YACHAKUNAPAQ KAQ 38
“Noqaman shayämï [...] y noqam jamaratsiyashqëki”
“Noqaman shayämï llapëki afanakoq kaqkuna y nitipakashqa këkaqkuna, y noqam jamaratsiyashqëki” (MAT. 11:28).
17 KAQ CANCION “Munämi”
KËPITAM YACHAKUSHUN *
1. Mateu 11:28 a 30 textuchö ninqannöpis, ¿imatataq Jesus änikurqan?
MËTSIKA nunakuna wiyëkäyaptinmi, llapan nunakunata juk shumaq änikïta Jesus änirqan. Kënömi nirqan: “Noqaman shayämï [...] y noqam jamaratsiyashqëki” (leyi Mateu 11:28-30). Tsëqa manam lluta änikïllatsu karqan. Alläpa antsana qeshyëkaq warmita imanö yanapanqanllaman pensarishun.
2. ¿Imanötaq alläpa qeshyëkaq warmita Jesus yanaparqan?
2 Tsë warmiqa alläpam yanapëkuyänanta wanarqan. 12 watapanam mëtsika doctorkunaman ëwashqa karqan, peru manam kachakätsita puëdiyarqantsu. Y tsënö qeshyayoqkunataqa Ley mandakuptinmi limpiutanötsu rikäyaq (Lev. 15:25). Tsënö këkarmi qeshyëkaqkunata Jesus kachakätsinqanta musyarirqan, tsëmi asheq ëwarqan. Tarïkurninqa röpampa kuchuntam yatëkurqan y tsë höram kachakärirqan. Peru Jesusqa manam kachakäratsirqanllatsu, sinöqa respëtuwanmi tratarqan. Pëqa kuyëpam parlaparqan y respëtuwanmi “hïja” nirqan. Tsë warmiqa jinan hörachi ankashyärirqan y chipyëpa sänuchi tikrarirqan (Lüc. 8:43-48).
3. ¿Ima tapukïkunapitataq kë yachatsikïchö yachakushun?
3 Rikanqantsiknöpis, kikin warmim Jesusta asheq ëwarqan. Noqantsikpis tsënöllam ruranantsik. Jesuspita mas yachakunapaqmi kallpachakunantsik. Kanan witsankuna qeshyëkarnin asheqninkunataqa Jesusqa manam milagrukunata rurartsu kachakäratsin. Peru llapan nunakunatam kënö neq cuenta këkan: “Noqaman shayämï [...] y noqam jamaratsiyashqëki”. Kë yachatsikïchöqa, pitsqa tapukïkunapitam yachakushun: ¿imanötaq Jesusman witintsik? “Yügüta matankarkur apayë” nirqa, ¿ima nitataq Jesusqa munëkarqan? ¿Imatataq Jesuspita yachakuntsik? ¿Imanötaq ankashyärintsik Jesus nimanqantsikta rurarninqa? Y ¿imanötaq pëwan yüguta matankarnin imëpis ankashlla sientikushun?
“NOQAMAN SHAYÄMÏ”
4, 5. ¿Imakunata rurartaq Jesusmanqa witintsik?
4 Juknöpaqa Jesusman witintsik, ninqampita y ruranqankunapita llapan puëdinqantsikmannö yachakurninmi (Lüc. 1:1-4). Tsëmi Jesuspa kawënimpita yachakunantsik. Y tsëtaqa manam jukqa noqantsikpaq rurëta puëdintsu. Jina qateqnin kanapaq decidirnin y bautizakurninmi Jesusmanqa witintsik.
