Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Jehovämi rasumpa libretaqa katsimantsik

Jehovämi rasumpa libretaqa katsimantsik

Jehovämi rasumpa libretaqa katsimantsik

“Libre këman apakoq chipyëpa alli kaq ley ninqanta alkäbulla rikaq.” (SANT. 1:25, NM.)

¿IMA NINKIMANRAQ?

¿Ima leytaq yachatsimantsik chipyëpa libre kanapaq, y pikunatataq yanapan?

¿Imatataq ruranantsik chipyëpa libre kanapaqqa?

¿Ima bendicionkunatataq chaskiyanqa kawëman apakoq nänipita mana rakikaqkuna?

1, 2. a) ¿Nunakunapa libre këninta imataq pasëkan, y imanir? b) ¿Imapita libre këtataq Diospa sirweqninkuna shuyarantsik?

KANAN witsanqa masmi rikantsik mana alli rurëkunata, wanutsinakïkunata y imëkatapis kikinkunallapaq munaq nunakunata o runakunata (2 Tim. 3:1-5). Tsëkuna mirananta mana munarmi gobiernokuna más leykunata qellqatsiyashqa, policïakunata miratsiyashqa y tukïkunata rurayashqa. Jina atska nacionchö nunakunapis wayinkunata suwayänanta mantsarmi alarmakunata churayashqa, punkunkunaman más chäpakunata churatsiyashqa y alambrekunapa electricidad pasëkaqwan cercayashqa. Wakinkunaqa mantsapakurninmi wayinkunapita yarquyantsu y junaqpa këkaptimpis manam wamrankuna japallankunalla cällechö pukllayänanta dejayantsu. Tsë llapampitam nunakunaqa librenatsu kayan, y tsëkunaqa manam ichik tiempollachö altsakaqpaqnötsu.

2 Tsëqa, ¿imatataq ruranantsik rasumpa libre kanapaqqa? Edén huertachöqa, Jehoväpita rakikäkurir más libre kawakuyänampaq kaqtam Satanasqa nirqan. Pero tukïta  rikanqantsikmi musyatsimantsik tsënö parlanqanqa ardë kanqanta. Rasumpa kaqchöqa, alli rurëkunapita y Dios mandakunqankunapita witikïqa tukï sufrimientokunamanmi nunakunata chätsin. Y tsënö kanqanqa Jehoväta sirweqkunatapis sufritsimantsikmi. Pero ichikllachönam, jutsapa y mana alli rurëkunapa makimpita libre tikrarishun, ‘tsaymi Dios Yayapa wamrancunano’ ‘libri cawacushun’ (Rom. 8:21, NTCN). Awmi, tsënö libre kanapaqmi kananllapitana Jehoväqa yachëkätsimantsik. Y ¿imanötaq tsëtaqa rurëkan?

3. ¿Ima leytataq sirweqninkunata Jehová qoshqa, y ima tapukïkunapa respuestantataq rikäshun?

3 Shamoq tiempochö libre kanapaq yachatsimänantsikrëkurmi, Santiagu ninqannöpis Jehoväqa ‘libre këman apakoq chipyëpa alli kaq leyta’ qomarquntsik (lei Santiago 1:25, NM). Tsënö kaptimpis, ley palabrata pipis wiyarqa, manam más libre kanampaq kaqtatsu pensan, sinöqa libre kënimpita michashqa kanampaq kaqtam. Tsëqa, ¿imataq ‘libre këman apakoq chipyëpa alli kaq leyqa’? ¿Imakunachö libre kanapaqtaq yanapamantsik?

LIBRE KËMAN APAMAQNINTSIK LEY

4. ¿Imataq “libre këman apakoq chipyëpa alli kaq ley”, y pikunatataq yanapan?

4 ‘Libre këman apakoq chipyëpa alli kaq leyqa’ manam Moises qellqanqan Leykunatsu, porque tsë leyqa ‘llapan rurayangancuna mana alli canganta musyayänanllapagmi’ karqan, y tsëtaqa Cristunam rikätsikushqa (Mat. 5:17; Gal. 3:19, NTCN). Rasumpa kaqchöqa, Santiäguqa parlëkarqan ‘Cristupa leynimpaqmi’, jina tsë leyllapaqmi ‘markäkïpa [yärakuypa] leynin’ y ‘juk libre markapa leynin’ nir Bibliachö yurin (Gal. 6:2, NM; Rom. 3:27, NM; Sant. 2:12, NM). Tsënö karmi, tsë ‘chipyëpa alli kaq leyqa’ Jehová noqantsikpita imata shuyaranqanta llapanta rikätsimantsik. Tsë leyqa ciëlopaq kaq cristiänokunata y ‘mas üshacunatapis’ yanapanmi (Juan 10:16).

