1, 2. (1) ¿Imanirtaq jövinkunaqa Satanasta y supëkunata vencikäyan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta). (2) ¿Imapitataq kë yachatsikïchö yachakushun?

APOSTOL Pablum nirqan Jehoväta sirweqkunaqa imëka pelyëkaq soldädunö kanqantsikta. Manam nuna mayintsikkunawantsu pelyëkantsik, sinöqa Satanaswan y supëninkunawanmi. Pëkunaqa alläpam pelyëta yachayan, tsëmi ganananqa fäciltsu kanman, y mas sasaqa jövinkunapaqmi. Tsëqa, ¿manatsuraq jövinkunaqa kë mana alli espïritukunata vencita puëdiyanman? Puëdiyanmi. Y wakin jövinkunaqa vencikäyanmi. ¿Imataq yanapan venciyänampaq? Señor Jehovä kallpanwan yanapanqanmi. Y alli soldädu karmi Dios qonqan llapan armakunata churakuyashqa (leyi Efesius 6:10-12).

² Dios qomanqantsik armakunapaq parlarninqa, itsa Pabluqa igualëkätsirqan Röma soldädukuna utilizäyanqanwan (Hëch. 28:16). Tsëmi kananqa yachakurishun tsë igualatsikïpita, y Dios qomanqantsik armata llapanta churakunantsik alläpa precisanqampita jövinkuna niyanqanta.

3, 4. ¿Imachötaq igualan Röma soldädukuna churakuyanqan wachakawan Diospita rasumpa kaqta yachakunqantsik?

³ (Leyi Efesius 6:14). Wachakapaq Pablu parlarqa, Röma soldädukuna tseqllankunachö apayanqan wachakapaqmi parlëkarqan. Tsë wachakaqa, soldädupa tseqllanta tsapänampaqmi llapsha fiërrukunayoq kaq. Jina yanapaqmi churakunqan fiërrupita chalëcuta alleq tsaränampaq. Y wakimpaqa espädata o cuchilluta tseqllanchö apanampaqmi qanchunkuna kaq. Tsë wachakata juk soldädu alleq churakushqa karqa manam mantsapakoqtsu guërraman ëwëta.

⁴ Tsë wachakanömi, Diospita rasumpa kaqta yachakunqantsikpis yanapamantsik mana alli yachatsikïkunata mana creikurkunapaq (Juan 8:31, 32; 1 Juan 4:1). Tsë yachakunqantsikkunata mas kuyarninqa, imëka fiërru chalëcuta churakushqa cuentam Dios mandamanqantsiknö kawëta puëdishun (Sal. 111:7, 8; 1 Juan 5:3). Jinamampis tsë yachatsikïkunata alleq entiendirninqa, manam defendita mantsapakushuntsu nunakuna mana allita parlayaptin (1 Pëd. 3:15).

5. ¿Imanirtaq rasumpa kaqllata imëpis parlakunantsik?

⁵ Diospita rasumpa kaqta musyarninqa, imë hörapis rasumpa kaqllatam parlakushun, y manam yachatsikunqantsik hörallatsu. Porqui Satanasqa, ulikïtam (llullakuytam) utilizan nunakunata makinchö katsinampaq. Ulikoq kaqqa kikinta y jukkunatapis mana allitam ruran (Juan 8:44). Tsëmi rasumpa kaqllata parlëta procuranantsik (Efes. 4:25). Peru höraqa, tsëta rurananqa manam fäciltsu. 18 watayoq Abigail shipashmi kënö nin: “Höraqa manam fäciltsu rasumpa kaqllata parlanantsik. Y masqa ichik ulikurinqantsikwan problëmakunapita librakärinapaq kaqta musyashqam”. Tsëqa, ¿imanirtaq rasun kaqllata parlakun? Kënömi nin: “Porqui tsënöpam alli concienciayoq kä, y teytäkuna y amïgükunapis masmi noqaman confiakuyan”. Y 23 watayoq Victoria shipashmi kënö nin: “Rasumpa kaqllata parlakushqa y creinqantsikta defendishqaqa, itsa noqantsikpita alläpa burlakuyanqa. Peru rasumpa kaqllata parlakurninqa mas allim sientikuntsik, Jehoväwanmi mas amïgu tikrantsik y nunakunapis respetamantsikmi”. Rikanqantsiknömi, wachakata alleq churakushqa cuenta rasumpa kaqta alleq musyanqantsikqa alläpam yanapamantsik.

