Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Waranqa watapa yamë kawakï... ¡y imëkamayaqpis!

Waranqa watapa yamë kawakï... ¡y imëkamayaqpis!

“Diosllana[m] llapanpa mandacoqnin canqa.” (1 COR. 15:28)

1. ¿Imanö kushikïpaq kawakïtaq shuyaran “mana yupetapis puedipaq” nunakunata?

¿PENSARINKIKU waranqa watachö juk alläpa puëdeq, alli kaqllata ruraq y llakipäkoq o ankupäkoq Gobierno nunakunapaq o runakunapaq ruranampaq kaqta? Awmi, tsënö kushikïpaq kawëmi shuyaran “mana yupetapis puedipaq” mëtsikaq nunakunata, pëkunaqa kë mana alli mundota ushakätseq “imeca nacaquicunatapis” kawëkar pasashqa kaqkunam kayan (Apoc. 7:9, 14).

2. ¿Imataq pasakushqa pasaq 6.000 watapa nunakuna kikinkunapura gobernanakuyanqanchö?

2 6.000 watakunapa nunakuna kikinkunapura gobernanakuyanqanchöqa, imëka nanëkuna y sufrimientokunam kashqa. Unëpitanam Bibliaqa kënö nikarqan: “Nunaqa nuna mayinta dominashqa sufritsinanllapaqmi” (Ecl. 8:9). Y tsëkunallatam kanan witsankunapis rikëkantsik: guërrakunata, huelgakunata, waktsa këta, qeshyakunata, Patsata ushakätsiyaqta y tiempopis pasëpa mana alliman tikrashqata. Mëtsikaq mandakoqkunam, imanöpis kënintsikta chipyëpa mana cambiashqaqa tukï desgraciakunaman chänapaq kaqta niyan.

3. ¿Imaraq cumplikanqa Waranqa Wata Jesuspa Gobiernonchö?

3 Jesuswan 144.000 yanapaqninkuna gobernayanqan witsanqa, Diospa mandakïninmi nunakunapa jipakïninkunata o ñakakuyninkunata y malograkashqa Patsata ichikllapa ichikllapa altsakätsinqa. Tsë Waranqa Wata Gobiernochöqa, këta Jehová awnikunqanmi cumplikanqa: “Mushoq ciëlokunatam y juk mushoq patsatam kamashaq, y tsë llapan punta kaqkunaqa qonqashqanam kanqa, y manam pipis shonqunchö yarpanqanatsu” (Is. 65:17). ¿Imakunaraq tsë witsankuna pasakunqa? Manaraq rikashqapis, Diospa Palabranchö profecïakunam musyatsimantsik ‘mana ricanqantsic caqcuna’ imanö pasakunampaq kaqta (2 Cor. 4:18).

“WAYIKUNATAM RURAYANQA, Y [...] ÜVAKUNATAM MURUYANQA”

4. ¿Ima problëmakunapataq pasayan wayinnaq mëtsikaq nunakuna?

4 ¿Piraq munanmantsu imapitapis mana mantsapakushpa familianwan täräyänampaq kikinkunapa wayinkuna kananta? Wayiyoq këta munarnimpis, entero Patsachömi mëtsikaq nunakuna wayinnaq kayan. Jatun markakunaqa nunakunawanmi alläpa kichkishqana këkäyan, y wakin nunakunanam, imapis mana kanan sitiokunachö estërallawan wayita rurëkur alläpa llakipëpaq kawayan. Kë nunakunapaqqa, imëllapis alli wayiyoq këman pensëqa, imëka sueño cuentallam.

5, 6. a) ¿Imanöraq cumplikanqa Isaías 65:21 y Miqueas 4:4? b) ¿Imataraq rurashwan tsë awnikïkuna cumplikaqta rikänapaq?

