1, 2. ¿Ima precisaq cargutataq Josuë chaskirqan?

JOSUËQA alläpachi yarparqan Jehovä kënö ninqanman: “Sirwimaqnï Moisesqa wanukushqanam; kananqa sharkï, y kë Jordan mayuta tsimpayë, qam y qamwan këkaq llapan nunakuna, y yëkuyë Israelpa tsurinkunata qonäpaq kaq markaman” (Jos. 1:1, 2). Josuëqa cäsi 40 watapam Moisesta yanaparqan, peru kananqa Israel nacionta diriginampaqmi carguta chaskishqa karqan. Y manachi pensarqantsu tsënö kawënin illaqpita cambiarinampaq kaqmanqa.

² Mëtsika watakunapam Moisesqa Israel nacionta dirigirqan, itsa tsëchi Josuëqa kënö tapukurqan: “¿Imataraq niyämanqa noqana diriginäpaq kaqta musyarirqa?” (Deut. 34:8, 10-12). Josuë 1:1, 2 textupaq parlarninmi, juk libru kënö nin: “Unëpis y kanan witsampis, dirigeqninkunata o gobernantinkunata cambiaq nacionchöqa manam segürutsu sientikuyan”.

3, 4. ¿Imanirtaq allipaq karqan Diosman Josuë confiakunqan, y imatataq itsa tapukushwan?

³ Tsë mushoq carguta imanö cumplinampaq kaqta mantsapakurpis Josuëqa Jehovä yanapanampaq kaqmanmi confiakurqan (Jos. 1:9-11). Tsënö ruranqanqa allipaqmi karqan. Porqui Biblia ninqannömi, Jehoväqa juk angelninwan yanaparqan israelïtakunata diriginampaq. Tsë angelpaqmi  Bibliachöqa ‘Palabra’ nin, y pëmi Diospa punta kaq Tsurin (Juan 1:1; Ex. 23:20-23).

⁴ Jehovä yanapaptinmi israelïtakunaqa Josuë diriginanta permitiyarqan y cäsukuyarqan. Kanan tiempupis Diospa markanchöqa mëtsika cambiukunam kan y imëkantam logrëkan. Tsëqa, “¿chipyëpaku confiakuntsik Jesucristu pushëkämanqantsikman?” (leyi Mateu 23:10). Kananqa rikärishun unë witsampis cambiukuna kaptin markanta Jehovä imanö diriginqanta.

5. Josuëqa, ¿piwantaq tinkurirqan Jericö markapa amänunchö? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).

⁵ Jordan mayuta israelïtakuna cruzariyanqanllachömi, Jericö markapa amänunchö Josuëqa juk nunawan tinkurirqan. Y tsë nunaqa espädanwanmi këkarqan. Tsëmi Josuëqa kënö tapurirqan: “¿Qamqa noqakunapa favornïkunaku kanki o chikiyämaqnïkunapa favorninku?”. Y tsë nunanam nirqan, ‘Jehoväpa tröpampa mandaqnin kanqanta’ y Diospa markanta defendinampaq listu këkanqanta (leyi Josuë 5:13-15 *). Bibliapa wakin willakïninkunachö Josuëta kikin Jehovä parlapanqanta nirpis, manam Jehovätsu parlaparqan, sinöqa juk angelninmi. Y tsënöllam wakin sirweqninkunatapis parlaparqan (Ex. 3:2-4; Jos. 4:1, 15; 5:2, 9; Hëch. 7:38; Gäl. 3:19).

6-8. (1) ¿Imanirtaq Jehovä mandakunqankunaqa mana creipaqnö karqan? (2) Y Jehovä mandanqankunaqa, ¿imanirtaq allipaq karqan? (Rikäri päginapa ura kuchunchö këkaq willakïtapis).

⁶ Jericö markataqa Josuëmi ushakätsinan karqan, y imanö ruranampaq kaqtam Jehoväqa cläru willashqa karqan. Peru wakin mandanqankunaqa mana creipaqnömi Josuëpaqqa karqan. Por ejemplu juk mandanqanqa karqan, llapan ollqukunata penqëninchö señalayänampaqmi. Tsëta rurayaptinqa soldädukunaqa, manachi guërrachö pelyëta puëdiyanmantsu karqan. ¡Peru precisarqanku tsë höraraq llapan ollqukunata penqëninkunachö señalayänan! (Gen. 34:24, 25; Jos. 5:2, 8).