6, 7. ¿Imanötaq alli rurëqa fiërrupita chalëcuwan igualan?

⁶ Apostolkuna kawayanqan witsanchö Röma soldädukuna utilizäyanqan chalëcukunapita jukqa, fiërrupita rurashqam karqan. Tsë chalëcuqa ishkëman rakishqam karqan, juktaqa pëchuman y waqtamanmi churayaq y juktanam hombrukunaman. Y alleq segurayänampaqmi evïllakunayoq y cuërupita watukunayoq kaq. Tsëta churakurkur alläpa kuyukïta mana puëdiyaptimpis, shonqunkunaman o juk lädukunaman espädawan o flëchawan chätsiyänantam tsapaq. Tsëmi alläpa precisarqan, cuerpunkunachö tsë chalëcu alli churashqa këkanqanta seguïdu revisayänan.

⁷ Kë igualatsikïqa entienditsimantsik, Dios mandamanqantsikta cäsukïqa peligrukunapita tsapämanqantsiktam (Prov. 4:23). Imanömi juk soldäduqa alli chalëcunta, simpli chalëcuwan cambiarinmantsu, tsënöllam Jehovä mandakunqantapis cambianantsiktsu pensanqantsikmannö imatapis ruranapaq. Pensanqantsikqa manam Jehoväpawan igualantsu y manam peligrukunapita tsapämënintsikta puëdintsu (Prov. 3:5, 6). Tsëmi soldädukuna chalëcunkunata seguïdu revisaqnöpis, alleq segurakunantsik Diosnintsik mandamanqantsikkunata shonqupita patsë kuyëkanqantsikta.

8. ¿Imanirtaq Jehovä mandakunqanta cäsukïqa alläpa yanapamantsik?

 ⁸ ¿Jehovä mandakunqankuna sasa cumplina kanqantaku pensanki? 21 watayoq Danielmi kënö nin: “Biblia mandakunqanta cumpliptïmi profesornïkuna y yanaqïkunapis burlakuyaq. Tsëmi alläpa mantsapakoq kä, y alläpa llakikurmi qallëkurqä”. Peru ¿imataq yanaparqan? Kënömi willakun: “Tiempuwanqa clärum rikärirqä Jehovä mandakunqanta cäsukïqa mas alli kanqanta. Tsë amïgü tukoq yanaqïkunaqa drögatam shoqur qallëkuyarqan y wakinnam estudiëta jaqiriyarqan. Alläpa mana allichömi ushayarqan. Peru Jehoväqa tsëkunapitam cuidamarqan”. 15 watayoq Mädison jutiyoq shipashnam kënö nin: “Jehovä mandakunqanta cäsukï y yanaqïkuna mana alliman inkitayämaptin ‘manam’ nïqa noqapaqqa manam fäciltsu”. Peru ¿imataq yanapan? Kënömi nin: “Diospa jutimpa reqishqa kanqäta y tentacionkunataqa Diablu churamunqantam cuentachö katsï. Juk tentacionchö alleq tsarakurqä allim sientikü”.

9-11. (1) ¿Cristiänukunaqa imatataq llanqi cuentata katsintsik? (2) ¿Imatataq ruranantsik mana mantsapakushpa yachatsikunapaq?

⁹ (Leyi Efesius 6:15). Soldädukunaqa, guërrapaq rurashqa llanqinkunata mana churakurninqa manam listutsu këkäyaq guërraman ëwayänampaq. Utilizäyanqan llanqiqa, cuërupita alli rurashqam kaq. Alli fuertim kaq y chakinkunataqa manam nanatseqtsu.

¹⁰ Röma soldädukunaqa tsë llanqita churakuyaq guërraman ëwayänampaqmi. Y cristiänukunaqa tsë llanqita churakoq cuentam alleq yachatsikuntsik (Is. 52:7; Rom. 10:15). Tsënö kaptimpis yachatsikunantsikpaqqa höraqa valientim kanantsik. 20 watayoq Bo jutiyoq jövinmi kënö nin: “Unëqa escuëlachö yanaqïkunata Diospita parlapëtaqa alläpam mantsapakoq kä. Penqakoqtsunchi kä, manam alleqllaqa musyätsu imanir mantsapakunqäta. Peru kananqa winë mayïkunataqa kushishqam parlapä”.

