Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¡Diablupa trampankunapita cuidakuyë!

¡Diablupa trampankunapita cuidakuyë!

¡Diablupa trampankunapita cuidakuyë!

“Diablupa trampankunachö [amana kayënatsu].” (2 TIM. 2:26, NM.)

¿IMA NINKIMANRAQ?

¿Imatataq tapukunantsik wasata rimaq karqa?

¿Imanötaq Pilätupaq y Pëdrupaq willakïkuna yanapamantsik nunata mantsëman y mana allita ruranapaq nimanqantsikkunaman mana ishkinapaq?

¿Imatataq rurashwan jutsata ruranqantsikkunapita perdonashqana këkar alläpa mana yarparäkunapaq?

1, 2. ¿Satanaspa ima trampankunapitataq yachakushun?

DIABLUQA Jehoväpa sirweqninkunatam imë hörapis rikapëkan. Pero chukaru animalta tsareq nunanötsu manam wanutsimënintsikta munan. Tsëpa rantinqa o trukanqa, munëninta ruranapaqmi kawëkaqta tsarimënintsikta munan (lei 2 Timoteu 2:24-26 *).

2 Chukaru animalta tsareq nunaqa, kawëkaqta tsarinampaqmi tukï trampakunata utilizan. Quizaschi imatapis rurarinman wayimpita tsë animal pampaman yarqunampaq y tsëpitana waskawan shawarinampaq, o mana rikakoqlla trampata churanman kuyuratsiptin illaqpita tsaririnampaq. Tsënöllam Diablupis kawëkaqta tsarimänantsikpaq tukï trampakunata churan. Tsëmi mana tsarimänantsikpaq mäkoq mäkoqlla o rikcha rikchalla këkänantsik, jina alläpam precisan tsë trampakunapa lädonchö këkanqantsikta willamanqantsikta wiyakunantsik. Kë yachatsikïchömi rikärishun, kima trampakunata utilizar atskaqtana tsarinqanman imanö mana ishkinapaq kaqta: 1) manaraq alli pensar parlë, 2) nunata mantsë y mana allita ruranapaq nimanqantsikkunata wiyakï, y 3) jutsata ruranqantsikkunaman yarparë. Qateqnin yachatsikïchönam ishkë trampakunapaq yachakurishun.

QALLUQA IMËKA NINA CUENTA KAPTINMI ALLI TSARÄNANTSIK

3, 4. Shimintsikta alleq mana tsarashqaqa, ¿imaraq pasakunman? Juk igualatsikïwan willakaramï.

3 Juk animal wayimpita mana yarquptinqa, chukaru animalta tsareqkunam, lädonchö këkaq qorakunata o jachakunata kayëkuyan o rupachipäkun wayimpita yarqutsiyänampaq y tsëpita tsaririyänampaq. Juk parlakïchöqa, Diablupis tsë nunakunanöllam ruran. Pëqa tsapäkoq congregacionpita shillunkunallaman ras yarqurinapaqmi, imëka “ninata tsaritseq” cuenta congregacionman mana alli parlëkunata yëkatsin. ¿Imanötaq mana mäkushllapa tsë trampanman ishkirishwan?

4 Discípulo Santiägum, “qallupis tse ichiclla nina cuentam” nirqan (lei Santiagu 3:6-8). Shimintsikta alleq mana tsararqa, congregacionchömi ‘ninata’ tsariratsishwan. ¿Imanö? Këllaman pensarishun. Juk reunionchömi juk pani precursora regularman tikranqanta willakarayämun. Reunión ushariptinnam ishkaq publicadörakuna tsëpaq parlayan. Punta kaqqa, willakayämunqampitam kushikun y alli yarqapakunanta munarmi allikunata parlan. Juknin kaqnam, reqishqa këta munarlla precursora regular tikranqanta mana allikunata parlan. ¿Mëqampa yanasan këtaraq munankiman? ¿Mëqanraq parlakïninwan congregacionchö ninata ras tsariratsinampaq listo këkan? Tsëqa musyënam.

5. ¿Imatataq tapukunantsik qalluntsik imëka ninata tsaritseqnö mana kanampaq?

