Jehoväta llapan shonquntsikwan imëpis sirwishun

“Tsurillä, teytëkipa Diosninta reqi y llapan shonqïkiwan [...] sirwi.” (1 CRÓ. 28:9.)

KË TAPUKÏKUNAPA RESPUESTANTA ASHIRISHUN:

¿Imataq Biblia rikätsikun shonqupaq parlar?

¿Imataq yanapamäshun shonquntsik imanö këkanqanta musyanapaq?

¿Imatataq ruranantsik Jehoväta llapan shonquntsikwan imëpis sirwinapaq?

1, 2. a) ¿Cuerpopa mëqan partenpaqtaq Bibliaqa más parlan? b) ¿Imanirtaq alläpa precisan shonqu palabra imata rikätsikunqantapis musyanantsik?

HÖRAQA imatapis yachatsimänantsikrëkurmi Bibliaqa cuerpontsikchö tukï partekunapaq parlan. Këllaman pensarishun, Diosta sirweq Jobmi kënö nirqan: “Maki paltächöqa manam ni ima mana alli rurë kantsu”. Rey Salomonnam kënö qellqarqan: “Juk alli willakïqa tullukunatapis chukruyäratsinmi”. Ezequieltam Jehová kënö willarqan: “Alläpa chukru rumipitapis más chukrutam urkïkita rurarqö”. Y Jesusnam kënö nirqan: “Sitsun nawiqui jutsa rureman jitayäshunqui, oqtirir jitariquï” (Job 16:17; Pro. 15:30; Eze. 3:9; Mateo 18:9, noqakunam kinkishätsiyarqö).

² Tsënö kaptimpis, Bibliaqa cuerpopa juk partenpaqmi más parlan: shonqupaq. Diosta sirweq Änam mañakurnin kënö nirqan: “Jehovärëkurmi shonqöqa alläpa kushikun” (1 Sam. 2:1). Awmi, Bibliachöqa waranqa kutinömi shonqu palabrata tarintsik, y casi llapanchömi imatapis yachatsimänantsikrëkur tsëpaq parlan. Bibliaqa shonquntsikta tsapänapaqmi nimantsik, tsëmi shonqupaq parlar imata rikätsikunqanta musyanantsik alläpa precisan (lei Proverbios 4:23 *).

SHONQUPAQ PARLAR, ¿IMATATAQ BIBLIA RIKÄTSIKUN?

3. ¿Imatataq ruranantsik shonqupaq Biblia parlar imata rikätsikïta munanqanta musyanapaq, y ima igualatsikïwantaq tsëta más tantearishwan?

³ Shonqu palabra ima ninan kanqanta Biblia mana willakuptimpis, tsëpaq parlar imata rikätsikïta munanqanta musyëtaqa puëdentsikmi. ¿Imanö? Tantearinapaq pensarishun mëtsika palabrakunawan qellqarëkaq cuentoman, juk ishkë palabrakunallata leirirqa  manam ima cuento kanqantapis musyashuntsu, tsëmi imapaq parlanqanta musyëta munarqa llapantaraq leinantsik. Tsënöllam shonqupaq Biblia parlar imata rikätsikïta munanqanta musyanapaqqa, tsëpaq parlaq mëtsika textokunataraq rikänantsik. Y, ¿imatataq Biblia rikätsimantsik shonqupaq parlar?

4. a) ¿Imatataq Biblia rikätsikun shonqupaq parlar? b) ¿Ima nïtataq munarqan Jesus Mateo 22:37 textochö?

⁴ Biblia shonqupaq parlarqa imanö nuna kanqantsikpaqmi parlëkan, tsëtaqa rikätsikuntsik munënintsikchö, portakïnintsikchö, rurëta yachanqantsikchö, imarëkur imatapis ruranqantsikchö y rurëta munanqantsikkunachömi (lei Deuteronomio 15:7; Proverbios 16:9 y Hechos 2:26). * Pero höraqa, manam tsëkunata rikätsikïta munartsu Bibliaqa shonqupaq parlan. Más tantearinapaq, Jesusmi kënö nirqan: “Teyta Diosniquita cuyanqui llapan shonqiquiwan, llapan boluntaniquiwan [“almëkiwan”, NM] y llapan yacheniquiwan” (Mat. 22:37). Kë textochö “shonqupaq” parlarqa rikätsikïkan nunapa sentimientonkunata y munëninkunallatam. Tsëmi shonqu, alma y yachë nirqa Jesus rikätsikïkarqan imanöpis kawanqantsikwan y pensanqantsikwan Diosta kuyanapaq, y mana sentimientontsikllawantsu (Juan 17:3; Efe. 6:6). Pero shonqu palabra Bibliachö japallanlla yurirqa imanö nuna kanqantsikpaqmi parlëkan.