5 Jina Jesusmanqa witintsik, creikoqkunata rikaqkuna yanapamänapaq mañakurninmi. Pëkunaqa Jesuspa sirweqninkunata cuidayänampaq juk qarënin cuentam kayan (Efes. 4:7, 8, 11; Juan 21:16; 1 Pëd. 5:1-3). Peru imata wananqantsikta creikoqkunata rikaqkuna musyayänantaqa manam shuyarashwantsu, sinöqa kikintsikmi yanapamänapaq mañakunantsik. Wawqintsik Julianmi kënö willakun: “Salornïrëkurmi Betelchö yanapakïta dejarirqä, tsëmi creikoqkunata rikaqkuna watukayämänampaq mañakunäpaq juk amïgü nimarqan. Qallananllachöqa mana wananqätam pensarqä. Peru tsëpitaqa shayämunampaqmi mañakurqä, y rasumpa kaqchöqa, shumaq parlapärayämanqanqa manam ima qarëwampis igualarqantsu”. Julianta watukaq wawqikunanöpis, creikoqkunata rikaqkunaqa Jehovätam mana jaqipa sirwiyan, y pëkunaqa “Cristupa pensëninta”, juk parlakïchöqa, imanö pensanqanta y imanö kanqanta maslla yachakunapaqmi yanapamënintsikta puëdiyan (1 Cor. 2:16; 1 Pëd. 2:21). Awmi, tsëkunata yachatsimanqantsikqa manam ima qarëwampis igualantsu.
“YÜGÜTA MATANKARKUR APAYË”
6. “Yügüta matankarkur apayë” nirqa, ¿ima nitataq Jesusqa munëkarqan?
6 “Yügüta matankarkur apayë” nirqa, itsa Jesusqa pëta wiyakunapaq nikämarqantsik. Jina itsa yügunta pëwan matankänapaq y Jehoväpaq pëwan juntu trabajanapaqpis nikämarqantsik. Imanö kashqa kaptimpis, trabajanapaq nikämanqantsikqa clärum këkan.
7. Mateu 28:18 a 20 textuchö ninqannöpis, ¿ima rurëta ruranapaqtaq Diospita chaskirquntsik y imapitataq següru kanantsik?
7 Tsënö nimanqantsiktaqa wiyakuntsik, Jehoväta sirwinapaq änikurnin y bautizakurninmi. Jesusqa llapan nunakunatam tsëta rurayänampaq nin. Llapan shonqunkunawan Jehoväta sirwita munaq kaqkunataqa pëqa manam michanqatsu (Juan 6:37, 38). Teytan encarganqan rurëtaqa, Cristuta llapan qateqkunam rurëta puëdiyan. Tsë rurëchö Jesus imëpis yanapamänapaq kaqtaqa segürum kantsik (leyi Mateu 28:18-20).
“NOQAPITA YACHAKUYË”
Jesusnölla wakinkunata yanapashun ankash sientikuyänampaq (Rikäri 8 a 11 kaq pärrafukunata) *
8, 9. (1) ¿Imanirtaq humildi nunakuna Jesusta alläpa yachanäyaq? (2) ¿Ima tapukïkunatataq kikintsikta tapukunantsik?
8 Humildi nunakunaqa Jesusta alläpam yachanäyaq (Mat. 19:13, 14; Lüc. 7:37, 38). ¿Imanir? Fariseukunawan Jesus imachö jukläya kayanqanta rikärishun. Tsë pushakoq religiösukunaqa mana kuyakoq y orgullösu nunakunam kayaq (Mat. 12:9-14). Peru Jesusqa kuyakoq y qollmi shonqu nunam karqan. Jina fariseukunaqa kikinkunallapaqmi imatapis munayaq y precisaq carguyoq kayanqampitam gälakuyaq, peru Jesusqa kikinkunallapaq imatapis mana ashiyänampaq, humildi kayänampaq y wakinkunata yanapayänampaqmi qateqninkunata yachatsirqan (Mat. 23:2, 6-11). Fariseukunaqa mantsakätsirmi nunakunata dominayaq (Juan 9:13, 22). Peru Jesusqa nunakunata kuyarmi rurëninkunawan y shumaq parlakïninwan alli sientikatseq.
9 ¿Jesus ruranqannöllaku noqantsikpis rurëkantsik? Kënö tapukushun: “¿Yachanëpaq y humildi nunatanöku reqiyäman? Wakinkunata yanapanäpaqqa, ¿mana kaqpaq churayanqan rurëkunata ruranäpaq listuku këkä? ¿Kuyëpaku nunakunata tratä?”.
10. ¿Qateqninkuna imanö kayänantataq Jesus procurarqan?
