39 KAQ
¿‘Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö’ jutiki këkanku?
“Pëta respetaqkunata [...] yarpänampaqmi, Teyta Jehoväqa pëkunapa jutinkunata libruman qellqayänampaq mandakurqan” (MAL. 3:16).
61 KAQ CANCION Testïgukuna ¡alli tsarakur sïguishun!
¿IMATATAQ YACHAKUSHUN? a
1. Malaquïas 3:16 ninqannö, ¿ima librutataq Jehovä qellqëkashqa y imatan tsëchöqa yurin?
JEHOVÄQA mëtsika waranqa watakunapanam juk libruman mëtsika nunakunapa jutinta qellqëkashqa. Tsë libruchöqa, Diosta sirweq Abel nunapa jutinmi puntata qellqakarqan (Lüc. 11:50, 51). b Tsëpita patsëmi, Jehoväqa mëtsika millon nunakunapa jutinta tsë libruman qellqëkashqa. Bibliachöqa, yarpänampaq ‘libru’, ‘pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libru’ y pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq ‘röllu’ nirmi tsë librupa jutinkuna yurin. Këchöqa, ‘pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libru’ nirmi parlashun (leyi Malaquïas 3:16; Apoc. 3:5; 17:8, nöta).
2. Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchöqa, ¿pikunapa jutintan qellqarëkan, y imatataq rurashwan jutintsikpis tsëchö qellqaränampaq?
2 Tsë libruchöqa, Jehoväta respetarnin adoraq y pëpa jutinta kuyaq nunakunapa jutinkunam qellqarëkan. Pëkunaqa, shamoq tiempuchö ciëluchö o Patsachö kawayänampaq kaqtam shuyarëkäyan. Tsurin Jesucristu noqantsikrëkur wanunqanman markäkur o yärakurnin Jehoväwan alli amïgu kanapaq kallpachakushqaqa, jutintsikpis tsë libruchömi qellqarëkanqa (Juan 3:16, 36). ¿Manaku tsë libruchö jutintsik qellqaränanta llapantsikpis munantsik?
3, 4. (1) Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutintsik qellqarëkaptinqa, ¿manana wanurninku shamoq tiempuchö kawakushun? (2) ¿Imatataq këchö y qateqnin kaqchö yachakushun?
3 Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutintsik qellqarëkaptinqa, ¿manana wanushpanaku kawakushun? Exodu 32:33 textuchö Moisesta Jehovä ninqanchömi, tsëta cläru musyarintsik. Kënömi nirqan: “Jutsata ruraqkunapa jutintam qellqanqä librupitaqa borrashaq”. Tsëmi cläru rikätsimantsik, tsë libruchö qellqarëkaq jutikunataqa Jehovä borrëta puëdinqanta. Imëka läpizwan qellqarëkaqnöllam këkan (Apoc. 3:5). Imëka tintawannö tsë libruman jutintsikta Jehovä qellqanampaqmi kallpachakunantsik.
4 Itsapis kënö pensashwan: pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutinkuna qellqarëkaqpaq y mana qellqarëkaq kaqkunapaqqa, ¿imatan Bibliachö nin? Tsë libruchö jutinkuna qellqarëkaq kaqkunaqa, ¿imëtan manana wanurnin kawakuyanqa? Jehoväpita manaraq yachakurnin wanukushqa kaqkunataqa, ¿imaraq pasanqa? ¿Tsë libruchö jutinkuna qellqarëkantsuraq? Këchö y qateqnin kaqchömi tsëpita yachakushun.
TSË LIBRUCHÖQA, ¿PIKUNAPA JUTINTAN QELLQARËKAN?
5, 6. (1) Filipensis 4:3 ninqannö, ¿pikunapa jutintan kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö qellqarëkan? (2) ¿Imëtan tsë librumanqa manana borrakänampaq jutinkuna qellqakanqa?
5 Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchöqa, ¿pikunapa jutintan qellqarëkan? Tsëta musyanapaqqa, pitsqa grüpu nunakunapaqmi parlashun. Wakin grüpu nunakunapa jutinllam tsë libruchöqa qellqarëkan.
