Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

“Awmi niyanqëki awmi katsun”

“Awmi niyanqëki awmi katsun”

“Awmi niyanqëki Awmi katsun y Manam niyanqëki Manam katsun.” (MAT. 5:37, NM)

1. ¿Ima nirqantaq Jesus jurar yachakashqakunapaq, y imanir?

RASUMPA cristiänokunapa parlëninkuna rasumpa kanqanta rikätsikuyänampaqqa manam precisantsu jurayänan, Jesus kënö ninqantam wiyakuyan: “Awmi niyanqëki Awmi katsun”. Tsëwanqa, awnikunqantsikkunata cumplinantsikpaqmi entienditsikïkarqan. Tsëllaran, “ama imanöpapis jurayëtsu” nishqa karqan. Tsënöpam imarëkurllapis juraq nunakunata y mana cumpliyänan këkaptimpis awnikur yachakashqakunata condenëkarqan. Rasumpa kaqchöqa, imapaq awnikurpis awmi o manam nishwanllam. Pipis ‘tsëkunapita masta nirqa’ mana markäkïpaq o yärakuypaq kanqanta y ‘mana allipa’ makinchö këkanqantam rikätsikïkan (lei Mateo 5:33-37 *).

2. ¿Imanirtaq juramentota rurëqa chipyëpa mana allitsu?

2 ¿Juramentota rurë imëpis mana alli kanqantaku nikarqan? Manam. Punta yachatsikïchö rikanqantsiknömi, Jehová y allita ruraq sirweqnin Abrahanpis precisaq asuntokunachö jurayarqan. Jina Diospa Leyninqa sasa o aja problëmakunata altsayänampaq jurayänampaqmi mañaq (Éx. 22:10, 11; Núm. 5:21, 22). Tsënö kaptinqa, quizaschi juk cristiänoqa juranman rasumpa kaqta parlanampaq juk juiciochö këkar. O hörachöqa imatapis rurëta munanqanta rikätsikunampaq o juk problëmata altsanampaq. Këllaman yarpärishun, sacerdötekunapa mandaqnin juratsirnin rasumpa kaqta willakunampaq niptinmi, Jesusqa mana yarpachakushpa rasumpa kaqta Sanedrín nishqan cortechö parlarqan (Mat. 26:63, 64). Pero pëqa manam ni imapa ni pipa jutinchö jurëta necesitarqantsu. Tsënö kaptimpis, rasumpa kaqta parlëkanqanta alleq rikätsikunampaqmi kënö parlar qallaq: “Rasontam rasontam niyaq” (Juan 1:51; 13:16, 20, 21, 38). Rikärishun Jesuspita, Pablupita y wakin nunakuna awmi niyanqanta cumpliyanqampita imakunata yachakunqantsikta.

JESUS RURANQANTA QATISHUN

Bautizakunqampita hasta wanunqanyaqmi Jesusqa Teytanta awninqanta cumplirqan

3. ¿Imatataq Jesus awnirqan ciëlochö Teytanta, y imataq nirqan Jehová?

3 “Dios Yayallä, nogaga gampa voluntäniquita ruranäpagmi shamushcä.” (Heb. 10:7, NTCN.) Tsënö nirmi Jesusqa Diosta awnirqan, “atakanchö” Satanás kaninampaq kaqta musyëkarpis, awnikushqan Mirë imanö kanampaq kaqta profecïakuna ninqannö llapanta cumplinampaq (Gén. 3:15). Manam ni pï nuna tsënö precisaq rurëta ruranampaq awnikushqatsu. Jehoväqa ciëlopita patsëmi rikätsikurqan Tsurin llapan awnikunqankunata cumplinampaq kaqman markäkunqanta, tsëpaqqa manam juranantaraq mañarqantsu (Luc. 3:21, 22).

4. ¿Chipyëpaku awmi nir awnikunqankunata Jesus cumplirqan?

4 Jesusqa rurëninwan y parlëninwanmi awmi ninqankuna awmi kanqanta yachatsikurqan. Teytampita chaskinqan mandätota cumplinanta imapis dejatsinantaqa manam permitirqantsu, tsëqa karqan Diospa Gobiernompita alli willakïkunata willakunan, y Teytan qayatsinqan nunakunata yachatsinanmi (Juan 6:44). ¿Chipyëpaku awnikunqanta Jesus cumplirqan? Bibliam nin: “Jesucristullachomi Diosnintsicpis llapan änimashqantsicta cumplin” (2 Cor. 1:20). Awmi, Jesusllam rikätsikurqan Teytanta awninqanta llapanta cumplinqanta. Kananqa parlarishun llapan puëdeyanqannö Jesusta qatita procuraq nunapaq.

