Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¿Imanöraq kë mundopa ushakënin chämunqa?

¿Imanöraq kë mundopa ushakënin chämunqa?

“Qamkunaqa [...] manam tsakaqchötsu këkäyanki, imëka ladronkunatanö tsë junaq tariyäshunëkipaq.” (1 TES. 5:4, NM)

1. ¿Imaraq yanapamäshun mäkoqlla këkänantsikpaq, y tukï mana allikunapa pasar alli tsarakunantsikpaq?

PROFECÏAKUNA cumplikëkanqanmi rikätsikun pasakunampaq kaqkuna ichik tiempollachöna kë mundota mantsakätsiyänampaq kaqta. ¿Imaraq yanapamäshun mäkoqlla o mayaqlla këkänantsikpaq? Apóstol Pablum consejamarquntsik imëpis ‘cawecar ricanqantsiccunallata’ mana rikänapaq, ‘sinoqa mana ricanqantsic caqcunata’ rikänapaq. Awmi, ciëlochö o Patsachö kawanantsik kaptimpis mana wanushpa kawakïta shuyaranqantsikmanmi yarparänantsik. Qepan kaq y puntan kaq versïculokuna ninqannöpis, Pabluqa qellqarqan kë palabrakunata, Diosta mana dejashpa sirweqkuna chaskiyänampaq kaqman, cristiänokuna yarparäyänampaqmi. Tsëllaman imëpis yarpëkarqa, tukï mana allikunapa y qatikachëkunapa pasarnimpis allim tsarakuyänan karqan (2 Cor. 4:8, 9, 16-18; 5:7).

2. a) ¿Imatataq ruranantsik shuyakïnintsik firme kanampaq? b) ¿Imakunapitataq yachakushun kë yachatsikïchö y qateqnin kaqchö?

2 Kë consëjowanmi Pabluqa juk precisaq yachatsikïta musyatsimantsik: shuyaranqantsik alli firme kanampaqqa manam nawintsik rikanqan kaqkunallamantsu rikänantsik, sinöqa manaraq rikanqantsik kaqkunamanmi yarparänantsik (Heb. 11:1; 12:1, 2). Tsëmi kë yachatsikïchö y qateqnin kaqchö, mana wanushpa kawakï këllachöna kanqanta musyanapaqqa, shamoq tiempochö ima pasakunampaq kaqkunapita chunkata yachakurishun.

¿IMAKUNARAQ PASAKUNQA USHAKË JUNAQ CHÄMUNAMPAQNA KËKAPTIN?

3. a) ¿Shamoq tiempochö ima pasakunampaq kaqtataq 1 Tesalonicenses 5:2, 3 textochö parlan? b) ¿Imataraq Gobiernokuna rurayanqa y pikunaraq quizas pëkunaman qaqäyanqa?

3 Tesalönicachö cristiänokunaman juk kaq cartanchömi Pabluqa parlarqan punta kaq pasakunampaq kaqpita (lei 1 Tesalonicenses 5:2, 3 *). Apostolqa ‘Jehoväpa junaqnimpaqmi’ parlarqan, tsënö ninqanwanmi rikätsikun tsë junaqqa uli o llulla religionkunapa ushakëninwan qallanampaq kaqta y Armagedón guërrawan ushanampaq kaqta. ‘Jehoväpa junaqnin’ qallanampaqna këkaptinmi entero Patsachö gobiernokuna “¡Yamënam y següronam kawakuntsik!” nir qaparir këkäyanqa, kënöqa capazchi niyanqa juk kutilla o atska kutikunapis. Nacionkunaqa capazchi pensayanqa más jatusaq problëmankunata altsëkäyanqantana. Y, ¿imataraq niyanqa pushakoq religiösokunaqa? Kë mundollapa këkarqa, capazchi pëkunapis gobiernokuna niyanqannölla niyanqa (Apoc. 17:1, 2). Tsënö nirqa, Judäpa unë uli o llulla profëtankuna niyanqannöchi nikäyanman, pëkunatam Jehová acusarqan, yamë kawakï mana këkaptimpis “¡Yamë kawakïmi kan! ¡Yamë kawakïmi kan!” niyanqampita (Jer. 6:14; 23:16, 17).

