Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¿Respetankiku Diospa qarënin casado kawakïta?

¿Respetankiku Diospa qarënin casado kawakïta?

¿Respetankiku Diospa qarënin casado kawakïta?

“Jehová qarënikikuna qoykuyäshï nunëkikuna tarir wayikikunachö kushishqa kawakuyänëkipaq.” (RUT 1:9.)

RESPUESTANKUNATA ASHÏ

¿Imanirtaq Diospa unë sirweqninkunaqa casado kawakï qarëta respetayarqan nintsik?

¿Imanirtaq nintsik majantsikta imanöpis akranqantsik Jehoväpaq alläpa precisanqanta?

¿Casado kawakïpaq ima consëjokunatataq wiyakunkiman?

1. ¿Ima nirqantaq Adan Jehoväpita warmita chaskirir?

“KËMI sïqa tullüpa tullun y ëtsäpa ëtsan. Ollqupita jorqashqa kaptinmi, pëqa warmi nir reqishqa kanqa.” (Gén. 2:23.) ¡Imanö kushishqaraq Adan sientekurqan warmin kaptinna! Tsëchi shumaq palabrakunawan warmimpaq parlarqan. Jehovämi Adanta chipyë punukäratsir juk costïllampita alläpa shumaq warmita rurarirqan. Adanmi Eva nir jutin churapurqan, y kushishqa kawakuyänampaqmi Dios casatsirqan. Adanpa costïllampita Ëvata Dios kamashqa kaptinmi, kanan witsan casädokunapitapis masraq kuyanakuyarqan.

2. ¿Imanirtaq ollquwan warmiqa junto këta munayan?

2 Alläpa yachëyoq karmi Jehoväqa ollqutapis y warmitapis kamarqan shonqunkunapita patsë kuyanakuyänampaq, tsëmi warmiwan ollquqa junto këta munayan. Juk reqishqa librom kënö nin: “Casakushqa warmiwan ollquqa ishkampis kuyanakïta y munanakïtam imëpis shuyaräyan [shuyapäkun]” (The World Book Encyclopedia). Këqa mëtsika kutim cumplikashqa Jehoväta sirweq cristiänokunachö.

AGRADECIKUYARQANMI CASADO KAWAKÏ QARËPITA

3. ¿Imanötaq Isaac warmita tarirqan?

3 Diosta sirweq Abrahanqa alläpam respetarqan casado kawakïta, tsëmi más edäyoq sirweqninta Mesopotamiaman kacharqan tsurin Isaacpaq Diosta kuyaq warmin ashipunampaq. Abrahanpa sirweqnin mañakunqantaqa Dios wiyarqanmi. Isaacpaq kuyë warminmanmi tikrarirqan shipash Rebëcaqa, y Abrahanpa mirënin mana ushakänampaqmi yanapakurqan, tsënöpam Diospa munënin cumplikarqan (Gén. 22:18; 24:12-14, 67). Tsënö kaptimpis, pipis alli këninchö manam jukpaq majan ashipunmantsu. Kanan witsankunaqa kikinkunam majankuna ashikuyan. Pipaqpis Dios majan mana ashipurpis, pëqa llapan sirweqninkunatam yanapan tsë asuntochö y maskunachöpis pëkuna mañakuyaptin y santo espïritun munanqannö rurayaptinqa (Gal. 5:18, 25).

4, 5. ¿Imanirtaq nintsik sulamïtawan üsha mitseq joven alläpa kuyanakuyanqanta?

4 Unë tiempochömi juk kuyëllapaq sulamita shipash, Salomonpa juk warminman tikrananta munar yanasankuna parlapayanqanta wiyëta munarqantsu. Pëkunatam kënö nirqan: “Shonqöchö ama kuyakïta riyatsiyëtsu [rikchatsiyaytsu] kikinraq pitapis kuyanqanyaq” (Cant. de Cant. 8:4). Rasumpa kaqchöqa, sulamïtaqa juk mitsikoqwanmi alläpa kuyanakuyarqan. Qollmi shonqu karmi kënö nirqan: “Nogaga cä Saroncho caj rösa waytami. Ragra pampacunacho caj liryu waytami cä”. Tsënö niptimpis, üsha mitseq jövenqa kënömi contestarqan: “Cashacuna chaupincho caycaj lirio waytanömi cuyaynëga jipashcunapa chaupincho caycan” (Cant. de Cant. 2:1, 2, Tayta Diosninchi Isquirbichishan). Clärom këkan alläpa kuyanakuyanqanqa.

