1. ¿Imanirtan edäna wawqi panikunapita yachakuyta puëdintsik?

 IMATAPIS allita decidinapaqqa, llapantsikpis jukkuna yanapamänatam wanantsik. Tsëmi anciänukuna y Diospa kaqchö poqushqa cristiänukuna yanapamënintsikta puëdiyan. Tsënö kaptimpis, edäna kayanqampitaqa manam pensanantsiktsu consejamanqantsikkuna mana yanapamanqantsikta. Jehoväqa edäna kaqkunapita yachakunantsiktam munan. Pëkunaqa atska tiempupa kawashqa karmi imëkatapis alli musyayan, entiendiyan y yachayan (Job 12:12).

2. ¿Imatataq këchö yachakushun?

² Bibliata qellqayanqan tiempuchöqa, Jehoväqa edäna nunakunatam utilizarqan sirweqninkunata animanampaq y yachatsinampaq. Wakinkunaqa kayarqan Moises, David y apostol Juanmi. Kawayanqan tiempuqa jukläya jukläyam karqan. Pëkunaqa wanukuyänanna këkarmi, Jehoväpa mas jövin sirweqninkunata consejayarqan Jehoväta cäsukuyänampaq. Tsë niyanqankunataqa Bibliamanmi Diosnintsik qellqatsishqa. Tsëmi jövin kashqa o mayor kashqapis, tsë consëjukunaqa yanapamantsik (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16). Këchömi yachakushun tsë nunakuna wanukuyänampaqna këkar niyanqankunata y imata yachakunqantsikta.

“MËTSIKA WATAPA[M] KAWAYANKI”

3. ¿Imakunachötan Moises yanapakurqan?

³ Moisesqa Jehovä Diosnintsiktam wanukunqanyaq sirwirqan. Pëqa karqan Diospa willakoqnin, juez, pasakunqankunata qellqaq y soldädukunapa mandaqninmi. Egiptupita yarqayämuptinmi israelïtakunata dirigirqan, Jehovä ruranqan milagrukunatam rikarqan, Jehovämi utilizarqan Bibliapa  pitsqa librunkunata y Salmus noventata qellqanampaq; y capazchi Salmus noventa y ünuta y Job librutapis qellqarqan. Rikanqantsiknöpis imëkatam rurëta yacharqan.

4. ¿Pikunatataq Moises animëta munarqan y imanirtan animarqan?

⁴ Wanukunampaqna këkarmi, 120 watayoq këkar, Moisesqa israelïtakunata qayatsirqan llapan rikäyanqankunata y pasayanqankunata yarpätsinampaq. Wakin israelïtakunaqa jövinlla këkarmi rikäyashqa kayarqan, pëkunapaq Jehovä imata ruranqanta y egipciu nunakunata castiganqanta (Ex. 7:3, 4). Lamar yakuta kichariptinmi tsaki patsapa pasayarqan, y rikäyarqanmi faraonta y soldädunkunata lamarchö ushakätseqta (Ex. 14:29-31). Tsunyaq jirkachö këkarnam rikäyarqan, mana allikunapita Jehovä cuidanqanta (Deut. 8:3, 4). Tsëmi Moisesqa, Dios Änikunqan Patsaman yëkuyänanna këkaptin llapankunata qayëkatsir animarqan y consejarqan. a

5. ¿Imanö kawakuyänampaqtan israelïtakunata Moises nirqan? (Deuteronomiu 30:19, 20).

⁵ ¿Imanö nirtan Moises consejarqan? (Leyi Deuteronomiu 30:19, 20). Israelïtakunaqa Jehovä chätsinqan markachömi atska watapa kawayänan karqan. Y ¿imanötan tsë markakunaqa karqan? ¡Alläpa shumaqmi karqan y imëkapis allipam wayoq! Tsë nacionpaqmi Moises kënö nirqan: “Shumaq y jatun listu markakunata[m] entregayäshunki. Tsë markakunachöqa, pözukunata, üvas plantakunata, olïvu plantakunata y imëkatapis listullatanam tariyanki” (Deut. 6:10, 11).

6. ¿Imanirtan Jehovä Diosnintsikqa permitirqan israelïtakunata juk nacion nunakuna prësu apakuyänanta?

⁶ Peru ¿imatataq israelïtakuna rurayänan karqan tsë markachö mëtsika watapa kawayänampaq? Jehovätam cäsukuyänan karqan. Moisesmi consejarqan Jehovä mandakunqankunata wiyakuyänampaq y mana dejayänampaq. Peru israelïtakunaqa manam cäsukuyarqantsu. Tsëmi tiempuwanqa asiriukuna prësur apakuyarqan y tsëpitanam babiloniukuna (2 Rëy. 17:6-8, 13, 14; 2 Crön. 36:15-17, 20).