¿IMANIRTAQ SHONQUNTA CUIDANANTSIK?

5. ¿Imanirtaq Jehoväta llapan shonquntsikwan sirwinapaq kallpachakunantsik?

⁵ Rey Davidmi Salomonta kënö nirqan: “Tsurillä, teytëkipa Diosninta reqi y llapan shonqïkiwan y kushi kushi almëkiwan sirwi; porque llapan shonqukunatam Jehoväqa rikëkan, y ima pensayanqantapis musyëkanmi” (1 Cró. 28:9). Awmi, Diosqa llapan shonqukunatam rikëkan y noqantsikpatapis rikëkanmi (Pro. 17:3; 21:2). Jehoväwan amïgo kënintsik y shamoq tiempochö kawënintsikqa pë imanö nunata rikämanqantsikpitam kanqa. Tsëmi alläpa precisan David ninqanta wiyakurnin Jehoväta llapan shonquntsikwan sirwinapaq kallpachakunantsik.

6. ¿Imatataq alli yarpänantsik Jehoväta alli sirwita munarpis?

⁶ Diospa kaq rurëkunachö llapan puëdenqantsikmannö yanapakunqantsikmi rikätsikun llapan shonquntsikwan Jehoväta sirwita munanqantsikta. Pero Satanaspa mana alli mundon y jutsasapa kënintsikqa, tsë munënintsikta ushakäratsita puëdenqantam yarpänantsik (Jer. 17:9; Efe. 2:2). Tsëmi Diosta alli sirwita munanqantsik mana ushakänanta munarqa, imanö shonquwan sirwikanqantsikta imëpis allim rikänantsik. ¿Imanötaq tsëta rurashwan?

7. ¿Imanötaq musyashwan shonquntsik imanö këkanqanta?

⁷ Imanömi juk qerupa o jatun yurapa shonquntaqa rikëta puëdentsiktsu, tsënöllam juk nuna shonqunchö imanö kanqantaqa musyëta puëdentsiktsu. Tsënö kaptimpis, Jirkapita Yachatsikurninmi Jesus nirqan juk monte o jacha imanö këkanqanta wayunqan fruta rikätsikunqannölla, shonquntsikchö imanö këkanqantsiktaqa rurënintsik rikätsikunqanta (Mat. 7:17-20). Rikärishun juk rurëta.

SHONQUNTSIK IMANÖ KËKANQANTA ALLI RIKÄSHUN

8. Mateo 6:33 ninqannöpis, ¿imanötaq shonquntsikchö ima kanqanta rikätsikuntsik?

⁸ Jirkapita Yachatsikurninmi Jesusqa nirqan Jehoväta llapan shonqunkunawan sirwita munaqkuna imata rurayänampaq kaqta. Kënömi nirqan: “Tsëqa Diospa gobiernonta  y alli rurëninta puntata ashiyë, y kë wakin kaqkunaqa yapakämunqanam” (Mat. 6:33, NM). Kawënintsikchö imakunata puntaman churanqantsikmi rikätsikun shonquntsikchö y pensënintsikchö imata ashikanqantsiktapis. Tsëmi imakunata puntaman churëkanqantsikman shumaq pensanqantsik rikätsimäshun Diosta llapan shonquntsikwan sirwikanqantsikta o manapis.

9. ¿Ima nirqantaq Jesus ishkan nunakunata y imatataq contestayanqanwan rikätsikuyarqan?

