Jina tsë acuerduwanqa Sociedä de Naciönes nishqantapis patsätsiyarqanmi. Y tsë juntaqa karqan ‘më tsë nacionkuna yanapanakuyänampaq’ y ‘yamë y següru kawakïta lograyänampaqmi’. Cristiänu tukoq mëtsika religionkunam, tsë juntaman qaqäyarqan. Amëricachö Consejo Federal de las Iglesias de Cristo nishqanmi, ‘tsë polïticukunawan Gobiernunta Patsachö Dios patsäratsinqanta’ niyarqan. Tsë grüpu iglesiakunam, Sociedä de Naciönes nishqan juntaman qaqäyanqanta rikätsikur, Paris markachö Conferencia de la Paz reunionman juk comisionta mandayarqan. Pëkunapita jukninmi nirqan tsëpita patsë llapan “nunakunapaq imapis jukläyana kanampaq” kaqta.

Y rasumpa kaqchöqa, imapis jukläyanam kanan karqan. Peru manam tsë reunionchö kaqkunatsu imatapis jukläyana rurayänan karqan. Sinöqa, sirweqninkunata kallpayoqta Jehovä tikraratsiptinmi, mana imëpis rurayanqannö 1919 watapita patsë yachatsikur qallëkuyarqan. Peru tsëta rurar manaraq qallayaptinmi, Bibliata Estudiaqkunaqa imëkaparaq pasayänan karqan.

Sociedä Watch Tower Bible and Tract jutiyoq juntam, cada wata rurayanqan reunionninkunata, 1919 wata säbadu 4 de enëru killapaq patsäratsirqan. Tsë reunionkunachömi pikuna carguyoq kayänampaq kaqta yapë akrayaq. Tsë witsampaqqa, Jehoväta sirweqkunata dirigeq Joseph Rutherford wawqiqa, yanapaqnin qanchis wawqikunawanmi, imatapis mana rurashqa këkar Atlanta (Georgia, Estädus Unïdus) markachö carcelarëkarqan. Carcelchö llawirëkaq wawqikuna dirigir sïguiyänampaq kaqta o juk wawqikunata akrayänampaq kaqtam tsë reunionchö decidiyänan karqan.

Wawqi Rutherfordqa, Jehoväta sirweqkunata shamoq tiempuchö pikuna y imanö dirigiyänampaq kaqmanmi alläpa yarpachakoq. Wakin wawqikuna juk dirigeqta akrëta munayanqantaqa musyaqmi. Tsëmi, tsëchö llapan ëllukaqkunapaq carcelpita juk cartata qellqarqan y tsëchömi nirqan Evander Coward wawqita akrayänampaq. Pëqa “tranquïlu” y “alli juiciuyoq” kanqanta y “Señorman consagrakushqa” kanqantam nirqan. Wakin wawqikunanam, joqta killa shuyäriyänampaq  niyaq. Carcelchö llawirëkaq wawqikunata defendikaq abogädukunapis, pëkunanöllam pensayaq. Tsëmi tsë asuntupaqqa mas discutir qallëkuyarqan.

Richard Barber wawqim willakun, tsënö këkäyaptin juk wawqi parlarinqan llapankunata yapë yamëyäratsinqanta. Tsë wawqim kënö nirqan: “Manam abogädutsu kä, peru mana jaqikoq nuna imanö kanqantaqa musyämi. Diosqa, mana jaqikoq kanatam munan. Y Diosta mana jaqireq kanqantsiktaqa mas alli rikätsikushun, dirigimaqnintsik kanampaq wawqintsik Rutherfordta yapë akrarninmi” (Sal. 18:25).