10 Jesusqa qateqninkuna alli y yamë sientikuyänampaqmi procuraq, y alläpam kushikoq pëkunata yachatsirnin (Lüc. 10:1, 19-21). Imatapis tapuyänampaqmi nirqan y imata pensayanqantam musyëta munaq (Mat. 16:13-16). Juk invernadëruchö winaq plantakunaqa shumaqmi wëtayan y wayuyan. Tsë cuentallam Jesusqa, qateqninkuna alli y yamë sientikuyänampaq procuraq, tsëmi yachatsinqankunata yachakuyarqan y alli kaq rurëkunata rurayarqan.
Yachanëpaq kashun
Gänas gänaslla yachatsikushun
Humildi y alli trabajaq kashun *
11. ¿Ima tapukïkunatataq kikintsikta tapukunantsik?
11 Ima carguyoq karnimpis kënö tapukushun: “Trabäjuchö kar o wayichö karpis, ¿wakinkuna imanö sientikuyänantataq procurä? ¿Yamë kawakuyänampaqku yanapakü? ¿Imatapis tapuyämänampaqku wakinkunata nirï? Y ¿imata pensayanqantaku musyëta procurä?”. Ama fariseukunanöqa imëpis kashuntsu, pëkunaqa imatapis tapupäyaptinmi alläpa piñakuyaq (ajäkuyaq) y pëkunanö mana pensaqkunataqa alläpam chikiyaq (Mar. 3:1-6; Juan 9:29-34).
“ANKASH KËTAM QAMKUNAPAQ TARIYANKI”
12-14. ¿Imarëkurtaq Jesus mandamanqantsikta rurarqa ankashyärintsik?
12 ¿Imanirtaq Jesus mandamanqantsikta rurarqa ankashyärintsik? Tsëta rurar imanir kushishqa kanqantsikta wakinllata rikärishun.
13 Mas alli pushamaqnintsikkunam kapamantsik. Pï pushakoqpitapis Jehovämi mas alli pushakoqqa, tsënö karpis, manam mana agradecikoqtsu ni mana ankupäkoqtsu (llakipäkoqtsu). Alläpa precisaqpaqmi ruranqantsikkunata churan (Heb. 6:10). Y cada ünu ruranantsikpaq kaqta ruranapaqmi kallpantsik yuritsin (2 Cor. 4:7; Gäl. 6:5, nöta). Gobernamaqnintsik Jesucristuqa, nuna mayintsikta imanö tratanapaqmi kikin yachatsimarquntsik (Juan 13:15). Creikoqkunata rikaqkunaqa, “üshakunapa precisaq mitseqnin” Jesusnömi këta procurayan (Heb. 13:20; 1 Pëd. 5:2). Pëkunaqa kallpayoq kanapaq, shumaq parlapämänapaq y valienti kanapaqmi, yachatsimarnintsik y cuidamarnintsik kallpachakuyan.
14 Trabäjuchö mas alli kaq yanaqintsikkunam kapamantsik. Kë munduchöqa, manam Jehoväta sirweqkunanöqa ni pï ruranqankunapita kushikuntsu, ni manam amïgunkunawan noqantsiknö kuyanakuyantsu. Këllaman pensarishun: noqantsikqa alläpa respetakoq y alli kaqta ruraq cristiänu mayintsikwanmi trabajantsik, tsënö karpis, pëkunaqa manam wakinkunapita mas precisaq kayanqantatsu pensayan. Imëka rurëtam yachayan, peru humildim kayan y wakinkunatam kikinkunapitapis mas precisaqtanö rikäyan. Manam trabajaq mayintsikkunallatsu kayan, sinöqa amïguntsikkunam. Y alläpa kuyamarnintsikmi, noqantsikrëkurqa wanurpis wanuriyanman.
15. ¿Imanötaq rikänantsik Jesus mandamanqantsik rurëtaqa?
15 Imawampis mana igualaq rurënintsikmi kapamantsik. Jehoväpitam rasumpa kaqta yachatsikuntsik y Satanas mana rasumpa kaqta yachatsikunqantam musyatsikuntsik (Juan 8:44). Pëqa imëkawanmi nunakunata nitipakätsishqa. Këllaman pensarishun. Jutsantsikkunapita Jehovä mana perdonamanqantsikta y kuyamänapaqnö mana kanqantsiktam creitsimënintsikta munan. Tsëqa mana rasumpa y alläpa llakitsikoq yachatsikïmi. Jesuspita yachakurnin pëman witishqaqa, Jehoväqa jutsantsikkunapitam perdonamantsik. Y rasumpa kaqchöqa, Jehoväqa alläpam kuyamantsik (Rom. 8:32, 38, 39). Wakinkunata Jehoväman confiakuyänampaq yachatsirnin y yachakuyanqan imanö yanapanqanta rikarqa, ¡alläpam kushikuntsik!
