1. ¿Imanötaq kuyakoq kanqantsikta rikätsikuntsik?

DIOSPA sirweqninkunaqa juk familianömi kantsik y kuyakoq kanqantsikpitam reqishqa kantsik (1 Juan 4:16, 21). Y kuyakoq kanqantsiktaqa, manam wakinkuna rikäyänampaq höra höralla ruranqantsikkunawantsu rikätsikuntsik, sinöqa hasta ichik rurëkunachöpis yanapakurnin y kuyakïpa parlakurninmi rikätsikuntsik. ¿Imakunachötaq? Wakinkunata imanö sientikuyanqanta cuentachö katsirnin y kuyëpa tratarninmi. Tsënö rurarqa Diosnintsiknö kuyakoq kanqantsiktam rikätsikushun (Efes. 5:1).

2. ¿Imanötaq Jesus rikätsikurqan Teytannö kuyakoq kanqanta?

² Jehovä kuyakoq kanqantam Jesusqa cläru rikätsikurqan nunakunata kuyëpa tratanqanchö. Tsëtam rikätsikurqan kënö ninqanchö: “Noqaman shayämi, llapan pishipashqakuna y lasaqta apaqkuna, noqam jamatsiyashqëki”. Y tsëpitanam nirqan, “yachanëpaq” y humildi kanqanta (Mat. 11:28, 29). Jesus ruranqannö ‘waktsakunata llakipashqaqa’, Jehoväqa kuyamäshunmi. Y noqantsikpis kushishqam kashun (Sal. 41:1). Rikärishun familiachö, congregacionchö y Diospita yachatsikunqantsikchö  wakinkunata cuentachö imanö katsinapaq kaqta.

3. ¿Imanötaq juk qowaqa warminta tratanman? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq fötuta).

³ Juk familiachöqa qowa kaqmi mas puntataqa rikätsikunan familian imanö sientikunqanta cuentaman churanqanta (Efes. 5:25; 6:4). Këllaman pensarishun, Bibliam kënö nin: “Reqiyanqëkimannö warmikikunawan kawarnin sïguiyë”. Kë palabrataqa kënöpis traduciyanmi, “imanö sientikuyanqanta cuentachö katsi” o “imanö kayanqanta entiendi” (1 Pëd. 3:7). Pipis imanö sientikunqanta cuentachö katsinapaqqa, imanö kanqantam entiendinantsik. Wakinkuna imanö sientikuyanqanta cuentaman churaq qowaqa, musyanmi warminqa yanapaqnin kanqanta y imatapis pënölla mana pensanqanta. Tsënö kaptimpis warmin pënölla precisaq kanqantam cuentachö katsin (Gen. 2:18). Tsëmi imanö sientikunqanta cuentachö katsirnin kuyakïwan y respëtuwan tratan. Canadä nacionpita juk panim kënö nin: “Qowäqa manam imanö sientikunqäta imëpis mana kaqpaq churantsu, ni manam nimantsu ‘tsënöqa manam sientikunëkitsu’. Jinamampis parlapanqäta shumaqmi wiyaman. Y imatapis mana conviëneqtanö pensëkanqanta cuentata qokurirqä kuyëllapam yanaparaman”.

4. ¿Imanötaq juk qowaqa cuentachö katsin warmin imanö sientikunqanta?

⁴ Jina warmin imanö sientikunqanta cuentachö katseq qowaqa, manam juk warmikunataqa enamorëpa tratantsu ni atiendipantsu. Tsëtaqa manam rurantsu ni Internetpa ni redes sociales nishqampapis (Job 31:1). Jina warmintaqa manam engañantsu Jehoväta alläpa kuyarnin y mana alli kaq rurëkunata chikirninmi (leyi Salmus 19:14 *; 97:10 *).

5. ¿Imanötaq juk warmiqa qowanta cuentachö katsinman?

⁵ Juk qowa Jesusnö kuyakoq kaptinqa, warmimpaqqa mas fäcilmi kanqa ‘shonqupita patsë respetanampaq’ (Efes. 5:22-25, 33). Ollqu kaq itsa Jehoväpaq rurëkunachö alläpa ocupädu kanqa o ima problëma pasakuptimpis alläpa yarpachakunqa, y warminqa manam tsëpita piñakunqatsu tsëpa rantinqa respëtuwanmi shumaq tratanqa. Gran Bretäñapita juk wawqim kënö nin: “Höraqa warmïqa cuentatam qokurin mana alli këkanqäta o imapaqpis yarpachakïkanqäta. Tsë hörakunachömi Proverbius 20:5 textu ninqanta rurëta procuran, y mas tranquïlu këkanqä höratam shuyärin imanö sientikunqäpita shumaq tapuramänampaq. Y noqaqa imanir tsënö këkanqätam willari, peru mana willanäpaq kaqkunallatam willätsu”.