7. ¿Imatataq yachakuntsik Moises ninqankunapita? (Rikäri fötutawan dibüjuta).

⁷ ¿Imatataq Moises ninqampita yachakuntsik? Cäsukoq kanqantsikqa kawakunapaq yanapamanqantsiktam. Imanömi israelïtakuna Dios Äninqan Patsaman yëkuyänampaqna këkäyarqan, tsënömi noqantsikpis Shumaq Patsaman yëkunapaqna këkantsik. Tsë tiempuchöqa, kë Patsaqa shumaq huertam kanqa (Is. 35:1; Lüc. 23:43). Manam Diabluwan demoniunkuna kayanqanatsu (Apo. 20:2, 3). Manam mana alli religionkuna kayanqanatsu Diospita nunakunata rakikätsinampaq (Apo. 17:16). Manam gobernantikuna nunakunata sufritsiyanqanatsu (Apo. 19:19, 20). Y manam Jehoväta mana cäsukoq nunakunaqa kayanqanatsu (Sal. 37:10, 11). Llapan nunakunapis Jehoväpa leynintam cäsukuyanqa. Tsënöpam llapankunapis unïdu y yamë kuyanakur y mana desconfianakuypa kawakuyanqa (Is. 11:9). Tsënö kawakuyqa, ¡alläpa shumaqmi kanqa! Y manam tsëllatsu. Jehoväta cäsukurqa, manam pöcu tiempullatsu kawashun, sinöqa mana wanuypam imëyaqpis kawakuyta puëdishun (Sal. 37:29; Juan 3:16).

8. ¿Imanötan juk misionëruta yanaparqan imëyaqpis kawakunapaq Diosnintsik änikunqanman pensanqan? (Jüdas 20, 21).

 ⁸ Imëyaqpis kawakunantsikpaq Diosnintsik änimanqantsikta yarpararqa, imëka mana allikunapa pasarpis allim tsarakushun (leyi Jüdas 20, 21). Tsëman yarparanqantsikmi yanapamäshun ima jutsata rurëta munarpis mana ruranantsikpaq. Atska tiempupana misionërunö Africachö yanapakoq wawqim Jehovä chikinqanta rurëta munëkarpis alli tsarakurqan. Kënömi nin: “Jehovä chikinqanta rurarqa, Shumaq Patsachö manana kanäpaq kaqtam cuentata qokurqä. Tsëmi rurëta munëkarpis, alli tsarakurqä y yanapamänampaqmi Jehoväman mañakurqä. Tsënöpam alli concienciawan Jehoväta sirwir sïguirqä”.

“IMËKATA RURANQËKICHÖPIS [...] YANAPASHUNKIM”

9. ¿Imakunapatan David pasarqan?

⁹ Davidqa alli gobernanti y Diospa willakoqninmi karqan. Tsënöllam müsicata toquëta, cantëta y guërrakunachö pelyëta yachaq. Pëqa imëka mana allikunapam pasarqan. Gobernanti Saul wanutsinampaq ashiptinmi markampita qeshpir ëwakurqan y cuidakurllam kawarqan. Gobernanti këkaptinnam tsurin Absalonpis wanutsita munarqan, tsëmi qeshpir ëwakurqan. Peru Davidqa alläpa problëmakunapa pasëkarpis y jutsakunata rurëkarpis, ¡manam Jehoväta dejarqantsu! Tsëmi Jehoväqa Davidpaq nirqan shonqumpaqnö nunata tarishqa kanqanta. Tsëmi pëpita yachakunqantsikqa yanapamäshun (Hëch. 13:22; 1 Rëy. 15:5).

10. ¿Imanirtan Davidqa tsurin Salomonta consejarqan?

¹⁰ Tsurin Salomonta David consejanqampita yachakurishun. Jehovämi jövinllaraq këkaptin gobernanti kanampaq Salomonta akrarqan; pëmi israelïtakunata animanan karqan Jehoväta munanqannö adorar sïguiyänampaq, y templutam ruranan karqan (1 Crön. 22:5). Peru Salomonpaqqa manam fäciltsu kanan karqan. ¿Imanö nirtan David consejarqan?

11. ¿Imanö nirtan Salomonta David consejarqan, y imanötan tsë consejanqan cumplikarqan? (1 Rëyes 2:2, 3; rikäri dibüjutawan fötuta).

