Tiempota kamakätseq Dios Jehoväman markäkushun

‘Paymi camacächin tiempo ruracananpäpis. Paymi rey cananpaj pitapis churan. Rey caycajtapis jorgurin.’ (DAN. 2:21, Tayta Diosninchi Isquirbichishan.)

¿IMA NISHWANRAQ?

¿Imanötaq kamashqakuna y cumplikashqa profecïakuna rikätsimantsik Jehová tiempokunata kamakätseq Dios kanqanta?

¿Imatataq ruranantsik Jehová ‘tiempocunata camacächej’ Dios këkanqanta musyëkarqa?

¿Imanirtaq Jehoväqa Patsachö tukï pasanqankunata ni nunakuna rurëta munayanqantaraqtsu cuentaman churan munëninta ruranampaq?

1, 2. ¿Imanötaq musyantsik tiempo ima kanqanta Jehová pasëpa musyanqanta?

NUNAKUNATA o runakunata manaraq kamarmi Jehoväqa tiempo pasanqanta cuentata qokuyänampaq junaqtawan paqasta kamakätsirqan. Kamëkanqan chusku kaq junaqchömi kënö nirqan: “Ciëlokunachö atsikyaqkuna katsun junaqwan paqas rakishqa kanampaq; tsëmi yanapakunqa imë witsankuna, imë junaqkuna y imë watakuna kanqan musyakänampaq” (Gén. 1:14, 19, 26). Tsëmi Diospa munënin karqan y tsënömi rurakarqan.

² Tsënö kaptimpis kanan witsanyaqmi estudioso nunakunaqa shumaqllaqa tanteayanraqtsu tiempo ima kanqanta. Juk reqishqa librom kënö nin: “Tiempo ima kanqanqa llapan nunakunapaqpis alläpa sasam musyanan. Manam pipis alliqa musyantsu ima kanqanta”. Pero “ciëlokunata kamaq [...], patsata kamakätseq y tsëta ruraq” Jehoväqa, pasëpam musyan ima kanqanta. Pëmi “puntallapitana willakun ushanan kaqta, y unë witsankunapitam willakun manaraq rurakashqa kaqkunata” (Isa. 45:18; 46:10). Qateqninchömi yachakurishun Dios wakin kamanqankunapita y cumplikashqana mëtsika profecïakunapita. Tsëkunata yachakunqantsikmi yanapamäshun tiempota kamakätseq Jehoväman y Palabran Bibliaman markäkunapaq o yärakunapaq.

KAMASHQAKUNAM YANAPAMANTSIK TIEMPOTA KAMAKÄTSEQMAN MARKÄKUNAPAQ

3. ¿Dios ima kamanqankunataq tiempochö pasëpa exacto kayan o kapäkun?

³ Dios imëka kamanqankunam jatusaq o pasëpa ichisaq karpis, tiempochöqa alläpa exacto kayan. Alli tantearinapaq, átomo nishqankunam mana pärëpa siksikyan o karkaryäyan. Tsëmi tsë ätomokunata utilizäyan akrashqa relojkunata rurayänampaq, y tsë relojkunaqa manam qepayantsu ni puntayantsu puwaq chunka millón watakunachöpis. Planëtakuna y qoyllurkunapis pasëpa exacto tiempochömi  kuyuyan o kuyupäkun. Clärom këkan, tsëkunata Ruraqqa “alläpa kallpayoqmi”, tsëmi pëtaqa alabanantsik (lei Isaías 40:26).

4. ¿Llapan kawëkaqkuna imachö pasëpa exacto kayanqantaq rikätsikun Jehová alläpa yachëyoq kanqanta?

⁴ Tiempochöqa tukï kawaqkunapis pasëpa exactom kayan. Alli tantearinapaq, mëtsika animalkunapa y plantakunapam imëka reloj cuenta kapuyan o kapupan. Tsëmi mëtsika pishqukuna kikinkunalla cuentata qokuyan juk sitiopita juk sitioman imë ëwayänampaq kaqta (Jer. 8:7). Jina nunakunapis imëka peqantsikchö relojyoq cuentam kantsik, tsëmi cuerpontsik mäkun junaqpa o paqaspa këkanqantsikta. Juk avionwan alläpa karu nacionta ëwarqa, horarionkuna pasëpa jukläya kaptinmi atska junaqkunataraq cuerpontsik tsëman yachakan. Awmi, llapan kamashqakuna tiempochö pasëpa exacto kayanqanmi rikätsimantsik, ‘tiempocunata camacächej’ Dios Jehoväpa yachëninqa mana imëpis ushakanqanta (lei Salmo 104:24). Tsënö kaptinmi pasëpa musyantsik tiempokunata kamakätseq Jehoväpa munëninqa imëpis cumplikänampaq kaqta.

