1, 2. ¿Pikunataq kayarqan Pedru cartakunqan ‘akrashqakunaqa’, y imanirtaq “forasterunolla” kayanqanta nirqan?

JESUS ciëlota kutikunqampita 30 watakuna pasariptinmi, apóstol Pedru cartakurqan “Pontu, Galacia, Capadocia, Asia, y Bitinia marcacunacho forasteruno [“akrashqakunaman”, NM]” (1 Ped. 1:1). Musyanqantsiknöpis, Pëdrunömi tsë akrashqakunaqa santo espïrituwan akrashqa kayarqan y ‘mushoq caweyta’ chaskiyarqan Cristuwan ciëlopita mandakayämunampaq (lei 1 Pedru 1:3, 4). Pero, tsëpita ichik tiempollatanam apóstol Pedru qayarqan ‘patsacho forasterucuna’ nishpa (1 Ped. 2:11). ¿Imanirtaq tsënö qayan? Kanan witsanqa, cada 650 Testïgokunapitam jukllëlla ciëlopaq akrashqa kayan; tsëqa, ¿imatataq noqantsikta rikätsimantsik Pedru forastero nir parlanqan?

² Pëdruqa rasun kaqtam parlarqan ‘patsacho forasterocuna’ nirnin, porque tsë witsan cristiänokunaqa manam imëkamayaqpis Patsachö kawakuyänantsu karqan. Tsënöllam pasan kanan witsan ciëlopaq akrashqakunawampis. Apóstol Pablupis “wallkaqlla üsha” kastapita karmi kënö nirqan: “Nogantsicpa marcantsicga janag patsa cieluchö gloriam. Tsay cielu gloriachömi Salvamagnintsic Señor Jesucristo chasquimäshun imayyagpis paywan pagta cawacunapag” (Luc. 12:32, NM; Filip. 3:20, NTCN). Kë akrashqakunapa markan “cieluchö” kaptinmi, Patsachö wanurirninqa más alli kaq kawëta ciëlochö chaskiyan, juk parlakïchöqa, mana ushakaq kawëta (lei Filipenses 1:21-23). Tsënö karmi, Satanaspa makinchö këkaq mundochöqa, pëkunaqa ‘forasterulla’, visïtalla o qorpalla kayan.

3. ¿Imatataq yachakushun ‘juk kaq üshakunapita’?

³ ¿Ima nishwantaq ‘juk kaq üshakunapitaqa’? (Juan 10:16, NM.) Pëkunapaqmi sïqa Biblia parlan Patsachö imëkamayaqpis kawakuyänampaq. Tsënö kaptimpis,  pëkunapis kanan witsanqa imëka forastero cuentallam këkäyan.

4. ¿Ima rurëtataq puëdiyantsu nacionkunachö mandakoqkuna?

⁴ Kë mana alli mundo këkaptinllaraqqa, Jehoväpa contran Satanás churakanqanrëkurmi llapan nunakuna hasta cristiänokunapis jipëkäyanqallaraq o ñakapäkuykanqallaraq. Tsënö kanqantam Romanos 8:22 nin: “Musyantsicmi unepita asta canancamayaq Dios llapan camashqancuna imeca juc qeshyaq warmi qeshpicur nanatsiconqanno jipaquicayanqanta”. Imëkata rurarpis, manam nacionkunachö mandakoqkuna, ni cientïficokuna, ni tukïta rurar yanapakoqkunapis Patsachö sufrimientokunataqa ushakätsiyanqatsu.

5. ¿Imata rurayänampaqtaq atska millón nunakuna churakäyashqa 1914 watapita patsë, y imanir?

⁵ Tsënö kanqanta alleq musyarmi, 1914 watapita patsë atska millón nunakuna Dios churanqan Rey Jesucristupa mandädonchö kayänampaq churakäyashqa. Manam ichikllapis munayantsu Satanaspa mundonchö këta, ni manam yanapayantsu. Tsëpa rantinqa o trukanqa, llapan kawëninkunata, tukï kayäpunqankunata y kallpankunatam utilizäyan Diospa Gobiernonta yanapayänampaq (Rom. 14:7, 8).

6. ¿Imanirtaq Jehoväpa testïgonkunaqa kë mundochö ‘forasterunolla’ kantsik?