¹¹ ¿Imanö nirtan David consejarqan? (Leyi 1 Rëyes 2:2, 3). Davidqa Salomonta nirqan, cäsukuptinqa Jehovä Diosnintsik yanapanampaq kaqtam. Y Jehoväqa rasumpam yanaparqan (1 Crön. 29:23-25). Salomonqa shumaq templutam rurarqan, Bibliapa wakin librunkunatam qellqarqan, y ninqankunaqa wakin librukunachöpis yurinmi. Pëtaqa yachaq kanqampita y rïcu kanqampitam reqiyaq (1 Rëy. 4:34). Tsënö  kaptimpis Davidqa nishqa karqan, cäsukoq kaptinlla Jehovä yanapanampaq kaqtam. Peru Salomonqa manam cäsukurqantsu; awkinyärirqa santukunatam adorar qallëkurqan. Tsëmi Jehoväqa yanaparqannatsu y Salomonqa manam gobernëta yacharqannatsu (1 Rëy. 11:9, 10; 12:4).

12. ¿Imatataq yachakuntsik David consejakunqampita?

¹² ¿Imatataq David ninqampita yachakuntsik? Jehoväta cäsukushqaqa, imëkata ruranqantsikpis alli yarqunampaq kaqtam (Sal. 1:1-3). Jehoväqa manam Salomontanö rïcuyätsimänapaqtsu o reqishqata tikratsimänapaqtsu änimantsik. Peru consëjunkunaqa allita decidinapaqmi yanapamantsik (Prov. 2:6, 7; Sant. 1:5). Consëjunkunaqa yanapamantsik trabäju asuntuchö, estudiu asuntuchö, imatapis kushikunapaq ruranqantsik asuntukunachö y qellë asuntuchömi. Jehoväta cäsukurqa, imëpis amïgunmi kashun y mana wanuypam imëyaqpis kawakuyta puëdishun (Prov. 2:10, 11). Alli amïgukunayoqmi kashun y familiantsikkunawampis kushishqam kawakushun.

13. Rasumpa kushishqa kanampaqqa, ¿imatataq Carmen rurarqan?

¹³ Mozambïqui nacionpita Carmen jutiyoq panintsikqa alli kawakuyta munarmi universidäman estudiaq ëwarqan. Kënömi nin: “Universidächö yachakuyqa alläpam gustamarqan. Peru reunionkunaman ëwanäpaq y Jehoväpaq maskunata ruranäpaqqa manam tiempü ni gänasnïpis karqantsu. Siëti y media de la mañänapita seis de la tardiyaqmi cläsillachö kakoq kä. Tsëmi sientirqä ishkë patronta sirwikaqnö këkanqäta” (Mat. 6:24). Panintsik Carmenqa tsë asuntupaqmi Jehoväman mañakurqan y publicacionkunachömi consëjukunata ashirqan. Y kënömi nin: “Poqu cristiänukuna y mamänï consejayämanqanta wiyakurmi universidäta dejarirqä y llapan tiempüwanmi Jehoväta sirwir qallëkurqä. Tsëta decidinqämi imapitapis mas alli kashqa. Y manam ni imapita pësakütsu”.

14. ¿Imatataq Moiseswan David consejakuyarqan?

¹⁴ Moiseswan Davidqa Jehoväta alläpa kuyarmi niyarqan, Jehoväta cäsukurlla alli kawakunapaq kaqta. Tsëmi wanukuyänampaqna këkar wiyaqninkunata consejayarqan  Jehoväta mana dejëpa sirwiyänampaq. Peru Jehoväta dejarqa amïgun këta y änikunqan bendicionta chaskita mana puëdiyänampaq kaqtam niyarqan. Tsë consëjukunaqa noqantsiktapis yanapamantsikmi. Tsëpita tiempuwannam Jehoväpa juk sirweqnin consejakurqan Dios mandakunqanta cäsukunapaq.

ALLÄPAM KUSHIKURQAN

15. ¿Imakunatataq apostol Juan rikarqan?

¹⁵ Juanqa Jesucristupa kuyë apostolninmi karqan (Mat. 10:2; Juan 19:26), Jesuswanmi Diospita yachatsikuptin purirqan, milagrukunata ruraqtam rikarqan, wanutsiyanqan höram lädunchö këkarqan, kawarimushqatam rikarqan y cristiänukuna mëtsika tikrayaqta y alli noticiakuna entëru patsaman chaqtam rikarqan (Col. 1:23).