4. Atskaq nunakuna imëkapis imanir pasakunqanta mana musyayaptimpis, ¿noqantsikqa imatataq alleq entiendintsik?

4 Pikuna “¡Yamënam y següronam kawakuntsik!” niyaptimpis, niyanqanqa rikätsikunqa Jehoväpa junaqnin qallanampaqna këkanqantam. Pablum këta nirqan: “Qamkunaqa, wawqikuna y panikuna, manam tsakaqchötsu këkäyanki, imëka ladronkunatanö tsë junaq tariyäshunëkipaq, porque llapëkim aktsipa y junaqpa tsurinkuna kayanki” (1 Tes. 5:4, 5, NM). Atskaq nunakuna o runakuna imëkapis imanir pasakunqanta mana musyayaptimpis, noqantsikqa, Biblia ninqannö, imanir pasakïkanqankunata alleqmi musyantsik. Tsëqa, ¿imanöraq “¡Yamënam y següronam kawakuntsik!” ninqan profecía cumplikanqa? Rikänapaqqa, shuyänantsikmi. Y “alli yarpenintsicwan[mi] mäcoq mäcoq quecanantsic, manam punucashqa nunacunanotsu canantsic” (1 Tes. 5:6; Sof. 3:8).

‘LLAPAN MARCACUNATA DOMINAQ’ WARMI KIKINLLAMAN ALLÄPA MARKÄKUN

5. a) ¿Imanöraq ‘alläpa jipaqui’ qallanqa? b) ¿Ima warmiraq mana kawanampaq kaqta alleqllaqa musyanqatsu?

5 ¿Mëqanraq kanqa shamoq tiempochö qateqninman pasakunampaq kaq? Apóstol Pablum kënö willakurqan: “Nunakuna, ‘¡Yamënam y següronam kawakuntsik!’ nikäyaptinmi, illaqpita chipyëpa ushakë chäramunqa”. ‘Illaqpita chipyëpa ushakëqa’ qallanqa ‘jatungare Babiloniata’ o “jucwan jucwan pununacoq warmi” nishpa reqishqa, llapan mana alli religionkunata ushakätsir qallayaptinmi (Apoc. 17:5, 6, 15). Kë llapan uli o llulla religionkunata, hasta católica kaqtapis ushakätsiyanqanwanmi ‘alläpa jipaqui’ o ñakay tiempo qallëkunqa (Mat. 24:21; 2 Tes. 2:8). Atskaqtam illaqpita tsarinqa. ¿Imanir? Porque tsëkamayaqqa jukwan jukwan pununakoq warmiqa kikinman markäkurmi o yärakurmi ‘llapan marcacunata dominar’ kawëkanqa y kënömi nikanqa: “[Manam] llaquishaqtsu ni waqashaqtsu”. Pero illaqpitam cuentata qokurinqa manana kawanampaq kaqta. ‘Juc junaqllachonomi’ raslla ushakärinqa (Apoc. 18:7, 8).

6. ¿Piraq jukwan jukwan pununakoq warmita ushakätsinqa?

6 ¿Piraq jukwan jukwan pununakoq warmita ushakätsinqa? Diospa Palabranqa willakun ‘chunca waqrayoq’ ‘mantsaquepaq puca achachi’ kanqantam. Apocalipsis librota estudiarqa entiendintsik, tsë ‘mantsaquepaq puca achachiqa’ ONU kanqantam, y ‘chunca waqrakunaqa’ ‘mantsaquepaq puca achachita’ yanapaq kanan witsan llapan puëdeq mandakoq gobiernokuna kanqantam (Apoc. 17:3, 5, 11, 12). * Ushakëninqa chipyëpam kanqa. ONU nishqampa llapan nacionninkunam jukwan jukwan pununakoq warmita waktsa püruta dejariyanqa, pï kanqanta rikätsiyanqa, mikuriyanqa y ‘ninawan cayecuyanqa’ o rupachipäkunqa. Y manam imëpis kawamunqanatsu (lei Apocalipsis 17:16).