5. ¿Imanirtaq libre këman apakoq leyqa sasatsu o ajatsu cumplinan?

5 Mëtsika nacionkunapa leyninkunam mana entiendipaq y sasa o aja cumplinan kayan. Pero ‘chipyëpa alli kaq leyqa’ ima alli o mana alli kanqantam musyatsikun y manam sasa cumplinantsu kayan (1 Juan 5:3). Jesusmi kënö nirqan: “Noqapa yugoqa manam lasantsu” (Mat. 11:29, 30). Jinamampis, “chipyëpa alli kaq ley” cumplikänampaqqa, manam precisantsu tukï castïgokunaraq qellqashqa kanan, porque tsë leyqa kuyakïpitam shamun y peqantsikchö y shonquntsikchömi qellqarëkan, manam läja rumikunachötsu (lei Hebreus 8:6, 10).

¿IMANÖTAQ LIBRAMANTSIK “CHIPYËPA ALLI KAQ LEY”?

6, 7. a) ¿Imataraq nishwan Jehoväpa leyninkunapaq? b) ¿Imanötaq “chipyëpa alli kaq ley” libre këman apamantsik?

6 Jehoväqa kuyamarnintsik y cuidamarnintsikmi imakunata mana ruranapaq kaqta nimarquntsik. Këllaman yarpärishun, pëqa imëka juk iman cuentatam Patsaman juk kallpata churashqa, tsëmi imëkatapis Patsallachö katsin, tsë kallpa mana kaptinqa imapis vientollachöchi purikïkanman. Patsachö tsë kallpa kanqampaqqa manam pipis piñakuntsu ni llakikuntsu, tsëpa rantinqa o trukanqa alläpam agradecikuntsik y musyantsikmi kushishqa kawakunapaq alläpa precisanqanta. Tsënöllam jina, alli rurëkunapaq Jehoväpa leyninkunapis Cristupa ‘chipyëpa alli kaq leyninchö’ rikakan, tsëkunaqa kushishqa kawakunantsikpaqmi yanapamantsik.

7 Libre këman apakoq leyqa, manam mana allikunapita tsapämänantsikllapaqtsu, sinöqa wakinkunata mana llakitsishpa y imachöpis mana michashpa alli munënintsikkunata ruranapaqmi dejamantsik. Y rasumpëpa libre kanapaqqa o munënintsikkunata ruranapaqqa, Jehová ninqannö y pë imanöpis kanqanmannömi llapan munënintsikkuna kanan. Juk parlakïchöqa, Dios kuyanqantam kuyanantsik y chikinqantam chikinantsik. Tsëtam libre këman apakoq leyqa yachatsimantsik (Amós 5:15).

8, 9. ¿Ima yanapakïkunatataq tarintsik libre këman apakoq leyta wiyakurqa? Willakaramï juk igualatsikïwan.

8 Jutsasapa kanqantsikyaqqa, mana alli munënintsikkunata dominëqa sasallaraqmi kanqa. Pero mana dejashpa libre këman apakoq leyta wiyakurqa, kanan witsankunapis más librem sientekushun. Tsëtam rikätsikun Jay jutiyoq nunapa kawënin, pëqa cigärrota alläpa shoqoq o mukaq këkarmi Bibliapita yachakur qallëkurqan. Tsë viciota Dios chikinqanta musyarirqa, alläpam yarpachakurqan cigärrota shoqur sïguinampaq kaqman o Diosta wiyakunampaq kaqman. Tsënö yarpachakurirmi, Diosta sirwinampaq churapakarqan y tsë viciota dejanampaq kallpachakurqan. ¿Imanötaq sientekurqan tsë viciota dejarir? Pëmi nin: “Alläpam kushikurqä y pasëpa librem sientekurqä”.