PROFECÏAKUNA TIEMPONCHÖ CUMPLIKANQANQA MARKÄKUNAPAQMI YANAPAMANTSIK

5. a) ¿Imanöllataq musyëta puëdentsik shamoq tiempochö nunakunawan ima pasanampaq kaqta? b) ¿Imanirtaq Jehoväqa puntallapitana willakïta puëden ima y imë pasanampaq kaqta?

⁵ Llapan kamashqakunam Jehoväpita alläpa yachatsimantsik, pero shamoq tiempochö nunakuna imaman chäyänampaq kaqtaqa manam rikätsimantsiktsu (Rom. 1:20). Tsëkunapita musyanapaqqa qellqatsinqan Bibliapitaran yachakunantsik. Tsëchömi willakun mëtsika cumplikashqa profecïakunata. ¿Imanirtaq Jehová puntallapitana willakïta puëden ima pasakunampaq kaqta? Shamoq tiempochö ima pasanampaq kaqkunata pasëpa rikëta puëdermi. Jinamampis, munënintaqa patsätsinqan tiempochömi rurakätsita puëden.

6. ¿Imanötaq musyantsik Bibliachö willakunqan profecïakunata entiendenantsikta Jehová munanqanta?

⁶ Biblia willakunqan profecïakunata sirweqninkuna entiendeyänanta, y entiendeyanqan yanapanantam Jehoväqa munan. Tsëmi tiempo ima kanqanta nunakunapita más entienderpis, reqinqantsik palabrakunallawan musyatsimantsik imë imapis pasanampaq kaqta (lei Salmo 90:4). Tsëta tantearinapaq, Apocalipsis librochömi chusku angelkunapaq parlan, kënömi nin: “Paycunaga tsaynö cayänanpagmi, imay watapag imay quillapag imay junagpag o imay örapagpis unaypitana destinashgana cayargan”, y tsë palabrakunawan tiempopaq parlanqantaqa entiendentsikmi (Apo. 9:14, 15, NTCN). Rikärishun Jehová willakunqan profecïakuna tiempochö cumplikanqanta. Willakunqannölla cumplikanqanta yachakunqantsikmi yanapamäshun ‘tiempota camacächej’ Diosman y Palabranman más markäkunapaq o yärakunapaq.

7. ¿Imanötaq Jerusalenpaqwan Judäpaq Jeremías willakunqan rikätsimantsik Jehoväqa tiempota kamakätseq Dios kanqanta?

⁷ Yarpärishun Jesus manaraq shamuptin (J. m. sh.) 600 watakunachö ima pasanqanta. “Judäta gobernaq Josïaspa tsurin Jehoiaquim chusku wata gobernëkaptinmi” Jehová “Jeremïasta willarqan Juda markawan ima pasanampaq kaqta” (Jer. 25:1). Tiempokunata kamakätseq Jehovämi willakurqan Jerusalenta ushakätsiyänampaq kaqta y judïokunata Babiloniaman apakuyänampaq kaqta, tsëchömi “qanchis chunka wata Babiloniapa reyninta sirwiyänan” karqan. Y willakunqannöllam J. m. sh. 607 watachö Babiloniapa tröpankuna Jerusalenta ushakäratsiyarqan, y judïokunata Babiloniapa apakuyarqan. ¿Imataq pasanan karqan qanchis chunka watakuna ushariptin? Kënö nirmi Jeremías willakushqa karqan: “Kënömi nishqa Jehová: ‘Babiloniachö qanchis chunka watakuna ushariptinmi noqaqa qamkunapaq yarpärishaq, y qamkunapaq alli parlanqäta kamakätsirmi kë sitioman yapë kutitsiyämushqëki’” (Jer. 25:11, 12; 29:10). Tsë profecïaqa Jeremías willakunqan tiempochömi cumplikarqan: J. m. sh. 537 watachö, tsë watam mëdokuna y persakuna judïokunata jorqarayämurqan Babiloniapita.