5 Diospa Gobiernon mandakunqan witsanqa, llapan nunakunapam kikinkunapana wayinkuna kanqa, tsëpaq parlarmi Isaías kënö willakurqan: “Wayikunatam rurayanqa y tsëchömi yachayanqa; üvakunatam muruyanqa y wayunqantam mikuyanqa” (Is. 65:21). Rasunmi, kanan witsan wakin nunakunapaqa ichikllanlla kar o jatun karpis wayinkuna kayäpunnam. Tsënö kaptimpis, qellëninkuna pishinqanrëkur, ladrón alläpa kanqanrëkur o imarëkurpis wayinkunata oqrëta mantsapakurllam kawakuyan. Diospa Gobiernonqa tsë yarpachakïkunatapis ushakätsinqam, profeta Miquëasmi këta qellqarqan: “Uvas y higos plantankuna jawanchömi täkuyanqa, y manam pipis mantsakätsinqatsu” (Miq. 4:4).

6 ¿Imanötaq tsë shuyäkïqa yanapamantsik? Rasumpa kaqchöqa, llapantsikmi necesitantsik juk alli wayita. Pero kanan witsankuna jaqa këman ishkirkuryan alli wayita ashinapa rantinqa, más alliqa kanman Jehová awnikushqanman imëpis yarparänantsikmi. Kikimpaq parlarmi Jesus këta nirqan: “Atoqcunapa machenin canmi. Pishqucunapapis qeshun canmi. Peru Diospita Shamushqa Nunapaqa manam ni iman cantsu jamarinanllapaqpis” (Luc. 9:58). Puëdeq y alli yachaq këkarqa, Jesusqa juk shumaq wayitam sharkaratsinman karqan o rantirinman karqan. ¿Imanirtaq tsëta rurarqantsu? Manam munarqantsu imakunapis Diospa kaqta juk lädoman churaratsinanta. ¿Puëdeshwanku imëkayoq këpaq Jesusnö mana yarpachakushpa kawakïta? (Mat. 6:33, 34.)

“ATOQWAN MALLWA ÜSHAM JUNTO MIKUR PURIYANQA”

7. ¿Nunakunawan animalkuna imanö kayänampaqtaq Dios disponerqan?

7 Llapanta kamar usharirnam, Jehoväqa nunata rurarqan, y tukï kamanqampita más alli kaqmi karqan. ¿Imanö kawayänantataq munarqan? Jehovämi Mayor kaq tsurinta parlapanqanchö kënö nirqan: “Nunakunata noqantsik rikoqta y kikintsik niraqta rurashun, y pëkuna dominayätsun lamarchö pescädokunata y volaq animalkunata y patsachö llapan manshu animalkunata y llapan pureq y kuyoq animalkunatapis” (Gén. 1:26). Awmi, Diosqa disponerqan Adanwan Eva y llapan nunakuna animalkunata dominayänampaqmi.

8. ¿Imanötaq animalkuna kayan?

8 ¿Rasumpatsuraq nunakuna puëdeyanman llapan animalkunata dominëta y pëkunawan mana mantsanakushpa kawëta? Mëtsikaq nunakunam allqunkunawan, mishinkunawan y wakin manshu animalninkunawan shumaq kawakuyan. Pero ¿chukaru animalkunawanqa? Chicheq chukaru animalkunawan tiempota pasashqakuna y imanö kayanqanta estudiashqa cientïficokunam niyan tsë animalkuna sentimientoyoq kayanqanta. Y llapantsikmi rikarquntsik mantsakaqta o piñaqta, pero ¿kuyakuyantsuraq? Jina cientïficokunam niyan, tsë animalkuna maltayarkurnin alläpa kuyakoq kayanqanta rikätsikuyanqanta.

9. ¿Imanöraq animalkuna mushoq patsachö kayanqa?

9 Biblia awnikunqannöpis, animalkunawan nunakunaqa juknöllam kawayanqa (Is. 11:6-9; lei Isaías 65:25 *). ¿Imanir? Yarpärishun Noëtawan familianta arcapita yarquriyanqanchö Jehová ima ninqanta: “Qamkunatam patsachö këkaq llapan animalkuna imëpis chipyë mantsayäshunki”. Yurikuyanqampita patsë animalkuna mantsakoq kayanqanqa yanapan fäcil-lla mana wanuratsiyänampaqmi (Gén. 9:2, 3). Qallanampita patsë munanqan cumplikänampaqqa, animalkunapa mantsakïninta llapanta kar o pullanllata karpis Jehoväqa ushakäratsita puëdenmi (Os. 2:18). ¡Imanö kushikïpaqraq kanqa mushoq Patsachö kawaqkunapaqqa!