9 Jay nunaqa, libre kawakïpaq kë mundo awnikunqan o “etsancunapa munenincunallapaq yarpacachäcur” kawakuyanqan esclävon këman chätsikunqantam yachakurqan, jina libre kënintsik Jehová qomanqantsik o “Santu Espiritu munashqanno” kawakunqantsik ‘cushishqa cawaquiman’ apakunqantapis entiendirqanmi (Rom. 8:5, 6). ¿Mëchötaq Jayqa kallpata tarirqan cigarro shoqïta dejanampaq? Manam kikimpa kallpanllawantsu vencirqan, sinöqa Jehová qonqan kallpawanmi. Pëmi kënö nin: “Mana dejëtam Bibliapita yachakurqä, Diostam santo espïritunta mañakurqä y congregacionchö kuyëpa yanapayämanqantam chaskikurqä”. Noqantsikpis libre kanapaq Jay ninqan yanapakïkuna imanö yanapamänapaq kaqta rikärishun.

DIOSPA PALABRAMPITA ALLEQ YACHAKUSHUN

10. ¿Ima ninantaq Diospa leyninta ‘alkäbulla rikëqa’?

10 Santiago 1:25 (NM) textom kënö nin: “Libre këman apakoq chipyëpa alli kaq ley ninqanta alkäbulla rikaq, y ninqannölla imëpis rurëta procuraqqa, manam wiyarir qonqareq nunanötsu, sinöqa ley ninqanta ruraqmi, tsëta rurarqa kushishqam kanqa”. Griego idiömachö “alkäbulla rikaq” neq palabraqa, “qawëkur [uytiykur] rikë” ninanmi, y tsëta ruranapaqqa alläpam precisan alli kallpachakunantsik y tsëllaman yarparänantsik. Awmi, libre këman apakoq ley peqantsikchö y shonquntsikchö yanapamänantsikta munarqa, kikintsikmi kallpachakunantsik Bibliapita alleq yachakïta y Diosman mañakurïkur leinqantsikkunaman shumaq yarpachakïta (1 Tim. 4:15).

11, 12. a) ¿Imanötaq Jesus rikätsikurqan rasumpa kaqpita yachakunqantsiknölla kawanapaq? b) ¿Kë päginachö dibüjota rikanqantsiknöpis, ¿ima peligropitataq jövenkuna cuidakuyänan?

11 Jina Diospa Palabrampita yachakunqantsikmannömi kawënintsikta imëpis cambiëta procuranantsik. Jesuspis tsëllatam nirqan qateqninkunata këta nirnin: “Sitsun yachatsicushqäcunata cäsucur siempri cacuyanqui, rasonpa disipulücunam ticrariyanqui. Tsenam rason caqta musyariyaptiqui, tse rason caq librariyäshunqui” (Juan 8:31, 32, noqakunam kinkishätsiyarqö). Juk libro ninqannöpis, “musyariyaptiqui” neq palabraqa rikätsikun imatapis ‘kuyëpaqmi’, porque ‘imatapis musyarinqanqa alläpa kuyëpaq y precisaqmi musyareq kaqpaq’. Rasumpa kaqta más musyanapaqqa, precisaqpaqmi churanantsik y kawënintsikchömi yachakunqantsikmannö ruranantsik. Tsëta rurarllam ‘Diospa rasonpa palabran’ ciëlochö Teytantsiknö kanapaq ‘yanapëcämanqantsicta’ nïta puëdeshun (1 Tes. 2:13).

12 Allim kanman kënö tapukushqa: “¿Rasumpaku rasumpëpa kaqpita musyä? ¿Ninqannöku kawä? ¿O kë mundochö libre kawakïnö rikakaqkunataku munapëkäraq?”. Testigo familiayoq juk panim joven kanqan witsampita këta willakun: “Diospa kaqta parlapëkar winatsiyäshuptikiqa, imëka tsëchö Jehová këkanqantanöchi sientenkiman. Pero noqaqa manam imëpis Jehová rasumpa imanö kanqanta musyarqätsu. Manam pë chikinqankunata chikeqtsu kä, ruranqäkunata cuentapaq churanqanta manam creeqtsu kä y ima problëmä kaptimpis manam pëta mañakoqtsu kä. Asikïpaqnö kaptimpis, llapanta musyanqätam creeq kä”. Tsënö karpis, más tiempokuna pasariptinqa mana allita rurëkanqanta cuentata qokurirmi, kawëninchö precisaq cambiokunata rurarqan. Awmi, precursora regular këmampis charqanmi.

