1. Manaraq wanukuptin, ¿imata ruranampaqtan apostol Pëdruta Jehovä mandarqan?

 APOSTOL Pëdruqa atska watapam mana dejëpa Jehoväta sirwirqan. Jesustam yachatsikuptin yanaqarqan, juk idiömakunachömi yachatsikur qallarqan y punta cristiänukunata pushaqkunapitam karqan. Y wanukunampaqna këkaptinmi, 62 y 64 wata witsankunachö, Jehovä mandarqan ishkë cartakunata qellqanampaq. Tsë cartakunaqa kayan Primëra y Segunda de Pëdrum. Apostol Pëdruqa munarqan wanukunqanchöna tsë qellqanqan cartakuna cristiänukunata yanapanantam (2 Pëd. 1:12-15).

2. ¿Imanötan Pëdru qellqanqan cartakunaqa punta cristiänukunata yanaparqan?

² Apostol Pëdruqa cartakunata qellqarqan, cristiänu mayinkuna mana allikunapa pasarnin ‘llakishqa këkäyanqan’ tiempukunam (1 Pëd. 1:6). Mana alli nunakunam, mana rasun kaqkunata yachatsikurnin congregacionchö wawqi panikunata mana alliman chätsita munayarqan (2 Pëd. 2:1, 2, 14). Y Jerusalenchö këkaq cristiänukunaqa, ichikllachönam rikäyänan karqan Jerusalen markata y templuta romänu soldädukuna ushakätsiyanqanta (1 Pëd. 4:7). Tsë witsanchö apostol Pëdru qellqanqan cartakunaqa, imëka pruëbapa pasarnin tsarakuyänampaq y shamoq tiempupaqpis listu këkäyänampaqmi cristiänukunata yanaparqan. b

3. ¿Imanirtan Pëdru qellqanqan cartakunapita yachakushwan?

³ Punta cristiänukunapaq tsë cartakunata Pëdru qellqashqa kaptimpis, noqantsiktapis yanapamänantsikta munarmi Jehovä  Diosnintsikqa tsë cartakunata Bibliaman churatsimushqa (Rom. 15:4). Noqantsikpis nunakuna imëka mana allikunata rurayanqan tiempuchömi kawantsik, y imëka mana allikunapa pasashqam Jehoväta sirwinantsikqa fäciltsu. Y manam tsëllatsu, ichikllachönam Jerusalenta y templuta romänu soldädukuna atacayaptin nunakuna sufriyanqampitapis mas sufrimientupa pasashun. Tsëmi Pëdru qellqanqan cartakunaqa yanapamäshun nunakunata Jehovä juzganan tiemputa alkäbu këkänapaq, nunakunata mana mantsanapaq y wawqi panintsikkunata llapan shonquntsikwan kuyanapaq. Tsënöllam anciänukunatapis yanapanqa wawqi panikunata shumaq cuidayänampaq.

4. ¿Ima pasakuptintan Jehoväman markäkushwannatsu o yärakushwannatsu? (2 Pëdru 3:3, 4).

⁴ Nunakunaqa manam creiyantsu shamoq tiempupaq Biblia willakunqankunaman. Tsëmi mëtsika tiempupana ushakë chämunampaq kaqta yachatsikushqaqa, nunakunaqa burlakuyanman y ushakë junaq imëpis mana chämunampaq kaqta niyanman (leyi 2 Pëdru 3:3, 4). Trabajaq mayintsik, familiantsik o yachatsikuykashqa pillapis tsënö burlakuptinqa, manam Jehoväman confiakushwannatsu. Peru ¿imaraq yanapamäshun confiakur sïguinapaq? Apostol Pëdru entienditsikunqanta yachakurishun.

5. ¿Imatan yanapamäshun ushakë junaqta pacienciawan shuyaränapaq? (2 Pëdru 3:8, 9).