⁷ Israelïta soldädukunaqa itsachi kënö tapukuyarqan: “¿Imanöraq familiantsikkunata defendishun chikimaqnintsikkuna ushakätsimënintsikta munayaptin?”. Peru Jericö nunakunaqa mantsakarmi pelyaq yarquyarqantsu. Y Bibliam kënö nin: “Israelïtakunata mantsarninmi Jericö markapa punkunkunata alli wichqashqata katsiyarqan; y manam pipis yarqoqtsu ni yëkoqtsu” (Jos. 6:1). Tsëmi israelïtakunata yanaparqan Jehoväman mas confiakuyänampaq.

⁸ Jinamampis Jehoväqa israelïtakunata nirqan Jericö nunakunawan mana pelyayänampaq, sinöqa tsë entëru markapa joqta junaqpa tumayänampaq y qanchis kaq junaqchö qanchis kuti tumayänampaqmi nirqan. Wakin soldädukunaqa itsa tsë rurë imachöpis mana yanapanampaq kaqta y tiempunkunallata perdikäyanqanta pensayanman karqa. Peru Jehoväqa alleqmi musyarqan imanir tsëta rurayänampaq mandëkanqanta. Y tsënömi karqan, Jehovä ninqanta cäsukurninmi Jericö markataqa ushakätsiyarqan. Y mananam Jericö markapa puëdeq soldädukunawan pelyayarqannatsu. Tsëmi Jehoväman mas confiakuyarqan (Jos. 6:2-5; Heb. 11:30). *

9. Raslla mana entiendirnimpis, ¿imanirtaq Jehoväpa markan patsätsimunqankunataqa cäsukunantsik? Willakaramï.

⁹ ¿Imatataq kë willakïpita yachakuntsik? Höraqa itsa alleqllaqa entiendishuntsu Jehoväpa markan imatapis imanir decidinqanta. Këllaman  pensarishun. Celularkuna y tablëtakuna yarqamunqan witsanqa, itsa mana allitanö rikarqantsik Bibliata estudianapaq, yachatsikoq yarqunapaq y reunionkunachö tsëkunata utilicëtaqa. Peru kananqa cäsi llapantsikpam tsëkunaqa kapamantsik, y alläpam yanapëkämantsik. Jehoväpa markan imakunata patsätsimunqanta raslla mana entiendirnimpis, nimanqantsiktaqa cäsukunantsikmi. Porqui tsë cambiukuna allipaq kanqanta rikarmi, Jehoväman mas markäkushun y cristiänu mayintsikkunawampis mas kuyanakushun.

10. Punta cristiänukunata pushaqkunataqa, ¿pitaq yanaparqan juk problëmata altsayänampaq?

¹⁰ Corneliu jutiyoq nuna cristiänu tikranqampita 13 wata pasarinqanchömi, wakin judïu cristiänukunaqa penqëninchö señalakuyänampaq Ley ninqantam cumplitsita munayarqan (Hëch. 15:1, 2). Tsë asuntupaq Antioquïachö pleytur y alläpa discutir kayaptinmi, Pabluta mandayarqan Jerusalenchö këkaq Punta cristiänukunata pushaqkunawan tsë asuntupaq parlanampaq. Peru ¿pitaq yanapëkarqan tsë asuntuta altsayänampaq? Pablum kënö nin: “Juk revelacionta chaskishqa karmi witsarqä”. Këqa clärum rikätsimantsik punta cristiänakunata pushaqkunata Jesucristu yanapashqa kanqanta (Gäl. 2:1-3).

11. (1) Penqëninkunachö señalakï asuntuta, ¿imanötaq judïu cristiänukunaqa rikëkäyarqan? (2) ¿Imanötaq Pabluqa rikätsikurqan Jerusalenchö anciänukunata cäsukunqanta? (Rikäri päginapa ura kuchunchö këkaq willakïtapis).