⁶ Awmi, Jehoväpa testïgonkunaqa 200 nacionkunapitapis maschömi këkäyan y alli portakïninkunatam rikätsikuyan kawëninkunachö. Tsënö kaptimpis, më markapita karpis ‘forasterunollam’ o juk nacionpita visita cuentallam kayan. Tsënö karmi, kanan witsan política asuntokunaman, ni tukï rurëkunamanqa mëtikuyantsu. Rasumpam, mushoq Patsachö kawakoq nunakunanöna sientekuyan, y alläpam kushikuyan kë mana alli mundochö forastëronölla kawakuyanqan tiempo ushakärinanta musyar.

7. ¿Mëchötaq Diosta sirweqkunaqa forastëronatsu kayanqa, y imëraq tsënö këman chäyanqa?

⁷ Ichikllachönam Jesucristuqa poderyoq këninwan Satanaspa mana alli mundonta ushakäratsimunqa. Tsë alli Gobiernoqa jutsata y tukï sufrimientokunatam chipyëpa  ushakäratsinqa. Jinamampis, Diospa mandakïnimpa contran churakaq nunakunata y angelkunatapis ushakätsinqam. Tsënöpam shonqupita patsë Diosta sirweq nunakunaqa, mushoq Patsachöqa forastëronönatsu kayanqa, sinöqa imëkamayaqpis kawakuyanqam (lei Apocalipsis 21:1-5). Tsënöpam Diosnintsikqa nunakunata ‘ushacäyänanpita libranqa’ y “wamrancunatawan juntu mana ushacäcoqta ticraratsenqa” (Rom. 8:21).

8, 9. ¿Imapaqtaq Pedru parlëkarqan ‘mana alli muneniquicuna’ nirqa?

⁸ Apóstol Pedrum 1 Pedru 2:11 textochö rikätsikurqan cristiänokuna imanö kawayänampaq kaqta, këtam nirqan: “Qamcunata[m] rogayaq mana alli muneniquicunata manana rurayänequipaq. Porqui tsecunaqa almantsicpa contranmi quecan”. Këtaqa consejarqan ciëlopaq akrashqa kaqkunatam, pero kë consëjoqa precisanmi Patsachö kawaqpaq kaqkunapaqpis.

⁹ Manam llapan nëninkunatsu mana allilla kayan, Dios mandakunqampa contran mana kaptinqa allillam. Tsëmi yanapakun shumaq kawakï kanampaq. Këllaman pensarishun, munanqan mikïta y upïta, gustanqan trabäjota rurëta y amïgonkunawan pasëta munanqanqa pipaqpis allillam. Y casado karninqa, mana michänakïpa majanwan punukur kushikuyanqampis alliman (1 Cor. 7:3-5). Tsënö kaptimpis, “mana alli muneniquicunata” nirninqa, Pedru parlëkarqan ‘almantsicpa contran’ rurëkunapaqmi. Tsëpaq parlarmi, wakin Bibliakunaqa, ‘llutan ruraycuna’ o ‘llutan yarpashayquicuna’ nin (MTCS; TDI). Tsënö kaptinmi, juk cristiänoqa mana alli munëninkunata alli tsaränan Dioswan alli këninta mana ushakätsinampaq. Tsëta mana rurarqa, kawënintam oqrarinman.

10. ¿Ima trampakunatataq Satanás churamun mana alli mundompa kanata munarnin?

¹⁰ Satanasqa munan kë mundochö ‘forasterono’ kawakunqantsikta ushakätsitam. Këkunallaman pensarishun: qellëllata o cösaskunallata ashi, warmiwan ollquwan melanëpaq rakchakunata rurë, kikinllapaq imëkatapis munë, reqishqa këta munë y nacionninlla más alli kanqanta pensëqa, Satanaspa trampanmi; tsëtam alleq entiendinantsik. Tsë llapan mana alli munëkunata chikirqa, Satanaspa mundonchö këta mana munanqantsikta y forastëronölla kawanqantsiktam rikätsikushun. Rasumpëpaqa munantsik Diosnintsik qomänantsikpaq kaq mushoq Patsachö imëkamayaqpis kawakïtam, y tsëta chaskinapaqmi sinchikuntsik.

11, 12. ¿Imatataq juk nacionpita nunakunapaq niyan, y Jehoväpa testïgonkunapita imatataq niyanman?