JESUSPA YÜGUNCHÖ ANKASH SIENTIKURNIN SÏGUISHUN
16. Cada junaq rurënintsikkunapitaqa, ¿imanirtaq ruranapaq Jesus nimanqantsikkunaqa alläpa jukläya?
16 Cada junaq rurënintsikkunataqa imëka qepi cuentatam katänantsik, peru ruranapaq Jesus nimanqantsikqa alläpa jukläyam. Këllaman pensarishun. Imachö trabajarpis, mëtsikaqmi utishqa (ajayashqa) ushantsik y imatapis mana lograshqanömi sientikuntsik. Peru Jehovätawan Cristuta sirwirnin ruranqantsikkunachöqa alläpa kushishqam sientikuntsik. Höraqa juk junaq entëru trabajashqa karmi, alläpa utishqa sientikuntsik y reunionkunamanqa qarachakëpanöraq ëwantsik. Peru reunion ushariptinqa, mas ankash y mas kallpayoqmi wayintsikman kutirintsik. Jina yachatsikoq ëwanapaq y Bibliata japallantsik estudianapaq kallpachakunqantsikpita imëkata logranqantsikmi alläpa kushitsimantsik.
17. ¿Imatataq yarpänantsik y imapitataq cuidakunantsik?
17 Llapanta rurëta munanqantsikpaq kallpantsik mana kanqantam yarpänantsik. Tsëmi kallpantsikta imachö utilizanqantsikta alli rikänantsik. Höraqa, imëkayoq këta munarmi kallpannaq quedarishwan. Mana wanushpa kanampaq imata ruranampaq kaqta juk rïcu jövin tapuptin Jesus imata ninqanta rikärishun. Tsë jövinqa Ley ninqanta respetaqmi y alli nunachi karqan, tsëchi Marcus libruchöqa kuyëpa Jesus rikanqanta nin. Tsëmi pëta Jesus kënö nirqan: “Ëwë, llapan kapushunqëkikunata rantikïkï [...] y shamï, qatimaqnï kë”. Tsë jövinqa manam tsëta rurëta puëdirqantsu, Jesusta qatita munëkarpis manam imëka kapunqantaqa rantikïta munarqantsu (Mar. 10:17-22). Tsënömi pëqa Jesuspa yügunta chaskikïta munarqantsu y “Kapoqyoq Këpa” sirweqnin karnin sïguirqan (Mat. 6:24). Y noqantsikqa, ¿imataraq rurashwan karqan?
18. ¿Imatataq höra höraqa ruranantsik y imanir?
18 Höra höraqa alläpam precisanqa imakunata mas precisaqpaq churëkanqantsikta rikänantsik. ¿Imanir? Tsëta rurashqaqa kallpantsikta alli utilicëkanqantsiktam cuentata qokushun. Mark jutiyoq jövinta ima pasanqanta rikärishun. Pëmi kënö willakun: “Mëtsika watapam wananqällawan kawanqäta pensarqä. Peru precursor karpis, qellëman y mas alli kawakïmanqa imëpis yarparäkïkaqmi kä. Tsënö pensëman imanöpa chashqa kanqätam kikïta tapukur qallëkurqä. Tsëmi munanqäkunata mas puntaman churëkanqäta y Jehovätaqa sobranqan tiempüllawan y wallka kallpällawan sirwikanqäta cuentata qokurirqä”. Jehoväta mas sirwinampaqmi kawëninta y imanö pensanqanta Markqa cambiarqan. Kënömi nin: “Höraqa warë warätinkunapaqmi yarpachakü. Peru Jehoväpa y Jesuspa yanapakïninwanqa Diospa kaqchö mas yanapakunäpaqmi yarpachakü”.
19. ¿Imanirtaq alläpa precisan pï kanqantsikta yarpänantsik?