⁵ Nunakunaqa pensayan mana alli nunakunata ushakätsinampaq Diosnintsik alläpa demoranqantam. Peru apostol Pëdruqa nirqan, nunakunanö Jehovä tiemputa mana rikanqantam (leyi 2 Pëdru 3:8, 9). Jehoväpaqqa mil watakunaran juk junaqnö. Pëqa pacienciakoqmi, manam ni juk nunallapis wanunanta munantsu. Tsënö kaptimpis, mana alli nunakunata ushakätsinan junaqqa chäramunqanam. ¿Manaku tsëta musyanqantsikqa yanapamantsik llapan puëdinqantsikmannö nunakunata Diosnintsikpita yachatsinapaq?

6. ¿Imanötan mana cäsukoq nunakunata Jehovä ushakätsinan tiemputa alkäbu alkäbu shuyarëkashwan? (2 Pëdru 3:11, 12).

⁶ Apostol Pëdrum consejamantsik, mana cäsukoq nunakunata Jehovä castiganan tiemputa ‘alkäbu alkäbu shuyarëkänapaq’ (leyi 2 Pëdru 3:11, 12). ¿Imanötan alkäbu alkäbu këkashwan? Tsëpaqqa, Shumaq Patsachö kushishqa kawakunapaq kaqmanmi alli pensanantsik. ¿Shumaq Patsachö limpiu vientuta shütar y alli mikuykunata mikur këkaqnönaku këkanki? ¿Kawarimushqa familiëkikunata y amïguykikunata kushishqa saludëkaqnöku këkanki? Y ¿unë witsan kawashqa nunakunata Biblia willakunqankuna imanö cumplikëkanqanta willëkaqnönaku këkanki? Tsëkunaman pensanqëkim yanapashunki, alkäbu alkäbu këkänëkipaq y ushanan tiempukunachöna kawëkanqantsikta mana qonqanëkipaq. Shamoq tiempuchö ima pasakunampaq kaqkunata musyarmi nunakuna mana kaqkunata yachatsikuyaptimpis creishuntsu (2 Pëd. 3:17).

7. Nunakunata mantsarqa, ¿imataraq rurashwantsu?

⁷ Mana alli nunakunata Jehovä ushakätsinan tiempu këllachöna kanqanta musyarmi, llapan nunakunata alli noticiakunapita willëta munantsik. Peru nunakunata mantsarmi parlapëta mantsashwan. Tsëmi apostol Pëdrutapis pasarqan Jesusta juzgayänan paqas. Pëqa manam willakurqantsu Jesuspa qateqnin kanqanta y atska kutim reqinqanta negarqan (Mat. 26:69-75). Peru tiempuwanqa manam mantsakurqannatsu y kënömi nirqan: “Ama pëkuna mantsayanqanta mantsayëtsu ni alläpa yarpachakuyëtsu” (1 Pëd. 3:14). Tsënö ninqanwanmi musyantsik nunakunata mantsarpis valienti këta puëdinqantsikta.

8. ¿Imaraq yanapamäshun nunakunata parlapëta mana mantsanapaq? (1 Pëdru 3:15).

 ⁸ Nunakunata Diosnintsikpita parlapëta mana mantsanapaqqa, apostol Pëdru kënö consejamanqantsiktam cäsukunantsik: “Cristu Señor kanqanta shonquykikunachö cläru katsiyë” (leyi 1 Pëdru 3:15). Cristuta shonquntsikchö katsirqa yarpänantsikmi ima carguyoq kanqanta, poderösu kanqanta y Gobernamaqnintsik kanqanta. Nunakunata Diospita parlapëta mantsarqa yarpänëkim Jesus Gobernamaqnintsik kanqanta, entëru lädunchö mëtsika millon angelkuna këkäyanqanta, ‘ciëluchö y Patsachö imëkata rikänampaq Teyta Diospita carguta chaskishqa’ kanqanta y ‘ushanan tiempupa ushëninyaq’ noqantsikwan këkanqanta (Mat. 28:18-20). Apostol Pëdruqa nimantsik markäkunqantsikta o yärakunqantsikta defendinapaq listu këkänapaqmi. ¿Puëdinkimantsuraq estudiaq mayikita, trabajaq mayikita o mëchö këkarpis nunakunata Diosnintsikpita parlapëta? Parlapëta munarqa, imë höra parlapänëkipaq kaqtam pensanëki y allim preparakunëki. Y Jehovämanmi mañakunëki valienti kanëkipaq, y confiakunëkim nunakunata mana mantsanëkipaq yanapashunëkipaq kaqta (Hëch. 4:29).