7. ¿Imanöraq ‘mantsaquepaq puca achachi’ jukwan jukwan pununakoq warmita ushakätsir qallanqa?

7 Jina profecïakunaqa willakuyanmi ushakätsita imanö qallayänampaq kaqta. Imanöpa karpis gobiernokunapa shonqunmanmi ushakätsi munëta Jehová churanqa, “dispunishqanno” rurar jukwan jukwan pununakoq warmita ushakätsiyänampaq (Apoc. 17:17). Entero Patsachömi religionkunaqa, chikinakïkuna y guërrakuna kanampaq yanapakïkäyan, tsëchi nacionkunaqa pensayanqa religionkunata ushakäratsiyänan más alli kanqanta. Capazchi mandakoq polïticokunaqa pensayanqa kikinkunallapita rurëkayanqanta. Pero rasumpa kaqchöqa, kikin Diosmi, llapan uli o llulla religionkunata ushakätsinampaq polïticokunata utilicëkanqa. Illaqpitam pasakïkaqkuna cambiakärinqa, polïticokunam llapan mana alli religionkunapa contranman sharkuriyanqa y Satanasqa manam ni imanö defendïtapis puëdenqatsu (Mat. 12:25, 26).

DIOSPA MARKANTAM USHAKÄTSITA MUNANQA

8. ¿Pitaraq ushakätsita munanqa ‘Magog markachö këkaq Gog’?

8 Llapan uli o llulla religionkuna ushakäriyaptinqa, Diospa markantam jinallaraq “alli kawakoqta” y tsapänampaq ‘perqannaqtanö’ rikäyanqa (Ezeq. 38:11, 14). ¿Imaraq pasanqa Jehoväta adorëkaq tsapäkïninnaqnö këkaq markata? Capazchi ‘atska markakuna’ Diospa markanta ushakätsiyänampaq ëwayanqanqa. Pero Diospa Palabranqa willakun rasumpa këta ruraqqa ‘Magog markachö këkaq Gog’ kanqantam, o juk parlakïchöqa Satanasmi (lei Ezequiel 38:2, 15, 16 *). ¿Tsë pasakunampaq kaqman alläpatsuraq yarpachakushwan?

9. a) ¿Imapaqtaq cristiänokunaqa más yarpachakuntsik? b) ¿Imatataq kananllana ruranantsik markäkïnintsik más sinchi kanampaq?

9 Diospa sirweqninkunaqa manam mantsakashqatsu kawantsik contrantsikchö sharkayämunampaq kaqta musyar. Manam salvacionnintsikllapaqtsu masqa yarpachakuntsik, sinöqa Jehoväpa jutin alläpa respetashqa kanampaq kaqman y pëlla ciëlochöpis y Patsachöpis mandakoq kanampaq kaqmanmi. 60 kutinömi Jehoväqa Ezequiel librochö kënö neq palabrakunata nirqan: “Musyayanqam noqa Jehová kanqäta” (Ezeq. 6:7; nota). Tsënö kaptinmi, Ezequiel qellqanqan precisaq profecía cumplikänanta shuyarantsik, jinamampis alläpam yärakuntsik “peman marcäcoqcunataqa llapan mana allicunapita Diosnintsic libramänantsicpaq cashqanta” (2 Ped. 2:9). Tsëkamayaqqa, alläpam precisanqa, ima pasakuptimpis Jehoväta mana dejanapaq markäkïnintsikta alli sinchiyätsinantsik. Tsëqa, ¿imatataq ruranantsik? Diosmanmi mañakunantsik, Palabrantam estudianantsik, yachakunqantsikman yarpachakunantsik y Diospa Gobiernompita alli willakïkunatam musyatsikunantsik. Tsënöpam, mana wanushpa kawakïman shuyakïnintsik imëpis sinchi këkanqa alli jawishqa estaca cuenta (Heb. 6:19; Sal. 25:21).