⁹ ‘Diospa gobiernonta puntata ashiyänampaq’ qateqninkunata niriptin wallka tiempollachö pasanqanmi rikätsimantsik, shonquntsik imanöpis këkanqantaqa imatapis puntaman churanqantsikwan rikätsikunqantsikta. Qellqanqan librochömi Lucas willakun “balorta tsarïcur Jerusalen marcaman” Jesus ëwanqanta. Awmi, tsëchö problëmakunata pasanampaq kaqta musyëkarmi pëqa ëwarqan. Tsëpitanam qateqninkunawan ‘nänipa ewarëcarnin’ juk nunata “noqata qatimë” nirqan. Qatita munëkarpis tsë nunaqa “papänïtaraq pampamushaq” nirqanmi. Jina tsënölla invitaptinmi juk nunapis kënö nirqan: “Noqaqa qatishqequim, peru ewä wayïcho caqcunataraq despidicaramushaq” (Luc. 9:51, 57-61, noqakunam kinkishätsiyarqö). Clärom rikakun, Jesusqa paqwë yarpakushqa y listom këkarqan Diospa munëninta ruranampaq, pero tsë nunakunaqa mana munarllam tukïta nir tsapäkuyarqan. Kikinkunapa munëninkunallata puntaman churar y Diospa Gobiernonta qepaman churarmi tsë nunakunaqa rikätsikuyarqan llapan shonqunkunawan Diosta sirwita mana munayanqanta.

10. a) ¿Imanötaq noqantsik contestarquntsik qateqnin kanapaq Cristu invitamanqantsikta? b) ¿Ima nirqantaq Jesus Lucas 9:62 textochö?

¹⁰ Cristupa qateqnin këta qepaman churaq nunakunapitaqa, noqantsikqa puntamanmi churarquntsik, y llapan junaqkunam Jehoväta sirwikantsik. Tsënömi Diosta imanö kuyanqantsiktapis rikätsikuntsik. Tsënö kaptimpis, congregacionchö tukï cargokunata shumaq cumplirpis juk peligropitam shonquntsikta cuidanantsik. ¿Imapita? Lucas qellqanqan librochömi Jesus kënö nirqan: “Pipis qepaman ricarëcar yapyaquicaqno caqqa manam sirwintsu Diospa mandaquinincho” kanampaq (Luc. 9:62). ¿Imatataq kë ninqampita yachakuntsik?

“ALLI CAQLLATANA RURETA TÏRAYË”

11. ¿Imataq pasan Jesus parlanqan yapyaq nunawan?

¹¹ Lucas 9:62 texto imata yachatsikunqanta más tantearinapaqqa juk yapyakïkaq nunaman pensarishun. Yapyakïkarmi, wayinchö familiankuna y amïgonkuna shumaq arwachö o llantuchö müsicata wiyar y mikur këkäyanqanman pensëta jaqintsu. ¡Tsëchö pëkunawan këtam alläpa munan! Atskatana yapyëkarmi ‘qepacho’ jaqinqankunaman yarpararnin yapyëta qelanärin, tsënö këkarmi qepaman tumarin jaqimunqankunata rikänampaq. Murï witsan chämunqanyaq imëka trabajo këkaptinmi, qelanärin y yapyëta ushannatsu. Tsënö qelanärirmi patronnimpaq trabajëtapis jaqirin.

12. ¿Imanötaq Lucas 9:62 textochö yapyakoq nunawan igualayanman kanan witsan wakin cristiänokuna?

¹² Tsëta igualaratsishun kanan witsan pasakunqanwan. Itsa juk cristiänoqa tsë yapyakoq cuenta Diospa kaqta llapanta cumplicaptimpis shonqunqa peligrochö këkanman. Diospita imëpis yachatsikoq yarqur y llapan reunionkunaman ëwëkarpis, itsa mundochö imatapis allitanö rikanqanman yarparëta jaqita puëdentsu. Awmi, shonqunqa tsëtam alläpa munan. Tsënam mëtsika watakuna Diosta  sirwikarpis mundo munapätsikunqanta manana aguantar “qepaman rica[rin]”. Diospa kaqchö mëtsika rurëkuna këkaptinran ‘wiñe cawepaq alli willaqui nenqanmanno imepis tsaraquita’ jaqirin, y tsënöpam Diospa kaqchö rurëkunata qelanärin (Fili. 2:16). ¡Nunakuna ëllutseq Jehová Diosqa alläpachi llakikun pipis tsënö qelanäriptinqa! (Luc. 10:2.)

13. ¿Ima ninantaq llapan shonquntsikwan Jehoväta sirwiqa?