¹¹ Punta cristiänukunata pushaqkunataqa Jesusmi yanaparqan, tsëmi mana judïu cristiänukunata cläru rikätsiyarqan penqëninkunachö señalakuyänan manana precisanqanta (Hëch. 15:19, 20). Peru tsëpita watakuna pasariptinllam, judïu cristiänukunaqa sïguiyarqanmi wamrankunata penqëninkunachö señalatsir. Y Jerusalenchö këkaq anciänukunam wiyariyarqan Moises qellqanqa Leykunata Pablu mana cumplikanqanta. Tsëmi anciänukunaqa Pabluta niyarqan, chusku nunakunawan templuman ëwëkur Ley mandakunqannö limpiakuyänampaq. Tsëta rikarnin nunakuna kënö niyänampaq: “Pabluqa Ley ninqantam cumplikan” (Hëch. 21:20-26). * Itsa Pabluqa ninman karqan, “tsëta rurananqa manam precisantsu, y judïu cristiänukunam penqëninkunachö señalakï  asuntutaqa alleqlla entiendiyantsu, y tsëmi problëmaqa”. Peru Pabluqa manam tsënötsu nirqan, sinöqa anciänukuna mandayanqantam cäsukurqan. Porqui musyarqanmi cristiänu mayinkunawan yamë y unïdu kayanan mas precisanqanta. Tsëkunata leyishqa karqa itsa kënö tapukïkantsik: “Jesus wanunqampita patsë Moises escribinqan Leykunata cäsukï manana precisëkaptinqa, ¿imanirtaq Jesucristuqa permitirqan penqëninkunachö señalakï asunturëkur cristiänukunachö unëpa problëma kananta?” (Col. 2:13, 14).

12. ¿Imanirtaq itsa Jesusqa permitirqan penqëninkunachö señalakï asuntu ras mana altsakänanta?

¹² Imatapis imanö creiyanqanta juknöpana entienditsikayämuptinqa wakinkunaqa manam fäciltsu chaskikuyänan. Tsëmi Judïu cristiänukunawampis pasakurqan. Penqëninkunachö señalakï mana precisanqantaqa mana rastsu chaskikuyarqan (Juan 16:12). Wakinkunaqa manam creita puëdiyaqtsu señalakïqa Diospa sirweqninkuna kayanqanta manana rikätsikunqanta (Gen. 17:9-12). Wakinnam, jukläya kayanqampita markankunachö chikir qatikachashqa këtam mantsapakuyaq (Gäl. 6:12). Tsënö kaptimpis, Pablu escribinqan cartakunawanmi Jesusqa mas yanaparqan. (Rom. 2:28, 29; Gäl. 3:23-25).

13. ¿Imataq yanapamäshun Jesucristu Diospa markanta dirigikanqanman confiakunapaq?

¹³ Jehoväpa markan juknöpana imatapis ruranapaq nimanqantsikta alleqlla mana entiendirqa, Diospa sirweqninkunata unë witsanchöpis Jesus imanö diriginqanmanmi pensanantsik. Josuëpa tiempunchö y punta cristiänukunapa tiempunchöpis Jesusqa shumaqmi Diospa sirweqninkunata dirigishqa, y shumaqmi yanapashqa mana allikunaman mana chäyänampaq, Diosman mas markäkuyänampaq y unïdu kayänampaq (Heb. 13:8).

14-16. ¿Imatataq Jesucristu rikätsimantsik “Alli juiciuyoq y markäkïpaq sirwipakoq[wan]” dirigimarnintsik?

¹⁴ “Alli juiciuyoq y markäkïpaq sirwipakoq[wanmi]” kanan witsanqa Jesus dirigikämantsik (Mat. 24:45). Tsëmi rikätsimantsik Jesus kuyamanqantsikta, noqantsikman yarpachakunqanta y Diospa kaqchö alli kanantsikta munanqanta. Chusku wamrayoq Marc jutiyoq cristiänum kënö nin: “Satanasqa familiakunatam problëmakunaman chätsita tïran, tsënöpa congregacionkunachö markäkïninkunata ushakätsinampaq. Tsëmi kananqa mas seguïdu yarpätsikayämun Familiachö Diosta Adorana Hörata cada semäna ruranapaq. Kë consëjuqa familiankunata dirigeq ollqukunataqa alleq clärum rikätsin familiankunata cuidayänan alläpa precisanqanta”.

¹⁵ Jesus dirigikämanqantsikta rikarqa, cuentatam qokuntsik Diosman mas markäkunapaq yanapamënintsikta munanqanta. Patrick jutiyoq anciänupis kënömi nin: “Congregacionkunachö wallka grüpupa yachatsikoq yarqunapaq patsätsiyanqan witsanqa, wakimpaq manam fäciltsu karqan. Peru tsënö yachatsikuyänampaq patsätsiyanqanqa rikätsikun, yachatsikoq yarqïta mantsapakoqkunata Jesus yanapëta munanqantam. kananqa kë wawqikuna y panikunaqa mas animädu y ütilmi sientikuyan, y seguïdu yachatsikoq yarquyänampaqmi kallpachakïkäyan”.

