1. ¿Imatataq Jehoväqa rurëta puëdin munanqankunata cumplitsinampaq?

RURËTA munanqan cumplikänampaqqa, Jehoväqa imëkatam rurëta puëdin. Tsëpaqqa, höraqa yachatsikoq, shoqakoq teyta y alli noticiakunata willakoqmi kashqa (Is. 48:17; 2 Cor. 7:6; Gäl. 3:8). Tsënö karpis, rurëta munanqankunata cumplitsinampaqqa, Jehoväqa nunakunatam utilizashqa (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Cor. 1:3, 4). Munanqanta ruranampaqqa, Pëqa mëqantsiktapis yachaqta y kallpayoqtam tikraratsimënintsikta puëdinman. Wakin yachaq nunakuna niyanqannöpis, tsëta rurëta puëdinqanqa Jehoväpa jutin ima ninan kanqampitam.

2. (1) ¿Imanirtaq höraqa Jehovä mana utilicëkämanqantsikta pensashwan? (2) ¿Imapitataq kë yachatsikïchö yachakushun?

² Jehovä utilizämänataqa llapantsikmi munantsik, peru itsa wakinqa pëkunata utilicëkanqantaqa segürutsu kayan. Wakinqa edäna karnin, mana alli tiempupa pasëkarnin o alläpa yachaq mana karmi tsënö pensayan. Y wakinqa rurëkäyanqanllawanmi conformakuyan y mas yanapakuyänan mana precisanqantam pensayan. Kë yachatsikïchömi, rurëta munanqampaq Jehovä yachatsimënintsikta puëdinqanta yachakushun. Jina voluntäninta rurayänampaq unë wakin ollqukunapa y warmikunapa munëninta yuritsinqanta, y rurayänampaq kallpayoqta tikratsinqantam, kë yachatsikïchö yachakushun. Y usharinapaqnam, Jehovä utilizämänapaq imata ruranapaq kaqta yachakushun.

3. Filipensis 2:13 textuchö änikunqannö, ¿noqantsikchö imata yuritsitataq Jehovä puëdin?

³ (Leyi Filipensis 2:13). * Jehoväqa rurëta munënintsiktam yuritsita puëdin. ¿Imanö? Itsa congregacionnintsikchö yanapakïta wanëkäyanqanta musyarishwan, o juk sitiukunachö yanapakoqkunata wanayanqanta sucursalpita mandayämunqan cartata leyirayämunman. Tsëqa itsa imanöllapapis yanapakïta puëdinqantsikman pensar qallëkushwan. O itsa imatapis ruranapaq niramanqantsik alläpa difïcilnö kaptin, puëdinapaq o mana puëdinapaq kaqta kikintsikta tapukur qallëkuntsik. Jina Bibliachö juk textuta leyirir, itsa wakinkunata tsë textuwan imanö yanapanapaq kaqman yarpachakuntsik. Jehoväqa manam imata ruranapaqpis obligamäshuntsu. Peru maslla yanapakïta munashqaqa, rurëta munanapaqmi yanapamäshun.

4. Nimanqantsikta ruranapaqqa, ¿imanötaq Jehoväqa kallpayoqta tikratsimënintsikta puëdin?

⁴ Jina voluntäninta ruranapaqqa, Jehoväqa kallpantsiktapis yuritsita puëdinmi (Is. 40:29). Poderninwanmi imachöpis mas yachaqta tikratsimënintsikta puëdinman (Ex. 35:30-35). Y wakin sirweqninkunawanmi ima trabäjuta ruranapaqpis yachatsimënintsikta puëdin. Ruranantsikpaq nimanqantsikkunata rurëta mana yacharqa, wakinkuna yanapamänapaq mañakushun. Jina ‘nunakunapa kallpampita mas puëdeq kallpayoq’ kanapaq, ciëluchö teyta Diosnintsikta mañakushun (2 Cor. 4:7; Lüc. 11:13). Bibliachöqa willakun, rurëta munatsirnin y rurayänampaq kallpayoqta tikratsirnin, unë witsan mëtsikaq nunakunata Jehovä yanapashqa kanqantam. Wakin nunakunapaq willakunqanta rikärishun y pëkunatanö Jehovä utilizämänapaq imata runapaq kaqman pensashun.