5 ¿Imataraq rurashwan parlakïnintsikwan ninata mana tsariratsinapaq? Jesusmi kënö nirqan: “Nunaqa parlan shonquncho imatapis yarpanqantam” (Mat. 12:34). Tsëmi, shonquntsikchö imatapis imanir pensanqantsikkunata tapukunantsik. Sientitsimanqantsikkunaman yarparëqa imëka uchpa rurinchö shanshëkaq carbushnömi, tsënö kaptinqa, ¿wakinkunapaq mana allita mana parlatsimänapaq upiratsintsikku? Këllaman yarpärishun, quizás musyarishwan juk wawqi congregacionchö cargoyoq këta munanqanta, ¿más yanapakïta munar tsëta pensanqantaku nintsik, o precisaq këta munar tsëman yarpanqantaku? Wakinkunapaq mana allita pensarqa, allichi kanman Job imanir Diosta adoranqampaq Satanaspis mana allita parlanqanta yarpänantsik (Job 1:9-11). Tsënö mana alli pensanapa rantinqa, yarpachakunantsikmi cristiano mayintsikpaq imanir mana alli pensanqantsikta. ¿Rasumpaku imatapis wiyarquntsik o rikarquntsik tsënöpa pensanapaq? ¿O kanan witsan nunakunapanötsuraq kuyakïnintsik ushakëkan? (2 Tim. 3:1-4.)

6, 7. a) ¿Imakunaraq wasa rimaq këman tikratsimashwan? b) Noqantsikpaq pipis mana allita parlaptinqa, ¿imaraq nishwan?

6 ¿Imakunaraq wasa rimaq këman tikratsimashwan? Quizaschi imachöpis yachaq kanqantsikpita respetamänantsikta munashwan o más precisaq këta munar mana kaqpaq wakinkunata churarishwan. O capazchi imachöpis qeläkunqantsikta imëkata nir tsapäkuntsik. Precisaqtukur, chikikur o mantsakur tsëkunata rurashqaqa, mana allichömi ushashun.

7 Höraqa quizaschi wakinkunapaq mana allita parlarishwan, pëkunapis mana alli parlaramashqantsik kaptin. Pero yarpäshun, mana allipa kutitsikïqa mana allillamanmi chätsikun; imëka ninaman yamtata jitapaq cuentallam kashun. Jinamampis, manam Diospa munënintatsu rurëkäshun, sinöqa Satanaspa munënintam (2 Tim. 2:26). Más alliqa kanqa Jesus ruranqanta qatïmi: “Nunacuna ashayaptinpis, pëqa manam asharqantsu. [...] Sinoqa Diosnintsicmanmi marcäcorqan meresiyashqanmanno jusgananpaq” (1 Ped. 2:21-23). Alleqmi musyarqan imë hora y imanö karpis kikin Jehová juzganampaq kaqta. Noqantsikpis tsënöllam markäkunantsik. Parlakïnintsik jampi cuenta kaptinqa, congregacionchö “juc shonqunolla shumaq pasaquicho” kawakunapaqmi yanapakushun (lei Efesios 4:1-3).

NUNATA MANTSËPITA Y MANA ALLITA RURANAPAQ NIMANQANTSIKPITA LIBRAKUSHUN

8, 9. ¿Imanirtaq Jesusta wanutsiyänampaq Pilatu mandakurqan?

8 Waskawan tsarishqa animalqa mananam safëta o qeshpita puëdennatsu. Tsënöllam nunata mantsaq y mana allita ruranampaq niyanqankunata cäsoq nunaqa, mana munëkarpis imallachöpis jukpa munëninta ruran (lei Proverbios 29:25 *). Ishkaq nunakuna, nunata mantsëman y mana allikunata rurayänampaq niyanqanman ishkiyanqanta y tsëkunapita imakunata yachakunqantsikta rikärishun.

9 Römata gobernaq Poncio Pilätuqa musyarqanmi Jesus ima jutsatapis mana ruranqanta, y quizaschi ima mana alli rurëkïtapis munarqantsu. Awmi, tsëmi këta nirqan: “¡Que nunaqa wanunanpaqno manam ni ima mana allita rurashqatsu!”. Tsënö kaptimpis, wanutsiyänampaqmi mandarqan. ¿Imanir? Mëtsikaq nunakunata mantsarmi (Luc. 23:15, 21-25). Tsëchö nunakunam kënö qapariyarqan: “Jesusta cacharirnenqa, manam Roma mandacoq cesarta cäsunquitsu” (Juan 19:12). Quizaschi Pilätuqa cargompita qarquriyänanta o hasta wanutsiyänampaq kaqtapis mantsarqan Jesuspa biennin yarquptinqa. Tsënöpam nunakuna niyanqanta wiyarqan y Diablupa munëninta rurarirqan.

10. ¿Imanirtaq Jesusta Pedru negarirqan?