6. ¿Imanötaq llapantsikpis wamrakunata yanapëta puëdintsik wakinkunata cuentachö katsiyänampaq? Y tsënö ruranqantsik, ¿imanötaq wamrakunata yanapanqa?

⁶ Teytakuna shumaq respëtuwan tratanakuyaptinqa, wamrankunapis tsënö shumaq tratakoqmi kayanqa. Jina teytakunaqa wamrankunata yachatsiyänanmi wakinkuna imanö sientikuyanqanta cuentachö katsirnin alli tratakoq kayänampaq. Por ejemplu yachatsiyänanmi Diosta adoranantsik wayichö mana cörrikachäyänampaq. Jina yachatsiyänanmi cristiänu mayintsikkunawan juntakarnin mikïta sirwikuyaptinqa, mayorkunataraq puntata sirwiyänanta shuyaräyänampaq. Tsë rurëchöqa llapantsikmi teytakunata yanapëta puëdintsik. Jina juk wamra punkuta kichar o ima rurëchöpis yanapakuptinqa agradecikunantsikmi. Tsënö ruranqantsiktaqa manam imëpis qonqayanqatsu y mas clärum entiendinqa wakinkunapaq imatapis rurëqa ‘imata chaskipitapis mas kushikïta’ apamunqanta (Hëch. 20:35).

7. ¿Imanötaq Jesusqa juk sordu nunata tratarqan y imatataq tsëpita yachakuntsik?

⁷ Juk kutim Decäpolischö Jesus këkaptin, juk sordu y parlëta mana puëdeq nunata pëman  apayämurqan (Mar. 7:31-35). Y Jesusqa mëtsika nunakunapita japallanta jorqarirmi kachakäratsirqan. ¿Imanirtaq japallanta karuman aparqan? Itsachi cuentata qokurirqan wiyëta mana puëdir atska nunakunachö karnin penqakunqanta. Awmi, noqantsikqa manam milagrukunata rurëta puëdintsiktsu. Peru noqantsikqa, cristiänu mayintsikkuna imata wanayanqanta y imanö sientikuyanqantam cuentata qokïta puëdintsik. Apostol Pablum nirqan: “Juknintsik juknintsik alli reqinakushun, tsënöpa kuyakoq kanapaq y alläpa alli kaq rurëkunata ruranapaq” (Heb. 10:24). ¿Imatataq yachakuntsik juk sordu nunata Jesus imanö tratanqampita?

8, 9. ¿Imanötaq cuentachö katsishwan edäna kaqkunata y qeshyëkaqkunata? Willakaramï.

⁸ Edäna kaqkunata y qeshyapäkoqkunata cuentachö katsishun. Imëkata ruranqantsikpitapis kuyakoq kanqantsikmi masqa precisan (Juan 13:34, 35). Kuyakoq karninmi edäna kaqkunata y qeshyapäkoqkunatapis reunionkunaman y yachatsikoq yarquyänampaq yanapantsik. Masta rurëta munarpis manam puëdiyantsu, tsënö kaptimpis yanapëkänantsikllam (Mat. 13:23). Sïlla de ruëdallachöna täkoq Michael jutiyoq wawqim alläpa agradecikun familiankuna y cristiänu mayinkuna yachatsikoq yarqunampaq yanapayanqampita. Kënömi nin: “Pëkuna yanapayämaptinmi reunionkunaman y yachatsikoqpis seguïdu ëwëta puëdï. Nunakuna mas puriyanqan sitiukunachö yachatsikïmi masqa gustaman”.

⁹ Betel wayikunachöqa mëtsika edäna y qeshyapäkoq wawqikuna y panikunam kayan. ¿Imanötaq kë wawqikunata y panikunata kuyakïwan y imanö sientikuyanqanta cuentaman churarnin yanapayan? Cartapa o telëfunupa yachatsikuyänampaq yanaparninmi. 86 watayoq Bill jutiyoq wawqim karu markakunachö täraq nunakunaman cartata escribin. Pëmi kënö nin: “Alläpam agradecikuyä tsë nunakunaman cartata escribiyanqäpita”. Cäsi 90 watayoq Nancy paninam kënö nin: “Noqapaqqa nunakunaman cartakïqa manam llutalla cartakïtsu, sinöqa Diospita yachatsikïmi. Alläpam precisan nunakuna Diosnintsikpita yachakuyänan”. 1921 watachö yurikushqa Ethel jutiyoq paninam kënö nin: “Alläpam qeshyapäkü y höraqa manam vistikïtapis puëdïtsu”. Tsënö këkarnimpis alläpam gustan telëfunupa Diospita yachatsikïtaqa. Y wakin nunakunataqa seguïdum Bibliapita yachëkätsin. 85 watayoq Barbara paninam kënö nin. “Qeshyapäkurninmi Diospita yachatsikoqqa seguïdutsu yarqü. Peru telëfunupam nunakunawan masqa parlä. ¡Alläpam Jehoväta agradecikü!”. Kë wawqikuna y panikunaqa watapis manaraq cumpliptinmi 1.228 hörakuna yachatsikuyashqa, 6.265 cartakunata escribiyashqa, 2.000 kuti telëfunupa qayakuyashqa y 6.315 publicacionkunata qarakuyashqa. ¡Jehoväqa alläpachi kushikun tsënö rurayanqampita! (Prov. 27:11).