5. ¿Imatataq yachakuntsik israelïtakunata libranampaq Moisesta imë y imanö Jehovä utilizanqampita?

⁵ Jehoväqa Israel nacionta libranampaqmi Moisesta yanaparqan. Peru ¿imëtaq utilizar qallarqan? ¿‘Egiptu nunakunapa llapan yachëninkunata yachakushqa’ karnin listuna këkanqanta Moises pensaptinku? (Hëch. 7:22-25). Manam. Jehoväqa manshu kanampaq y humildi kanampaq yacharatsir-raqmi utilizarqan (Hëch. 7:30, 34-36). Y alläpa puëdeq Egiptupa mandakoqninman ëwëkur parlapänampaqmi valoryoqta tikratsirqan (Ex. 9:13-19). ¿Imatataq yachakuntsik Moisesta imë y imanö Jehovä utilizanqampita? Tsëpitaqa yachakuntsik, mandakunqannö kawaqkunata y pë yanapanampaq kaqman markäkoqkunata utilizanqantam (Filip. 4:13).

6. ¿Rey Davidta yanapanampaq Barziläita Jehovä imanö utilizanqampita imatataq yachakuntsik?

⁶ Tsëpita mëtsika watakuna pasarinqanchönam rey Davidta yanapanampaq Barziläi jutiyoq nunata Jehovä utilizarqan. Davidwan këkaq nunakunaqa, mallaq y yakunashqam tsurin Absalonpita escapar ëwakïkäyarqan. Barziläiqa alläpa awkinna këkarpis, kawëninkunata peligruman churëkurmi pë y wakin nunakuna Davidta yanapaq ëwayarqan. Barziläiqa Jehovä utilizänampaq alläpa awkinna kanqantaqa manam pensarqantsu. Tsëpa rantinqa, Diosta sirweqkunatam alläpa qarakoq karnin kapunqankunawan yanaparqan (2 Sam. 17:27-29). ¿Imatataq këpita yachakuntsik? Ëka watayoq kashqapis, wanayanqankunata tarita mana puëdeqkunata më tsëchöpis yanapanapaq Jehovä utilizämënintsikta puëdinampaq kaqtam (Prov. 3:27, 28;  19:17). Imankunallapis makyarnin yanapëta mana puëdishqapis, wanayanqan hörachö y sitiuchöqa yanapakushun, entëru Patsachö yanapakunapaq qellënintsikta winarmi (2 Cor. 8:14, 15; 9:11).

7. (1) ¿Imanötaq Simeonta Jehovä utilizarqan? (2) Y ¿imanirtaq tsëta musyëqa kallpayoqta tikratsimantsik?

⁷ Simeonqa Jerusalenchömi Diosta mana jaqipa sirweq y pëtam Jehoväqa änirqan, Mesïas manaraq shamuptinqa mana wanunampaq kaqta. Atska watakunapachi änikunqanta shuyararqan, tsëchi tsëta äninqanqa alläpa yanaparqan. Jehoväqa, pëman markäkur alli tsarakunqampitam Jesusta rikänanta permitirqan. Juk junaqmi, “santu espïritupa poderninwan templuman yëkurirqan”, y tsëchömi Jesusta rikärirqan. Tsëmi Jehoväqa, tsë wamra Cristu kanampaq kaqta Simeon willakunampaq yanaparqan (Lüc. 2:25-35). Jesuspa sagrädu rurëninta rikänampaqqa, itsachi Simeonqa kawëkarqannatsu, tsënö karpis alläpam agradecikurqan manaraq wanur Jesusta rikanqampitaqa. Y shamoq tiempuchöqa Jesuspa Gobiernun Patsachö llapan familiakunata bendicinqantam rikanqa (Gen. 22:18). Noqantsikpis kanan witsankuna sirwinapaq permitimanqantsikpitam Jehoväta agradecikunantsik.