6 Punta kaq grüpuqa, Cristuwan ciëlupita gobernayämunampaq kaqkunam kayan. Pëkunapa jutinkunaqa, pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö qellqarëkannam. Yanapaqninkunata Filïpus markachö Pablu ninqannömi, Cristuwan gobernayämunampaq akrashqa nunakunapa jutinqa tsë libruchö qellqarëkanna (leyi Filipensis 4:3). Y tsë librupita jutinkunata Jehovä mana borranampaqmi, pëta sirwirnin sïguiyänan. Y manaraq wanuyaptin o jatun sufrimientu manaraq qallaptin ushanan kaq sëlluta chaskiriyaptinmi, manana borrakänampaq Jehovä qellqarinqa (Apoc. 7:3).
7. Apocalipsis 7:16 y 17 ninqannöpis, manana wanurnin Patsachö kawayänampaq nunakunapa jutinqa, ¿imëtan pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö manana borrakänampaq qellqakanqa?
7 Ishkë kaq grüpuchöqa, Patsachö kawayänampaq kaq üsha cuenta mëtsikaq nunakunam kayan. Pëkunapa jutinkunapis pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchömi qellqarëkan. Armagedon guërra pasariptinqa, ¿jutinkuna qellqarëkanqallatsuraq? Awmi (Apoc. 7:14). Jesusmi, ‘imëyaqpis kawëta chaskiyänampaq’ kaq üshakuna cuenta tsë nunakuna kayanqanta nirqan (Mat. 25:46). Peru Armagedon guërrata kawëkar pasaqkunaqa, manam jinan höratsu imëyaqpis kawëta chaskiyanqa. Imëka läpizwannömi pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutinkuna qellqarëkanqa. Waranqa Watapa gobernamunqanchömi Jesusqa, “mitseq nunanö pëkunata cuidanqa, y kawatsikoq yakuyoq pukyukunamanmi pushanqa”. Cristuta wiyakoqkuna y Jehovällata sirwiyanqanta rikätsikoqkunapa jutinkunaqa, manana borrakänampaqmi pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö qellqakanqa (leyi Apocalipsis 7:16, 17).
8. ¿Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö pikunapa jutinkunatan qellqarëkantsu, y imatan pëkunata pasanqa?
8 Kima kaq grüpuqa, Armagedonchö cabra cuenta ushakäyänampaq kaq nunakunam kayan. Pëkunapa jutinkunaqa, manam pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchötsu qellqarëkan. Jesusmi, ‘ushakäyänampaq’ kaqta nirqan (Mat. 25:46). Apostol Pablupis, tsë nunakuna “ushakäyänampaq” kaqta nirmi Dios yanapaptin qellqarqan (2 Tes. 1:9; 2 Pëd. 2:9). Jina santu espïritupa contran jutsallakushqa nunakunapis tsënöllam ushakäyanqa. Manana kawariyämunampaq kaqqa clärum këkan (Mat. 12:32; Mar. 3:28, 29; Heb. 6:4-6). Kananqa, Patsachö kawariyämunampaq ishkë grüpu nunakunapaq masllata yachakurishun.
KAWARIYÄMUNAMPAQ KAQKUNA
9. ¿Ima ishkë grüpu nunakunatan Patsachö kawariyämunqa, y imachötan jukläya kayan? (Hëchus 24:15).
9 Bibliachöqa, Patsachö manana wanurnin kawayänampaq ishkë grüpu nunakuna kawariyämunampaq kaqtam nin: ‘allita ruraqkuna’ y ‘mana allita ruraqkuna’ (leyi Hëchus 24:15). ‘Allita ruraqkunaqa’, Jehoväta sirwirnin kawashqa kaqkunam kayan. Y ‘mana allita ruraqkunaqa’, manaraq wanur o wañur Jehoväta mana sirwishqa kaqkunam kayan. Pëkunaqa cäsi llapanmi Dios mandakunqannötsu kawayashqa. Tsë ishkan grüpu nunakuna kawariyämunampaq kaptinqa, ¿pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchöku jutinkuna qellqarëkan? Tsëta musyanapaqqa, cada grüpupaq masllata parlarishun.
10. ¿Imanirtan ‘allita ruraqkuna’ kawariyämunqa, y wakinqa ima carguyoqtaq kayanqa? (Patsachö kawariyämunampaq kaqkunapaq maslla entienditsikoq “Leyeqkuna tapukuyanqan” ninqanta kë revistachö leyiri).