Alexander Macmillan wawqipis prësum këkarqan, pëmi waränin junaq ima pasanqanta willakurqan. Wawqi Rutherfordshi celdampa perqanta takakurirqan y wawqi Macmillanta kënö nirqan: “Makikita makyamï”. Tsënash juk cartata entregarirqan. Y leyirirqa, wawqi Macmillanqa musyarirqanmi imapaq kanqanta. Tsë cartaqa rikätsikoq, carcelchö llawirëkaq wawqikunata, dirigeqkuna kayänampaq yapë akrashqa kayanqantam y Joseph Rutherford, Charles Wise y William Van Amburgh mandakur sïguiyänampaq kaqtam. Tsënöpam wawqi Rutherfordqa tsë juntachö presidenti karnin sïguirqan.

Tsë puwaq wawqikuna carcelchö kayanqanyaqmi, Bibliata Estudiaqkunaqa tsë wawqikunata libri jaqiyänampaq pï më nunakunata juk documentuta firmatsiyarqan. Tsë valienti wawqi panikunaqa 700.000 nunakunatam firmatsiyarqan. Tsë firmashqa documentukunata autoridäkunaman manaraq apayaptinmi, wawqi Rutherfordta y wakin qanchis wawqikunataqa 1919 wata mierculis 16 de marzu libri jaqiriyarqan.

Chaskeqnin wawqi panikunatam, wawqi Rutherfordqa kënö nirqan: “Shamoq tiempuchö pasanantsik cösaskunapaq kanan pasanqantsik cösaskuna alistëkämanqantsiktaqa, segürum këkä. Qamkuna rurayanqëkiqa, manam carcelchö këkaq wawqikunata jorqayänëkipaqtsu kashqa. Tsëqa manam alläpa precisarqantsu. Qamkunaqa tsë llapanta rurayarqunki, Dios alabashqa kanampaqmi y tsëta rurashqa kaqkunaqa, alläpa shumaq bendiciontam chaskiyashqa”.

Tsë wawqikunata juiciuyanqantaqa Jehovämi llapanta rikëkarqan. Apelacionta rikaq juezkunam, 1919 wata 14 de mäyu killa kënö neq documentuta escribiyarqan: “Kanan juiciuyanqan nunakunataqa, [...] manam derëchunkunamannötsu juzgayashqa, tsëmi sentenciaqa ni imachö quedanqatsu”. Tsë wawqikunataqa alläpa mana alli asuntukunapitam acusayarqan, y tsë asuntukunapita perdonarishqa kayaptinlla o mas wallka tiempulla llawiräyänampaq niyashqa kayaptinqa, documentunkunachömi carcelchö kayashqa kayanqanta ninman karqan. Jina manam juk asuntupitaqa acusayashqatsu kayarqan. Tsëmi wawqi Rutherfordqa juez karnin sïguita puëdirqan y carcelpita yarqurirmi, Estädus Unïdus nacionpa Corti Superior nir reqiyanqanchö Jehoväta sirweqkunata mëtsika kuti defendirqan.

Wawqi Macmillanmi këta yarparqan: “Manam ciëluman Señornintsik apayämanqanyaqtsu makïkunata choqparkur shuyaräyänä karqan. Señornintsikpa voluntänin ima kanqanta musyayänäpaqqa, imatapis rurayänä alläpa precisanqantam cuentata qokuriyarqä”.

Peru principal oficïnachö trabajashqa wawqi panikunaqa, manam mëtsika watapana rurayanqan trabäjutaqa yapë qallëta puëdiyarqantsu. ¿Imanir mana? Carcelchö llawiräyanqan witsanmi, publicacionkunata rurayänampaq sëllu niraq jatun planchakunata ushakätsishqa kayarqan. Tsëqa alläpa llakikïpaqmi karqan. Tsëmi wakin wawqi panikunaqa, “¿mananatsuraq yachatsikushun?” nir tapukuyaq.

¿Diospa Gobiernumpita Bibliata Estudiaqkuna yachatsikuyanqanta wiyakïta munaqkuna kayarqanraqku? Tsëta musyanampaqmi, wawqi Rutherfordqa juk discursuta ruranampaq decidirqan, y tsëmanqa llapan nunakunatam invitayänan karqan. Wawqi Macmillanmi kënö nirqan: “Pipis mana ëwaptinqa, Diospita yachatsikïqa tsëllachönam ushakärinman karqan”.