8. ¿Imanötaq Jehoväqa utilizämënintsikta puëdin?

⁸ Punta cristiänukuna kawayanqan witsanmi, Jehovä utilizänanta Josë nuna permitirqan (Hëch. 4:36, 37). Pëtam apostolkunaqa, Bernabë nir jutin churayarqan, tsëqa “shoqakoq këpa tsurin” ninanmi, itsachi tsënöqa jutitsiyarqan wakinkunata shoqëta yachaptin. Juk kutichömi, manaraq cristiänu karnin congregacionkunata qatikachashqa kaptin, atskaq wawqi panikuna Sauluman witita mantsayarqan. Tsëmi Bernabëqa yanapaq ëwarqan. Tsëta ruranqampitaqa alläpachi Sauluqa agradecikurqan (Hëch. 9:21, 26-28). Tsëpita mas tiempu pasariptinnam, Antioquïa de Siria markachö cristiänukuna yanapakïta wanayanqanta Jerusalenchö këkaq creikoqkunata rikaqkuna musyariyarqan, tsëmi Bernabëta mandayarqan. Y Bibliachö willakunqannöpis, pëqa “Señorta mana jaqiyänampaq shonqupita patsë churapakäyänampaqmi llapankunata kallpata qornin qallëkurqan”. Rikanqantsiknöpis, pëta mandayanqanqa alläpa allipaqmi karqan (Hëch. 11:22-24). Kanan witsankunapis wawqi panintsikkunata shoqanapaqqa, Jehoväqa yanapamënintsikta puëdinmi. Itsa kuyashqa kastankuna wanupakushqakunata shoqanapaq yanapamäshun. O itsa pillapis qeshyëkaqta o alläpa llakishqa këkaqta qayarinapaq o watukanapaq yanapamäshun. ¿Bernabëtanö Jehovä utilizämänapaq listuku këkäshun? (1 Tes. 5:14).

9. Vasïly jutiyoq wawqita Jehovä imanö yanapanqampitaqa, ¿imatataq yachakuntsik?

⁹ Jehoväqa Vasïly jutiyoq wawqitam yanaparqan wakinkunata shumaq yanapanampaq. 26 watayoq këkaptin creikoqkunata rikaqkuna kanampaq churariyaptinqa, tsënö yanapakïta y masqa imëkapa pasëkaq cristiänukunata yanapëta mana puëdinampaq kaqtam pensarqan. Peru unëpana creikoqkunata rikaqkuna yachatsiyanqan y Anciänukunapaq y Siervu Ministerialkunapaq Escuëlachö yachakunqanmi yanaparqan. Alläpam kallpachakurqan mas alliyänampaq. Juk listatam rurarqan imata rurëta munanqankunapaq. Y tsë listachö këkaqta cada rurarmi, mantsakoq këninta ichikllapa ichikllapa vencir qallëkurqan. Kënömi nin: “Unë mantsakätsimanqan cösaskunaqa kananqa kushitsimanmi. Juk wawqita o panita shoqanäpaq juk textuta tarinäpaq Jehovä yanapamanqampitaqa alläpam kushikü”. Wawqikuna, Jehovä utilizäyäshunëkipaq  wawqi Vasïlynö listu këkäyaptikiqa, pëqa juk precisaq cösaskunata rurayänëkipaqpis yanapayäshunkim.

10. ¿Imatataq Abigail rurarqan, y ruranqampitaqa imatataq yachakuntsik?

