönö kayarqan?

⁴ Mana alli religionchö karmi ampichönö o tsakëchönö  kayarqan. Ëfesuchö cristiänukunaqa manaraq cristiänu tikrarqa, mana alli religionkuna creiyanqantam creiyaq y brujerïakunamampis creiyaqmi. Tsë markachömi Artemis santupa templun karqan, y tsë santuqa mëtsëchömi reqishqa karqan. Tsë markachö nunakunaqa tukuyläya santukunatam adorayaq. Y negociantikunapis Artemis santupa ichisaq templunkunata rurëkurmi allipa rantikuyaq (Hëch. 19:23-27). Tsënöllam Ëfesuchö nunakunaqa magia ruraq kayanqampitapis reqishqa kayarqan (Hëch. 19:19).

5. ¿Imakunata rurartan Ëfesuchö nunakunaqa ampichönö o tsakëchönö kawayaq?

⁵ Oqllanakur kakurmi ampichönö o tsakëchönö kayarqan. Ëfesuchö nunakunaqa mana penqakuypam oqllanakur kakuyaq. Actuacionkunachö y fiestankunachöpis oqllanakuy asuntutam masqa rikätsikuyaq (Efes. 5:3). Tsë nunakunapaqmi Bibliaqa nin, “ima alli o [ima] mana alli kanqanta” mana musyayanqanta, tsënö nirqa, ni ichikllapis mana penqakuyanqantam nikan (Efes. 4:17-19). Manam yarpäyaqtsu Jehovä cuentata mañanampaq kaqta, tsëmi concienciankunachöpis allilla sientikuyaq. Tsënö kayaptinmi Pabluqa nirqan ‘ampichönö o tsakëchönö’ kawayanqanta.

6. ¿Imanirtan apostol Pabluqa Ëfesuchö nunakunata nirqan aktsichönö këkäyanqanta?

⁶ Peru Ëfesuchö nunakunaqa, wakinqa manam tsënönatsu kawayarqan. Tsëmi Pabluqa nirqan “Señorwan juknölla” karnin aktsichö këkäyanqanta (Efes. 5:8). Pëkunapaqqa Diospa Palabranmi aktsi cuenta kaq, tsëmi Dios mandakunqannöna kawayarqan (Sal. 119:105). Mananam mana alli religionkuna creiyanqanta creiyaqnatsu ni manam oqllanakur kakuyaqnatsu. Diosnintsikta cäsukurmi munanqannö adorayaq (Efes. 5:1).

7. ¿Imachötan vïdantsik igualan Ëfesuchö cristiänukunapawan?

⁷ Tsënöllam noqantsikpis Jehoväpita  manaraq yachakurqa, wakintsikqa mana alli religionkuna rurayanqan fiestakunata rurar o jukwan jukwan oqllanakur kawakurqantsik. Peru Jehoväpita yachakurirqa, ima alli o ima mana alli kanqantam musyarqantsik, tsëmi Jehovä mandakunqannöna kawar qallëkurqantsik. Tsënö kawakunqantsikqa alläpam yanapamarquntsik (Is. 48:17). Tsënö kaptimpis, aktsichönö kawëqa o Jehovä munanqannö kawëqa manam fäciltsu. Peru ¿imaraq yanapamäshun tsëta logranapaq?

AMPICHÖNÖ O TSAKËCHÖNÖ KAWËPITA CUIDAKUSHUN

8. Efesius 5:3 a 5 ninqannö, ¿imapitataq Ëfesuchö cristiänukuna cuidakuyänan karqan?

⁸ (Leyi Efesius 5:3-5). Ampichönö o tsakëchönö kawëta mana munarqa, Ëfesuchö cristiänukunaqa Dios chikinqan rurëkunapita y hasta oqllanakuypita y mana alli palabrakunata parlëpitam cuidakuyänan karqan. Pabluqa clärum nirqan “Teyta Diospa y Cristupa Gobiernunchö” këta munarqa, Dios chikinqan rurëkunapita cuidakuyänampaq.

9. ¿Imanirtan oqllanakuy asuntupitaqa alli cuidakunantsik?