16. ¿Pikunatataq apostol Juan qellqanqan carta yanaparqan y kananyaqpis yanapëkan?

¹⁶ Juanqa wanukunampaqna këkarmi Diospa Palabranta qellqarqan. Tsëchömi willakurqan “Jesucristu revelar musyatsikunqan[ta]” (Apo. 1:1). Juanqa, Juan libruta y kima cartakunatam qellqarqan. Y kima kaq cartataqa Gäyu jutiyoq cristiänupaqmi qellqarqan, pëtaqa imëka wamrantanömi kuyaq (3 Juan 1). Tsë tiempupaqqa, Juanqa mëtsikaqtam cristiänu tikrayänampaq yanapashqa karqan. Juan qellqanqankunaqa Jesuspa qateqninkunatam kanan tiempuyaqpis yanapëkan.

17. 3 Juan 4 ninqannö, ¿imata rurartan kushishqa sientikuntsik?

¹⁷ ¿Ima consëjutataq Juan qellqarqan? (Leyi 3 Juan 4). Apostol Juanqa qellqarqan Dios munanqannö kawarqa, kushishqa kanapaq kaqtam. Kima kaq cartata qellqanqan witsanqa, wakin cristiänukunaqa mana allikunata yachatsikurmi wawqi panikunata rakikëkätsiyarqan. Peru wakin cristiänukunaqa Jehoväta cäsukurmi yachakuyanqannö kawëkäyarqan (2 Juan 4, 6). Tsë cristiänukunata tsënö kawaqta rikarqa, Juanqa alläpam kushikurqan; tsënöllam Jehoväpis alläpa kushikurqan (Prov. 27:11).

18. ¿Imatataq yachakuntsik Juan ninqankunapita?

¹⁸ ¿Imatataq yachakuntsik apostol Juan qellqanqampita? Jehoväta cäsukurqa, kushishqa kawakunapaq kaqtam (1 Juan 5:3). ¿Manaku alläpa kushikuntsik imanö kawanqantsikpita Jehovä kushikunqanta musyar? Jehoväqa alläpam kushikun rasumpa kaqta yachakushqa y tentacionkunaman  mana ishkishqa. Tsënöllam angelkunapis alläpa kushikuyan (Prov. 23:15; Lüc. 15:10). Y noqantsikpis alläpam kushikuntsik wakin cristiänukuna tentacionkunapa pasëkarpis, Jehovä munanqannö kawakuyaptin (2 Tes. 1:4). Kë munduta gobernaq Satanas ushakäriptinqa, alläpam kushikushun Jehovä mandakunqankunata cäsukur kawakunqantsikpita.

19. ¿Ima nirqantan juk pani nunakunata yachatsir imanö sientikunqampita? (Rikäri fötukunata).

¹⁹ Nunakunata Jehoväpita yachatsirqa, alläpam kushikuntsik. Republica Dominicäna nacionpita Rachel jutiyoq panipis, Diosnintsikpita nunakunata yachatsirqa kushishqam sientikun. Yachatsinqan nunakunapaq parlarmi kënö nin: “Jehoväta kuyayaqta, pëman confiakuyaqta y cambiukunata rurayaqta rikarqa alläpam kushikü. Yachatsinan mana fäcil kaptimpis, alläpa kushishqam sientikü”.

CONSEJAKUYANQANTA ALLI PROVECHASHUN

20. ¿Imatataq Moisesnö, Davidnö y Juannöpis rurantsik?

²⁰ Moises, David y Juan kawayanqan tiempuqa manam tiempuntsiknötsu karqan. Peru pëkunapis noqantsiknömi Jehovä Diosnintsikta sirwiyarqan. Pëkunanömi Jehoväman mañakuntsik, confiakuntsik, yanapamänapaq Palabranchö consëjunkunata ashintsik, y cäsukushqaqa Jehovä bendicimänapaq kaqtam següru këkantsik.

21. Moises, David y Juan consejakuyanqankunata cäsukoqkunaqa, ¿ima bendicionkunatataq chaskiyanqa?

²¹ Tsënö këkaptinqa, edäna nunakuna consejakuyanqankunata y Jehovä mandakunqankunata cäsukushun. Cäsukushqaqa, llapan ruranqantsikpis allillam yarqunqa. Y “mëtsika watapa[m]”, o mana wanuypam, kawakuyta puëdishun (Deut. 30:20). Tsënömi Teytantsik Jehoväta kushitsishun. ¡Pëqa pensanqantsikpitapis mastam bendicimäshun! (Efes. 3:20).