1, 2. Diospita mas yachakurninqa, ¿imata ruranapaqtaq yanapamäshun? Juk ejempluwan willakaramï.

JUK wamrata teytankuna imatapis qararninqa, “gracias” ninampaqmi yachatsiyan. Wamra alleq mana entiendirpis tsënö nitam yachakun. Peru winanqanmannömi cuentata qokunqa agradecikoq kanan imanir alläpa precisanqanta. Y manam pipis agradecikoq kanampaqqa ninqanatsu, sinöqa kikinllanam tsëta ruranqa. Porqui agradecikoq këtaqa teytankunapitam yachakushqa.

² Jina tsënöllam Bibliapita yachakur qallarqa, Dios mandakunqankunata cäsukïta yachakuntsik. Peru yachakur sïguirqa Jehovätam mas reqishun. Musyashunmi ima gustanqanta y ima mana gustanqanta, y juk asuntukunata imanö rikanqantapis. Jehovä pensanqannö pensëta yachakurqa, imata ruranqantsikchö y decidinqantsikchöpis pë pensanqannö pensanqantsiktam rikätsikushun.

3. ¿Imanirtaq Jehovänö pensëqa fäciltsu kanman?

³ Jehovä pensanqannö pensëta yachakushqa karnimpis, jutsasapa karmi höraqa Jehovä munanqannö rurëqa fäciltsu. Itsa mana alli rurëkunata, imëkayoq këta, Diospita yachatsikïta y yawar asuntukunapaq Jehovä imanö rikanqanta alleqllaqa entiendishuntsu. ¿Imataq yanapamäshun Dios pensanqannö pensëta procuranapaq? Y tsëqa, ¿imanötaq yanapamäshun imatapis decidinqantsik hörachö?

4. Pensënintsikta cambiar jukläyana këqa, ¿ima ninantaq?

⁴ (Leyi Romänus 12:2). Kë textuchömi Jehovä pensanqannö pensëta yachakunapaq imata ruranapaq kaqta apostol Pablu entienditsimantsik. Pasaq kaq yachatsikïchömi yachakurqantsik, kanan witsan nunakunanö pensëta jaqinantsikpaq y imanö pensayanqanta y portakuyanqanta chikinantsikpaq. Jina Pabluqa nirqanmi, ‘pensënintsikta cambiar jukläyana tikranantsikpaq’ kaqta. Tsëpaqqa, Dios imanö pensanqanta entiendinapaqmi Bibliata estudianantsik y yachakunqantsikmanmi alleq pensanantsik.

5. ¿Estudiëwan leyiqa imachötaq jukläya kayan?

⁵ Yachakïqa manam janan janan leyillatsu, ni tapukïkunapa respuestankunata ashikur markëllatsu. Porqui estudiarninqa Jehovä imanö pensanqanta entiendinapaqmi kallpachakuntsik. Y wakin rurëkuna alli kanqanta o mana alli kanqanta imanir nimanqantsiktam entiendita procurantsik. Jinamampis cambiukunatam ruranantsik imanö pensanqantsikchö y vïdantsikchö. Peru estudianqantsik höraqa itsa tsë llapanmanqa pensëta puëdishuntsu. Tsënö kaptimpis tiempuntsiktam jorqanantsik yachakunqantsikkunaman pensanapaq y Jehovä imanö pensanqanta yachakunapaq (Sal. 119:97; 1 Tim. 4:15).

6. Bibliachö Jehoväpita yachakunqantsikman pensarninqa, ¿imatataq cuentata qokushun?

⁶ Diospa Palabrampita yachakunqantsikman imëpis pensarninqa, kikintsikmi cuentata qokushun Diospa pensëninlla mas alli kaq kanqanta. Jina entiendishunmi imanö pensanqanta y pë pensanqannömi imatapis rurëta munashun. Tsëmi pensënintsikta cambiarninqa, juknöpana pensar qallëkushun y ichikllapa ichikllapam Jehovä pensanqannö noqantsikpis pensashun.

7, 8. (1) Jehoväpaqqa, ¿imataq mas precisan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjukunata). (2) Diosnö pensarqa, ¿imatataq puntaman churashun?