“MANANAM WAQAYANQANATSU”

10. ¿Imanirtaq masqa waqantsik?

10 “Inti [Rupay] atsikyëkaptin nuna mayinkunata tukï mana allikunata rurayanqanta” rikarmi, Salomon kënö nir llakikurqan: “¡Rikë!, sufritsiyanqan nunakunapa weqinkunata, pero manam shoqaqninkuna karqantsu” (Ecl. 4:1). Kanan witsampis tsënöllam imëkapis kakïkan y hörachöqa hasta peor-raqmi. ¿Pitaq imëllapis waqashqatsu? Awmi, hörachöqa kushikïpitam waqantsik, pero rasumpa kaqchöqa masqa waqantsik shonqupita patsë llakishqa karmi.

11. ¿Biblia pipaq willakunqantaq shonqïkita chipyëpa llakiratsin?

11 Yarpärishun, unë nunakuna llakikurnin waqayanqampaq Biblia willakunqanta. “Abrahanmi Särapaq alläpa llakir waqarqan” 127 watayoq këkar wanukïkuptin (Gén. 23:1, 2). Ishkan lumtsïninkunata dejarir Noemí ëwakïta munaptinmi, lumtsïninkuna ishkë kutichö “waqar qallëkuyarqan” (Rut 1:9, 14). Qeshyarir wanunampaq kaqta musyarmi, Rey Ezequías Diosta mañakur “chipyëpa waqar qallëkurqan”, tsëchi Jehová ankuparqan o llakipärirqan (2 Rey. 20:1-5). Y Jesusta negarir Pedru “allapa llaquicur, waqaqui[conqanta]” yarpar, ¿manaku shonquntsik llakinärin? (Mat. 26:75.)

12. ¿Imakunapitaraq nunakunata Diospa Gobiernon libranqa?

12 Llapantsikmi jatun o ichik desgraciakunata pasantsik, jina llapantsikmi alläpa necesitantsik yanapamänantsikta y shoqamänantsikta. Y tsëtam waranqa watapa Jesuspa Gobiernom ruramunqa, Dios awnikunqannöpis “mananam waqayanqanatsu ni llaquiyanqanatsu, mananam imancunapis nananqanatsu, ni wanuyanqanatsu” (Apoc. 21:4). Llakikï, waqë y nanatsikï manana kananta musyëqa, alläpa kushikïpaqmi. Jina Diosqa awnikushqam nunakunata alläpa waqatseqnin y llakitseqnin wanïta ushakätsinampaqpis. ¿Imanöraq ruranqa?

‘WANUSHQACUNAM CAWARIYÄMUNQA’

13. ¿Imakunapataq wanïrëkur pasarquntsik Adan jutsata ruranqampita patsë?

13 Adan jutsata rurashqampita patsëmi, wanïqa llapan nunakunapa chikeqnin cuenta kashqa, tsëpitaqa manam ni pipis ratakïta o qeshpikuyta puëdeshqatsu, manam tsënöqa nunakunata ni ima waqatsishqatsu ni llakitsishqatsu (Rom. 5:12, 14). Rasuntam nishwan atska millón nunakuna “wanita mantsacur” ‘esclabu cuenta imepis’ kawakuyanqanta (Heb. 2:15).

14. ¿Imaraq pasakunqa wanï chipyëpa ushakäriptin?