¹¹ Mëtsikaq jövinkunam cuentata qokuyashqa alleq preparakurninqa Diospita yachatsikïta mana mantsapakuyanqanta. 16 watayoq Juliam kënö nin: “Escuëlamanqa imëpis publicacionkunatam apä. Y yanaqïkuna creiyanqampita y pensayanqampita parlakayämunqantam shumaq wiyä. Tsënöpam musyarï imanö yanapanäpaq kaqta. Alleq preparakushqa karninqa, pëkunata imanö yanapanampaq kaq yachatsikïkunapitam cläru parlapäri”. 23 watayoq Makenzie jutiyoq shipashmi kënö nin: “Kuyakoq karnin y shumaq wiyarninqa, yanaqïkuna imakunapa pasëkäyanqantam cuentata qokurï. Y jövinkunapaq parlaq publicacionkunatam alleq leyï. Tsënöpam Bibliachö kar o jw.org päginachö karpis pëkunata yanapanampaq kaq yachatsikïta rikäratsï”. Rikanqantsiknömi yachatsikunapaq alleq preparakushqa karqa, llanqita shumaq churakurkur pureq cuenta alli sientikuntsik.

12, 13. ¿Imatataq Satanasqa utilizan imëka rawrëkaq flëchatanö?

¹² (Leyi Efesius 6:16). Röma soldädukunapa escüdunkunaqa jatunmi kaq, y hombrunkunapita qonqunkunayaqmi tinkoq. Tsëmi tsapaq enemïgunkunapa espädankuna, flëchankuna o juk armankuna mana chätsinampaq.

¹³ Satanasqa imëka rawrëkaq flëchata utilizaqnömi tukïnöpa ulikun (llullakun). Kënö neq cuentam Jehoväpaq ulikun: “Pëqa manam cuentachötsu katsishunki y manam kuyashunkitsu”. 19 watayoq Ïda jutiyoq shipashmi kënö willakun: “Noqapita alläpa karuchö Jehovä këkanqantanömi y amïgü këta mana munanqantanömi sientï”. ¿Imataq yanapan tsënö mana sientikunampaq? Kënömi nin: “Reunionkunam alläpa yanapaman. Unëqa, chärirmi  jamaräkoqlla kä, y manam parlakunäpaq makïta pallareqtsu kä. Porqui pitapis mana interesänampaq kaqtam pensaq kä. Peru kananqa cada reunionpaqmi alleq preparakü y ishkë o kima kutim parlakïta procurä. Tsëta rurananqa manam fäciltsu, peru cada parlakurmi mas alli sientikü. Jina cristiänu mayïkunam alläpa yanapayäman. Cada reunion ushariptinmi Jehovä kuyamanqantaqa maslla sientirï”.

14. ¿Imatataq yachakuntsik Ïda jutiyoq shipashta pasanqampita?

¹⁴ Ïdata pasanqampitaqa yachakuntsik markäkïnintsikta mas miratsita puëdinqantsikta y Röma soldädukunapa escüdunkunanö juk tamäñulla mana kanqantam. Peru tsëqa kikintsikpitam kanqa (Mat. 14:31; 2 Tes. 1:3). Tsëmi alläpa precisan markäkïnintsikta mas miratsinantsik.

15, 16. ¿Imanötaq Dios änikunqankunata shuyaranqantsikqa juk cascuwan igualan?

¹⁵ (Leyi Efesius 6:17). Röma soldädukunapa cascunkunaqa soldädukunapa peqankunata, kunkankunata y cärankunata tsapänampaqmi rurashqa karqan. Wakin cascukunapaqa jancharkur apayänampaqmi watunkuna kaq.

¹⁶ Imanömi cascupis soldädupa peqanta alleq tsapan, tsënöllam salvacionta shuyaranqantsikpis mana precisaq cösaskunaman mana pensanapaq yanapamantsik (1 Tes. 5:8; Prov. 3:21). Tsëmi yanapamantsik Dios änikunqankunaman imëpis yarparänapaq y problëmakunapa pasarpis alläpa mana llakikunapaq (Sal. 27:1, 14; Hëch. 24:15). Peru tsëpaqqa,  imanömi soldädukunapis cascutaqa peqankunachö katsiyan y makinkunachötsu, tsënöllam noqantsikpaqpis Dios änikunqankunata shuyaranqantsikqa pensënintsikchö alleq cläru këkänan.

