1, 2. a) ¿Llapan nunataku imatapis akrëqa gustan? b) ¿Imanötaq sientikunki kawënikichö imatapis akranqëkikunaman yarpar?

LLAPAN junaqkunam imëkatapis akrëkantsiklla. ¿Imatapis akrëqa gustashunkiku? Wakinkunaqa kikinkunallam imëkatapis akrëta procurayan, peru juk akrapuptinqa manam gustayantsu. Wakinkunanam imatapis akrayänan kaptinqa, alläpa yarpachakur qallëkuyan. Y wakinkunanam mëtsika qellëta pagayänan kaptimpis, yanapakïkunata ashiyan librukunachö y consejakoq nunakunachö.

² Höraqa itsa noqantsiktapis tsënö pasamashwan. Musyantsikmi, juk akrakunampaq kaqman mana mëtikunapaq kaqta y wakin kaqtaqa imëkanöpapis akrëta mana puëdinqantsikta, jina musyantsikmi, cäsi llapan akranapaq kaqkunata gustuntsikman y munanqantsikmannö akrakïta puëdinqantsikta (Gäl. 6:5). Peru itsa cuentata qokuntsik, wakin kaqkunataqa alleq mana pensar akranqantsikta y mana yanapamanqantsikta.

3. a) ¿Ima yanapakïtaq kapamantsik alli kaqta akranapaq? b) ¿Imëtaq sasaraq kanman imatapis akranantsikqa?

³ Diospa sirweqninkunaqa alläpam kushikuntsik, kawënintsikchö imëkatapis allita akranapaq yanapakïkunata Jehovä qomanqantsikpita. Wiyakushqaqa, akranqantsikkunaqa Jehovätam kushitsinqa, y noqantsikpaqpis allim kanqa. Tsënö kaptimpis itsa höraqa, imatapis akrëta munanqantsikpaq Bibliaqa cläru nimäshuntsu. Tsëqa, ¿imanötaq alli kaqta akrashwan? Këllaman yarpärishun, alleqmi musyantsik suwakïqa mana alli kanqanta (Efes. 4:28). Peru rasumpa kaqchöqa, ¿imataq suwakïqa? ¿Chaniyoq kanqanrëkur o imarëkur apanqampitaku suwakushqam niyan? ¿Imaraq yanapamäshun wakinkuna alleqlla mana musyayanqan kaqkunachö alli kaqta akranapaq? ¿Imapa yanapakïninwantaq imatapis alli akrashun?

4. ¿Ima consëjutataq chaskirquntsik imatapis akranapaq këkarna?

⁴ Imatapis precisaqta akranapaq këkarnin cristiänu mayintsikta willarishqaqa, itsa niramashwan alli juiciuwan y yachëwan akranapaq. Tsëqa juk alli consëjum. Imatapis alleq mana pensar ras rurë mana alli kaptinmi, Biblia kënö consejamantsik: “Manaraq yarpachakur imatapis ras ruraqqa, waktsayëmanmi chanqa” (Prov. 21:5). Peru ¿ima ninantaq imatapis alli juiciuwan akrëqa? ¿Alleq pensarinapaq y imanö kanqanta musyarinapaq shuyärinanllatsuraq? Awmi, tsëkunaqa precisanmi, peru alli juiciuwan akranapaqqa mastaran ruranantsik (Rom. 12:3; 1 Pëd. 4:7).

5. ¿Imanirtaq imatapis alleqllaqa musyantsiktsu?

⁵ Yarpänantsikmi imatapis mana yachëkar yurinqantsikta. Llapantsikmi jutsasapa kantsik, tsëmi pensënintsikpis mana allilla (Sal. 51:5; Rom. 3:23). Jinamampis Satanasmi wakinnintsiktaqa engañädu katsimarquntsik, manam Jehoväta ni mandakunqankunata reqirqantsiktsu (2 Cor. 4:4; Tïtu 3:3). Tsëmi alleq pensashqa këkarnimpis, kikintsikpa yachënintsikllaman markäkur imatapis akrarninqa engañakïkashwan (Prov. 14:12).

6. ¿Imataq yanapamäshun alli juiciuyoq këta yachakunapaq?

⁶ Jutsasapa kashqapis, ciëluchö këkaq Teytantsik Jehoväqa jutsannaqmi, imëkachöpis allillata ruraqmi y limpium (Deut. 32:4). Y kushikïpaqqa, pensënintsikta alliyätsinapaq y alli juiciuyoq kanapaq permitinqanmi (leyi 2 Timoteu 1:7). Cristiänukunaqa alli pensëta, yarpachakïta y yachëwan rurëtam wanantsik. Tsëpaqqa, pensënintsikta y imanö sientikunqantsiktam alli tsaränantsik, y Jehovä pensanqanta, imanö sientikunqanta y ruranqantam qatita procuranantsik.

7, 8. Sasa këkaptimpis alli kaqta akrëtaqa puëdinqantsikta willakaramï.