9. ¿Imatataq apostol Pëdru rurarqan mana kuyakoq karnin? (Rikäri dibüjuta).

⁹ Pëdruqa Jesuspitam yachakushqa karqan kuyakoq këta. Y kënö ninqantam wiyarqan:  “Kë mushoq mandamientum qamkunapaq: jukniki juknikikunam kuyanakuyänëki. Qamkunata kuyanqänöllam qamkunapis jukniki juknikikuna kuyanakuyänëki” (Juan 13:34). Tsënö ninqanta wiyashqa këkarpis, Pëdruqa nunakunata mantsarmi mana judïu kaq cristiänukunawan juntakarqannatsu. Tsënö ruranqampaqmi apostol Pabluqa nirqan ishkë cärayoq kar tsëta ruranqanta (Gäl. 2:11-14). Pëdruqa apostol Pablu consejaptin chaskikurqanmi. Ishkan cartankunachömi cläru entienditsikurqan “kuyämi” ninantsikpa rantinqa, yanapanantsik mas alli kanqanta.

10. ¿Imaraq yanapamäshun wawqi panintsikkunata familiantsiktanö rasumpa kuyanapaq? (1 Pëdru 1:22).

¹⁰ Apostol Pëdruqa nirqan llapan wawqi panintsikkunata familiantsiktanö kuyanapaqmi (leyi 1 Pëdru 1:22). Familiantsiktanöqa kuyashun Diosnintsikpita “rasumpa kaqta” yachakunqantsikta cäsukurmi. Diosnintsikqa ‘llapan nunatapis igualpam rikan’ (Hëch. 10:34, 35). Wawqi panintsikkunata wakin wakinllata kuyarqa, manam kuyanakunantsikpaq Jesus mandakunqanta cäsukuykashwantsu. Awmi, capazchi wakin wawqi panikunataqa, wakin apostolninkunata Jesus mas kuyanqannöpis, maslla kuyashun (Juan 13:23; 20:2). Peru apostol Pëdruqa consejamantsik wawqi panintsikkunata llapanta familiantsiktanö rasumpa kuyanapaqmi (1 Pëd. 2:17).

11. ¿Imataraq rurashwan llapan shonquntsikwan alläpa kuyakoq karqa?

¹¹ Apostol Pëdrum kënö nirqan: “Jukniki juknikikuna llapan shonquykikunawan alläpa kuyanakuyë”. Kë versïculuchö “alläpa” nirqa, shonquntsikchö alläpa mana kuyanqantsik kaqkunata kuyanapaqmi entiendikätsimantsik. Këllaman pensarishun: ¿imatataq rurëta munantsik juk wawqi o juk pani ofendimashqa? Mana kuyakoq karmi mana allipa kutitsita munantsik. Peru tsëta rurashqaqa manam Jehovä kushikunqatsu, tsëtam Jesusqa apostol Pëdruta alli entienditsirqan (Juan 18:10, 11). Tsëmi apostol Pëdru kënö nirqan: “Mana allita rurayäshuptikiqa, ama kutitsir mana allita rurayëtsu, y insultayäshuptikipis ama kutitsir insultayëtsu, tsëpa rantinqa, allita rurar kutitsiyë” (1 Pëd. 3:9). Rasumpa kuyakoq karqa, mana alli tratayäshuptikipis kuyëpa y shumaqmi tratanki.

12. (1) Wawqi panintsikkunata alläpa kuyarqa, ¿imatataq rurashwan? (2) ¿Imanötan yanapashunki Wawqikunawan y panikunawan juknölla kanqantsikta cuidashun neq videu?