17, 18. (1) ¿Imatataq Satanasqa ruran cascuta jorqakureq cuenta Diosnintsik änikunqankunata shuyarëta jaqirinapaq? (2) ¿Imanötaq rikätsikushwan Satanaspa trampanman mana ishkishqa kanqantsikta?

¹⁷ Satanasqa alläpam munan, imëka cascuta jorqakureq cuenta salvacionta shuyaranqantsikta qonqarinantsikta. Këllaman pensarishun, Satanasqa musyarqanchi nunakunapa gobernaqnin Jesus kanampaq kaqta, peru tsëpaqqa sufrinanraq, wanunanraq y kawariramurpis atska tiempuparaq shuyaränan precisanqanta. Tsëchi Jesustaqa nirqan alläpa tiempu shuyaränan mana precisanqanta. Juk kutilla adorariptinqa jinan höra mandakoqta tikraratsinampaq kaqtam änirqan (Lüc. 4:5-7). Jina tsënöllam Satanasqa musyan, Shumaq Patsachö imëkata Jehovä qomänantsikpaq kaqta, peru tsëpaqqa shuyaränantsikraq y hasta sufrinantsikran. Tsëmi Satanasqa, “tsë cösaskunataqa kananllanam chaskita puëdinki” nirnin engañamënintsikta munan.Y tsëta tarinapaqqa, Diosta sirwirnin ocupädu kanantsikpa rantin, imëkayoq këta ashirlla ocupädu kanatam munan (Mat. 6:31-33).

¹⁸ Peru mëtsikaq jövinkunam trampanman ishkiyashqatsu. 20 watayoq Kiana jutiyoq shipashmi kënö nin: “Imëka problëmantsikkunataqa Diospa Gobiernunlla altsamunampaq kaqtam següru këkä”. ¿Imanötaq tsëqa yanapan? Kikinmi kënö nin: “Juk Shumaq Patsata Diosnintsik änimanqantsikta shuyaranqämi yanapaman Diospa kaqta puntaman churanäpaq. Manam atska qellëta gananärëkur o juk emprësachö mas reqishqa kanärëkurqa, rurëta yachanqäkunata utilicëta munätsu, tsëpa rantinqa tiempüta y kallpätaqa utilizä Diospa kaqta ruranäpaqmi”.

19, 20. ¿Imatataq ruranantsik Diospa Palabranta alleq utilizänapaq?

¹⁹ Pablu kawanqan witsan Röma soldädukunaqa, guërrachö pelyayänampaqqa juk espädatam utilizäyaq. Tsë espädaqa mediu metrunömi mideq. Y espädankunata alleq manejayänampaqqa soldädukunaqa seguïdum ensayayaq.

²⁰ Pabluqa Diospa Palabrantam juk espädatawan igualatsirqan. Tsëmi creinqantsikta defendinapaq alleq utilicëta yachakunantsik y imanö pensanqantsikkunata cambianantsik (2 Cor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15). ¿Imatataq ruranëki Diospa Palabranta alleq utilicëta yachanëkipaq? 21 watayoq Sebastianmi kënö nin: “Bibliata leyirninqa, cada capïtuluchömi juk versïculuta apuntä. Y tsë gustamanqan versïculukunatam juk listaman churä. Tsëmi yanapaman Jehovä pensanqannö pensëta procuranäpaq”. 8 kaq pärrafuchö parlanqantsik Danielmi kënö nin: “Nunakunata yanapanampaqnö kaq versïculukunataqa, Bibliata leyinqä hörallanam akrarëkä. Nunakunaqa shumaqmi chaskikuyan Bibliawan imëkanöpa yanapëta procurashqa y gänas gänaslla yachatsikushqa”.

21. ¿Imanirtaq Satanastawan supëninkunata mantsashwantsu?

²¹ Kë yachatsikïchö jövinkuna niyanqanmi rikätsikun, Satanasta y supëninkunata mana mantsanapaq kaqta. Puëdeq kayaptimpis vencitaqa puëdintsikmi, jinamampis ushakaqllam kayan. Ichikllachönam, Waranqa Watapa Jesus Mandakunqanchö carcelashqa cuenta kayanqa y manam imatapis rurëta puëdiyanqatsu, y tsëpitanam ushakätsishqa kayanqa (Rev. 20:1-3, 7-10). Chikimaqnintsiktaqa reqintsikmi, musyantsikmi trampankuna imanö kanqanta y imata logrëta munanqantapis. Peru Jehovä yanapamashqaqa Diabluta vencita puëdintsikmi.