SANTO ESPÏRITUM LIBRE KANAPAQ YANAPAMANTSIK

13. ¿Imanötaq Diospa santo espïritun libre kanantsikpaq yanapamantsik?

13 2 Corintios 3:17 (NM) textochömi kënö nin: “Mëchömi Jehoväpa espïritun këkan, tsëchömi kan libre kë”. ¿Imanötaq santo espíritu yanapamantsik libre kanapaq? Libre kanapaqmi ‘cushi cushi’ këta, ‘alli pasaquicho’ kawëta, ‘allapa pasensiacoq’ këta, ‘alli shonquyoq’ këta, ‘juclaya nuna’ këta, ‘änicushqantsiccunata cumplita’, ‘umildi’ këta y ‘peqantsicta alli tsarëta’ noqantsikchö yuritsin (Gal. 5:22, 23). Kawanqantsik tiempochö nunakunaqa clärom rikätsikuyan tsë texto ninqanta mana rurarqa rasumpëpa libre mana kayänampaq kaqta, tsëpitapis masran kuyakoq këpaq parlashqanäqa. Tsëkunapaq parlarirmi apóstol Pabluqa këta nirqan: “Tseno portacuyaptenqa, leycunapis manam condenannatsu”. Awmi, manam kantsu, jina manam yurimunqatsu Diospa santo espïritun ninqannö kawanapaq kaqta michäkoq leyqa (Gal. 5:18). ¿Imapaqraq tsëkunata michäkoq leyqa kanman? Jehoväqa manam munantsu, imëyaqpis rasumpa cristiänonö kawakunata imapis michämänata.

14. ¿Imanötaq kë mundopa espïritun esclävoman tikraratsin munëninkunaman ishkeqkunata?

14 Kë mundopa espïritunwan engañashqa kaqkuna y munëninkunata rurarlla kawakoqkunaqa quizaschi libre kayanqanta pensayan (lei 2 Pedru 2:18, 19). Pero rasumpa kaqchöqa imëka esclavo cuentam kayan. Ichik más entiendirinapaq, tsë llapan munëninkunata y portakïninkunata controlayänampaqmi kikinkunapaq tukï leykunata churayashqa. Pablu ninqannömi: “Leyqa manam alli ruraqcunata jusganqatsu; sinoqa jusganqa mana cäsucoqcunatam, mana alli ruraq jutsasapacunatam” (1 Tim. 1:9, 10). Jinamampis, ‘etsancunapa mana alli munenincunata’ rurarmi jutsapa esclävon kayan (Efe. 2:1-3). Juk parlakïchöqa munëninkunata chipyëpa rurëta munarmi, imëka mishkiman ëwar chuspikuna wanoqnö kayan (Sant. 1:14, 15).

CONGREGACIONCHÖ LIBRE KË

15, 16. ¿Imanirtaq Jehoväpa markanchö këkanqantsikta alläpa valorantsik, y imakunapitataq tsëchö librena kantsik?

15 Jehoväpa markanchöqa këkantsik manam kikintsik akrakunqantsikpitatsu, sinöqa kikin qayatsimashqantsik kaptinmi (Juan 6:44). Y,  ¿imanirtaq qayatsimarqantsik? ¿Jutsannaq y shonqupita patsë Diosman creikoqna kanqantsikpitaku? Manam. Tsëqa, ¿imataraq noqantsikchö Jehová rikarqan? Alli shonquyoq kanqantsikta, wiyakoq kanantsikpaq kaqta y libre këman apakoq leyta cäsokunantsikpaq kaqtam rikarqan. Markanman yëkaratsimashqanam, shonquntsikchö pëpa kaqta kuyanapaq yuritsirqan, uli o llulla yachatsikïkunapita y mana alli religionkunapa tukï creenciankunapita libramarqantsik, y yachatsimarqantsik rasumpa cristiänokunanö kawanapaqmi (lei Efesios 4:22-24). Kananqa përëkurmi ‘juk libre markachö’ këkantsik (Sant. 2:12, NM).