NACIONKUNAM MUSYARIYANQA JEHOVÁ PÏ KANQANTA

10, 11. ¿Imanöraq qallanqa Armagedón guerra, y imaraq pasakunqa?

10 Diospa markanta ushakätsita munayanqanwanmi, kë mundopa ushakënin qallanqa. Jesuswan y ciëlochö këkaq tröpakunawanmi, Jehoväqa markanta defiendeq sharkunqa (Apoc. 19:11-16). Tsënöpam “dia del juisiucho” ‘puedeq Diospa contran pelyar’ qallëkuyanqa, o Armagedón guerra qallëkunqa (Apoc. 16:14, 16).

11 ¿Imaraq tsë guërrachö pasakunqa? Ezequielta qellqatsirmi Jehová këta nirqan: “Llapan jirkäkunapitam [Gogpa] contran juk espädata qayamushaq —këtam nin ciëlochöpis Patsachöpis autoridadyoq Jehová—. Wawqinkunapa contranmi cada ünopa espädan kanqa”. Alläpa mantsakarmi Satanaspa tröpankunaqa kikinkuna pura wanutsinakuyanqa. Y kikin Diablupis manam salvakunqatsu, Jehovämi këta nishqa: “Ninata y asufritam pëman, yanapaqninkunaman y pëpa makinchö këkaq atska markakunaman tamyatsimushaq” (Ezeq. 38:21, 22). Markanta defendirnin Diosnintsik pelyanqan, ¿imachöraq ushanqa?

12. ¿Imataraq nacionkuna musyariyanqa?

12 Nacionkunaqa musyariyanqam pëkunata chipyëpa ushakëkätseqqa, kikin Jehová kanqanta. Israelïtakunata wanutsiyänampaq qateq Egipcio soldädokuna Puka lamarchö niyanqannöchi, Satanaspa makinchö këkaq tröpankunapis imata mana rurëta puëder kënö niyanqa: “Rasumpëpam pëkunarëkur Jehová pelyëkan” (Éx. 14:25). Awmi, nacionkunam musyariyanqa Jehová pï kanqanta (lei Ezequiel 38:23 *). ¿Ëka tiempotaq pishin kë llapan pasakunampaq kaqkuna qallanampaq?

MANAM JUK ALLÄPA PUËDEQ MANDAKOQ YURIMUNAN PISHINNATSU

13. Daniel rikanqan jatun imägenpa chakinkuna, ¿imanö kanqantataq musyantsik?

13 Ima tiempochöna kawëkanqantsikta musyanapaqmi, Daniel librochö qellqarëkaq juk profecía yanapamantsik. Tsë profecïachömi willakun nuna niraq tukï metalkunapita rurashqa imägenpaq (Dan. 2:28, 31-33). Kë jatun imägenqa rikätsikun, unë witsankunachö Diospa markanta ushakätsita munaq alläpa puëdeq mandakoq Babiloniata, Medopersiata, Greciata Römata, y kanan witsan último kaq mandakoqtam. Tsë profecïaqa willakun, kë alläpa puëdeq mandakoq, jatun imägenpa chakinkunawan y dëdonkunawan igualatsishqa kanqantam. Punta kaq jatun guerra witsanmi, Gran Bretäñawan Estados Unidos juknölla kayänampaq juk precisaq acuerdota rurayarqan. Tsëmi, Daniel rikanqan jatun imägenpa pitsqa kaq partenqa, alläpa puëdeq mandakoq angloamericana. ¿Imatataq rikätsikun jatun imägenpa chakinkuna? Tsëllana último kaq parte kaptinmi, juk alläpa puëdeq mandakoq yurimunan pishinnatsu. Jinamampis, chakinkuna y dëdonkuna hiërrowan y mituwan tallushqa kanqanqa rikätsikun, alläpa puëdeq mandakoq angloamericana débil kanqantam.