PABLUQA AWNIKUNQANTA CUMPLEQ NUNAM KARQAN

5. ¿Imatataq Pablupita yachakuntsik?

5 “¿Teyta, ¿imata ruranatataq munanqui?” (Hech. 22:10.) Tsë witsampaq Saulu jutiwan reqishqa Pablum, Jesuspa qateqninkunata qatikachar mana sïguinampaq ciëlopita patsë Jesus parlapaptin tsënö nir contestarqan. Sauluqa unë rurëninkunapitam arrepentikurqan, bautizakurqan y nacionkunachö Jesuspita yachatsikurnin kanampaqmi awnikurqan. “Teyta” nirmi imëpis qayarqan y Patsachö kawënin ushanqankamayaqmi ninqankunata wiyakurqan (Hech. 22:6-16; 2 Cor. 4:5; 2 Tim. 4:8). Manam Cristu parlanqampaq nunakunanötsu karqan, pëkunatam kënö nirqan: “¿Imanirtaq qamcuna niyämanqui ‘Teytallä, Teytallä’ nishpa, mandayashqaqta mana cäsuquicar?” (Luc. 6:46). Awmi, Jesusqa Teyta nir llapan chaskeqkunapitam apóstol Pablu ruranqannöllam rurayänanta shuyararqan.

6, 7. a) ¿Imanirtaq Corintoman viäjenta Pablu qepätsirqan? b) ¿Rasumpaku mana markäkïpaq kanqanta parlayanqan karqan? c) ¿Imanötaq tratashwan pushamänantsikpaq churashqa cristiänokunata?

6 Pabluqa Asia Menorpa y Euröpapa wakin nacionninkunamanmi Diospa alli willakïninkunata mana qelanashpa chätsirqan. Mëtsikaq congregacionkunatam patsätsirqan y watukaqnimpis kutirqan. Höraqa, qellqanqankuna rasumpa kanqanta rikätsikunampaqmi jurarqan (Gal. 1:20). Corinto markachö këkaq wakin cristiänokuna Pablu mana markäkïpaq o yärakuypaq kanqanta niyaptinmi, defendikur kënö nirqan: “Teyta Diosmi musyan jucta wacta ‘Aumi’ nir, o ‘Manam’ nirpis, mana parlanqäta” (2 Cor. 1:18). Tsë höraqa, Efeso markapitam Pablu yarqurishqa karqan Macedoniapa ëwar Corintoman chänampaq. Puntataqa pensarqan Macedoniata manaraq ëwar Corintoman kutitam (2 Cor. 1:15, 16). Pero watukakur pureq anciänokunata pasanqannömi, alläpa precisaptin viäjenta cambiarirqan, pero manam mana ëwëta munartsu o munëninrëkurllatsu tsëta rurarqan. Corintoman viäjenta Pablu qepätsinqanqa kë congregacionta yanapanampaqmi karqan. Imanir tsënö kanqanta rikärishun.

7 Viäjenta patsätsinqanchönam, Ëfesollachöraq këkar, Pablu musyarirqan Corinto congregacionchö rakikar këkaqkunata y juk cristiano madrastanwan wätanakur këkanqanta rikaräkuyanqanta (1 Cor. 1:11; 5:1). Tsë problëmakunata altsayänampaqmi punta kaq cartanta qellqarqan. Tsëpitanam Ëfesopita Corintoman barcowan derecho ëwanampa rantin o trukan, shuyärita munarqan consejanqannölla rurayänampaq y watukaqnin ëwaptinqa tsë visitan más yanapanampaq. Tsëman yarparnin viäjenta cambianqampita entienditsirmi ishkë kaq cartanta kënö qellqarqan: “Teyta Diosmi musyan imanir Corinto marcaman manaraq shamonqäta. Shamüraqtsoqa mana llaquitsiyänaqrecurmi” (2 Cor. 1:23). Ama imëpis Pablupa wasanta rimaqkunanöqa kashuntsu; tsëpa rantinqa pushamänantsikpaq churashqa cristiänokunata alläpa respetashun. Alläpa allim kanqa, Cristu ruranqanta qatir Pablu ruranqannö noqantsikpis ruranantsik (1 Cor. 11:1; Heb. 13:7).