8, 9. ¿Imanötaq Mesias shamunampaq kaqta y Diospa Gobiernon qallanampaq kaqta Daniel willakunqan rikätsimantsik Jehoväqa ‘tiempota camacächej’ Dios kanqanta?

 ⁸ Jina unë witsan Diospa markampaq parlaq juk profecïatapis rikärishun. Babiloniapita yarquyänampaq ishkë watakunanö pishikaptinran, profëtan Danielwan Dios willakatsirqan Jerusalenta altsayänampaq mandakuyanqampita, 483 watakuna pasariptin Mesias yurinampaq kaqta. Medopersiata gobernaqqa tsëta rurayänampaq mandakurqan Jesus manaraq shamuptin 455 watachömi. Willakunqannöllam, 483 watakuna pasariptin 29 watachö Nazaretpita Jesus santo espïrituwan akrashqa karqan Mesias kanampaq (Neh. 2:1, 5-8; Dan. 9:24, 25; Luc. 3:1, 2, 21, 22). *

⁹ Kananqa Diospa Gobiernompita willakoq profecïakunapaqraq parlarishun. Bibliaqa puntallapitanam willakushqa karqan 1914 watachö Mesias gobernar qallanampaq kaqta. Alli tantearinapaq, Jesus ciëlochöna këkanqanta rikätsikoq señalkunapaq parlarmi Bibliaqa willakurqan Satanasta ciëlopita qarqarayämuptin Patsachö imëka mana allikuna pasanampaq kaqta (Mat. 24:3-14; Apo. 12:9, 12). Jinamampis Bibliapa juk profecïankunam alli claro willakurqan nunakuna o runakuna gobernayänampaq ‘Dios dispunishqan tiempu’ 1914 watachö ushanampaq kaqta, y tsë watachö Diospa Gobiernon ciëlochö patsakänampaq kaqta (Luc. 21:24; Dan. 4:10-17). *

10. ¿Ima profecïakunataq shamoq tiempochö pasëpa cumplikanqa?

¹⁰ ¿Imaraq shamoq tiempochö pasanqa? Puntataqa ‘allapa jipaqui’ o ñakay kanampaq kaqtaran Jesus willakurqan. Tsëpitaran Jesuspa Waranqa Wata Gobiernon qallanqa. Alli clärom këkan kë ishkan profecïakuna tiemponchö cumplikänampaq kaqqa. Yarpäshun, Jesus Patsachö kawanqan witsampaqqa Jehoväqa kamakätsishqanam karqan ‘ime öra y ime junaq’ tsëkuna pasanampaq kaqta (Mat. 24:21, 36; Apo. 20:6).

“AMA TIEMPIQUICUNATA PERDIYËTSU”

11. ¿Imatataq ruranantsik ushanan junaqkunachöna kawëkanqantsikta musyëkarqa?

¹¹ ¿Imachötaq yanapamantsik Cristu gobernëkanqantana y ‘ushanan tiempochöna’ kawëkanqantsikta alli musyanqantsik? (Dan. 12:4.) Pï më nunakunam cuentata qokuyan kë tiempokunaqa imëpitapis más mana alli kanqanta, pero manam cuentata qokuyantsu ushanan junaqkunana kaptin tsënö pasanampaq kaqta Biblia willakunqantaqa. Wakinkunaqa pensayan ichikllachöna llapan ushakärinampaq kaqtam, pero wakinkunanam pensayan nunakunaqa imë karpis “segurunam y alli pasaquichonam cantsic” niyänampaq kaqta (1 Tes. 5:3). Y, ¿noqantsikqa? Ushanan junaqkunachöna kawëkanqantsikta rasumpa musyëkarqa, ¿manatsuraq kallpachakushwan llapan tiempontsikwan ‘tiempocunata camacächej’ Diosta sirwinapaq, y pëta reqiyänampaq nuna mayintsikta yanapanapaq? (2 Tim. 3:1.) Llapantsikmi alli rikänantsik tiempota mana perdikänapaq (lei Efesios 5:15-17).

12. ¿Imatataq yachatsimantsik Noëpa tiemponkunapita Jesus willakunqan?

