1. ¿Imata ruranatataq Jehoväqa dejamantsik?

JEHOVÄQA, kawënintsikchö imata ruranapaqpis kikintsik akrakunapaqmi dejamantsik. Allita akranapaqmi yachatsimantsik y munanqannö ruranapaq churapakashqaqa, alli yarqapakunapaqmi yanapamantsik (Sal. 119:173). Diospa Palabranchö këkaq consëjukuna ninqannö ruranqantsikqa, allita akranapaqmi yanapamantsik (Heb. 5:14).

2. ¿Imata ruranapaq kaqta churapakärishqapis, ¿imata rurëtaq difïcilraq kanman?

² Tsënö kaptimpis, allita akrashqa karpis itsa qallanqantsikta ushanantsikpaqqa alliraq kallpachakunantsik. Këkunallata rikärishun: juk jövinmi Biblianta llapanta leyinampaq churapakärin. Peru juk ishkë semänakunalla leyirirmi, dejarin. Juk panim precursöra kanampaq churapakärin, peru imë qallanampaq kaqtaqa juk killakunaman pasatsirmi kakun. Creikoqkunata rikaqkuna juk grüpu wawqikunam, wawqi panikunata mas watukayänampaq churapakäyan, peru atska killakunana pasarishqa kaptimpis, manaran pitapis watukayashqaraqtsu. Tsë asuntukuna cada ünu jukläya kaptimpis, llapanchömi imata rurayänampaq kaqta churapakäyashqa, peru manam churapakäyanqannötsu rurayashqa. Unë Corintu markachö punta cristiänukunatapis tsëqa pasarqanmi. ¿Pëkunapitaqa imatataq yachakuntsik? Rikärishun.

3. ¿Imata rurayänampaqtaq Corintu markachö creikoqkuna churapakäyarqan, peru imataq pasakurqan?

³ Corintu markachö creikoqkunam, 55 watamampanö juk precisaq rurëta rurayänampaq churapakäyarqan. Jerusalenchö y Judëachö creikoq mayinkuna pasëpa waktsa këkäyanqanta, y juk sitiukunapita creikoqkuna qellëta ëllurir yanapakuyänampaq churapakäyashqa kayanqantam musyariyarqan. Alläpa kuyakoq y qarakoq karninmi, yanapakuyänampaq churapakäyarqan y apostol Pablutam imanö rurayänampaq tapukuyarqan. Pëqa imanö rurayänampaqmi nirqan y qellëta ëllïchö yanapakunampaqmi Tïtuta churarqan (1 Cor. 16:1; 2 Cor. 8:6). Tsënö kaptimpis,  juk ishkë killakuna pasarinqanchöqa, tsëta mana rurashqa kayanqantam Pabluqa musyarirqan. Tsëmi juk sitiupita creikoqkuna ëlluyanqantawan Jerusalenman apayänampaq tiempu chäriptinqa, pëkunapa yanapakïninkunaqa itsapis listuraqtsu kanman karqan (2 Cor. 9:4, 5).

4. 2 Corintius 8:7, 10 y 11, textuchö ninqannö, ¿corintuchö creikoqkuna imata rurayänampaqtaq Pabluqa nirqan?

⁴ Corintu markachö creikoqkuna rurayänampaq churapakäyanqanqa allim karqan, y Diosman alläpa markäkoq kayanqampita y alläpa qarakoq këta munayanqampitam Pabluqa pëkunapaq allita parlarqan. Tsënö kaptimpis, rurëta qallayanqanta ushayänampaqmi nirqan (leyi 2 Corintius 8:7, 10, 11). Tsënö pasakunqanqa rikätsimantsik, churapakäyanqanta rurayänampaqqa, Diosta mana dejëpa sirweqkunapis kallpachakuyänan alläpa precisanqantam.

5. ¿Ima tapukïkunapitataq yachakushun?