⁹ Noqantsikpis, “ampichö o tsakëchö këkaqkuna rurayanqan” mana väleq rurëkunapitam cuidakunantsik (Efes. 5:11). Pï nunapis mana allikunata o oqllanakuykaqkunata seguïdu rikar, wiyar o tsëllapaq seguïdu parlarqa, tsë jutsamanmi fäcil-lla ishkirinqa (Gen. 3:6; Sant. 1:14, 15). Këllaman pensarishun: juk nacionchömi juk grüpu Testïgukuna Internetchö grüputa rurayarqan mensäjita mandanakuyänampaq. Qallananchöqa, allillatam parlayarqan. Peru tsëpitaqa, oqllanakuy asuntullapaqnam parlakuyaq. Y tiempuwanmi willakuyarqan oqllanakuy asuntullapaq parlashqa karnin tsë jutsaman atskaq ishkishqa kayanqanta.

10. ¿Imata pensanatataq Satanas munan? (Efesius 5:6).

¹⁰ Satanasqa nunakunata pantatsishqa ima alli kanqanta o ima mana alli kanqanta mana entiendiyänampaqmi (Is. 5:20; 2 Cor. 4:4). Tsëmi nunakunaqa mana alli rurëkunapaq y mana casädu këkar oqllanakuypaqpis allilla kanqanta nimantsik (2 Pëd. 2:19). Tsëmi pelïculakunachö, televisionpa o Internetpapis Jehovä mandakunqampa contran progrämakunata rikätsikayämun. Diabluqa pensanantsikta munan nunakuna rurayanqankuna o oqllanakur kakuyanqanqa, allilla kanqanta o kushishqa kawakunapaq yanapamanqantsiktam (leyi Efesius 5:6).

11. Angela willakunqannö, ¿imanirtan Efesius 5:7 ninqanta cäsukushwan? (Rikäri fötukunata).

¹¹ Satanasqa munan Jehoväta mana cäsukoq nunakunawan amïgu kanantsiktam. Tsëmi Pabluqa Ëfesuchö cristiänukunata consejarqan tsënö nunakunapita cuidakuyänampaq. Kënömi nirqan: “Ama pëkuna rurayanqanta rurayëtsu” (Efes. 5:7). Noqantsikqa Ëfesu cristiänukunapitapis masmi cuidakunantsik. Kananqa Internetpapis nunakunawanqa juntakëta puëdintsikmi. Asia nacionpita Angela a jutiyoq panintsikmi willakun Diosta mana sirweqkunawan Internetpa juntakëqa mana alli kanqanta. Kënömi nin: “Ichikllapa ichikllapam jukläyana pensar qallëkurqä. Hasta pensarqämi Jehovä mandakunqankunata mana respetaq  nunakunawan amïgu këqa alli kanqanta, y Jehovä chikinqan rurëkunata rurëpis allilla kanqanta”. Tsënö pensëta dejanampaqmi Angelata anciänukuna yanapayarqan. Kënömi nin: “Kananqa manam Internetpa amïgukuna niyämunqankunata leyïnatsu, sinöqa Diospa kaqllatanam”.

12. ¿Imatataq ruranantsik Jehovä mandakunqankunata rasumpa cäsukuyta munarqa?

¹² Mana casädu këkar oqllanakuy allilla kanqanta nunakuna nimashqapis, manam creinantsiktsu (Efes. 4:19, 20). Kënömi tapukunantsik: “¿Imatataq rurëkä Jehovä mandakunqankunata mana respetaq estudiaq mayïkunawan o trabajaq mayïkunawan mana juntakänäpaq? Noqapita burlakuyänan kaptimpis, ¿Dios mandakunqankunata defendinäpaq valientiku kä?”. Tsënöllam 2 Timoteu 2:20 a 22 ninqannöpis, congregacionchö amïguntsikkuna ashirpis alliraq rikänantsik. Manam llapantsu Jehoväta llapan shonquntsikwan sirwinapaq yanapamäshun.

“AKTSICHÖ KËKAQKUNANÖ KAWAR SÏGUIYË”

13. ¿Ima ninantan “aktsichö këkaqkunanö kawar sïguiyë” ninanqa? (Efesius 5:7-9).

¹³ Ampichönö o tsakëchönö mana kawayänampaq Ëfesuchö cristiänukunata consejarirmi, Pabluqa kënö nirqan: “Aktsichö këkaqkunanö kawar sïguiyë” (leyi Efesius 5:7-9). ¿Ima nïtataq munëkarqan? Diosnintsik munanqannö imë hörapis portakunapaqmi nikarqan. Tsëta logranapaqqa, Diospa kaqkunatam ruranantsik; Bibliata y publicacionkunatam seguïdu leyinantsik y estudianantsik. Y yachakurninqa, Jesus imanö kanqanta y imakunata yachatsikunqantam alli entiendinantsik, Jesusllam “nunakunata yanapaq” aktsiqa (Juan 8:12; Prov. 6:23).