⁷ Imata pensanqantsikqa rurënintsikchömi rikakanqa (Mar. 7:21-23; Sant. 2:17). Tsëta maslla entiendinapaq kimallata rikärishun. Juk kaqqa, imëkayoq këta Jehovä imanö rikanqanmi. Tsëtaqa Mateu, Marcus, Lücas y Juan escribiyanqanchömi cläru këkan Jehovä imata pensanqanta. Por ejemplu Tsurinta wätayänampaqqa, manam rïcukunatatsu akrarqan teytankuna kayänampaq, sinöqa Josëtawan Marïatam. Y pëkunaqa waktsallam kayarqan (Lev. 12:8; Lüc. 2:24). Jesusta qeshpikurirninmi Marïaqa, ratashkunawan wankurkurnin animalkunata mikïnin qarayänanllaman punuratsirqan (Lüc. 2:7). Jehoväqa puëdinmanmi karqan juk mas alli sitiuchö Tsurin yurinanta. Peru pëpaqqa manam tsëtsu masqa precisarqan, sinöqa Diospa kaqta puntaman churaq familiachö tsurin winanantam munarqan.

⁸ Kë willakïchömi alli cläru rikantsik, kapoqyoq këta Jehovä imanö rikanqanta. Wakin teytakunaqa, Diospa kaqchö mana alli kayaptimpis wamrankuna imëkayoq kayänanta munarmi imëkankuna qoyan. Peru Jehoväqa, pëpa kaqta puntaman churayänantam munan. Y noqantsikqa, ¿Jehovä pensanqannöku pensëkantsik? Y tsënö pensanqantsiktaqa, ¿rurënintsikwanku rikätsikuntsik? (Leyi Hebrëus 13:5).

9, 10. Jehovänö pensanqantsikqa, ¿imanötaq yanapamantsik wakinta mana ishkitsinapaq?

⁹ Ishkë kaq. Wakinkuna imatapis rurayanqampitam, wakinqa Jehoväta sirwita jaqiyashqa. Tsë asuntupaq Jehovä imata  pensanqanta rikätsikurmi Jesusqa kënö nirqan: “Pipis markäkoq pishi wamranö kaqkunapita mëqanllatapis ishkitseq kaqpaqqa, mas allim kanqa ashnu tumatsinqan mulinu rumita kunkanman warkurkur, lamarman jitarpuyanqan” (Mar. 9:42). Tsëqa alläpa mana allim Jesuspaqqa karqan. Y tsënöllam Jehoväpis alläpa piñakun pipis ruranqankunawan Jesuspa qateqninkunata ishkitsiyaptinqa (Juan 14:9).

¹⁰ ¿Jehovänö y Jesusnö pensanqantsiktaku rurënintsikwan rikätsikïkantsik? Itsa wakintsiktaqa juknöpa vistikï y altsapäki gustamantsik. Peru tsënö vistikushqa y altsapäkushqaqa itsa wakin creikoq mayintsikkunaqa mana alli sientikuyanqa o mana allita pensayanqa. Tsëta cuentata qokurqa, ¿imataraq rurashun? Pëkunata kuyarninmi munanqantsiknö o gustanqantsiknö vistikïta y altsapäkïnintsikta cambiashun (1 Tim. 2:9, 10).

11, 12. Mana alli rurëkunata Jehovä rikanqannö rikanqantsikqa, ¿imachötaq yanapamäshun?

¹¹ Kima kaqta rikärishun. Mana alli rurëkunata y nuna mayinkunata sufritseqkunataqa Jehoväqa alläpam chikin (Isa. 61:8). Jutsasapa kanqantsikta musyëkarnimpis, Diosqa nimantsikmi mana allikunata chikinapaq (leyi Salmus 97:10 *). Mana alli rurëkunata imanir chikinqanman pensanqantsikmi yanapamäshun noqantsikpis pënö mana alli rurëkunata chikinapaq.