¹¹ Pëdruqa entienditsikurmi sïguirqan 12 kaq versïculochö ‘forasterono’ kawaq cristiänokunapita Diosnintsik imata shuyaranqanta, kënömi nirqan: “Diosta mana cäsucoq nunacunapa nopanchonäqa alli cawacushun. Tsemi pecuna mana allita ruraq nunacunapaqno noqantsicpaq parlecarpis, alli rurashqantsiccunata ricarnin, Diosnintsicta alabayanqa pe shamunan junaq”. Höraqa, juk nacionpita nunakunataqa mana allipam rikäyan, yulaq o yana kayaptin, jina costumbrenkunarëkur, jukläyanö portakuyanqanrëkur y vestikïninkunarëkur. Pero tsënö rikëkäyaptimpis, alli nuna kayanqantaqa rikätsikuyan shumaq portakïninkunawanmi.

¹² Tsënöllam rasumpëpa cristiänokunapis wakin wakinchöqa vecïnonkunapita jukläya kayan. Këllaman pensarishun, parlakïninkuna, vestikïninkuna,  altsapäkïninkuna y kushikuyänampaq rurëkunata akrayanqankunaqa wakin nunakunapapita jukläyam kayan. Tsërëkurmi wakin nunakunaqa alleq manaraq musyarnin Testïgokunapaq mana allita parlayan. Pero wakinkunaqa, alli kawakuyanqampitam allita parlayan.

13, 14. ¿Imanötaq Diospa sirweqninkuna rikätsikuyan ‘alli rurenincunawan Diospa yacheninta’? Willakaramï.

¹³ Mana alli parlamashqapis, alli rurënintsikkunawanmi tsënö mana kanqanta rikätsikuntsik. Jina jutsannaq nuna këkaptinmi, Jesuspaqpis mana allita parlayarqan. Chikeqninkunam, “queqa allapa micoqmi y upyaqmi, impuestu cobraqcunapa y jutsasapacunapa amigunmi” niyarqan. Pero alli portakïninwan y Diosllapaq kanqanwanmi rikätsikushqa Satanás ninqanqa mana rasumpa kanqanta. Kikinmi kënö nirqan: “Diospa acrashqancunaqa ricatsicuyan alli rurenincunawanmi Diospa yacheninta” (Mat. 11:19). Y tsënöllam kanan witsampis rurayan. Këllaman yarpärishun, Alemania nacionpa Selters nishqan markanchö täraq o tiyaq Betelïtakunapaqmi wakin nunakuna mana allita parlayarqan. Pero tsë markapa alcaldenqa bienninkuna parlarmi kënö nirqan: “Tsëchö trabajaq Testïgokunapa kawëninkunaqa alläpa jukläyam, pero manam imëpis nuna mayinkunapa yamë kawakïninkunataqa peligroman churayantsu”.

¹⁴ Jina tsënöllam pasarqan Rusia nacionpa más reqishqa Moscú markachö täraq o tiyaq Testïgokunawampis, pëkunataqa tukïnöpam tumpayarqan. Tsënam pëkunaqa Estrasburgo (Francia) markachö këkaq Tribunal Europeo de Derechos Humanos nishqanman quejakuyarqan. Y 2010 wata, junio killachönam Tribunal Europeo nirqan, Testïgokunapa adoracionninkunata y reunionninkunata rurakuyanqanta Moscüpita autoridadkuna michäkunqanqa mana alli kanqanta. Y nirqanmi, Rusiachö autoridadkunaqa mana allipam portakuyashqa nir Testïgokuna acusayanqampita pruëbakunata rikätsikïta mana puëdishqa kayanqanta. Jina nirqanmi, Jehoväpa testïgokunata chikirninlla Moscú nacionpa leyninkunata utilizashqa kayanqanta.

15. ¿Biblia ima mandakunqantataq entero Patsachö rasumpa cristiänokuna wiyakuntsik?

¹⁵ Moscú markachö kar y entero Patsachö karpis Jehoväpa testïgonkunaqa cumplintsik, Pedru willakunqan kë precisaq rurëtam: “Teyta Diosnintsicrecur llapan autoridacunata cäsucushun; nasionnintsiccho mandacoqtanäqa mayor autorida canqanrecur, respetashun. Tsenolla pecuna churashqan autoridacunatapis” (1 Ped. 2:13, 14). Rasumpa cristiänokuna kë mundopa mana karnimpis autoridadkunataqa cäsokuntsikmi; Pablu ninqannöpis, tsë “autoridacunaqa cayan mandacoq cayänanpaq  Dios churashqa captinmi” (lei Romanos 13:1, 5-7).

16, 17. a) ¿Imataq rikätsikun gobiernokunapa contran mana këkanqantsikta? b) ¿Imataq Jehoväpa testïgonkunapaq niyashqa wakin autoridadkuna?