10 Jesuspa más kuyë amïgonmi apóstol Pëdruqa karqan. Pëqa manam mantsarqantsu nunakuna jananchö Jesus Mesias kanqanta parlëta (Mat. 16:16). Wakin qateqninkuna Jesus yachatsikunqanta mana entiendir dejarir ëwakuyaptimpis, pëqa manam dejarqantsu (Juan 6:66-69). Chikeqninkuna Jesusta tsariyänampaq këkäyaptinmi espädanta sutarir defendir qallëkurqan (Juan 18:10, 11). Tsënö kaptimpis, tsëpita ichik tiempollatanam nunakunata mantsarnin Jesusta reqinqanllatapis negarqan. Tsë höraqa nunakunata mantsarninmi ima rurëtapis puëderqantsu (Mat. 26:74, 75).

11. ¿Imakunata nimashqataq alli tsarakunantsik?

11 Cristiano kaqkunataqa tukïtam nimantsik Dios mana munanqankunata ruranantsikpaq. Quizás trabäjochöqa, trabäjota rikaq nuna o juk trabajaq mayintsik suwakunapaq o mana rasun kaqta parlanapaq nimashwan o hasta obligamashwampis. O capazchi escolar mayintsik nimashwan exämenkunachö listollatana copiarinapaq, warmipis ollqupis qalapächu mana allita rurëkaqkunata rikänapaq, cigärrota shoqunapaq o mukanapaq, drögata mikunapaq, washkuta upyanapaq o piwampis lluta pununakur kanapaq. ¿Imanötaq nuna mantsëpita y mana allita ruranapaq nimanqantsikpita librakushwan?

12. ¿Imatataq yachakuntsik Pilätupita y Pëdrupita?

12 ¿Imatataq yachakuntsik Pilätupita y Pëdrupita? Pilätuqa manam alleqllaqa musyarqantsu Jesus pï kanqanta, jukläya nuna y jutsata mana rurashqanllatam musyarqan. Kë mandakoqqa manam humildetsu karqan ni Diostapis manam kuyarqantsu, tsëmi Diablupa makinman raslla ishkirirqan. Pero Pëdruqa Jesus pï kanqantapis musyarqanmi y Diostapis kuyarqanmi. Tsënö kaptimpis, humilde këninmi y sinchi këninmi pishipurqan, tsëmi nuna ninqankunata mantsarnin tsarakïta puëderqantsu. Këllaman yarpärishun, Jesusta manaraq tsariyaptinmi kikinllaman markäkur o yärakur kënö nirqan: “Waquincuna jaqiriyäshuptiquipis, noqaqa manam jaqishqequitsu” (Mar. 14:29). Kë apostolqa tsë pruëbakunachö tsarakunmanmi karqan Salmistanö Diosman markäkushqa karqa, pëmi kënö cantarqan: “Jehoväqa noqawanmi këkan, manam imatapis mantsashaqtsu. ¿Imataraq nuna ruramanman?” (Sal. 118:6). Wanutsiyänampaq tsariyänan paqasmi, Jesusqa Pëdruwan y ishkë apostolkunawan Getsemaní nishqan huertaman ëwayarqan. Riyaq riyaqlla o rikcha rikchalla këkäyänampa rantinmi kiman apostolkuna punukäriyarqan. Jesusmi riyarkatsirnin nirqan: “Riyacur Diosman mañacuyë, diablu tenteta munayäshuptiqui, jutsaman mana ishquiyänequipaq” (Mar. 14:38). Tsënö kaptimpis, Pëdruqa yapëmi punukärirqan y tsëpitanam nunakunata mantsar jutsaman ishkirirqan.

13. ¿Imatataq necesitantsik mana allikunata ruranapaq nimashqa alli tsarakunapaq?

13 Pilätupita y Pëdrupitaqa këkunatapis yachakïta puëdentsikmi: mana allikunata ruranapaq nunakuna nimashqa alli tsarakunapaqqa, rasumpa kaqtam alleq reqinantsik, humildem kanantsik, llapanta rurëta mana puëdenqantsiktam yarpänantsik, Jehovätam kuyanantsik y nunakunata mantsanapa rantinmi Jehoväta cäsokunantsik. Markäkïnintsik o yärakuynintsik rasumpa kaqta alleq reqinqantsikpita kaptinqa, mana mantsakushpa parlarmi creinqantsikkunata defendishun. Tsënöpam nunata mantsashuntsu y mana allita ruranapaq nimanqantsikkunata cäsoshuntsu. Tsënö kaptimpis, manam kikintsikpa kallpantsikllaman markäkushwantsu, tsëpa rantinqa o trukanqa, humildem kanantsik y Diospa yanapakïnintaraq necesitanqantsiktam yarpänantsik. Espïrituntam Jehoväta mañakunantsik y pëtam shonqupita patsë kuyëta procuranantsik, tsëmi yanapamäshun mandakunqankunata y jutinta defendinapaq. Jina alläpam precisan imanö tsarakunapaq puntallapitana yachakunantsik. Tsëmi, teytakunapis wamrankunawan Diosta mañakuyänan y escolar mayinkuna tukï mana allikunata ruratsita munayaptin imanö tsarakuyänampaq puntallapitana yachatsiyänan (2 Cor. 13:7). *