⁵ Corintu markachö creikoqkunata pasanqannöpis, itsa höraqa imachöpis pantareq kanqantsikrëkur y juk junaqkunapaq imatapis dejanqantsikrëkur, churapakanqantsikta rurëqa difïcilraq kanman. Jina illaqpita imapis pasakurinqanmi, churapakanqantsikta ruranataqa michäramashwan (Ecl. 9:11; Rom. 7:18). Kë yachatsikïchömi kë tapukïkunapita yachakushun: ¿imanötaq alli kaqta ruranapaq churapakashwan?, precisaptinqa, ¿imatataq ruranantsik ruranapaq churapakanqantsikta yapë rikänapaq? y ¿imaraq yanapamäshun rurar qallanqantsikta ushanapaq?

6. ¿Imanirtaq höraqa ruranapaq churapakanqantsikta cambianantsik?

⁶ Ruranapaq wakin churapakanqantsiktaqa, manam imëpis cambiashuntsu. Wakinqa këkunam kayan: Jehoväta mana dejëpa sirwinapaq churapakanqantsik, majantsikta ni imëpis mana traicionanapaq äninqantsik y maskunapis (Mat. 16:24; 19:6). Tsënö kaptimpis, wakin wakin ruranantsikpaq churapakanqantsiktaqa, itsa ima asunturëkurpis cambianantsik precisanqa. ¿Imakunata ruranqantsiktaq alli kaqta akranapaq yanapamäshun?

7. ¿Imatataq Diosta mañakunantsik, y imanir?

⁷ Yachaqta tikratsimänapaq Diosta mañakushun. Jehovämi Santiäguta këta escribitsirqan: “Sitsun qamkunachö pipapis yachënin pishinqa, tsëqa Diosta mañakurnin sïguitsun, porqui pëqa llapankunatam shonqupita patsë mëtsikata qon” (Sant. 1:5). Llapantsikpam ima asuntullachöpis ‘yachaq kënintsikqa pishin’, tsëmi Jehoväman confiakunantsik imata ruranapaq kaqta akranqantsik höra o ruranapaq churapakanqantsikta yapë rikänapaq. Tsëta rurashqaqa, Jehoväqa allita akranapaqmi yanapamäshun.

8. ¿Imatataq ruranantsik imatapis manaraq akrar?

⁸ Bibliata y publicacionnintsikkunata alli estudiashun. Diospa Palabranchö consëjukunata ashishun, Jehoväta sirweqkunata pushaqkuna jorqayämunqan publicacionkunata leyishun y markäkunqantsik creikoq mayintsikwan parlashun (Prov. 20:18). Këkunata rurananqa alläpam precisan, masqa juk trabäjuchöna trabajëta munashqa, juk markata täraq ëwëta munashqa o Diosta sirwir sïguinantsikrëkur mantenikunapaq imata estudianapaq akranqantsik höra.

9. ¿Imanötaq yanapamantsik kikintsikta mana engañakunqantsik?

⁹ Imatapis imarëkur rurëta munanqantsikta rikäshun. Jehoväqa imatapis imarëkur ruranqantsiktam rikan (Prov. 16:2). Pëqa imachöpis honrädu kanantam munan. Tsëmi imata ruranapaq akrarpis, kikintsikta y wakinkunata engañashwantsu. Llapan ruranqantsikchö honrädu mana karqa, itsapis qallanqantsikta ushanapaqqa difïcil kanman. Këman pensarishun: juk jövin precursor kanampaq  churapakärinman, peru juk ishkë killakuna pasariptinqa, hörankunaman chëta mana puëdinmantsu y tsërëkur Diospita yachatsikurpis kushishqatsu kanman. Itsa Jehoväta kushitsita pensarnin precursor këtaqa akrarqan. Tsënö kaptimpis, ¿rasumpa kaqchöqa manatsuraq teytankunata o pitapis respetanqanta kushitsita munar precursor këtaqa akrarqan?