10. ¿Imanötaq rikätsikushwan cristiänu mayintsikkunata cuentachö katsinqantsikta?

¹⁰ Reunionkunaman ëwarqa cristiänu mayintsikkunata cuentachö katsishun. ¿Imanötaq rikätsikushwan cristiänu mayintsikkunata cuentachö katsinqantsikta? Reunionta shumaq wiyakïkaqta mana pantatsirninmi. ¿Imatataq tsëpaqqa rurashun? Tempränullam chëta procuranantsik. Porqui tardi charninqa shumaq wiyakïkäqkunatam pantatsishun. Awmi, höraqa imapis mana pensanqantsikkuna pasakuptinmi tardiyärishwan. Peru imëpis tardiyashqa chëta yachakashqa karninqa, mas tempränu chänapaqmi tiempuntsikta shumaq patsätsinantsik. Jina yarpänantsikmi reunionkunaman invitamaqnintsikkunaqa Jehoväwan Jesus kayanqanta (Mat. 18:20). Y pëkunata respetanqantsiktaqa tempränu charninmi rikätsikushun.

11. ¿Reunionchö yachatsikoqkunaqa imanirtaq 1 Corintius 14:40 textu ninqanta cäsukuyänan?

¹¹ Jina wakinkunata cuentachö katsinqantsiktaqa rikätsikuntsik Diospa Palabran kënö ninqanta wiyakurninmi: “Imëkapis allimampa y shumaq patsëkatsir rurashqa katsun”, juk parlakïchöqa imëkapis shumaq ordenädum rurakänan (1 Cor. 14:40). Tsëmi reunionchö yachatsikoqkunaqa,  tiempunchö ushayänan. Tsënöpam wakin yachatsikoqkunapa tiempunta respetanqanta rikätsikuyanqa. Jina wakin cristiänu mayinkunatapis cuentachömi katsinqa, porqui wakinkunaqa cärruwanraq kutikuyänan, y wakinkunatanam mana creikoq majankuna tempränu wayinkunaman chäyänanta shuyaräyan y wakinkunanam karuchö täräyan.

12. ¿Imanirtaq anciänukunata ‘alläpa kuyanantsik’ y respetanantsik? (Rikäri “ Precisaq carguyoq wawqikunata shumaq tratashun” neq recuadruta).

¹² Anciänukunaqa congregacionchö y Diospita yachatsikurnimpis alläpam trabajayan, (leyi 1 Tesalonicensis 5:12, 13). Noqantsikrëkurmi imëkata rurayämun. Bibliam kënö nimantsik: “Pëkunaqa qamkunatam imëpis cuidëkäyäshunki, y tsëta imanö rurayanqampitam [Jehoväta] cuentata qoyanqa” (Heb. 13:7, 17). Tsëmi pëkunataqa kuyanantsik, respetanantsik y yanapanapaq listu këkänantsik.

13. Jesus nunakunata imanö tratanqampita, ¿imatataq yachakuntsik?

¹³ Profëta Isaïasmi Jesuspaq kënö nirqan: “Manam pakinëkaq rämata pakinqatsu; y upinëkaq mëchatapis manam upitsinqatsu” (Is. 42:3). Jesusqa nunakunata alläpam kuyaq. Pakinëkaq räma cuenta y upinëkaq mëcha cuenta këkaq nunakuna imanö sientikuyanqantam entiendeq. Tsëmi pëkunata kuyëpa y pacienciawan tratarqan. Tsëmi hasta wamrakunapis Jesustaqa yachanäyaq (Mar. 10:14). Noqantsikqa manam Jesusnötsu nunakunata yachatsita ni imanö sietikuyanqanta musyëta puëdintsik. Tsënö kaptimpis, Diospita yachatsinqantsik nunakuna imanö sientikuyanqantam entiendita procuranantsik. Tsëmi cuentachö katsinantsik imanö parlapänapaq kaqta, imë parlapänapaq mas tiempunkuna kanqanta y alläpa unë mana  parlapänapaq kaqta. ¿Imanötaq rurashun? Rikärishun.