16 Llapan shonqunkunawan Jehoväta kuyaq  nunakunawan këkarqa, manam imatapis mantsantsiktsu. Manam pipis imatapis rurëkamänantsikman pensantsiktsu. Jina Diospita Yachatsikuyänan Wayichö këkarqa, manam cösasnintsikkunata alli tsarakushqatsu këkantsik pipis apakunanta mantsar. ¡Manam tsëtaqa rurantsiktsu! Kushishqam y librem sientekuntsik. ¡Juk lädochöqa manam tsënö sientekushwantsu! Y Diospa markanchö libre sientekunqantsikqa rikätsimantsik shamoq tiempochö kanan witsankunapitapis más libre kanantsikpaq kaqtam.

“LIBRACASHGA CAYANGA”

17. Patsachö mana wanushpa kawaqpaq kaqkuna, ¿imatataq chaskiyanqa ciëlochö Diospa llapan akrashqankuna “erenciancunata” chaskiriyaptin?

17 Patsachö këkaq sirweqninkunata Jehová libre këta qonampaq kaqta Pablu entienditsikurmi nirqan, ‘llapan camangancuna shuyaraycäyanqanta, wamrancuna car erenciancunata chasquiyänanpag’ kaqta. Y tsëpitanam kënö nirqan: “Tsay llapan camangancunata jutsa ruraycuna mandarnin ismütsignö sufritsir ushacätsinganpitam, libracashga cayanga. Tsaymi Dios Yayapa wamrancunaga alläpa cushicur gloriachö, tsay llapan camangancunawan wañuypita libri cawacuyanga” (Rom. 8:19-21, NTCN). Kë textochö “camangancunam” nirqa, parlëkan mana wanushpa patsachö kawëta shuyarëkaq nunakunapaqmi. Pëkunaqa ciëlochö Diospa llapan akrashqankuna “erenciancunata” chaskirir Cristuwan junto Patsata limpiar qallëkayämuptin, y “mana yupetapis puedipaq” nunakunata limpio Patsaman churayaptinmi, tukï bendicionkunata chaskiyanqa (Apo. 7:9, 14).

18. ¿Imanötaq Diosta wiyakoq nunakuna mana allikunapita librakäyanqa, y imanö libre këmanraq chäyanqa?

18 Patsachö nunakunaqa Satanaspa y demonionkunapa makimpitam chipyëpa libre tikrariyanqa (Apo. 20:1-3). ¡Imanö kushikïpaqraq tsëqa kanqa! Tsëpitanam, Cristuwan junto 144.000 reykuna y sacerdötekuna, nunakunarëkur Jesus wanunqanta ichikllapa ichikllapa utilizäyanqa chipyëpa jutsapita nunakunata librayänampaq (Apo. 5:9, 10). Diosman markäkïninkuna o yärakuyninkuna ushanan pruëbata pasariptinnam, Jehová Diosqa wamrankunanö libre kawakuyänampaq awnikunqannö llapan nunakunata jutsannaq këman tikraratsinqa. ¡Imanöraq tsëqa këkunqa! Llapan cuerpontsik jutsannaq kaptin y imanö kanqantsik Dios kanqannö kaptinmi, mana alli munëyoqnatsu kashun.

19. ¿Imatataq rurashwan rasumpa libre këta tarinapaq?

19 ¿Diospa wamrankunanö libre kawakïta munankiku? Tsëta munarqa, “chipyëpa alli kaq ley” ninqan pensënikichö y shonqïkichö yanapashunëkita dejë. Bibliapita alleq y mana dejëta yachakï. Rasumpa kaqpita yachakunqëkimannö kawë. Jehová santo espïritunta qoshunëkipaq mañakï. Jehoväpa markampita ama rakikëtsu y tsëchö yachatsikuyanqanta alleq provechë. Ama Eva ruranqantaqa rurëtsu, pëqa Satanasta creirmi, Diospa mandakïninkuna alläpa michäkoq kanqanta pensarqan. Diabluqa engañakïta alläpam yachëkun. Pero qateqnin yachatsikïchö rikänantsikpaq kaqnöpis, “allim musyantsic diablu pantatsimenintsicta munashqanta” (2 Cor. 2:11).

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[9 kaq päginachö dibüju]

¿Kë mundochö libre kawakïnö rikakaqkunata munapëkäraqku?

[9 kaq päginachö dibüju]

¿Rasumpa kaqpita yachakunqämannöku kawëkä?