WAKINKUNAPA QATINAPAQ RURËNINKUNA

8. ¿Imatataq Rebëcapita yachakuntsik?

8 “Listom ëwanäpaq këkä.” (Gén. 24:58.) Tsënö ninqanwanmi Rebëcaqa mamäninta y turinta, mana reqinqan nunawan tsë junaq wayimpita 800 kilömetrospitapis más karutaraq viajar, Abrahanpa tsurin Isaacwan casakunampaq listo këkanqanta rikätsikurqan (Gén. 24:50-58). Rebeca awmi nir awnikunqantaqa cumplirqanmi, pëqa nunanta mana dejaq y Diosta mantsaq warmim karqan. Forastëronömi Dios Awnikunqan Patsachö carpapita rurashqa wayikunachö llapan kawëninchö kawarqan. Y Diosman markäkur kawanqampitam, pëpa kastampita Dios awnikunqan Mirë Jesucristu yurirqan (Heb. 11:9, 13).

9. ¿Imanötaq parlanqanta Rut cumplirqan?

9 “Manam, antis qamwanmi markëkiman kutikushun.” (Rut 1:10.) Tsënö nirmi, viudayashqa Rut y Orpá Moabita warmikuna, pëkunanölla viudayashqa suegran Noemí Moab markapita Belen markaman kutikuptin qatiyarqan. Atska kutim Moabta kutikuyänampaq Noemïqa nirqan, tsëmi Orpäqa kutikurqan. Pero Rut manam nir parlanqanqa, manam karqan (lei Rut 1:16, 17 *). Noemïta dejëta mana munarmi, kastankunata y Moab markampa mana alli religionninta dejarïkur pëta qatirkur ëwakurqan. Jehoväta sirwinqanchö mana qelananqampitam, Jesucristu ima kastapita shamunqanta parlarninmi pëpa jutinta wakin chusku warmikunapa jutintawan libronchö Mateo qellqarqan (Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16).

10. ¿Imatataq Isaías ruranqampita yachakïta puëdentsik?

10 “¡Këchömi noqa këqa! Noqata kachamë.” (Is. 6:8.) Manaraq kë palabrakunata parlarmi, Isaïasqa juk visionchö Israelpa templompa jananchö Jehová trönonchö tëkaqta rikarqan. Tsë visionchömi Jehová kënö tapukoqta Isaías wiyarqan: “¿Pitaraq kachashaq, y piraq noqantsikpa rantintsik ëwanqa?”. Jehoväqa jutinchö parlakoq kanampaq y waqtsakashqa markanman willakïta apanampaqmi invitakïkarqan. Isaïasqa awnikunqanta cumplirqanmi: awmi ninqanqa, awmim karqan. Profeta ruranantam 46 watapa rurarqan, tsë witsankunachömi Jehoväpa piñakïnin junaqpaq y rasumpa kaq adoración altsakänampaq kaqta willakurqan.

11. a) ¿Imanirtaq precisan awnikunqantsikkunata cumplinantsik? b) ¿Pikunataq awnikuyanqankunata cumpliyarqantsu, y imatataq pasayanqampita yachakuntsik?

11 ¿Imanirtaq tsë nunakunapa rurëninkunata Bibliaman Jehová qellqatsirqan? ¿Alläpatsuraq precisan awmi ninqantsik awmi kanan? Bibliaqa clärom rikätsikun ‘parlayanganta mana cumplegcuna’ “infiernuman [“wanïman”, NM] aywayänanpag” kaqta (Rom. 1:31, 32, NTCN). Egipto markapita faraonpa, Juda markapita Sedequías reypa y Ananïaspawan Safïrapaqa, manam awmi nir parlakïninkunaqa awmitsu karqan. Tsënö rurayanqampita llakikïpaq cösaskunata pasayanqanmi pëkunanö mana kanapaq yachatsimantsik (Éx. 9:27, 28, 34, 35; Ezeq. 17:13-15, 19, 20; Hech. 5:1-10).

12. ¿Imataq yanapamäshun parlanqantsikkunata cumplinapaq?