JUTSATA RURANQANTSIKMAN AMA YARPARÄKUSHUNTSU

14. Jutsata ruranqantsikkunapaq, ¿imata creinantsiktataq Satanás munan?

14 Höraqa, chukaru animalta tsareqkunaqa ishkinarëkaq o ratanaykaq juk lasaq qerutam o rumitam animalkuna pasayanqankunapa jananman shawarkuyan. Mana mäkoqlla purikaq animal tsë trampapa waskanta tanqariptinqa, shawarëkaq qerum o rumim jananman shikwarkur nitirin. Tsënöllam, jutsata unë ruranqankunaman juk cristiano yarparäkuptinqa imëka lasaq qepiwannö ‘chipyëpa nitikashqa quedarinman’ (lei Salmo 38:3-5, 8 *). Satanasqa kushikunmanchi pantanqantsikkunapita Jehová mana perdonamashqantsikman y mandamanqantsikkunata cumplita imëpis mana puëdenapaq kaqman creishqaqa.

15, 16. ¿Imatataq rurankiman perdonta chaskirirpis jutsata ruranqëkiman alläpa mana yarparäkunëkipaq?

15 ¿Imataraq rurankiman tsë trampa mana nitishunëkipaq? Juk jatun jutsata rurashqa karqa, alläpam precisan raslla Jehoväwan amigo kënikita altsanëki. Tsëpaqqa anciänokunapa yanapakïnintam mañakunëki (Sant. 5:14-16). Llapan puëdenqëkita rurë tsëta altsanëkipaq (2 Cor. 7:11). Y mana alli ruranqëkipita piñapäyäshuptikiqa, ama llakikïtsu, Jehoväqa tsënöpam rikätsishunki kuyashunqëkita (Heb. 12:6). Tsë jutsaman imapis ishkitsishunqëkita manana ruranëkipaq churapakë. Jutsëkipita arrepentikurirnin y alli kaq rurëman kutirqa, Jesucristupa wanïninrëkur perdonashqana kanqëkiman markäkï o yärakuy (1 Juan 4:9, 14).

16 Wakinkunaqa perdonashqana këkarpis, rurayanqan jutsataqa manam qonqayantsu. Tsënö sientikurqa, yanapakïta más necesitanqan hörakuna kuyë Tsurinta dejariyashqa kayaptimpis, Pëdruta y wakin apostolkunata Jehová perdonashqa kanqanta yarpë. Jina perdonarqanmi mädrastanwan kakunqampita Corinto congregacionpita qarquriyaptin arrepentikur kuteq nunatapis (1 Cor. 5:1-5; 2 Cor. 2:6-8). Diospa Palabranchöqa tarintsik, tukïläya nunakuna Diospa contran jutsata rurayashqa kayaptimpis, arrepentikuyaptin Jehová perdonanqampita willakïkunatam (2 Cró. 33:2, 10-13; 1 Cor. 6:9-11).

17. ¿Imanötaq Jesus wanunqan yanapamantsik?

17 Shonqupita patsë arrepentikushqa kar y ankupäkïninta o llakipäkuyninta chaskikushqaqa, Jehoväqa perdonamarnintsikmi jutsantsikkunata qonqarinqa. Ama imëpis pensashuntsu jutsantsikpita perdonashqa kanantsikpaq Jesuspa wanïnimpita mastaraq necesitanqantsikta. Tsënö pensarqa Satanaspa trampanmanmi ishkïkashwan. Satanás jukta niptimpis, Jesuspa wanïninqa llapan arrepentikoqkuna chipyëpa perdonashqa kayänampaqmi yanapakun (Pro. 24:16). Jesuspa wanïninman markäkunqantsikmi o yärakunqantsikmi, yanapamäshun jutsata ruranqantsikkunaman perdonashqana këkar alläpa mana yarparäkunapaq y llapan shonquntsikwan, kawënintsikwan y pensënintsikwan Diosta sirwinapaq (Mat. 22:37).