5 Sulamïtawan üshata mitseq jövenqa alläpam Diosta kuyayaq, tsëmi casakurpis alläpa kushishqa kawakuyänan karqan. Tsënö kaptinmi kuyaqninta sulamïta kënö nirqan: “Mëtsika yakupis kuyakïtaqa manam upitsintsu, ni mayukunapis ushakätsintsu” (Cant. de Cant. 8:6, 7). Juk cristiano casakïta pensëkarqa, ¿manatsuraq kë versïculokuna ninqannölla majanta imëyaqpis kuyanampaq churapakanman?

DIOSPAQQA ALLÄPAM PRECISAN MAJANKUNA ALLI AKRAYÄNAN

6, 7. ¿Imataq rikätsimantsik juk cristiano majata ashirqa alli akranan Diospaq precisanqanta?

6 Majata ashir juk cristiano alli akrananqa Jehoväpaq alläpam precisan. Canaán nacionpita cuidakuyänanrëkurmi israelïtakunata kënö mandarqan: “Manam pëkunawan casakunkimantsu. Manam warmi wamrëkita pëpa ollqu tsurimpaq qonkimantsu, ni manam warmi wamranta ollqu tsurikipaq ashinkimantsu. Porque sirwikämanqampitam pëqa tsurikita rakikäratsinqa, y pëkunaqa juk dioskunatam sirwiyanqa; tsënam Jehoväqa qamkunawan pasëpa piñakurkunqa [ajakurkunqa], y pëqa rasllam ushakäratsishunki” (Deu. 7:3, 4). Atska pachak watakuna pasarinqanchönam sacerdote Esdras kënö nirqan: “Qamkunaqa traicionakoq karmi juk nación warmikunata wayikikunaman yëkatsiyarqunki, tsënöpam Israelpa jutsanta más jatunyätsiyarqunki” (Esd. 10:10). Jina apóstol Pablupis cristiano mayinkunamanmi këta qellqarqan: “Casadu warmeqa qowan [runan] cawanqanyaqqa, tse qowanpa muneninchomi canan; wanuriptinnam si, librina ticrarir munanqan nunawan casaquita puedin; peru si, casacutsun Jesucristuman creyicoq nunallawan” (1 Cor. 7:39, noqakunam kinkishätsiyarqö).

7 Diosta mana sirweqwan juk cristiano casakurqa manam Diosta wiyakïkantsu. Esdras kawanqan witsan israelïtakunaqa ‘juk nación warmikunata wayinkunaman yëkatsirmi’ Diosta wiyakuyarqantsu. Bibliaqa alli clärom willamantsik juk cristiano piwan mana casakunampaq kaqta (Esd. 10:10; 2 Cor. 6:14, 15). Jehoväta mana sirweqwan juk cristiano casakurqa manam alli ejemplotsu ni casado kawakï qarëta respetantsu. Bautizakushqana këkar tsënö casakoqqa, Diospa markanchö cargontam oqrarinqa. Tsënö rurashqa këkar, “Jehová noqaqa musyëkarmi wiyakurqötsu, tsënö kaptimpis bendecïkamë ari” nir mañakunqan, ¿allitsuraq kanman?

CIËLOCHÖ TEYTANTSIKQA NOQANTSIKPITAPIS MASMI MUSYAN

8. ¿Imanirtaq alläpa precisan Jehová rikanqannö casado kawakïta rikänantsik? Willakaramï.

8 Mäquinata ruraq ingeniëroqa allim musyan tsë máquina imanö juncionanqanta. Tsë mäquinata armëta munashqaqa pëmi imanö ruranapaq kaqta más alli willaramashwan. Pero ¿imaraq pasakunman nimanqantsikta mana wiyakurnin pensanqantsiknölla rurashqaqa? Capazchi juk rato funcionarirpis pasëpa malograrinman. Tsënöllam, casakurir kushishqa kawakïta munarqa, casado këta Kamakätseq o Patsätseq Jehová ninqankunata wiyakunantsik.

9. ¿Imanötaq musyantsik nunakuna japallankuna kar o casädona kar imanö sientekuyanqanta Jehová musyanqanta?

9 Jehoväqa allim reqin nunakunata y musyanmi casädokuna imanö alli kawayänampaq kaqta. Pëmi pununakuyänampaq munëninkuna qorqan, kë mandakïta cumpliyänampaq: “Wamrëkikuna katsun y atskaqyäyë” (Gén. 1:28). Jina musyanmi japallankuna karnin imanö sientekuyanqanta, tsëmi punta kaq warmita manaraq kamar kënö nirqan: “Manam allitsu ollqu japallanlla kakunan. Yanapanampaqmi juk yanaqin rurapushaq” (Gén. 2:18). Awmi, Jehoväqa alleqmi musyan casado kawakï alläpa kushikïta apamunqanta (lei Proverbios 5:15-18).

10. ¿Imatataq yarpäyänan casado cristiänokuna pununakurqa?