¹² Jina mana alli rurëkunata Jehovä rikanqannö rikanqantsikqa, juknöpapis yanapamäshunmi. Por ejemplu, wakin rurëkuna mana alli kanqanta Bibliachö alleq cläru mana nimashqapis, mana alli kanqantaqa musyashunmi. Këllaman pensarishun, kanan witsanqa më tsëchömi juk tushu yurishqa. Tsëta tushoq nunakunaqa cäsi qalapächum tushuyan. Tsënö tushuyaptimpis oqllanakïnö mana kanqanta pensarmi wakinkunaqa allitanö rikäyan. * Peru Jehoväqa, ¿imanötaq tsëta rikan? Pëqa kë munduchö imëka mana alli y rakcha rurëkunatam chikin. Tsëmi tsëkunapita cuidakunapaqqa alleq tsarakïta yachakunantsik, y Jehovä chikinqankunatam chikinantsik (Rom. 12:9).

13. Jehovä imanö pensanqanta cuentachö katsinapaqqa, ¿imanirtaq puntallapitana alistakunantsik?

¹³ Illaqpita imapis pasamanqantsik höra decidinapaqqa, Bibliata estudianqantsik höram Dios imanö pensanqanta entiendita procuranantsik. Tsëta ruranqantsikmi yanapamäshun, imatapis raslla decidinapaq kaptin listu këkänapaq (Prov. 22:3). Kananqa yachakurishun Diospa unë sirweqninkunapita.

14. ¿Imatataq Josëpita yachakïta puëdintsik?

¹⁴ Pensarishun Josëta ima pasanqanman. Potifarpa warminmi pëwan punukïkunampaq nirqan, peru Josëqa manam ni ichikllapis pensarqantsu tsëta rurëta. Tsënöpam rikätsikurqan casädukunata Jehovä imanö rikanqanta puntallapitana yachakushqa kanqanta (leyi Genesis 39:8, 9 *). Tsëmi  Potifarpa warminta kënö nirqan: “¿Imanöraq kë mana allita rurarnin Diosta llakitsir jutsallakïküman?”. Tsënö ninqanmi rikätsimantsik Jehovä pensanqannö pëpis pensanqanta. Këllaman pensarishun, juk trabajaq mayintsik itsa enamorämashwan, o pillapis celularnintsikman rakcha rurëkunapaq mensäjita, fötukunata o videukunata * mandamunman, tsëqa, ¿imataraq rurashun? Tsë asuntukunata Jehovä rikanqannö puntallapitana yachakunqantsikmi yanapamäshun tsë jutsakunaman mana ishkinantsikpaq.

15. ¿Imatataq yachakuntsik Sadrac, Mesac y Abednëgu jövinkunapita?

¹⁵ Kananqa yachakurishun Sadrac, Mesac y Abednëgu Hebreu jövinkunapita. Rey Nabucodonosormi juk imäginta örupita ruratsirqan, y tsëta adorayänampaqmi mandakurqan. Peru tsë jövinkunaqa, tsë imäginta mana adorayänampaq kaqtam niyarqan. Tsënö niyanqanmi rikätsikurqan, Jehovä tsëta imanö rikanqanta puntallapitana yachakushqa kayanqanta (Ex. 20:4, 5; Dan. 3:4-6, 12, 16-18). Këllaman pensarishun: Patronnintsik itsa mana alli religionkunapa fiestankunata rurayänampaq, qellënintsikwan yanapakunapaq nimashwan. Tsë cäsuchöqa, ¿imataraq rurashwan? Manam tsëkuna pasamänantsiktaraqtsu shuyaränantsik, sinöqa kananllapitanam pensanantsik Jehovä imanö tsë asuntuta rikanqanta. Tsëmi yanapamäshun tsë cäsukuna kaptin alli kaqta ruranapaq.