¹⁰ Davidta y mana jaqipa yanapaqnin soldädukunata rey Saul qatikachanqan witsanqa, Davidqa alläpam yanapayänanta wanarqan. Juk kutichömi, Nabal jutiyoq rïcu nunata mikïninkuna qarayänampaq Davidpa soldädunkuna mañakuyarqan. Tsëtaqa rurayarqan, tsë nunapa üshankunata tsunyaqchö cuidashqa kayaptinmi. Peru Nabalqa micha karmi ni imankunapis qararqantsu. Tsëmi Davidqa Nabalta y wayinchö llapan täraqkunata wanutsinampaq ëwarqan (1 Sam. 25:3-13, 22). David manaraq chaptinmi, Nabalpa shumaqllallan warmin Abigail taripaqnin ëwarqan. Tsë alli juiciuyoq warmiqa valientim karqan. David këkanqanman chärirmi, qonqurikïkurqan y yawarta ramarnin kikimpa makinwan justiciata mana ruranampaq nirqan. Tsë asuntuta Jehoväpa makinchö jaqirinampaqmi shumaq consejarqan. Abigail imanö parlanqan y ruranqankunam, Davidpa shonqunyaq chärirqan y pëman Jehovä mandashqa kanqanta nirqan (1 Sam. 25:23-28, 32-34). Rikëninchö alli kanampaq kallpachakunqampitam, Jehoväqa Abigailta utilizarqan. Kanan witsankunapis, shumaq parlakoq y alli juiciuyoq warmikunataqa, Jehoväqa familiankunata y congregacionchö kaqkunata yanapayänampaqmi utilizan (Prov. 24:3; Tïtu 2:3-5).

11. ¿Imatataq Salumpa warmi wamrankuna rurayarqan, y pikunataq kanan witsankuna pëkunanölla rurayan?

¹¹ Tsëpita mëtsika watakuna pasanqanchönam, Jehoväqa Salum jutiyoq nunapa warmi wamrankunatapis Jerusalenpa perqankunata altsayänampaq utilizarqan (Neh. 2:20; 3:12). Salum nuna gobernador kaptimpis, warmi wamrankunaqa, difïcil y alläpa peligrösu kaptimpis yanapakuyarqanmi (Neh. 4:15-18). Pëkunaqa, perqa altsëchö mana yanapakïta munaq tecoïta nir reqiyanqan precisaq nunakunanötsu manam kayarqan (Neh. 3:5). Pensari, 52 junaqkunallachö perqakunata altsar usharirqa, ¡alläpachi kushikuyarqan! (Neh. 6:15). Kanan witsankunapis mëtsikaq panikunam, Jehoväpaq utilizäna wayikunata rurëchö y edificiukunata altsapakïchö alläpa kushishqa yanapakuyan. Tsë obrakuna alli ushanampaqqa, alläpam precisan rurëta yachayanqan, kushi kushilla trabajayanqan y Jehoväta mana jaqipa sirwita munayanqan.

12. Tabïta kaqtanöpis, ¿imanötaq Jehoväqa utilizämënintsikta puëdin?

¹² Jehoväqa, ‘imëka allikunata ruranampaq’ y wanëkaqkunata yanapanampaq, masqa viuda kaqkunata yanapanampaqmi, Tabïtata utilizarqan (Hëch. 9:36). Alläpa qarakoq y kuyakoq kashqa kaptinmi, wanukïkuptinqa mëtsikaq waqayarqan. Peru apostol Pëdru kawariratsiptinqa, alläpam kushikuyarqan (Hëch. 9:39-41). ¿Imatataq Tabïtapita yachakuntsik? Jövin o edäna kashqapis, ollqu o warmi kashqapis, creikoq mayintsikkunapaqqa llapantsikmi alli kaqta rurëta puëdintsik (Heb. 13:16).

13. ¿Imanötaq Jehoväqa alläpa mantsakoq Ruth panita utilizarqan, y pëqa imatataq nirqan mëtsika watakunapa yanapakurir?