14. Armagedón qallanan witsan, ¿mëqan alläpa puëdeq mandakoqraq mandakïkanqa?

14 Tsë profecïallachömi parlan juk jirkapita jatun rumi pakikärinqanta. Tsë rumiqa Diospa Gobiernonmi, y jirkanam Jehoväpa autoridadnin. Tsë rumiqa 1914 watachömi pakikarqan y jatun imägenpa chakinmanmi kanan hora ushatsinampaq raslla ëwëkan. Armagedón guërrachöqa tsë imagen y chakinkunaqa chipyëpam ushakäriyanqa (lei Daniel 2:44, 45 *). Tsënö kaptinmi, Armagedón qallanan witsanqa alläpa puëdeq mandakoq angloamericänalla mandakïkanqa. ¡Imanö kushikïpaqraq kanqa kë profecïapa ushanan kaq willakïnin cumplikaqta rikëqa! * Pero, ¿imananqaraq Jehová Satanasta? Rikärishun.

¿IMANÖTAQ JEHOVÁ USHAKÄTSINQA MÁS REQISHQA CHIKEQNINTA?

15. ¿Imataq Satanasta y demonionkunata pasanqa Armagedón guerra karinqanchö?

15 Puntataqa, qallanampita ushananyaqmi, Patsachö llapan markan imanö ushakanqanta Satanás rikanqa. Tsëpitanam kikimpis castïgota chaskinqa. Apóstol Juanmi willamantsik imanö kanampaq kaqta (lei Apocalipsis 20:1-3). “Wanwanyarëcaq infiernu [“uchku”, NM] puncupa llabinta” katseq “anjel” o Jesusmi, Satanasta y demonionkunata tsaririr uchkuman qarpurkunqa, tsëchömi waranqa watapa llawirätsinqa o wichqarätsinqa (1 Juan 3:8). Tsënömi culebrata peqachö o umachö jalur qallakanqa (Gén. 3:15). *

16. ¿Imanötaq wanwanyarëkaq uchkuchö këkanqa Satanás?

16 ¿Imataq Satanasta y demonionkunata qarpuyänampaq kaq ‘uchkuqa’? Apóstol Juan griego idiömachö ábyssos nishpa utilizanqan palabraqa, “alläpa ruri mana entiendipaq” o “ni mëchö mana ushakaq uchku” ninanmi. Tsëmi rikätsikun Jehovälla y “wanwanyarëcaq infiernu [“uchku”, NM] puncupa llabinta” katseq ‘anjel-lla’ tsëman chëta puëdeyanqanta. Tsëchömi Satanasqa imëka wanushqa cuenta karnin imata rurëtapis puëdenqanatsu, y mananam nacionkunata mana allikunata ruratsinqanatsu. “Qaparir qayarir” pureq leonpa shimintaqa tsapëkuyanqam (1 Ped. 5:8).

YAMË KAWAKÏ QALLANAMPAQ TUKÏ PASAKUNQANKUNA

17, 18. a) ¿Ichikllachöna imakuna pasakunampaq kaqkunatataq yachakurirquntsik? b) Tsëkuna pasakuriptinqa, ¿imanö kawakïtaq qallanqa?

17 Entero Patsachö nunakunata mantsakätseq cösaskunatam ichikllachöna rikäshun. Alläpam rikëta munëkuntsik, “¡Yamënam y següronam kawakuntsik!” nir Biblia willakunqanta imanö niyänampaq kaqta. Tsëpitanam rikäshun: Jatun Garë Babiloniapa ushakëninta, Diospa markanta Magog markachö këkaq Gog ushakätsita munanqanta, Armagedón guërrata. Nikurnam Satanaswan demonionkuna wanwanyarëkaq uchkuman qarpushqa kayanqanta rikäshun. Llapan mana allikuna ushakäriptinqa juk kawënam qallëkunqa. Jesus Waranqa Watapa gobernaptinqa llapantsikmi ‘alli kawakïta tarirnin kushishqa kawakushun’ (Sal. 37:10, 11).