14 Bibliaqa willakun “tsay ultimucag chiquignin contran wañuytapis jancatmi [chipyëpam] ushacätsinga” nirmi (1 Cor. 15:26, NTCN). Tsënö kaptinqa, “mana yupetapis puedipaq” mëtsikaq nunakuna mushoq Patsaman kawëkar yëkoqkunaqa, mananam imëpis wanïta reqiyanqanatsu; y atska millón wanushqa nunakunanam kawariyämunqa. Pensarï, “mana yupetapis puedipaq” mëtsikaq nunakuna wanushqa kastankuna kawariyämuptin chaskirnin, ¡imanöraq kushikïkuyanqa! Tsëta tantearinapaq leirishun wanushqakuna kawariyämunqampita Biblia willakunqanta (lei Marcos 5:38-42 y Lucas 7:11-17).

15. ¿Imanöraq sientekunki kuyashqa kastëkikuna kawarirayämuptin?

15 Pensarishun leirinqantsik textokunachö, “nunacuna[m] espantashqa quedariyarqan” y “Diosta[m] alabayarqan” ninqan palabrakunaman. Tsë alläpa kushikïpaq pasakunqankunachö noqantsikpis këkashqa karqa, alläpachi espantakushwan karqan. Tsënöllachi wanurishqa kastantsikkunata yapë kawëkaqta rikärirqa noqantsikpis alläpa kushikushun. Jesusmi kënö nirqan: “Chämonqam junaqcuna parlashqäcunata wanushqacuna wiyarirnin, cawariyämunan” (Juan 5:28, 29). Wanushqakuna kawariyämunampaq kaq ‘mana ricashqantsik’ kaq kaptimpis, tsë cumplikaqta rikanqantsikqa mana imëpis qonqanapaqmi kanqa.

“DIOSLLANA[M] LLAPANPA MANDACOQNIN CANQA”

16. a) ¿Imanirtaq kushi kushilla parlashwan manaraq rikashqantsik kaqkunapita? b) ¿Imanötaq Corinto markachö këkaq cristiänokunata Pablu animarqan?

16 Kë sasa o aja junaqkunachö Jehoväta mana dejëta sirweqkunataqa juk shumaq kawakïmi shuyaran. Tsë bendicionkunata manaraq rikashqapis, tsëkunaman yarparanqantsikmi yanapamäshun más precisaq kaqkunata rurëkänapaq y kë mundochö imëkapis kaqkuna mana pantatsimänapaq (Luc. 21:34; 1 Tim. 6:17-19). Bibliata y publicacionkunata estudiarnin, Diosta familiachö adorarnin, cristiano mayintsikkunawan parlarnin, Bibliapita nunakunata yachatsirnin o alli willakïkunata musyatsirnimpis tsë shuyakïnintsikpitaqa kushi kushi parlashun. Tsënöpam tsë shuyäkïnintsik pensënintsikchö y shonquntsikchö imë hörapis këkanqa. Tsënö rurayänampaqmi apóstol Pablu punta cristiäno mayinkunata animarqan, pëqa, Waranqa Wata Cristupa Gobernacionnin ushëninchöna këkaqnö rikäkuyänampaqmi yanaparqan. 1 Corintios 15:24, 25, 28 (lei) qellqanqan textotachö alläpa precisaq yachatsikï ima ninan kanqantapis alleq pensarinëkipaqmi invitariyaq.

17, 18. a) ¿Imanötaq nunakuna kawar qallayanqan witsanchö ‘Dioslla llapanpa mandacoqnin’ karqan? b) ¿Imakunataraq Jesus ruranqa juknölla kawakï y yamë pasakï yapë kanampaq?

17 Cristupa Waranqa Wata Gobernacionnimpa ushënin imanö kanampaq kaqtaqa clärom Pablu rikätsikurqan “Diosllana[m] llapanpa mandacoqnin canqa” nir. ¿Ima ninantaq kë palabrakunaqa? Jutsata manaraq rurarninqa, ciëlochö y Patsachö Jehová llapan kamanqanwanmi Adanwan Ëvaqa juk familianölla kayarqan y yamë y kushishqam kawakuyarqan. Ciëlochö y Patsachöpis autoridadyoq karmi angelkunata y nunakunatapis kikin Jehovälla gobernarqan. Pëkunaqa adorëtam y kikinwan parlëtam puëdeyaq y tsëmi Jehoväqa bendiceq. Rasumpam, ‘Diosllam llapanpa mandacoqnin carqan’.