¹² Apostol Pëdruqa punta kaq cartanchömi “alläpa kuyanakuyë” nirqan. Tsënö nirqa, manam juk ishkë kuti ofendimanqantsikpita perdonëpaqtsu parlëkarqan, sinöqa “maytsica jutsacunapitapis” perdonëpaqmi parlëkarqan (1 Pëd. 4:8, Señor Jesucristopa Alli Willacuynin, Nuevo Testamento, Conchucos Quechua-Norte). Tsëta qellqarqa, apostol Pëdruqa yarpëkarqan perdonakoq këpaq Jesuswan parlanqantachi. Pëdrum Jesusta nirqan ‘qanchis kuti’ pitapis perdonanampaq listu këkanqanta, tsënö nirqa capazchi pensëkarqan alläpa llakipäkoq kanqanta. Peru Jesucristuqa “setenta y siëti kuti” perdonanampaqmi nirqan. Tsënö nirqa, mëtsika kuti ofendiyaptimpis perdonanampaqmi nirqan (Mat. 18:21, 22). ¿Tsë consëjuta cäsukunëki sasaku o ajaku? Perdonakoq këtaqa puëdinkim. Jutsasapa kashqam llapantsikpaqpis höraqa pitapis perdonëqa fäciltsu kashqa. Peru ¿imatataq rurankiman? Mas alliqa ofendishoqnikita perdonanëkipaq y amishtänëkipaq kallpachakunqëkim. c

13. ¿Imanirtan anciänukunapaqqa fäciltsu kanman wawqi paninkunata animayänan?

¹³ Kawariramurninmi Jesusqa Pëdruta kënö nirqan: “Üshalläkunata mitsi”. Tsënö ninqantaqa Pëdruqa manachi qonqarqantsu (Juan  21:16). Qampis anciänu karqa, Jesus tsënö mandakunqantam cäsukunëki. Peru capazchi anciänukunapaqqa imëkakunata rurayänan kaptin, Jesus ninqanta cäsukunanqa fäciltsu kanqa. Anciänukunaqa, puntataqa familiankuna wanayanqankunapaqmi trabajayänan, alli sientikuyänampaqmi pëkunawan juntu kayänan y Diosta sirwiyanqanchöpis yanapayänanmi. Tsënöllam anciänukunaqa Diospita yachatsikoq seguïdu yarquyänan, reunionkunapaq y asamblëakunapaq preparakuyänan. Y wakinkunanam Hospitalkunachö Yawarta mana Churamänapaq y Obrakunata y Plänukunata Rikaqnö yanapakuyan. Rikanqantsiknöpis, anciänukunaqa alläpa ocupädum kayan.

14. ¿Imanirtan anciänukunaqa wawqi panikunata animëta munayan y tsëta rurayänampaqqa imatan yanapanman? (1 Pëdru 5:1-4).

¹⁴ Pëdrum anciänukunata kënö nirqan: “Teyta Diospa üshannö kaqkunata cuidayë” (leyi 1 Pëdru 5:1-4). Anciänukunaqa wawqi panikunata kuyayanmi y imëpis animëtam munayan. Peru capazchi höraqa alläpa utishqa o pishipashqa karnin o imëka rurëyoq karnin tsë rurëta puëdiyanmantsu. Tsënö kaptinqa, ¿imatataq rurankiman? Imanö sientikunqëkitam Jehoväta willanëki. Apostol Pëdrum kënö nirqan: “Pï nunapis jukkunata sirwirqa, Diospita chaskinqan kallpawan ruratsun” (1 Pëd. 4:11). Capazchi wawqi panikunaqa alläpa problëmakunapa pasëkäyan y capazchi tsë problëmankunaqa kë tiempuchöqa altsakanqatsu. Peru yarpänëkim wawqi panikunataqa Jesucristu mas alli cuidëta puëdinqanta, pëqa kanampis y shamoq tiempuchöpis cuidanqam. Peru Jehoväqa anciänukunapita shuyaran wawqi panikunata kuyayänanta, animayänanta y pëkunapaq ejemplu kayänantam.