¹³ Yachatsikïninqa clärom këkan. Reunionkunaman y Diospita yachatsikoq imëpis ëwëqa alläpa allim. Pero llapan shonquntsikwan Diosta sirwinapaqqa mastaran ruranantsik (2 Cró. 25:1, 2, 27). Juk cristiano qepachö jaqinqankunata, o juk parlakïchöqa mundochö imanöpis kawakuyanqanta shonqunchö kuyarqa, Jehoväwan amigo kënintam peligroman churëkan (Luc. 17:32). Tsëmi, “Diospa mandaquinincho” kanapaqqa alläpa precisan ‘mana alli rurecunata melanar dejarinantsic’ y nïkur ‘alli caqllatana rureta tïranantsic’ (Luc. 9:62; Rom. 12:9). Awmi, Jehoväta llapan shonquntsikwan sirwita mana jaqinapaqqa, alläpa shumaqnö y allinö kaptimpis Satanaspa mundompitam cuidakunantsik (2 Cor. 11:14; lei Filipenses 3:13, 14).

MÄKOQLLA O MAYAGLLA KËKÄSHUN

14, 15. a) ¿Imatataq Satanás utilizan shonquntsikta qelanäratsinampaq? b) ¿Imanötaq pärrafochö këkaq igualatsikï rikätsikun Satanás qelanätsikunqan alläpa peligroso kanqanta?

¹⁴ Jehoväta kuyarninmi pëllapaqna kawakunapaq churakarqantsik. Y atska watapanam rikätsikurquntsik llapan shonquntsikwan Jehoväta sirwikanqantsikta. Pero tsënö kaptimpis Satanasqa altantom këkan shonquntsikta qelanäratsinampaq (Efe. 6:12). Itsachi cuentata qokun Jehovätaqa raslla mana jaqirinantsikpaq kaqta. Tsëmi “que patsacho imapaqpis yarpaca[chëcunata]” utilizan ichikllapa ichikllapa qelanärinantsikpaq kaqta musyar (lei Marcos 4:18, 19). ¿Imanirtaq mëtsikaq cristiänokuna tsëman ishkiyashqa?

¹⁵ Kë tapukïta contestarinapaqqa, këman pensarishun: Atska qoturëkaq papëkipita  pullan kaqta apakuyaptinqa rasmi cuentata qokurinkiman. Pero ¿wallkëkanqanta cuentata qokunkimantsuraq pipis juk ishkëta tsarirkur pasariptinqa? Itsa mana. Y waränin junaqpis tsënölla juk o ishkëta tsarirkur pipis pasariptinqa, ¿rastsuraq cuentata qokurinkiman wallkëkanqanta? Itsapis mana. Tsënöllam kë mundopa munëninkunapis Jehoväta kushishqa sirwikashqa ichikllapa ichikllapa qelanäratsimashwan. Itsa mäkoq o mayaglla mana këkaq cristiänoqa cuentata qokunmantsu papanta suwapoq cuentapis Satanasqa ichikllapa ichikllapa qelanëkätsinqanta (Mat. 24:42; 1 Ped. 5:8).

MAÑAKUNANTSIKMI ALLÄPA PRECISAN

16. ¿Imaraq yanapamäshun Satanaspa toqllankunaman mana ishkinapaq?

¹⁶ Tsëqa, ¿imaraq yanapamäshun Satanaspa toqllakunaman mana ishkinapaq y Jehoväta llapan shonquntsikwan imëpis sirwikänapaq? (2 Cor. 2:11.) Diosman mañakunantsikmi alläpa precisan. Cristiano mayinkunatam “firmi tsaracuyanqui diablupa engañunman mana ishquiyänequipaq” nirqan apóstol Pablu. Y tsëpitanam kënö nir consejarqan: “Mana qonqeta imepis Teyta Diosman mañacur rogacuyë” (Efe. 6:11, 18; 1 Ped. 4:7).

17. ¿Imatataq yachakuntsik Jesus imanöpis mañakunqampita?