14. ¿Imanirtaq nunakunata kuyëpa parlapänantsikpaq kallpachakunantsik?

¹⁴ ¿Imanötaq nunakunata parlapashwan Diospita yachatsirnin? Kanan witsanqa, jatusaq negociuyoq nunakuna, mana allikunata ruraq polïticukuna y religiösukunam nunakunata mana allipa tratayan y mana kaqpaq churayan (Mat. 9:36). Tsëmi mëtsikaq nunakunaqa ni imaman ni pimampis confiakuyantsu, y manam imëpis alli kawakï kanampaq kaqtaqa pensayantsu. Tsëmi pëkunata parlaparninqa, parlakïnintsikchö rikätsinantsik kuyakoq y llakipäkoq kanqantsikta. Rasumpa kaqchöqa, wakin nunakunaqa Diospita yachatsinqantsikta wiyakuyan manam Bibliapita alläpa yachanqantsikpitatsu, sinöqa kuyëpa y respëtuwan trataqantsikpitam.

15. ¿Imanötaq Diospita yachatsikurnin nunakunata cuentachö katsishwan?

¹⁵ Diospita yachatsikurnin nunakunata cuentachö katsinqantsiktaqa tukïnöpam rikätsikïta puëdintsik. Këllaman pensarishun, musyantsikmi shumaq yachatsikunapaqqa tapukïkunata rurë mas alli kanqanta. Tsënö kaptimpis kuyakïpa y respëtuwanmi tapukïkunata ruranantsik. Wakin markachöqa, nunakunaqa mantsakuyanmi mana reqiyanqan nunakunawan parlëta. Juk markachö yanapakoq juk precursormi cuentata qokurirqan tapukïta rurariptinqa nunakuna penqakuyanqanta. Tsëmi kënöqa tapoqnatsu: “¿Musyankiku Diospa jutin ima kanqanta? ¿Imataq Diospa Gobiernun?”. Tsëpa rantinqa kënömi neq: “Bibliata leyirninmi tarirqö Diospa jutin kanqanta, ¿munankimantsuraq qamtapis rikäratsinäta?”. Musyanqantsiknöpis cada markapa costumbrin y cada nunam jukläya jukläya kayan. Tsëmi imanö kayanqanta imëpis cuentachö katsinantsik y respetanantsik. Y tsëpaqqa imanö kayanqanta entienditam procuranantsik.

16, 17. (1) Nunakunata cuentachö katsirninqa, ¿imë hörataq wayinkunaman watukashwan? (2) Nunakunata cuentachö katsirninqa, ¿alläpa unëpaku parlapashwan?

¹⁶ ¿Imëtaq nunakunata parlapänapaq mas tiempunkuna kan? Wayin wayin yachatsikurninqa yarpänantsikmi nunakuna mana invitamashqantsikta, y mana shuyarëkämanqantsikta. Tsëmi precisanqa tiempunkuna mas kanqan hörakuna watukanantsik (Mat. 7:12). Këllaman pensarishun, ¿säbadukuna y domingukunaqa nunakuna mas tardiraqku shärikuyan? Tsënö kaptinqa, tempränulla wayinkunaman watukanantsikpa rantinqa, cällikunallachöraq o carrïtukunallawanraq yachatsikur qallanantsik o shärikushqana kaqkunata watukanantsik.

¹⁷ ¿Alläpa unëpaku nunakunata parlapashwan? Nunakunaqa ocupädum kayan, tsëmi alläpa unëpaqa parlapänantsiktsu (1 Cor. 9:20-23). Ocupädu kayanqanta y imakunapa pasëkäyanqanta cuentachö katsishqaqa, yapë watukashqapis shumaqmi chaskimäshun. Diosnintsik munanqannö wakinkunata cuentachö katsirninqa, Diosnintsikpa alli trabajadorninkunam kashun. Y itsa Jehoväqa yanaparamäshun pillatapis sirweqnin kanampaq yanaparinapaq (1 Cor. 3:6, 7, 9).

18. ¿Ima bendicionkunatataq chaskishun wakinkunata cuentachö katsirninqa?

¹⁸ Yachakunqantsiknöpis familiantsikchö, congregacionnintsikchö y Diospita yachatsikunqantsikchöpis wakinkunata imëpis cuentachö katsishun. Tsënöpam kanan y shamoq tiempuchöpis atska bendicionkunata chaskishun. Salmus 41:1, 2 textum kënö nin: “Waktsakunata llakipaqqa imëpis kushishqam kanqa; desgraciakunapa pasanqan hörakunam Jehovä salvanqa. Kikin Jehovämi cuidanqa y kawëkaqta katsinqa. Y kushishqam kanqa”.