¹³ Alläpa mantsakoq Ruth jutiyoq panim, juk nacionchö yanapakïta munarqan. Wamrallaraq karqa, juk wayipita juk wayiman raslla ëwarmi tratädukunata qarakoq. Pëmi kënö nin: “Tsëta rurëqa alläpam gustamaq”. Peru Diospa Gobiernumpita nunakunata parlapänanqa alläpa difïcilmi kaq. Tsënö karpis, Ruthqa 18 watayoq këkarmi precursöra regular  tikrarirqan. 1946 watachömi, Watchtowerpa Galaad Escuëlanman ëwarqan y tsëpitaqa Hawaichö y Japon nacionchömi yanapakurqan. Tsë sitiukunachö mëtsikaq nunakunata alli noticiakunapita willakunampaqmi Jehoväqa pëta utilizarqan. 80 watakunapanöna Diospita yachatsikïchö yanapakurirmi, Ruthqa kënö nirqan: “Jehovämi yanapamaqnï kashqa. Mantsakoq kënïta vencinäpaqmi yanapamashqa. Pëman markäkoq llapan creikoqkunata Jehovä utilicëta puëdinqantam següru këkä”.

14. Colosensis 1:29 textuchö ninqannö, ¿imatataq ruranantsik Jehovä utilizämänata munarqa?

¹⁴ Unëpita patsëmi, sirweqninkunata tukïnöpa Jehovä utilizashqa. ¿Imanötaq noqantsiktaqa Jehovä utilizämäshun? Tsëpaqqa kikintsik imanö kallpachakunqantsikpitam kanqa (leyi Colosensis 1:29). Jehovä utilizämänapaq listu këkashqaqa, kushishqa yachatsikunapaq, alli yachatsikoq kanapaq, wakinkunata shoqëta yachanapaq, alli trabajëta yachanapaq, kuyakoq amïgu kanapaq o voluntänin cumplikänampaq imachö yanapakunapaqpis utilizämäshunmi.

15. 1 Timoteu 4:12 y 15 textuchö ninqannö, ¿imatataq jövinkuna Jehoväta mañakuyänan?

¹⁵ ¿Mayor këmanna chëkaq jövinku kanki? Yanapakïta munaq y creikoqkunata yanapaqkunatam congregacionkunachö wanayan. Wakin congregacionkunachöqa, creikoqkunata rikaqkunam creikoqkunata yanapaqkunapitapis mas kayan. ¿Congregacionchö mas yanapakunëkipaq churapakëta puëdinkimanku? Wakin wawqikunaqa, höraqa kënömi niyan: “Noqaqa, Diospita yachatsikoq kanqällawanmi kushishqa kakü”. Tsënö sientikurqa, Jehoväta mañakï creikoqkunata yanapaq kanëkipaq munënikita yuritsinampaq y llapan puëdinqëkimannö sirwinëkipaq kallpayoqta tikratsishunëkipaq (Ecl. 12:1). Yanapayämänëkitam wanayä (leyi 1 Timoteu 4:12, 15).

16. ¿Imatataq Jehoväta mañakunantsik, y imanir?

¹⁶ Voluntänin cumplikänampaqqa, Jehoväqa imëkanöpam utilizämënintsikta puëdin. Tsënö kaptinqa, pëpaq trabajanapaq munënintsikta yuritsinampaq mañakushun y tsëpitana, tsëta ruranapaq kallpayoqta tikratsimänapaq mañakushun. Jövin kashqa o edäna kashqapis, tiempuntsikta, kallpantsikta, rurëta yachanqantsikta y kapamanqantsikkunata Jehoväta alabanapaq utilizäshun (Ecl. 9:10). Ama mantsanqantsikrëkur y rurëta mana puëdinapaq kaqta pensanqantsikrëkurqa, Jehoväta shumaq rurëkunachö sirwinapaq kaqta juk kuchuman churarishuntsu. Mëtsikata o wallkallata rurashqapis, kuyamaqnintsik Teytantsiktaqa llapantsikmi alabëta puëdintsik.