10. ¿Imataq precisan mana alli rurëkunata dejanapaq?

¹⁰ Jina këman pensarishun: Bibliapita yachakïkaq juk nuna cigärru shoqïta dejarinampaq churapakärinman. Qallananllachöqa, ishkë o kima semänakunam dejarin, peru tsëpitaqa yapëmi cigärruta shoqur qallëkun. Tsënö karpis, alläpa kallpachakurmi dejarin. Jehoväta kuyanqan y pëta kushitsita munanqanmi tsë viciuta dejanampaq yanapashqa (Col. 1:10; 3:23).

11. ¿Imanirtaq churapakanqantsikta imanö ruranapaq patsätsinantsik?

¹¹ Churapakanqantsikta imanö ruranapaq patsätsishun. Tsëta ruranqantsikqa, qallanqantsikta ushanapaqmi yanapamäshun. Këman pensarishun: Bibliata mas seguïdu leyinapaq churapakashqa karpis, imë höra leyinapaq kaqta mana rikashqa karqa, manam tsëta rurëta puëdishuntsu. * Jina këman pensarishun: juk congregacionchö creikoqkunata rikaqkunam, wawqi panikunata mas watukayänampaq churapakäriyan, peru juk ishkë killakuna pasariptimpis, manam pitapis watukayashqaraqtsu. Churapakäyanqanta lograyänampaqqa, itsa kënö tapunakuyanman: “¿Mëqan wawqi panintsikkuna watukanata wanayanqanta rikarquntsikku? ¿Imë junaq y imë höra watakunapaq kaqta patsätsirquntsikku?”.

12. ¿Itsapis imata ruranantsiktaq precisanqa, y imanir?

¹² Llapanta rurëta mana puëdinqantsikta yarpäshun. Llapan munanqanta ruranampaqqa, manam pipapis tiempun, wananqankuna ni kallpan kantsu. Tsëmi llapanta rurëta mana puëdinqantsikta yarpänantsik. Itsa höraqa, cumplita mana puëdir imata ruranapaqpis churapakanqantsikta cambianantsik (Ecl. 3:6). Peru imata ruranapaqpis churapakanqantsikta rikärir, juk cambiukunata rurarir ushanapaq kaqta pensashqaqa, ¿imaraq yanapamäshun qallanqantsikta ushanapaq? Pitsqa rurëkuna yanapamänapaq kaqta rikärishun.

13. Churapakanqantsikta ruranapaqqa, ¿imanötaq kallpata tarishun?

¹³ Churapakanqantsikta ruranapaq Diosta kallpata mañakushun. Churapakanqantsikta ruranapaqqa, Jehoväqa kallpayoqtam tikratsimënintsikta puëdin (Filip. 2:13). Tsëmi kallpayoq kanapaqqa, Diosta poderninta mañakunantsik. Raslla contestaramanqantsikta mana rikashqapis, mañakurnin sïguishun. Jesusmi kënö nirqan: “Sïguiyë mañakurnin, y qoyäshunkim [santu espïrituta]” (Lüc. 11:9, 13).

14. ¿Imanötaq Proverbius 21:5 textuchö ninqan yanapamantsik churapakanqantsikta ruranapaq?

¹⁴ Imanö ruranapaq kaqta patsätsishun (leyi Proverbius 21:5 *). Imata ruranapaqpis, alliraqmi patsätsinantsik y patsätsinqantsikmannömi ruranantsik. Tsënöllam imata ruranantsikpaq churapakarpis, imata y imë ruranapaq kaqta patsätsinantsik. Ruranapaq kaqkunata mas wallka rurëkunallaman rakishqaqa, ras avancëkanqantsiktam rikäshun. Corintu markachö täraq creikoqkunatam apostol Pablu consejarqan, ‘cada semänapa qallanan junaq’ qellëninkunata rakiyänampaq, tsënöpa pë chäriptinraq qellëta juntapakur mana kayänampaq (1 Cor. 16:2). Ruranantsikpaq kaqta mas wallkallaman rakishqaqa, manam alläpa difïciltanötsu rikäshun.