10 Chusku kaq grüpuqa, ‘allita ruraqkunam’ kayan. Manaraq wanuyaptinmi, jutinkunaqa pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö qellqarëkarqan. Y wanuriyaptimpis, Jehoväpa yarpëninchö kawëkaq cuenta këkäyaptinmi tsë libruchöqa jutinkuna qellqarëkanlla. Bibliachö ninqannöpis, “Pëqa manam wanushqakunapa Diosnintsu, [...] pëpaqqa llapampis kawëkäyanmi” (Lüc. 20:38). Tsënö kaptinmi, alli kaqta ruraqkuna Patsachö kawariyämuptin, pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutinkuna qellqarëkanqa. Peru qallananllachöqa, imëka läpizwan qellqarëkaqnöllam këkanqa (Lüc. 14:14). Wakin kawarimoq nunakunaqa, ‘Patsachö mandakoqkunam’ kayanqa (Sal. 45:16).
11. Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö ‘mana allita ruraq’ nunakunapa jutin qellqakänampaqqa, ¿imata yachakuytataq wanayanqa?
11 Kananqa, pitsqa kaq grüpupaq parlarishun: ‘mana allita ruraqkunapaq’. Itsa Jehoväpa leyninkunata mana musyar mana alli kawakuyarqan. Tsëmi jutinkunaqa, pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchötsu qellqarëkan. Peru Dios kawariratsimuptinqa, mas tiempu pasanqanmannömi tsë libruchö jutinkuna qellqakänampaq kallpachakuyta puëdiyanqa. Manaraq wanurnin alläpa mana allikunata rurashqa kayaptinmi, tsë nunakunaqa cambiayänampaq yanapayänanta wanayanqa. Tsëmi Jehovä mandakunqannö kawayänampaq yachakuyänan. Tsë nunakuna yachakuyänampaqmi, Diospa Gobiernunqa ni imëpis mana ruranqannö imëkata patsätsipakunqa.
12. (1) ¿Pikunatan mana allikunata rurashqa kaqkunata Diospita yachatsiyanqa? (2) Yachatsiyanqanmannö kawëta mana munaqkunataqa, ¿imatan pasanqa?
12 Mana allita rurashqa kaqkuna kawarimoqkunataqa, ¿pitan Diospita yachatsinqa? Armagedon guërrata kawëkar pasashqa kaqkuna y alli kaqkunata rurashqa kaq kawarimoqkunam. Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutinkuna qellqakänanta munarqa, ¿imatataq mana alli kaqta ruraqkuna rurayänan? Jehoväpa amïgun kayänampaq y pëllatana sirwiyänampaqmi churapakäyänan. Mana allita rurashqa kaqkuna imanö cambiëkäyanqantam, Jesuswan juez kayänampaq akrashqa nunakuna rikäyanqa (Apoc. 20:4). Tsënö yanapayanqanta cäsukuyta mana munayaptinqa, 100 watayoq këkarnimpis ushakätsishqam kayanqa (Is. 65:20). Jehoväwan Jesusqa nunakunapa shonqunchö ima kanqantam rikäyan, y Shumaq Patsachö ni pipis mana allikunata mana rurayänampaqmi segurakuyanqa (Is. 11:9; 60:18; 65:25; Juan 2:25).
KAWAYÄNAMPAQ KAQKUNA Y JUZGASHQA KAYÄNAMPAQ KAWARIMOQKUNA
13, 14. (1) Juan 5:29 ninqanchö Jesus ninqantaqa, ¿imanötan puntataqa entiendeq kantsik? (2) Tsëchö ninqanta leyirqa, ¿ima ninqantataq cuentachö katsinantsik?
13 Patsachö kawarimoq kaqkunapaqpis Jesusqa parlarqanmi. Këllata yarpärishun, pëmi kënö nirqan: “Ichikllachönam sepultürachö këkaqkunaqa qayanqanta wiyar tsëpita yarqayämunqa, allikunata rurashqa kaqkunaqa kawayänampaqmi kawariyämunqa, y mana allikunata rurashqa kaqkunanam, juzgashqa kayänampaq kawariyämunqa” (Juan 5:28, 29). ¿Ima nitataq Jesusqa munëkarqan?