¹⁶ Jesusqa manam espiritual kaqllachötsu yanapamantsik. Sinöqa Diospita yachatsikunapaq chaskinqantsik carguntsikta cumplinapaqpis yanapamantsikmi. Porqui kanan tiempuqa tsë rurëmi ima rurëpitapis masqa precisan (leyi Marcus 13:10). Andrë jutiyoq anciänum alkäbulla këkan, Diospa markan imata ruranapaq niyämunqanta. Kënömi nin: “Betel wayikunachö mas wallkaqllana yanapakuyänampaq patsätsiyanqanqa, yarpätsimantsik ushanan junaqkunachöna kawëkanqantsiktam. Tsëmi alläpa precisan Diospita yachatsikur mas ocupädu këkänantsik”.

17, 18. ¿Imanirtaq precisan Jehoväpa markan cambiukunata ruramuptin yanapakunantsik?

¹⁷ Reynintsik Jesucristu dirigimanqantsikqa, kanan y shamoq tiempuchömi yanapamäshun. Tsëmi Diospa markanchö cambiukunata rurayämunqan imanö yanapamanqantsikman pensanantsik. Reunionkunachö y Diospita imanö yachatsikunapaqmi cambiukuna kashqa, tsëqa, ¿manatsuraq  familiantsikwan Diosta adorarnin tsë cambiukuna imanö yanapamanqantsikpita maslla yachakushwan? Tsëta rurashqaqa kallpatam qomäshun.

¹⁸ Jehoväpa markan qomanqantsik yachatsikïkuna imanö yanapamanqantsikta rikarqa, mas kushishqam cäsukushun. Këkunallaman pensarishun, kananqa mas wallkallatanam publicacionkunata imprimiyämun, tsëqa alläpa mana gastakuyänampaqmi yanapakushqa. Y Internet kaptinmi mas markakunaman Diospa willakïninqa chëkan. Tsëqa, ¿manatsuraq puëdirninqa celularnintsikchö o tabletnintsikchö këkaq publicacionkunata y videukunata utilizashwan nunakunata yachatsinapaq? Jehoväpa markan qomanqantsik yanapakïkunata alleq utilizarninqa, Jesucristu munanqannöllam rurëkäshun.

19. ¿Imanirtaq Jesus dirigimänata permitinantsik?

¹⁹ Jesus dirigimänapaq mandamanqantsikkunata llapan shonquntsikwan cäsukurninqa, Diosman mas markäkunapaq y cristiänu mayintsikkunawan mas unïdu kanapaqmi yanapamäshun. Betel wayikunachö mas wallkaqllana yanapakuyänampaq patsätsiyanqampita parlarmi, Andrëqa kënö nirqan: “Betelpita yarqushqa wawqikuna y panikunaqa kushishqam juk asignacionchö yanapakïkäyan. Y tsënö rurarqa Jehoväpa markan imëkakunata logranampaq rurëkunachömi yanapakïkäyan. Tsëmi noqatapis yanapaman Jehoväman mas confiakunäpaq”.

20, 21. (1) ¿Imanirtaq pushamaqnintsik Jesucristuman confiakunantsik? (2) ¿Imapitataq qateqnin kaq yachatsikïchö yachakushun?

²⁰ Ichikllachönam Jesucristuqa llapan chikimaqnintsikkunata ‘vencir ushakätsinqa’ y mëtsika bendicionkunatam qomäshun (Rev. 6:2; Sal. 45:4). Tsëmi sirweqninkunataqa kananllapitana yachëkätsimantsik tsë mushoq patsachö kawanapaq, kawarimoqkunata yachatsinapaq y kë Patsa juk shumaq Paraïsu kanampaq yanapakunapaq.

²¹ Tsëmi ima pasakuptimpis Jesucristuman confiakurqa, següru sientikushun Mushoq Patsaman pushamänapaq kaqta (leyi Salmus 46:1-3 *). Peru höraqa itsa fäciltsu kanqa Jehoväpa markan cambiukunata ruramuptin cäsukunantsik, masqa illaqpita imapis pasaramashqa. Tsëqa, ¿imaraq yanapamäshun tranquïlu kanapaq, y Jehoväman confiakunapaq? Qateqnin kaq yachatsikïchömi tsëpita masllata yachakushun.