Reynö mandakïninta Jesus usharirqa, mana precisaqtukushpam Gobiernota Teytanta entreguëkunqa

18 Tsënö kawakïqa ushakärirqan Satanás ninqanta cäsokurnin Diospa autoridadnimpa contran nunakuna churakäriyaptinmi. Tsënö karpis 1914 watapitanam Jesucristu Rey karnin imëkata rurëkan juknölla y yamë pasakïchö kawakï kanampaq (Efes. 1:9, 10). Waranqa Watapa Jesus gobernanqanchömi, kanan witsan ‘mana ricanqantsic caqcuna’ cumplikärinqanta rikäshun. Tsëpitanam tsë mandakïnin usharinqa. ¿Imaraq tsëpita pasakunqa? Jesusta, “sieluchopis y que patsachopis mandacu[nampaq] Dios churashqa kaptimpis, pëqa manam ichikllapis Jehovänö autoridadyoq këta shonqunchö munapantsu. Tsëpa rantinqa o trukanqa, humilde karmi gobiernonta “Dios Yayapa muneninman entreganqa”, y autoridadninwan y precisaq cargonwanmi rikätsikunqa Dioslla ‘allapa alabashqa’ kanampaq kaqta (Mat. 28:18; Filip. 2:9-11).

19, 20. a) ¿Imanöraq Diospa mandädonchö këkaqkuna Jehoväpa autoridadninta respetayanqanta rikätsikuyanqa? b) ¿Imanö shumaq kawakïtaq shuyarämantsik?

19 Tsë witsampaqqa, Diospa mandädonchö këkaqkunaqa jutsannaq këmannam chärishqa kayanqa. Jesus ruranqannöllam kikinkunapa munëninkunapita y mana precisaqtukurlla Diospa mandädonllachöna kayanqa. Tsë alli munëninkunataqa rikätsikuyanqa ushanan kaq pruëbachö alli tsarakurmi (Apoc. 20:7-10). Tsëpitanam, Diosta mana cäsokoqkunaqa, nuna kar o angel karpis, chipyëpa ushakäriyanqa. ¡Imanö kushikïpaq tiemporaq kanqa! Ciëlochö kaq y Patsachö kaqpis llapankunam Jehoväta kushishqa alabayanqa y pëllanam “llapanpa mandacoqnin canqa” (lei Salmo 99:1-3 *).

20 ¿Imanötaq yanapashunki Diospa Gobiernon ruramunampaq kaqkunapita yachakunqëki? ¿Llapan puëdenqëkimannöku Diospa munëninta rurëkanki? ¿Allitsuraq tsarakunki uli o llulla awnikïkunapita y Satanaspa mundonchö imëka kaqkuna mana pantaratsishunëkipaq? ¿Sinchiku këkanki Jehovälla autoridadyoq kanqanta rikätsikunëkipaq? Tsënö kaptinqa, rurënikikunawan rikätsikï imëkamayaqpis tsëta rurëta munanqëkita. Tsëta rurarqa, yamë y imëka jananchö kawakïtam waranqa watapa... ¡y imëyaqpis! tarinki.

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 9 Isaías 65:25: “[‘]Atoqwan mallwa üsham junto mikur puriyanqa, y leonqa töronömi päjata mikunqa; culebranam allpata mikunqa. Manam imanakuyanqanatsu, ni mana allitaqa rurayanqanatsu llapan santo jirkächö’, nishqam Jehová”.

^ par. 19 Salmo 99:1-3: “Kikin Jehovämi rey këman chashqa. Markakuna karkaryäyë [siksikyapäkuy]. Querubinkuna janachömi jamarëkan. Alläpa feyupa patsa kuyutsun. Sionchöqa Jehová alläpa jatunmi, y llapan markakunapa janankunapam këkan. Pëkuna jutikita alabayätsun. Pëqa jatun, mantsanëpaqnö y santom”.