14 Puntataqa, kawarimoqkuna imata rurayänampaq kaqpaq Jesus parlëkanqantam entiendirqantsik, juk parlakuychöqa, kawarimoqkuna wakinkuna alli kaqkunata y wakinkuna mana allikunata rurayänampaq kaqtam. Peru Jesusqa manam sepultürakunapita yarqamoqkuna allita o mana allita rurayänampaq kaqpaqtsu parlëkarqan. Pëqa, manaraq wanurnin “allikunata rurashqa” y “mana allikunata rurashqa” kayanqampaqmi parlëkarqan. Y tsënöqa nintsik, Shumaq Patsachö ni pipis mana allita manana ruranampaq kaptinmi. Tsëqa, ‘kawayänampaq kawarimoqpaq’ kaqkuna y ‘juzgashqa kayänampaq kawarimoqpaq’ kaqkunapaq parlarqa, ¿ima nitataq Jesusqa munëkarqan?
15. ¿Pikunatan ‘kawayänampaq kawariyämunqa’, y imanir?
15 Alli kaqta ruraqkunaqa, juk parlakuychöqa, manaraq wanurnin alli kaqta rurashqa kaqkunaqa, pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutinkuna qellqarëkaptinmi ‘kawayänampaq kawariyämunqa’. Tsëqa, Juan 5:29 ninqanchö ‘allikunata rurashqa kaqkuna kawayänampaq kawariyämunqan’ y Hëchus 24:15 ninqanchö ‘allita ruraqkuna’ kawarimoqkunaqa, tsë grüpu nunakunallam kayan. Tsënö entiendinqantsikqa, Romänus 6:7 ninqanta mas cläru entiendinapaqmi yanapamantsik. Tsëchömi kënö nin: “Wanukoq o wañukoq kaqqa, jutsata ruranqampitam perdonashqana quedarin”. Alli kaqta ruraq nuna wanuriptinqa, llapan jutsanmi ushakärin, peru Diosta mana dejëpa sirwishqa kanqanqa manam (Heb. 6:10). Peru alli kaqta ruraqkuna kawariramurqa, pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq librupita jutinkuna mana borrashqa kanampaqmi Diosllata sirwirnin sïguiyänan.
16. ¿Ima ninantan ‘juzgashqa kayänampaq kawariyämunampaq’ kaqqa?
16 Y manaraq wanur mana allikunata rurashqa kaqkunawanqa, ¿imatan pasanqa? Wanuriyaptin jutsankuna ushakäriptimpis, pëkunaqa manam Diosta mana dejëpatsu sirwiyashqa kayarqan. Jutinkunaqa manam pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchötsu qellqarëkan. Tsëmi, ‘mana allikunata rurashqa kaqkuna’ kawarimoqkunaqa, Hëchus 24:15 ninqanchö ‘mana allita ruraqkuna’ kawarimoq grüpullapita kayan. Pëkunaqa ‘juzgashqa kayänampaqmi kawariyämunqa’. c Y imëka juzgashqa cuentaqa kayanqa, cambiëkäyanqanta o mana cambiëkäyanqanta rikätsikuyanqanwanmi (Lüc. 22:30). Tiempu pasanqanmannömi, pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö pikunapa jutinkuna qellqakänampaq rikakanqa. Y tsëpaqqa, mana allikunata rurashqa kaqkunaqa, unë mana alli portakuyninkunatam dejayänan y Jehovällatana sirwiyänampaqmi churapakäyänan.
17, 18. ¿Imatataq rurayänan Patsachö kawarimoqkuna, y Apocalipsis 20:12 y 13 ninqanchö ‘rurayanqannö’ nirqa imapaqtaq parlëkan?
17 Manaraq wanurnin allita o mana allita ruraq kashqa kayaptimpis, kawarimoq kaqkunaqa Waranqa Watapa Jesus gobernamunqanchö mushoq röllukunachö këkaq leykunatam wiyakuyänan. Suëñïninchönö rikanqantam apostol Juan kënö willakurqan: “Y wanushqa lluta nunakunata y alli carguyoq nunakunatam rikarqä, gobernar täkunapa puntachö shëkaqta, y röllukunatam kichayarqan. Tsë höram juk rölluta kichayarqan: pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq rölluta. Y röllukunachö ninqannömi wanushqakunaqa rurayanqanmannö juzgashqa kayarqan” (Apoc. 20:12, 13).