12 Kë “sasa cawaqui tiempucuna” witsanqa, “Teyta Diospa yachatsiquininta mana cäsoq” nunakunam kayan, pëkunaqa “allapa relijiosu tucurmi, Diostapis ardella sirweq tucuyanqa; peru rurenincunawanqa Diosnintsicta juc cuchumanmi churariyan” (2 Tim. 3:1-5). Tsëmi, pëkunawanqa imanöpapis juntakushwantsu, tsëpa rantinqa o trukanqa, awmi nir parlayanqankunata cumpleqkunawanmi juntakushwan (Heb. 10:24, 25).

KAWËNINTSIKCHÖ MÁS PRECISAQ AWNIKÏTA AWMI NINQANTSIK

13. ¿Imapaq awmi nir awnikuyanqantaq Jesucristupa qateqnimpaqqa más precisan?

13 Juk nunapaqqa Diosllatana sirwinampaq awnikunqanmi más precisaq awnikïqa. Jesuspa qateqninkuna tikrëta munaqkunaqa, tsëta rurëta munayanqanta tapuyaptinmi kima kuti awmi nir contestayan (Mat. 16:24). Pipis publicador këta munaptinqa ishkë anciänokunam kënö tapuyan: “¿Rasumpaku Jehoväpa testïgon këta munanki?”. Ichik tiempo pasariptinnam, Jehoväpa kaqchö más poqurnin bautizakïta munaptin anciänokuna yapë kënö tapuyan: “¿Jehoväman mañakorqonkiku pëllapaqna kawanëkipaq?”. Y tsëpitanam, llapan bautizakoqpaq kaqkunata bautizakuyänan junaq kënö tapuyan: “Jesucristu noqantsikpaq wanushqa këkaptenqa, ¿hutsëkipita wanakorqonkiku [arrepentikurqunkiku] y Jehoväpa Munëninta ruranëkipaq mañakorqonkinaku?”. Tsënöpam cada nuna Jehovällatana sirwinampaq awnikunqanta awmi nir contestan y tsëtaqa rurayan mëtsikaq wiyëkäyaptinmi.

¿Kawënintsikchö más precisaq awnikïta awmi ninqantsikta cumplikantsikku?

14. ¿Ima tapukïkunatataq hora hora tapukunantsik?

14 Tsëllaraq bautizakurishqa kar o atska watapana bautizakushqa karpis, alläpam precisan kë tapukïkunata rurakunëki: “¿Awmi nir awnikunqäta Jesusnöku cumplikä? ¿Jesusta wiyakïkällaku Diospita yachatsikïta y qateqninkuna kayänampaq nunakunata yanapëta más precisaqpaq churarnin?” (lei 2 Corintios 13:5).

15. ¿Imakunachö awmi ninqantsikkunatataq cumplinantsik?

15 Diosllatana sirwinapaq awnikurqa wakin precisaq cösaskunachö cumplinapaqpis awnikïkantsikmi. Juk ishkë cösaskunapaq parlarishun. ¿Casädoku kanki? Tsëqa, majëkita kuyanëkipaq y cuidanëkipaq awnikunqëkitam cumplikänëkilla. ¿Juk negociopaq conträtota o Diospa markanchö más yanapakunëkipaq juk solicitudta firmarqunkiku? Tsënö kaptinqa, awmi nir awnikunqëkikunata cumplï. ¿Pï waktsallapis wayinchö mikunëkipaq invitashunqëkita awnikurqunkiku? Tsënö kaptinqa, más alli invitación yurimuptimpis ama awnikunqëkitaqa cambiëtsu. ¿Diospita wayin wayin yachatsikur ëwarnin pillatapis awnirqunkiku Diospita más yachatseqnin kutinëkipaq? Tsënö kaptinqa, imëkanöpapis awmi ninqëki awmi kanampaq procurë, y tsëta ruraptikiqa pëpa kaqchö ruranqëkitam Jehová bendicenqa (lei Lucas 16:10).

IMANÖTAQ YANAPAMANTSIK SACERDÖTEKUNAPA MANDAQNIN Y REYNINTSIK

16. ¿Imataraq rurashwan awmi nir parlanqantsikkunata mana cumplinqantsikta musyarirqa?