19 Jesuswan yüguta matankarqa ankash sientikurnin sïguishun kima rurëkunata rurarninmi. Puntataqa pï kanqantsiktam yarpänantsik. Jehovä nimanqantsiktam rurantsik, y pë mandakunqannömi ruranantsik. Pëmi patronnintsik y noqantsikmi pëpa trabajaqninkuna kantsik (Lüc. 17:10). Mandamanqantsikkunata munanqantsiknö rurashqaqa, matankaranqantsik yüguwanmi kikintsikta mana allita rurakushun. Juk poqu törupis pushaqnin nunata mana cäsur munanqampa ëwarqa, kikintam yüguwan mana allita rurakunqa y utirinqam. Jehovä nimanqantsikta wiyakurqa, espantëpaq cösaskunatam rurashun y imëka mana allikunatapis vencishunmi. Yarpäshun, pëpa munënin cumplikänantaqa manam ni pï michëta puëdintsu (Rom. 8:31; 1 Juan 4:4).
20. Yüguta matankaraqnö Jesuswan trabajarqa, ¿imatataq yarpänantsik?
20 Ishkë, Diospa kaqchö imatapis imarëkur ruranqantsiktam yarpänantsik. Mas precisaq rurënintsikqa Teytantsik Jehoväta alabëmi. Punta cristiänukuna kawayanqan witsanqa, wakinqa imatapis ërayëpa munarnin o kikinkunapa munëninkunallaman yarpëkurmi imatapis rurayaq. Tsënö rurarmi, llakikïman chäyarqan y mananam Jesuswan trabajarnin sïguiyarqannatsu (Juan 6:25-27, 51, 60, 66; Filip. 3:18, 19). Peru wakinkunaqa Diospita y nuna mayinkunapita imatapis mana shuyarashpam tsëkunachö yanapakuyarqan. Pëkunaqa yüguta matankaraqnömi Patsachö kawayanqanyaqqa kushishqa yanapakuyarqan y ciëluchö Cristuwan yanapakuyänampaqmi shuyaräyarqan. Noqantsikpis, yüguta matankaraqnö Jesuswan trabajarnin kushishqa kanapaqqa, tsëta imarëkur ruranqantsiktam yarpänantsik.
21. Mateu 6:31 a 33 textuchö ninqannöpis, ¿Jehovä imata ruramunampaq kaqtataq shuyarantsik?
21 Kima kaq, imakunapa pasanapaq kaqtam yarpänantsik. Munënintsikkunata juk kuchuman churëkur llapan kallpantsikwan trabajanapaqmi churapakarquntsik. Chikir sufritsimänapaq kaqtam Jesusqa willamarqantsik. Peru tsëkunachö tsarakunapaq Jehovä yanapamänapaq kaqmanmi confiakuntsik. Alli tsarakurqa, mas kallpayoqmi tikrashun (Sant. 1:2-4). Jina llapan wananqantsikchö Jehovä yanapamänapaq kaqta, shumaq rikämarnintsik Jesus yanapamänapaq kaqta y kallpayoq kanapaq wawqi panintsikkuna yanapamänapaq kaqtaqa shuyarantsikmi (leyi Mateu 6:31-33; Juan 10:14; 1 Tes. 5:11). Tsë llapampitaqa, ¿ima mastataq wanashwan?
22. ¿Imapitataq alläpa kushikuntsik?
22 Jesus kachakätsinqan warmiqa, jinan höram ankash tikrarirqan. Peru Cristuta mana jaqipa qatirninllam, imëpis ankash sientikunan karqan. ¿Imataraq rurarqan? Jesuswan yüguta matankaqnö trabajanampaq decidishqa karqa, pëwan ciëluchö sirwinampaq premiutam chaskishqa. Y Jesuswan trabajanampaq imata jaqishqa kaptimpis tsë premiuwanqa manam imapis igualantsu. Patsachö o ciëluchö kawëta shuyararpis, “noqaman shayämï” nir Jesus nimanqantsikta wiyakunqantsikpitaqa llapantsikmi kushikuntsik.
13 KAQ CANCION Cristupita yachakushun
^ par. 5 Jesusqa pëman witinapaqmi invitamantsik. ¿Imanötaq pëmanqa witintsik? Kë yachatsikïchömi tsë tapukïpita yachakushun y Cristuwan juntu trabajë ankash kanqantam yarpäshun.