 ¹² Kanan witsankunaqa imëka rurëkunam kan, tsëmi ‘tiempota mana perdir’ kawakïqa sasaraq. Jesusqa willakushqanam kënö nir: “Imanomi Noepa tiempuncho nunacuna cawaquicayarqan; tsenomi Diospita Shamushqa Nuna cutimunan junaqcunapis cawaquicayanqa”. Y, ¿imanötaq Noëpa tiemponkunaqa karqan? Tsë witsanqa llapan mana alli nunakuna Apäkï Tamyawan ushakäyänampaq kaqtam Dios willatsikurqan. Noëqa ‘nunacunata willaparqan allicunata rurar cawayänanpaqmi’, y Diospa willakïnintam marka mayinkunata musyatsirqan (Mat. 24:37; 2 Ped. 2:5). Pero ‘nunacunaqa micupäcur, upyacur, casacurmi caquicayarqan. Y manam cuentata qocuriyarqantsu apäqui tamya janancunachona quecanqantaqa, y llapancunam tse tamyawan ushacäyarqan’. Tsëmi Jesusqa kënö nirqan: “Qamcunapis mäcoq, mäcoq[mi] quecayänequi; porqui Diospita Shamushqa Nunaqa cutircamonqa qamcuna mana yarpäyanqequi öram” (Mat. 24:38, 39, 44). Noqantsikqa Noënömi kanantsik, manam tsë tiempochö mana alli nunakunanötsu. ¿Imaraq yanapamäshun mäkoqlla o mayaqlla këkänapaq?

13, 14. Nunapa Tsurin kutimunanta shuyaranqantsikyaq, ¿Jehová ima kanqanta yarpanqantsiktaq yanapamäshun pëpa kaqchö alli tsarakunantsikpaq?

¹³ Mana musyanqantsik tiempochö nunapa Tsurin shamunan kaptimpis, yarpänantsikmi Jehoväqa Tiempokunata Kamakätseq kanqanta. Munëninta ruranampaqqa manam Patsachö tukï pasanqankunata ni nunakuna rurëta munayanqantaraqtsu cuentaman churan. Munëninta cumplinanrëkurqa kamakätsita puëdenmi ima y imë pasanampaq kaqtapis (lei Daniel 2:21 *). Tsëmi Proverbios 21:1 kënö nin: “Reypa shonqunqa imëka sekyapa ëwaq yakunömi Jehoväpa makinchöqa. Mëta ëwanampaqpis munanqanmampam pëqa pushan”.

¹⁴ Awmi, Jehoväqa ima pasakunqantapis controlëta puëdenmi munënin disponenqan tiempochö cumplikänampaq. Patsachö imëka precisaqkuna pasanqanmi yanapakushqa Biblia willakunqan profecïakuna cumplikänampaq, y masqa Diospa Gobiernompita willakï më tsëman chänampaq. Tsëta más tantearinapaqqa pensarishun 1989 watachö Unión Soviética nishqan wakpa këpa rakikärinqanman y tsëpita ima pasanqanta. Wallkaqllam pensayarqan política asuntokuna ichik tiempollachö pasëpa jukläya tikrarinampaq kaqta. Tsënö kaptimpis, tsëkuna pasakunqanmi yanapakushqa unë witsan mëtsika watapa michäkuyanqan nacionkunachö alli willakïkuna musyakänampaq. Clärom këkan, alläpam precisan tiempontsikta rakir ‘tiempocunata camacächej’ Diosta imëpis sirwinantsik.

JEHOVÁ TIEMPONCHÖ IMATAPIS RURANQANMAN MARKÄKUSHUN

15. ¿Imanötaq Diosman markäkunqantsikta rikätsikuntsik markanchö imatapis juknöpana ruranapaq disponeyämuptin?

¹⁵ Diospa Gobiernompita yachatsikïta mana jaqinapaqqa, alläpam precisan Jehová munëninta tiemponchö cumplinampaq kaqman markäkunantsik o yärakunantsik. Kanan witsanqa rasllam imëkapis cambiarëkan, tsëqa itsa yachatsikunqantsikta y nunakuna bautizakuyänampaq yanapanqantsikta juknöpana disponeyämunqa. Hora höraqa itsa Jehoväpa markan rikanqa más alli yachatsikunantsikpaq juknöpana ruranantsik precisanqanta. Tsënö pasaptinqa, ¿imanötaq rikätsikuntsik ‘tiempocunata camacächej’ Diosman markäkunqantsikta o yärakunqantsikta? Markan patsätsimunqanta wiyakurnin y “Jesucristupa mandaduncho” karninmi (Efe. 5:23).