15. ¿Imanötan juk anciänu wawqi panikunata animan? (Rikäri fötuta).

¹⁵ William jutiyoq wawqiqa atska watapanam anciänu, y wawqi panikunata animanampaqmi kallpachakun. COVID-19 qeshya qallëkuptinmi, anciänu mayinkunawan patsätsiyarqan grüpunkunachö këkaq wawqi panikunata cada semäna qayayänampaq. Williammi kënö nin: “Mëtsikaq wawqi panikunam japallankunalla wayinkunachö kayarqan. Y tsënö karmi fäcil-lla llakikuyanman o mana allikunaman pensar qallëkuyanman”. Juk wawqi problëmanta willaptinqa Williamqa pacienciawanmi wiyan, tsënöpam cuentata qokun imata wananqanta  y imapaq yarpachakunqanta. Tsëpitanam tsë wawqita yanapanampaq publicacionkunata ashin, y masqa jw.org päginachömi videukunata tarin. Williammi kënö nin: “Kanan witsankunaqa imëpitapis masmi wawqi panikunata animanantsik. Jehoväta mana reqeq nunakunatapis yanapëkarqa, ¿imanir-raq Jehoväpa sirweqninkunata yanapashwantsu?”.

16. ¿Imanötan apostol Pëdru qellqanqan cartakunapita yachakunqantsiknö rurashwan?

¹⁶ Apostol Pëdru qellqanqan ishkë cartakunapitaqa wakin wakinllatam yachakurirquntsik. Capazchi cuentata qokurqunki imallachöpis mas alliyänëki pishinqanta. Këllaman pensari: ¿maslla pensankimantsuraq Shumaq Patsachö kushishqa kawakunapaq kaqman? ¿Decidirqunkiku trabäjuchö, escuëlachö o juk sitiukunachöpis Diosnintsikpita yachatsikunëkipaq? ¿Pensarqunkiku wawqi panikunata alläpa kuyanqëkita imanö rikätsikunëkipaq kaqta? Y anciänu karninqa, ¿decidirqunkiku Jehoväpa sirweqninkunata gänas gänaslla animanëkipaq y yanapanëkipaq? Mëqanllatapis mana rurëkanqëkita cuentata qokurqa, ama qelanäkuritsu. Yarpänëkim, “Señor[qa] alläpa llakipäkoq kanqanta” y pëmi yanapashunki rurëta mana puëdinqëkikunata ruranëkipaq (1 Pëd. 2:3). Apostol Pëdrum kënö nirqan: “Teyta Dios[mi], alistayäshurniki ushanqa. Pëmi alli tsarakoqta tikratsiyäshunki, pëmi fuertita tikratsiyäshunki, pëmi alli patsakätsiyäshunki” (1 Pëd. 5:10).

17. ¿Ima bendiciontaraq chaskishun Jehoväta mana dejëpa sirwir y yachatsimänata permitirqa?

¹⁷ Juk kutim Pëdruqa nirqan Teyta Diospa Tsurimpa puntanchö këllatapis mana merecinqanta (Lüc. 5:8). Peru Jehoväwan Jesus yanapayaptin y kuyayaptinmi, Pëdruqa Jesusta imëpis dejarqantsu. Tsënö kanqampitam “Señornintsik y Salvamaqnintsik Jesucristupa mana imëpis ushakaq Gobiernunman” yëkunanta permitirqan (2 Pëd. 1:11). Tsëqa, ¡alläpa shumaq bendicionmi karqan! Qampis mana dejëpa Jehoväta sirwirqa y Jehovä yachatsishunëkita permitirqa, mana wanuypam kawakuyta puëdinki. Y ‘markäkoq o yärakoq kanqëkipitam’ salvakuyta puëdinki, ¡tsëqa alläpa shumaq bendicionmi! (1 Pëd. 1:9).