16. Illaqpita qeshyanqantsik hörachö, ¿imanötaq yanapamäshun puntallapitana alistakunqantsik?

¹⁶ Diosnintsik mandakunqanta imëpis cäsukunapaq decidïdu kanqantsikqa yanapamäshun, illaqpita qeshyakurkunqantsik höra yawarta imanir mana churakunqantsikta doctorkunata entienditsinapaqmi. Yawarta ni yawarchö këkaq glöbulos röjos, glöbulos blancos, plaquëtas y plasma nishqankunata mana churakunapaq kaqtaqa musyantsikmi (Hëch. 15:28, 29). Peru yawar asuntuchöqa, juk tratamientukunapis kanmi, tsëtaqa kikintsikmi decidinantsik. Tsëpaqqa yawar asuntupaq Biblia ima ninqantam alleq entiendinantsik. Tsënöpam  musyashun tsë asuntupaq Jehovä imata pensanqanta. Peru tsëtaqa manam hospitalchö grävi kanqantsik höraraqtsu o imatapis decidinapaq familiantsik o wakinkuna imatapis ruranapaq obligamanqantsik höratsu ruranantsik. Sinöqa kananllapitanam alistakunantsik, y DPA nishqan documentuntsikchömi ima tratamientukunata munanqantsikta y mana munanqantsikta escribinantsik y atiendimaqnintsik doctortam musyatsinantsik. *

17-19. ¿Imanirtaq kananllapitana Jehovä imanö pensanqanta musyanantsik? Juk ejempluwan willakaramï.

¹⁷ “Kikikita ankupäkï” nir Pëdru consejaptin Jesus imanö contestanqanmi rikätsikun, teytan imata munanqanta y kë patsachö munënin imanö cumplikänampaq kaqta alleq musyanqanta y tsëkunaman yarpachakushqa kanqanta. Tsëmi Jesusta yanaparqan Jehovä munanqanta cumplinampaq y nunakunata salvananrëkur vïdanta entreganampaq (leyi Mateu 16:21-23).

¹⁸ Jehoväqa pëwan amïgu kanantsikta y llapan shonquntsikwan pëpita yachatsikunantsiktam munan (Mat. 6:33; 28:19, 20; Sant. 4:8). Peru höraqa itsa Jesustanö alli këninkunachö Diospa munëninta mana ruranapaq consejaramashwan. Por ejemplu këllaman pensarishun. Itsa patronnintsik nimashwan masta pagamänapaqqa, mas carguta chaskinapaq kaqta. Peru tsëqa manam Jehoväta alleq sirwinapaq yanapamäshuntsu. Y Jövin kaptikiqa itsa universidächö estudianëkipaq niyäshunkiman. Tsëqa, ¿tsë höraraqku Jehoväpa yanapakïninta y publicacionkunachö mas yanapakïkunata ashinkiman? Y ¿familiëkikuna y anciänukuna cosejayäshunëkita ashinkiman? Manam. Kananllapitanam alistakunëki tsëkunapa pasarnin imata ruranëkipaq kaqta, y Jehovä ima ninqantam publicacionkunachö ashinëki. Tsëta rurarqa, imëllapis tsë cäsukunapa pasarqa musyankinam imata ruranëkipaq kaqta. Y Diospa kaqchö masta rurëta munanqëkim mas cläru rikakanqa.

¹⁹ Itsa mas cäsukunapa pasanapaq kaqta yarpantsik, peru manam llapan cäsukunachö imata ruranapaq kaqta alistakïta puëdishuntsu. Peru Bibliapita yachakunqantsik hörachö Dios imanö pensanqanta entiendita procurarninqa, ima cäsupa pasarpis yachakunqantsikkunata yarpänäpaqmi yanapamäshun. Tsëmi kananllapitana Dios imanö pensanqanta musyanapaq kallpachakunantsik, y tsëmi yanapamäshun kanan y shamoq tiempuchö imatapis allita decidinapaq.

20, 21. (1) ¿Mushoq patsachöpis ima rurëtataq puëdishun? (2) Kanan witsampis kushishqa kanapaqqa, ¿imatataq ruranantsik?

²⁰ Llapantsikmi kë patsa mushoq tikrananta y tsëchö mana wanushpa kawakïta shuyarëkantsik. Y kë munduchö imëka sufrimientukunatam Diospa Gobiernun ushakätsinqa. Jina tsëchöpis kikintsikmi imata gustamanqantsikta y imata rurëta munanqantsikta decidita puëdishun.

²¹ Peru tsënö kaptimpis, imatapis decidinantsikpaq libri kënintsiktaqa Diospa leyninta y imata pensanqanta cuentaman churëkurninmi ima alli kanqanta y mana alli kanqanta decidita puëdishun. Tsëmi yanapamäshun kushishqa y yamë kawakunapaq (Sal. 37:11). Jina kanampis Jehovä pensanqannö pensëta yachakurninqa, kushishqa këtam puëdishun.