¹⁷ Diablupa toqllakunaman mana ishkinapaqqa, Jesus ruranqantam qatinantsik. Pëqa Teytanta llapan shonqunwan sirwita munarmi Teytanman imëpis mañakurqan. Yarpärishun wanutsiyänampaq tsariyänan paqas imanö mañakunqanta. Lücasmi kënö qellqarqan: “Tsenam shonquncho tselayapa nanatsicurnin, masraq mañacorqan” (Luc. 22:44). Juk kutikunachö Jesus rogakïpa Diosta mañakushqa karpis, kë kutiqa Patsachö llapan kawënimpita más sasa o aja hörachömi këkarqan. Tsëmi imëpitapis “masraq [rogakïpa] mañacorqan” (noqakunam kinkishätsiyarqö). Y Teytanqa wiyarqanmi. Jesuspa mañakïninmi rikätsikun höraqa más rogakïpa mañakunantsik precisanqanta. Tsëmi pasanqantsik pruëbakuna más sasa o aja kaptin y Satanaspa toqllankuna más mantsakëpaq kaptinqa, rogakïpa ‘masraq mañacushwan’ Jehová yanapamänapaq y tsapämänapaq.

18. a) ¿Mañakïpaq ima tapukïtataq rurakunantsik, y imanir? b) ¿Imakunataq shonquntsikta tumakäratsinman y imanö? (Rikäri 16 kaq päginachö recuadrota.)

¹⁸ ¿Imanötaq mañakunqantsik yanapamäshun? Apóstol Pablum kënö nirqan: “Ama imapaqpis yarpacachäyëtsu, antis imano ecano carpis, Diosnintsicman ‘Grasias’ nicur mañaquicuyë. Tseno mañacuyaptiquim, Jesucristurecur Teyta Diosqa allapa espantepaq juclaya shonquta, y yarpeta qoyashunqui” (Fili. 4:6, 7, noqakunam kinkishätsiyarqö). Awmi, rogakïpa mañakunqantsikmi yanapamäshun llapan shonquntsikwan Jehoväta sirwikänapaq (Luc. 6:12). Tsëmi llapantsik kënö tapukunantsik: “¿Llapan shonqöwan y rogakïpaku imëpis mañakö?” (Mat. 7:7; Rom. 12:12). Kë tapukïta imanöpis contestanqantsikmi rikätsikunqa Diosta imanö shonquntsikwan sirwita munanqantsikta.

19. ¿Imatataq rurankiman llapan shonqïkiwan Jehoväta sirwinëkipaq?

¹⁹ Rikanqantsiknöpis, imakunata puntaman churanqantsikmi rikätsikunqa shonquntsik imanö këkanqanta. Alläpam precisan qepachö jaqinqantsikkuna o Satanaspa toqllankuna Jehoväta llapan shonquntsikwan sirwinapaq kaqta mana jaqiratsimänapaq mäkoqlla o mayaqlla këkänantsik (lei Lucas 21:19, 34-36). Jina Davidnömi mana jaqita Jehoväta mañakunantsik shonquntsikta juknöllata tikraratsinampaq (Sal. 86:11).

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[16 kaq päginachö recuadru]

SHONQUTA CUIDANAPAQ KIMA CONSËJOKUNA

Imanöllam cuerpochö shonqu alli kanampaq tukï yanapakïkuna kan, tsënöllam Biblia parlanqan shonqupaqpis tukï yanapakïkuna kan. Kima consëjokunata rikärishun.

1 Alli mikï. Cuerpochö shonqu alli kanampaqqa atska alimentotam wanan. Jina tsënöllam juk cristiänopis alimento cuenta Jehoväpa mëtsika yachatsikïninkunawan shonqunta yanapanan, tsëtaqa ruranqa Bibliapita japallan yachakurnin, yachakunqankunaman yarpachakurnin y reunionkunaman ëwarninmi (Sal. 1:1, 2; Pro. 15:28; Heb. 10:24, 25).

2 Ejerciciokuna. Shonqu alli kanampaqqa, alläpam precisan ejerciciokunata rurë. Jina tsënöllam juk cristiano Diospita yachatsikïchö más yanapakurqa, Biblia parlanqan shonqunta alli kanampaq yanapanqa (Luc. 13:24; Fili. 3:12).

3 Mana alläpa yarpachakï. Cuerpochö shonqu y Biblia parlanqan shonquqa, tukï yarpachakïkunawanmi nitipakan juk cristiano kë mana alli mundochö kawaptin y tsëchö trabajaptin. Tsë tukï yarpachakïkunawan shonqu mana nitipakashqa kanampaqqa, alläpam precisan kuyakoq y Jehoväta llapan shonqunkunawan sirweq cristiänokunawan juntarë (Sal. 119:63; Pro. 13:20).