“ALLIM MUSYANTSIC DIABLU PANTATSIMENINTSICTA MUNASHQANTA”

18. ¿Imatataq ruranantsik Diablupa trampankunaman mana ishkinapaq?

18 Satanaspaqqa llapan trampankunapis igual-llam, pëqa mëqanllamampis ishkinatam munan. Pero “noqantsicqa allim musyantsic diablu pantatsimenintsicta munashqanta” (2 Cor. 2:10, 11). Ima problëmatapis altsanapaq Jehová yanapamänapaq mañakushqaqa, manam Satanaspa trampanman ishkishuntsu. Santiägum kënö consejakurqan: “Sitsun meqequicunapapis yacheniquicuna pishenqa, Dios Yayaman mañaquicuyë. Pëqa llapan nunatam atsca yachenin qoyconqa, mana ajayashpa” (Sant. 1:5). Mañakïnintsikta Jehová contestamunampaqqa, mañakunqantsiknömi rurëkänantsik, Diospa Palabrampita yachakïkänantsik y yachakunqantsikmannö kawëkänantsik. Llapanchö wiyakoq y yachëwan sirweq jorqamunqan publicacionkunaqa rikätsimantsik Satanaspa trampankuna ima kanqanta y imanö tsëkunapita witikunapaq kaqtam.

19, 20. ¿Imanirtaq mana alli kaqta chikishwan?

19 Diosman seguido mañakurnin y Bibliapita yachakurninqa, alli kaqta kuyëta y mana alli kaqta chikitam yachakuntsik (Sal. 97:10). Jina alläpam yanapakun mana allikunata rurashqa imakunapa pasanapaq kaqta yarpë (Sant. 1:14, 15). Tsënöpam Satanaspa trampankunataqa, shumaqtanö rikänapa rantin, melanëpaqtanö rikäshun.

20 ¡Alläpam agradecikuntsik Satanaspa trampankunaman mana ishkinapaq Jehová yanapamanqantsikpita! Jehoväqa ‘jutsaman mana ishquinapaqmi’ santo espïritunwan, Palabranwan y markanwan libramantsik (Mat. 6:13). Qateqnin kaq yachatsikïchömi rikäshun Diospa sirweqninkunata Satanás kawëkaqta tsarinampaq ishkë trampakunata utilizanqanta.

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 1 2 Timoteu 2:24-26 (NM): “Pero Señorta sirweqqa manam necesitantsu piwampis pleitokïkëta, sinöqa llapankunawan kuyakoqmi kanan, yachatsikunampaqmi alli yachatsikoq kanan, mana alli rurëkunata mana ruraq, mana wiyakoqkunatam kuyëllapa consejanan; quizaschi Diosnintsikqa arrepentikuyänanta munar rasumpa kaqta reqiyänampaq yanapëkunman, y Diablupa trampankunachö manana kar alli juicioyoqna kayanman, pëkunataqa pëmi kawëkaqta tsarishqa, pëpa munëninta rurayänampaq”.

^ par. 8 Proverbios 29:25: “Nunakunata mantsëqa shawashqa cuenta këmi, pero Jehoväman yärakoqqa [markäkoqqa] imëkapitapis tsapashqam kanqa”.

^ par. 13 Allichi kanman Familiachö Diosta Adorana Hora, Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (volumen 2) nishqan libropa 132 y 133 päginankunachö këkaq “Estrategia contra la presión de grupo” nishqan yachatsikïpita yachakuriyänan.

^ par. 14 Salmo 38:3-5, 8: “Piñakïnikirëkurmi llapan ëtsapa imanllapis sänotsu. Jutsärëkurmi tullükunachö yamë kë kantsu. Porque mana alli rurënïkunaqa peqä [umä] janantapis pasashqanam, imëka lasaq qepinömi noqapaqqa pasëpa lasëkun. Herïdäkunaqa chipyëpan asyarishqa, esqïllarishqam [poqrurishqam], upa kënïrëkur. [...] Manam kuyïtapis puëdëtsu, y chipyëpam nitikashqa quedarqö; shonqö waqaptinmi qaparirqö”.

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[21 kaq päginachö dibüju]

Qalluntsikta alleq mana tsarashqaqa, ninata tsaritseq cuentam congregacionchö mana alli parlëta qallaratsishwan

[24 kaq päginachö dibüju]

Perdonashqana këkarqa, jutsa ruranqëkiman alläpa yarparanqëki nitishunëkita dejëtsu