16 Bibliaqa, “llapantsicmi imanopapis mana allicunata rurecantsic” nirmi alli claro willakun, masnäqa parlakïnintsikwanmi (Sant. 3:2). ¿Imataraq rurashwan awmi nir parlanqantsikkunata mana cumplinqantsikta musyarirqa? Israelta qonqan Leykunachömi, ‘alleq yarpachakïkur mana parlaqkunapaqqa’ juk shumaq yanapakï kaq (Lev. 5:4-7, 11). Kanan witsampis, imachöpis pantareq cristiänokunataqa tsënö shumaqmi yanapayan. Jutsallakunqantsikkunata Jehoväta willashqaqa, pëqa perdonamäshunmi Sacerdötekunapa Mandaqnin Jesucristurëkur (1 Juan 2:1, 2). Tsënö kaptimpis, Diosnintsik rasumpëpa perdonamänantsikta munarqa, shonqupita patsë arrepentikushqa kanqantsiktam rikätsikunantsik. Tsëqa, jutsa ruranqantsikta chipyëpa dejari y parlakïnintsikwan tukïnöpa llakitsikunqantsikta altsë ninanmi (Prov. 6:2, 3). Awmi, imatapis awnikurir mana cumplïpitaqa, más alliqa kanqa, imatapis manaraq awnikur alleqraq pensanantsikmi (lei Eclesiastés 5:2 *).

17, 18. ¿Imataq shuyaran awmi nir parlayanqanta cumpleqkunata?

17 Jehoväpa sirweqninkuna awmi nir parlayanqankunata cumpleqkunataqa, shumaq kawakïmi shuyaran. 144.000 ciëlopaq akrashqakunaqa mana ushakaq kawëtam ciëlochö chaskiyanqa, tsëchömi “waranqa [wata] Jesucristuwan juntu mandacuyanqa” (Apoc. 20:6). Jina mana yupëtapis puëdepaq nunakunam Cristupa Gobiernonchö shumaq Patsachö kawakuyanqa, tsëchömi pëqa yanapanqa ëtsankuna sano y pensëninkuna jutsannaq kanampaq (Apoc. 21:3-5).

18 Jesuspa Waranqa Watapa Gobiernon ushariptin, ushanan pruëbachö alli tsarakurqa manam imëpis yarpachakushunnatsu pipis awnimanqantsikkuna rasumpa o mana rasumpa kanqanta (Apoc. 20:7-10). Llapan awmi niyanqankunam awmi kanqa, y llapan manam niyanqankunam manam kanqa. Tsë witsanqa llapan kawaqkunam ciëlochö kuyakoq Teytantsik “rasumpa kaq Dios” Jehovänö kayanqa (Sal. 31:5).

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 1 Mateo 5:33-37, (NM): “Jina qamkunaqa unë kaqkunata kënö niyanqanta wiyayarqëkim: ‘Mana cumplinëki këkaptinqa manam jurankimantsu, tsëpa rantinqa [trukanqa] Jehoväta awninqëkitaqa cumplinëkim’. Tsënö kaptimpis, noqaqa këtam niyaq: Ama imanöpapis jurayëtsu, ni ciëlopa jutinchö, porque Diospa täkunanmi; ni patsapa jutinchö, porque Dios chakinta jamatsikunanmi; ni Jerusalenpa jutinchö, porque puëdeq Reypa markanmi. Manam peqëkipa [umaykipa] jutinllachöpis jurankimantsu, porque manam jukllëllatapis aqtsëkita yulaqyätsita ni yanayätsita puëdenkitsu. Tsënö kaptin, Awmi niyanqëki Awmi katsun y Manam niyanqëki Manam katsun; porque tsëkunapita masta niyanqëkiqa mana alli kaqpitanam shamun”.

^ par. 9 Rut 1:16, 17: “Tsënam Rutqa kënö nirqan: ‘Ama dejarinaqta munar tsënö nimëtsu, manana yanaqänaqpaq. Mëtam ëwanki, tsëtam ëwashaq, y mëchöpis pununqëkichömi punushaq. Markëkim, markä kanqa, y Diosnikipis, Diosnïmi kanqa. Wanunqëkichömi noqapis wanushaq, y tsëchömi pampakäshaq. Y tsëta o mastapis Jehová ruramätsun wanïraq qampita mana rakimaptinqa[‘]”.

^ par. 16 Eclesiastés 5:2: “Ama rasqa imatapis parlarïtsu; y shonqïkichöqa rasumpa Diosnikipaq ima palabrapis raslla yuriritsuntsu. Porque rasumpa kaq Diosqa ciëlochömi këkan, pero qamqa patsachömi këkanki. Tsëmi parlakïnikiqa wallkalla kanman”.