Tsënömi wawqi Rutherfordqa, alläpa qeshyëkarpis, 1919 wata domingu 4 de mäyu, “Alläpa llakishqa nunakunapaq juk alli noticia” neq tïtuluyoq discursupita, Los Angeles (California) markachö yachatsikurqan. Tsëmanqa, 3.500 nunakunam ëllukäyarqan y mëtsika pachak nunakunaqa mananam yëkïta puëdiyarqantsu. Y waränin junaqqa, 1.500 nunakunam ëllukäyarqan. Wawqikunaqa clärum musyariyarqan, Diospa Gobiernumpita wiyakïta munaq nunakunaqa kayanqantaraq.

Tsëpita patsë tsë wawqikuna Diospita yachatsikuyänampaq patsätsiyanqannöllam, kanan witsan Jehoväpa testïgunkunapis rurayan.

1919 wata 1 de agostu killachö ingles idiömachö yarqamoq Täpakoq revistam, Cedar Point (Ohio) markachö septiembri killapa qallananchö juk asamblëa rurakänampaq kaqta willakurqan. Misüri markapita Bibliata Estudiaq Clarence Beaty jutiyoq jövinmi kënö yarpan: “Tsëchö llapäkuna  kayänäpaq kaqtam pensayarqä”. Seis milpitapis mas wawqi panikunam ëllukäyarqan, tsëqa shuyaräyanqampitapis masmi karqan. Jina tsë junaqqa kushikïpaq karqan, Erie jutiyoq qochachö docientuspitapis mas bautizakuyanqanmi.

1919 wata 5 de septiembri killam, tsë asamblëapa pitsqa kaq junaqninchö, “Yanapakoqkunapaq discursu” neq tïtuluyoq yachatsikïpita wawqi Rutherford yachatsikurqan. Tsëchömi willakurqan The Golden Age * nishqan mushoq revista yarqamunampaq kaqta. Tsë revistachöqa, “pasakïkanqankunapaq precisaq noticiakunam” yarqamunan karqan y “tsëkuna imanir pasakunqantam” Bibliachö ninqanwan entienditsikunan karqan.

Bibliata Estudiaqkunatam llapanta niyarqan valienti kayänampaq y tsë mushoq revistawan yachatsikuyänampaq. Tsëta imanö rurayänampaq willakoq cartachömi kënö nirqan: “Llapan consagrakushqakuna [bautizakushqakuna] yarpäyätsun, kanan witsankuna Diosta sirwi y entëru Patsachö Diospita yachatsikïchö yanapakï, alläpa precisanqanta”. Mëtsikaqmi Diospita yachatsikur qallëkuyarqan. Diciembri killapaqqa, cincuenta milpitapis masmi tsë mushoq revistata chaskiyänampaq inscribikuyarqan.

1919 wata ushëkaptinnam, Jehoväta sirweqkunaqa yapë patsakäriyarqan y gänas gänasmi yachatsikur qallëkuyarqan. Jina ushanan junaqkunapaq parlaq Diospa mëtsika willakïninkunam cumplikärishqa karqan. Malaquïas 3:1 a 4 textuchömi, Diospa sirweqninkuna juk pruëbapa pasayänampaq kaqta y alliyätsishqa kayänampaq kaqta willakurqan. Tsë tiempuqa, usharishqanam karqan. Jina Jehoväta sirweqkunaqa, ¡Alläpa Puëdeq Babiloniapitam libri cuenta tikrarishqa kayarqan y alli juiciuyoq y markäkïpaq * sirwipakoqtam Jesusqa churarishqa karqan (Rev. 18:2, 4; Mat. 24:45). Bibliata Estudiaqkunaqa, Jehovä alistanqan rurëta rurayänampaqqa listum këkäyarqan.