10 Adanpita jutsata heredashqa karmi, casädokunaqa llapanchötsu kushishqalla kawakuyan. Pero Jehoväta sirweq casado cristiänokunaqa kushishqam kawakuyan Diospa Palabranta wiyakurnin. Casädokuna pununakuyanqampaq Pablu ima ninqanta rikärishun (lei 1 Corintios 7:1-5). Casädokuna wamrayoq kayänanrëkurlla pununakuyänampaqtsu manam Bibliaqa nin, sinöqa kuyanakuyanqanta rikätsinakuyänampaq y cuerponkuna necesitanqanta tariyänampaqpis rurayanqantam rikätsikun. Tsënö kaptimpis, Jehoväqa chikinmi llutampa ruranakuyanqantaqa. Casädokuna pununakurqa rasumpa kuyanakuyanqanta y wëllunakuyanqantam rikätsinakuyan. Tsëmi Jehová chikinqankunataqa rurayantsu.

11. ¿Ima bendicionkunatataq Rut chaskirqan Dios munanqannö ruranqampita?

11 Kushishqa kawakuyänampaqmi nunakunaqa casakuyan, manam llakishqa y piñashqa o ajashqa kawayänampaqtsu. Cristiänokunapa wayinqa kushishqa jamariyänampaqmi kanman. Yarpärishun Moabpita Juda markaman Noemí y pënölla viudayashqa Orpá y Rut lumtsïninkuna ëwëkäyaptin ima pasakunqanta, tsëpitaqa 3.000 watakunanam pasarishqa. Lumtsïninkunata markankunaman kutikuyänampaq nikaptimpis, Rutqa manam tsëta rurarqantsu, Diostam imëpis kuyarqan, y tsënöpam “älasninchö tsapashqa këta ashir” ëwanqampita ‘Israelpa Diosnin Jehová alli pägota qorqan’ (Rut 1:9; 2:12). Diospa qarënin casado kawakïta alläpa respetarmi Diosta alli sirweq awkin Boazwan casakurqan. Mushoq Patsachö Rut kawariramurqa, alläpam kushikunqa kastampita Jesucristu yurinqanta musyarirnin (Mat. 1:1, 5, 6; Luc. 3:23, 32). ¡Tsë llapan bendiciontaqa chaskirqan Dios munanqannö ruranqampitam!

CASAKUR KUSHISHQA KAWAKUYÄNAMPAQ ALLI CONSËJOKUNA

12. ¿Mëchötaq casado kawakïpaq alli consëjokunata tarintsik?

12 Casado kawakïta kamakätseq o patsätseq Jehovällam musyan casädokuna kushishqa kawakuyänampaq imata rurayänampaqpis. Bibliaqa imëpis rasumpa kaqllatam nin, tsëmi alläpa precisan casado kawakïpaq ima ninqantapis wiyakunantsik. Santo espíritu yanapaptinmi Pablu këta qellqarqan: “Peru imano carpis ollqucuna, imanollam cuerpiquicunata cuyayanqui tsenollam warmiquicunatapis cuyayänequi. Jina qamcunapis warmicuna qowequicunata [runaykikunata] respetacuyë” (Efe. 5:33). Juk poqu cristiänopaqqa kë textochö këkaq consëjokunaqa alläpa clärom këkan. Pero ¿wiyakunqatsuraq? Tsëqa kanqa casado kawakï qarëta respetanqampita o mana respetanqampitam. *

13. 1 Pedru 3:7 texto ninqanta mana wiyakïqa, ¿imakunamanraq chätsikunman?

13 Cristiano ollquqa kuyëpam warminta tratanan. Apóstol Pëdrum këta qellqarqan: “Tsenolla, casadu nunacunapis, shumaq tratayë warmiquicunata. Porqui pecunaqa allpa tasano delicadum cayan. Diosmi alli queninwan ishquequita wiñe [mana wanuypa] caweta qoyäshorqonqui. Tseno quecaptenqa, warmiquicunata shumaq cuyashpa wätayë [cuidayay]. Tseno mana rurayaptiqueqa, imatapis Diosta mañacuyaptiqui manam wiyayäshunquitsu” (1 Ped. 3:7). Awmi, Biblia ninqanta juk ollqu mana wiyakuptinqa, capazchi Jehová manapis wiyanqatsu mañakïninkunata. Tsënö kaptinqa, ishkampam Jehoväpa kaqchö alli këninkuna ushakar qallëkunqa, y tsëkunaqa apamunqa tukï yarpachakïkunata, peleakunata y piñatsinakïkunata o ajätsinakuykunatam.

14. ¿Imanötaq familia kawanman juk warmi shumaq yanapakuptin?