14. ¿Imanötan santu espïritu yanapamantsik?

¹⁴ Kë mana alli munduchö Dios munanqannö kawëqa manam fäciltsu. Tsëmi aktsichönö kawëta munarqa, Diosnintsikpa santu espïritun yanapamänata wanantsik (1 Tes. 4:3-5, 7, 8). Santu espïritum  yanapamäshun, Diosnintsik ninqankunapa contran nunakuna yachatsikuyanqanta mana creinapaq. Tsënöllam yanapamäshun “alli kanapaq, alli kaqta ruranapaq y rasumpa kaqmannö” kawanapaq (Efes. 5:9).

15. ¿Imatataq rurashwan santu espïritunwan Jehovä yanapamänapaq? (Efesius 5:19, 20).

¹⁵ Jesusqa nirqan santu espïrituta mañakuyaptinqa poderninwan Teyta Jehovä yanapanampaq kaqtam (Lüc. 11:13). Tsë santu espïritutaqa chaskishun Jehoväta mañakurmi y wawqi panintsikkunawan juntu reunionkunachö alabarninmi (leyi Efesius 5:19, 20). Tsë santu espïritu yanapamashqallam Diosnintsik munanqannö kawakuytaqa puëdishun.

16. ¿Imaraq yanapamäshun imatapis allita decidinapaq? (Efesius 5:10, 17).

¹⁶ Imatapis decidinantsik kaptinqa, puntataqa Jehovä imata munanqantam pensanantsik y tsëmannömi decidinantsik (leyi Efesius 5:10, 17). Rurëta munanqantsikpaq Biblia ima ninqanta ashirninqa, tsë asuntupaq Jehovä imata pensanqantam musyëta munëkantsik. Y tsëmannö imatapis decidishqaqa, allim yarqunqa.

17. ¿Imanötan tiempuntsikta alli provechashwan? (Efesius 5:15, 16; rikäri dibüjuta).

¹⁷ Apostol Pabluqa Ëfesuchö cristiänukunata consejarqan tiempunkunatapis alli provechayänampaqmi (leyi Efesius 5:15, 16). Diabluqa alläpachi kushikunman Diospa kaqta puntaman churanantsikpa rantin, imëka rurëllachö ocupädu kakushqaqa (1 Juan 5:19). ¿Diospa kaqkunata dejëkurku qellëta ashirlla, estudiarlla o trabajarlla kakuntsik? Tsëkunata rurëkarqa, cuentatam qokunantsik Diosta mana sirweq nunakunanöna pensëkanqantsikta. Rasunmi, tsëkunata rurëqa allillam, peru Diospa kaqta dejëkur tsëkunata mas puntaman churashqaqa manam allinatsu kanman.  Tsëmi aktsichönö kawakunapaqqa, tiempuntsikta alli provechanantsik mas precisaq kaqkunata puntaman churar.

18. ¿Imatataq Donald rurarqan tiempunta alli provechanampaq?

¹⁸ Diosnintsikta maslla sirwinapaqmi tiempuntsikta patsätsinantsik. Tsëtam rurarqan Sudafrica nacionpita Donald jutiyoq wawqi. Pëqa imakunata rurëkanqanman alli pensarirmi Jehoväta mañakurqan maslla yachatsikuyta munanqanta. Y trabäjutapis mas wallka tiempullana trabajanampaqmi ashirqan. Donaldmi kënö nin: “Tsënö trabäjuta tarinäpaqqa, Jehovämi yanapamarqan. Kananqa warmïwan ishkämi llapan tiempükunawan Jehoväta sirwiyä”.

19. ¿Imatataq ruranantsik aktsichönö imëpis kawakunapaq?

¹⁹ Ëfesuchö cristiänukunapaq Pablu apatsinqan cartaqa allim yanaparqan Jehoväta mana dejëpa sirwiyänampaq, tsënöllam noqantsiktapis yanapamantsik. Këchömi yachakurquntsik imata ruranapaq y amïguntsikkunatapis alli akranapaq, aktsichönö kawakunapaq Bibliata estudianantsik precisanqanta y Dios munanqannö nuna kanapaq santu espïritu yanapamanqantsikta. Tsë consëjukunata cäsukurqa, decidinqantsikkunawanmi Jehoväta kushitsishun. Tsënöpam, ampichönö o tsakëchönö kawanapa rantin, aktsichönö kawakushun.