¹⁶ Jehoväpa testïgonkuna kë mundochö ‘forasterunolla’ portakurnimpis, manam tsëwanqa nunakunapa contran kanqantsiktatsu rikätsikuntsik. Política asuntokunachö y tukïta rurakuyanqankunachöqa manam nunakunata animantsiktsu yanapayänampaq o mana yanapayänampaqpis, tsëpa rantinqa o trukanqa, kikinkuna libre akrakuyänantam dejantsik. Manam wakin religionkunanötsu política asuntokunaman takukantsik ni autoridadkunata këta wakta rurayänampaq obligantsiktsu. Mëchö këkarpis autoridadkunapa contran churakëtaqa manam pensashuntsu, ni gobiernopa puëdeq këninta ushakätsita munashuntsu.

¹⁷ Autoridadkuna mandakunqanta o Pedru ninqannöpis, ‘nasionnintsiccho mandacoqta’ cäsokurmi cargoyoq këninkunata respetantsik (1 Ped. 2:17). Precisaq cargoyoq autoridadkunam niyashqa Jehoväpa testïgonkuna alli y respetakoq nunakuna kayanqanta. Këllaman yarpärishun, Steffen Reiche jutiyoq nunam, Brandeburgo markachö autoridadnö yanapakurqan, y tsëpitam Alemania nacionchö parlamento nishqanchö precisaq cargoyoq karqan. Pëmi nirqan Testïgokunata Näzikuna qatikachar tukïta rurëkäyaptimpis, alli portakushqa kayanqanta, y carcelëkätsiyaptimpis creenciankunata mana cambiayanqanta y wakin prësokunatapis shumaq tratayanqanta. Jina nirqanmi Alemaniachö nunakunaqa juk nacionpita nunakunata creenciankunarëkur, política asuntorëkur chikiyanqanta, y Jehoväpa Testïgonkunanö portakuyänan alläpa precisanqanta.

18. a) ¿Imanirtaq ‘cuyantsic Diosman creyicoq wauqintsiccunata’? b) ¿Imanö kanqantsikpitataq wakin nunakuna espantakuyan o mantsakäkuyan?

¹⁸ Apóstol Pëdrupis kënömi nirqan: “Llapan nunacunata respetacuyë. Cuyayë Diosman creyicoq wauqintsiccunatapis. Diosnintsicta mantsacur cawacuyë” (1 Ped. 2:17). Jehoväpa testïgonkunaqa Dios chikinqan kaqkunata rurëtaqa alläpam mantsantsik, tsëmi yanapamantsik Diospa munëninta ruranapaq. Jina alläpam kushikuntsik entero Patsachö Diospa markanwan junto sirwirnin. Tsënö karmi ‘cuyantsic Diosman creyicoq wauqintsiccunatapis’. Tsënö kuyakïqa manam kë mana alli mundochö kantsu, tsëmi wakin nunakuna rikämarnintsik mantsakäkuyan. Këllaman yarpärishun, 2009 wata, Alemania nacionchö atska nacionkunapaq asamblea kanqan witsanmi, tsë nacionpita Testïgokuna juk nacionkunapita Testigo mayinkuna chäyaptin alläpa kuyakïwan chaskiyarqan, tsëta rikarmi tukï sitiokunata reqitsikoq warmi alläpa espantashqa quedarirqan. Pëmi nirqan, tsëtanöqa imëpis mana rikanqanta. Tsëpitanam juk wawqi kënö nirqan: “Noqantsikpaq shumaq parlanqanwanmi rikätsikïkarqan alläpa espantashqa y kushishqa këkanqanta”. ¿Asamblëantsikchö pillatapis tsënö alläpa kushikoqta rikashqankiku?

19. ¿Imata ruranapaqtaq churapakarquntsik, y imaman markäkunqantsiktaq yanapamantsik?

¹⁹ Satanaspa mundonchö Jehoväpa testïgonkuna ‘forasterunolla’ kawanqantsiktaqa, wakin wakinllatam rikärirquntsik. Tsënö kawakunqantsikpitam alläpa kushikuntsik, y forastëronölla portakunapaqqa imëpis sinchikïkäshunmi. Y alläpam markäkuntsik o yärakuntsik ichik tiempollatana Diosnintsik mushoq Patsata apamunampaq kaqchö imëkamayaqpis kawakunapaq kaqta, tsëchöqa manam forastëronatsu o qorpanatsu kashun. ¿Manaku tsë junaq chäramunantana munëkuntsik?