16. ¿Imanirtaq pasëpa markäkuntsik Jehová “llapan nesidanintsiccunacho” yanapëkamänapaq kaqman?

¹⁶ Jehoväqa musyanmi “llapan nesidanintsiccunacho” yanapamënintsikta puëdenqanta, tsëmi yanapamänaman markäkurnin o yärakurnin imëpis mañakunata munan (Heb. 4:16). ¿Manaku tsëqa rikätsimantsik alläpa kuyamanqantsikta y llapantsikpaq yarparanqanta? (Mat. 6:8;  10:29-31.) Diosman markäkunqantsiktaqa rikätsikushun yanapamänantsikpaq pëman imëpis mañakurnin, mañakunqantsiknö ruranin y nimanqantsikkunata wiyakurninmi. Y ama qonqashuntsu cristiano mayintsikkunapaq mañakunantsik precisanqantapis.

17, 18. a) ¿Imatataq ichikllachöna chikeqninkunata Jehová ruranqa? b) ¿Imatataq mana pensashwantsu?

¹⁷ Kanan witsankunaqa manam “¿rasontsuraq o manatsuraq tseno canqa?” nir Diosman mana markäkur purikänantsik tiempokunatsu, sinöqa llapan shonquntsikwan y sinchi markäkunantsik tiempokunam (Rom. 4:20). Diosta chikeq Satanás y pëpa makinchö këkaqkunaqa, tukïnöpam michämantsik Jesus mandamanqantsikta ruranata (Mat. 28:19, 20). Diablu contrantsik tukïta ruraptimpis noqantsikqa “cawecaq Diosnintsicmanmi marcäcuntsic. Pemi llapantsicpa Salbamaqnintsic, peman creyicushqanäqa”. Jinamampis, “musyantsic[mi] peman marcäcoqcunataqa llapan mana allicunapita Diosnintsic libramänantsicpaq cashqanta” (1 Tim. 4:10; 2 Ped. 2:9).

¹⁸ Ichikllachönam Jehoväqa llapan mana alli nunakunata ushakäratsimunqa. Diosta llapan chikeqkunatam Cristuqa ushakäratsimunqa y Jehovällanam ciëlochö y Patsachö mandakoq kanqa. Manam musyantsiktsu imë y imanö rurakänampaq kaqta, pero preciso tiempochö rurakänampaq kaqqa clärom këkan. Tsëmi qonqanantsiktsu ima tiempokunachö kawëkanqantsikta. Ama pantarnin pensashuntsu ‘que patsa qallananpita cashqannolla llapanpis caquicanqanta’ (1 Tes. 5:1; 2 Ped. 3:3, 4).

‘SALVAMAQNINTSIK DIOSLLATA SHUYÄSHUN’

19, 20. ¿Imanirtaq ‘Salvamaqnintsik Diosllata shuyëkashwan’?

¹⁹ Diosqa nunakunata kamarqan mana wanïpa kawarnin pëpita y shumaq kamanqankunapita yachakuyänampaqmi. Eclesiastés 3:11 textom Jehoväpaq kënö nin: “Llapantam tiemponchö shumaq rurashqa. Mana wanushpa kawakï munëtam shonqunkunaman churashqa, qallanqampita ushanqanyaq Dios ruranqankunata nunakuna imëpis mana musyayänampaq”.

²⁰ ¡Nunakunapaq o runakunapaq Jehová munanqan mana cambianqanqa alläpam kushitsimantsik! (Mal. 3:6.) Awmi, Diospa “shonqunqa manam tumacantsu noqantsicpita” (Sant. 1:17). “Wiñepa wiñenin cawacoq” Jehoväqa manam nunakunanötsu o runakunanötsu Patsa tumanqantaraq shuyaran tiempota rikänampaq (1 Tim. 1:17). Tsënö këkaptinqa, ‘Salvamaqnintsik Diosllata shuyäshun’ (Miq. 7:7). Salmo 31:24 ninqanta wiyakushun, tsëchöqa kënömi nin: “Qamkuna llapëki Jehoväta shuyarëkaqkuna kallpata tsariyë, y shonqïkikuna sinchi [jinchi] katsun”.

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[19 kaq päginachö dibüju]

Danielqa markäkurqanmi o yärakurqanmi Dios willakunqankuna cumplikänampaq kaqman

[21 kaq päginachö dibüju]

¿Alliku tiempïkita provechëkanki Jehoväpa munëninta ruranëkipaq?