15. Imë y imanö ruranapaq kaqta churapakärirqa, ¿ima mastataq ruranantsik?

 ¹⁵ Imë y imata ruranapaq kaqta juk papelman escribishqaqa, churapakanqantsikta rurar qallanapaqmi yanapamäshun (1 Cor. 14:40). Këman pensarishun: creikoqkunata rikaqkunataqa, imata rurayänampaqpis churapakäyanqanta juknin escribinampaqmi niyan, jina mëqan ruranampaq kaqta y imë ushanampaq kaqtapis escribinmi. Creikoqkunata rikaqkuna tsëta rurayaptinqa, churapakäyanqantam rurayanqa (1 Cor. 9:26). Noqantsikpis pëkunanöllam rurëta puëdishwan. Këman pensarishun: itsa cada junaq ruranapaq kaqkunata mas precisaq kaqpita qallëkur juk papelman escribirishwan. Tsëqa, manam qallanqantsikta ushanallapaqtsu yanapamäshun, sinöqa wallka tiempullachö mas rurëkunata ruranapaqmi.

16. Romänus 12:11 textuchö ninqannö, ¿imataq precisan churapakanqantsikta ruranapaq?

¹⁶ Kallpachakushun. Imë y imanö ruranapaq kaqta patsätsinqantsiknö ruranapaq y tsëta ushanapaqqa, kallpachakunantsikran (leyi Romänus 12:11). Apostol Pablum, mas alli yachatsikoq kanampaq kallpachakur sïguinampaq y tsë rurëta mana dejanampaq Timoteuta consejarqan. Tsë consëjuqa, Diospa kaqchö ima rurëta munashqapis alläpam yanapakun (1 Tim. 4:13, 16).

17. Efesius 5:15 y 16 textuchö ninqanqa, ¿imanötaq yanapamantsik churapakanqantsikta ruranapaq?

¹⁷ Tiempuntsikta alli utilizäshun (leyi Efesius 5:15, 16). Imatapis imë ruranapaq kaqta patsätsishun y ama cambiashuntsu. Ama mas alli tiempu chämunanta shuyaräkurqa kakushuntsu, itsapis tsë tiempuqa imëpis chämunqatsu (Ecl. 11:4). Ama mana precisaq cösaskunachö, mas precisaq cösaskunata ruranapaq rakinqantsik tiempuntsikta y kallpantsikta ushashuntsu (Filip. 1:10). Puëdirninqa, akranqantsik tiempuchö pipis mana pantatsimänapaq kaq tiemputa ashishun. Wakinkunata willashun rurëkanqantsikchö mana pantatsimänapaq. Jina celularnintsikta upitsinapaq y ruranqantsikta usharir mensäjikunata rikänapaq churapakäshun. *

18, 19. Alli kaqta ruranapaq churapakashqaqa, ¿imataq yanapamäshun ima problëma kaptimpis mana qelanäkurinapaq?

¹⁸ Logranapaq kaqman yarparäshun: Churapakanqantsikwan imata logranantsikpaq kaqtaqa, juk viäjitawanmi igualatsita puëdintsik. Viajëkanqantsik markaman chëta munarqa, juk carretërapa päsita mana tarirpis, juk carretërapam ëwantsik. Tsë cuentallam, churapakanqantsikta usharnin imata logranapaq kaqman yarparashqaqa, manam ima problëma kaptimpis rasllaqa qelanäkurishuntsu (Gäl. 6:9).

¹⁹ Alli kaq rurëta akranan y tsëta ushanqantsikyaq rurëqa, manam fäciltsu. Peru qallanqantsikta rurar ushanapaqqa, Jehovämi yachaqta y kallpayoqta tikratsimarnintsik yanapamäshun.