14 Juk warmi Diospa Palabran ninqanta wiyakur y santo espíritu munanqannö kawarqa, wayinchö shumaq y kushishqa kawakï kanampaqmi yanapakunqa. Diosta sirweq ollquqa warminta kuyarmi tukï mana allikunapita tsapanqa, y Diospa kaqchö alli kanampaqmi cuidanqa. Jina warmiqa kuyashqa këtam munan, tsëmi nunan o runan imëpis kuyanampaqqa alli portakunan. Proverbios 14:1 textom kënö nin: “Rasumpëpa yachaq warmiqa wayinta shumaqmi shäritsin, pero upa warmiqa makinwanmi juchuratsin”. Juk yachaq y alli warmiqa familian kushishqa kanampaqmi alläpa yanapakunqa. Jina Diospa qarënin casado kawakïta alläpa respetanqantam rikätsikunqa.

15. ¿Ima consëjokunatataq tarintsik Efesios 5:22-25 textochö?

15 Casädokunaqa Diospa qarënin casado kawakïpita agradecikuyanqanta rikätsikuyan congregacionta Jesus kuyanqannölla kuyanakurmi (lei Efesios 5:22-25). Tsëmi shonqupita patsë kuyanakoqkunaqa dejayantsu orgulloso kë, piñatsinakur wamrakunanö mana parlapänakï o mana cristiänonö portakï casado kawakïninkunata ushakäratsinanta, tsënöpam atska bendicionkunata chaskiyan.

AMA PIPIS RAKITSUNTSU

16. ¿Imanirtaq wakin cristiänokunaqa soltero kakuyan?

16 Casakïman pensarpis Jehoväta sirweq wakin soltero cristiänokunaqa japallankunallam kakuyan pëkunapaqnö y Diosta kuyaq majata mana tarishqa kar. Wakinkunanam casakïman mana yarpäyantsu, y tsëqa yanapan casädokunanö mana yarpachakurnin Jehoväta más sirwiyänampaqmi. Pero clärom këkan, juk soltëroqa kushishqa kawakunqa Jehová ninqankunata wiyakurllam (Mat. 19:10-12; 1 Cor. 7:1, 6, 7, 17).

17. a) ¿Casädokunapaq Jesus ima ninqantataq yarpänantsik? b) Juk cristiano jukpa majanta munapar qallëkushqa karqa, ¿imatataq raslla ruranan?

17 Majayoq kar o mana majayoq karpis Jesus kënö ninqantam yarpänantsik: “¿Manacu Diospa palabranta leyiyashqa cayanqui ‘que patsata camarnin, warmita ollquta camanqanta’? Jina nerqanmi: ‘Tsemi, ollqu jaqirenqa mamanta yayanta warmiwan juntacäyänanpaq. Y ishcancunapis jucnollanam cayanqa’ nenqanta. Tsemi ishcaqnatsu cayan, sinoqa jucllellanam. Tseno captinmi, Dios juntashqantaqa mana pipis raquinmantsu” (Mat. 19:4-6). Jukpa majanta munapëqa jutsam (Deu. 5:21). Juk cristiano jukpa majanta munapar qallëkushqa karqa, alläpa llakikunan kaptimpis jinan höram shonqumpita tsë mana alli munëta chipyëpa jorqanan (Mat. 5:27-30). Alläpam precisan traicionakoq shonqupa mana alli munëninkunata dominanan y chipyëpa ushakätsinan (Jer. 17:9).

18. ¿Imanötaq rikashwan Diospa qarënin casado kawakïta?

18 Diosta mana reqir o ichiklla reqirpis, atskaq nunakunam casado kawakï qarëpita ichikllapis agradecikuyanqanta rikätsikuyan. Pero noqantsikqa ‘kushishqa Dios’ Jehovätam llapan kawënintsikta qoykurquntsik (1 Tim. 1:11, NM). Tsëmi, ¡alläpa kushikushwan llapan qarëninkunapita, jina casado kawakïpitapis agradecikunqantsikta rikätsikunantsikmi!

[Päginapa ura kuchunchö willakï]

^ par. 12 Casado kawakïpaq alli consëjokunata tarinëkipaqqa, “Dios Yayapa kuyakïninchö imëpis kawakuyë” libropa 10 y 11 kaq capïtulonkunata rikäri.

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[6 kaq päginachö ninqan]

Casädokuna shumaq kawakurqa Jehoväta respetayanqantam rikätsikuyan y familiachöpis kushishqam kawakuyan

[5 kaq päginachö dibüju]

Casado kawakïta alläpa respetanqantam Rutqa rikätsikurqan

[7 kaq päginachö dibüju]

¿Diospa qarënin casado kawakïta rasumpëpa respetanqëkitaku qamqa rikätsikunki?