18 Pitsqa “mana ricanqantsic” pasakunampaq kaqkunapitam yachakurirquntsik, tsëkuna pasakunantaqa alkäbullam mana qonqëta ‘shuyaquicanantsic’. Qateqnin kaq yachatsikïchömi shamoq tiempochö pasakunampaq kaqkunapita pitsqa masta yachakurishun.

^ par. 3 1 Tesalonicenses 5:2, 3 (NM): “Porque kikikikunam alleq musyayanki Jehoväpa junaqninqa imëka paqaspa ladronnö chämunampaq kaqta. Nunakuna, ‘¡Yamënam y següronam kawakuntsik!’ nikäyaptinmi, illaqpita chipyëpa ushakë chäramunqa, imëka qeshyaq warmipa qeshpikunampaq nanatsikïnin hora chäreqnö, y manam ni imanöpapis salvakuyanqantsu”.

^ par. 6 Rikäri Apocalipsis... ¡se acerca su magnífica culminación!, libropa 251-258 päginankunata.

^ par. 8 Ezequiel 38:2, 15, 16: “Nunapa tsurin, Mesecpa y Tubalpa precisaq mandaqnin Magog markachö këkaq Gogman carëkita tikratsi, y pëpa contran parlë. [...] Más karu kaq norte lädochö këkanqëkipitam shamunki, qamwan atska markakunam llapankuna cabällonkunata montashqa shayämunqa, mëtsikaq nunakuna, y mëtsika tröpakunapis. Israel markäpa contranchi witsämunki, imëka pukutënö tsë nacionta tsaparinëkipaq. Ushanan junaqkunam kanqa, y rasumpam markäpa contran apamushqëki, qampa rikënikichö, oh Gog, respetatsikuptï nacionkuna reqiyämänampaq”.

^ par. 12 Ezequiel 38:23: “Rasumpaqa, jatun y santo kënïtam rikätsikushaq, y llapan nacionkunam reqiyämanqa; y musyariyanqam noqa Jehová kanqäta”.

^ par. 14 Daniel 2:44, 45: “Tsë gobiernokunapa tiemponchömi, ciëlochö këkaq Dios, mana ushakaq gobiernota churanqa. Tsë gobiernopa rantinqa mananam jukqa yëkunqanatsu. Y chipyëmi ushakätsinqa tsë llapan gobiernokunata, y kikinllanam imëyaqpis kanqa; porque rikarqëkim, makipa mana pakishqa këkar, jirkapita juk rumi pakikärir hiërrota, cobreta, taqllashqa mituta, plätata y örota chipyëpa ushakätsinqanta. Kikin jatun Diosmi reyta musyatsishqa tsëpita ima pasakunampaq kaqta. Tsë sueño y ima ninan kanqanqa, markäkïpaqmi [yarakuypaqmi]”.

^ par. 14 Daniel 2:44 textochö “chipyëmi ushakätsinqa tsë llapan gobiernokunata” nirqa parlëkan, cuerponchö jatun imagen rikätsikunqan alläpa puëdeq mandakoq ‘gobiernokunapaqmi’. Tsënö karpis, tsëman igualaq profecïam rikätsikun entero o ‘jinantin nasioncunacho reycuna’ Jehová “puedeq Diospa contran pelyayänanpaq” kaqta (Apoc. 16:14; 19:19-21). Tsëmi Armagedonchöqa, Daniel rikanqan imägenpa cuerponchö gobiernokunallatsu ushakäyanqa, sinöqa Patsachö llapan gobiernokunam.

^ par. 15 Tsë jalïqa o jaruyqa ushakärinqa waranqa wata cumpliriptin Satanasta y demonionkunata “asufriwan rupaquicaq qochaman” qarpuriyaptinmi (Apoc. 20:7-10; Mat. 25:41).