18 Kawarimoq kaqkunaqa, ¿imata ‘rurayanqampitataq’ juzgashqa kayanqa? ¿Manaraq wanur rurashqa kayanqampitatsuraq? Manam. Yarpäshun, wanuyanqan o wañuyanqan junaqmi jutsata rurayanqampita perdonashqa quedayarqan. Tsëmi, “rurayanqanmannö” këchö nirqa, manam manaraq wanur rurayanqampaqtsu parlëkanman. Tsëpa rantinqa, Shumaq Patsachö yachatsiyanqanta imanö chaskikuyanqampaqmi parlëkanman. Noënö, Samuelnö, Davidnö y Danielnö Diosta unë witsan sirweq nunakunapis, Jesucristupitam yachakuyänan y pëman markäkuyanqanta o yärakuyanqantam rikätsikuyänan. Tsënö këkaptinqa, ¡mana alli kaqta rurashqa kaqkunaqa masraqchi kallpachakuyänan!
19. ¿Imatan pasanqa wiyakuyta mana munaqkunata?
19 ¿Imatan pasanqa wiyakuyta mana munaqkunawan? Bibliachömi, Apocalipsis 20:15 kënö nin: “Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutinkuna mana kaqkunaqa, nina qochamanmi jitashqa kayarqan”. Awmi, chipyëpam ushakäyanqa. Tsëqa, ¡pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchö jutintsik qellqakänampaq y tsëpita mana borrakänampaqmi kallpachakunantsik!
20. Waranqa Watapa Jesus gobernamunqanchöqa, ¿imatataq kushishqa rurashun? (Jana qaranchö këkaq dibüjuta rikäri).
20 Waranqa Watapa Jesus gobernamunqanqa, alläpa kushikuypaqmi kanqa. Tsëchömi mana ni imëpis rurakanqannö mëtsikaq nunakunata Diospita yachatsishun. Y tsë tiempuchömi, alli kaqta rurashqa kaqkuna y mana alli kaqta rurashqa kaqkuna imanö portakuyanqanta Jesus y pëwan gobernaqkuna rikäyanqa (Is. 26:9; Hëch. 17:31). Tsë mëtsikaq nunakunata Diospita yachatsiyänampaqqa, ¿imakunataraq patsätsipakuyanqa? Qateqnin kaqchömi tsëpita masta yachakushun y tsëkuna rurakänampaq kaqpita agradecikunapaq yanapamäshun.
147 KAQ CANCION Jehoväqa imëyaqpis kawakïtam änimantsik
a Këchöqa, Juan 5:28 y 29 ninqanchö ‘kawayänampaq kawarimoqkunapaq’ y ‘juzgashqa kayänampaq kawarimoqkunapaq’ Jesus ninqantam, mas clärulla entiendishun. Tsë ishkan grüpu nunakuna kawariyämunqanta imanö entiendinapaq kaqta y tsë grüpukunachö pikuna kayänampaq kaqtam yachakushun.
b Tsë libruchöqa, ‘patsachö nunakuna yurikur qallayanqampitam’ nunakunapa jutin qellqakëkashqa. Tsë nunakunaqa jutsankunapita perdonashqa këta puëdiyänampaq kaqkunam kayan (Mat. 25:34; Apoc. 17:8). Pikuna kawayänampaq kaqta rikätsikoq libruchöqa, Abelpa jutintsun mas puntataqa qellqakarqan.
c “Juzgashqa” kayänampaqmi kawariyämunqa neqtaqa, puntataqa mana alli nunanö juzgashqa o condenashqa kayänampaq kaqtam entiendirqantsik. Y rasumpa kaqchöqa, ‘juzgashqam’ kayanqa neq palabraqa tsënömanmi entiendikanman. Peru Jesusqa tsë nunakuna cambiayanqanta o mana cambiayanqanta rikänampaq tiempupaqmi parlëkarqan. Griëgu idiömachö Bibliapaq juk diccionariuchömi, juzgashqa neq palabraqa juk nuna “imanö portakunqanta rikë” ninan kanqanta nin.