⁷ Këta maslla entiendirishun. Juk nacionta ëwashqa mëtsikaq nunakunam, wamrankuna yuririptinqa markankunachö këkaq familiankunaman apëkatsiyan, y kikinkunanam quedakuyan trabajarnin. * Juk nacionta ëwashqa juk warmin qeshpikurirqan juk shumaq ollqu wamrata. Peru tsë witsampaqqa Bibliapitam yachakur qallëkurqan y yachakunqanmannömi kawar qallëkurqan. Amïgunkuna y kastankunaqa kë warmita y nunantam exigiyarqan awilunkuna wätanampaq wamrata apatsiyänampaq. Peru kë warmiqa Bibliata estudiarninmi entiendirirqan, wamrata wätayänampaqqa teyta kaqkunata Diosnintsik mandanqanta (Sal. 127:3; Efes. 6:4). ¿Wakinkuna rurayanqannötsuraq rurayanman karqan? ¿O qellëpita pishipakunan y wakinkuna mana allita parlayänan kaptimpis Bibliapita yachakunqannötsuraq ruranman karqan? ¿Qamqa imataraq rurankiman karqan?

⁸ Kë warmiqa alläpa yarpachakurninmi shonqupita patsë Jehoväta willarirqan y yanapanampaq mañakurirqan. Bibliapita yachatseqninwan y wakin cristiänukunawan parlarninmi entiendirirqa, tsë asuntupaq Jehovä imata pensanqanta. Jina pensarqanmi, wamrakuna teytankunapita rakikärir alläpa yarpachakurnin sufriyänampaq kaqman. Biblia ninqanmannö tsë asuntuta rikarmi, wamrantaqa nacionnimpa mandarqannatsu. Congregacionpita cristiänukunam yanapayarqan, y wamraqa sänu y kushishqam winarqan, tsëta rikarmi kë warmipa nunampis Bibliapita yachakur qallëkurqan y reunionkunaman ëwar qallëkurqan.

9, 10. a) ¿Ima ninantaq alli juiciuyoq këqa? b) ¿Imanötaq alli juiciuyoq këta lograshwan?

 ⁹ Këchömi rikärintsik alli juiciuwan rurëqa, noqantsikpaq y wakinkunapaq allinö kanqanta pensarlla mana rurana kanqanta. Pensënintsikwan shonquntsikqa imëka qepäreq y puntäreq relojnömi. Tsëllaman markäkurqa imëka problëmakunamanmi chärishwan (Jer. 17:9). Tsëmi juk alli relojwan relojnintsikta controlarëkaq cuenta, pensënintsikta y shonquntsiktapis Jehovä mandakunqanwan altsarëkänantsik (leyi Isaïas 55:8, 9 *).

¹⁰ Rasun kaqtam Bibliaqa kënö nimantsik: “Llapan shonqïkiwan Jehoväman markäkï, y kikikipa yachënikillamanqa ama markäkïtsu. Llapan kawënikichö pëta yarpë, tsëqa llapan rurënikitam altsaramunqa” (Prov. 3:5, 6). Rikanqantsiknöpis këchöqa, “kikikipa yachënikillamanqa ama markäkïtsu”, tsëpa rantinqa “llapan kawënikichö [Jehoväta] yarpë” ninmi. Rasunmi, pëllam chipyëpa alli juiciuyoqqa. Alläpam precisan imatapis akranapaqqa, Jehovä pensanqanta musyanapaq Biblia ninqanmanraq pensanantsik. Rasumpa kaqchöqa, alli juiciuyoq këqa Jehovä pensanqannö pensëmi.

11. ¿Imata ruranantsiktaq alläpa precisan alli kaqta akranapaq?

¹¹ Alli kaqkunata akrëta yachakïqa y tsëmannö rurananqa manam fäciltsu. Këqa mas sasaraqmi tsëllaraq cristiänu tikrashqakunapaq y tsëraq Diospa kaqchö poqïkaqkunapaq. Tsënö kaptimpis, poqu cristiänu këmanqa chëta puëdiyanmi. Juk llullu wamraqa mana ishkishllapam purita yachakïta puëdin. Peru tsëpaqqa alläpam precisan, ichikllapa ichikllapa purita yachakunan. Jina tsënöllam pasakun, Diospa kaqchö llullu wamranö këkaqkuna alli kaqta akrayanqanchöpis. Apostul Pabluqa poqu cristiänu kaqkunapaqmi, “ima rurayanganpis alli o mana alli canganta musyarnin tantiyacur yachacuyan” nirqan. “Tantiyacur yachacuyan” nirqa Pablu rikätsikïkan, alli sinchikur kutin kutin yachakushqa kayanqantam, y tsëtam  mushoqllaraq cristiänukunapis rurayänan (leyi Hebrëus 5:13, 14 *).

12. ¿Imanötaq alli kaqkunata akranapaqqa yachakushwan? Willakaramï.

¹² Kë yachatsikïpa qallananchö ninqantsiknöpis, llapan junaqkunam precisaptin o mana precisaptimpis imata karpis akranantsik. Tsënö akrayanqankunapaq parlarmi estudiaq nunakuna niyan, llapan akranqantsikkunapita cäsi pullan kaqta, gustuntsikrëkurlla alleq mana pensar akranqantsikta. Këllaman yarpärishun, cada qoyam imanö vistikunëkipaq kaqta akranëki. Itsa tsë rurëtaqa alläpa mana precisanqantanö rikankiman, masqa höra llallishuptiki. Peru alläpam precisan Jehoväpa sirweqninnö vistikunëkiman pensanëkiqa (2 Cor. 6:3, 4). Itsa röpata rantirqa pensanki tsëraq yarqamushqa kaqkunallaman y gustïkillaman, peru ¿precisantsuraq chaninman y cristiänupaqnö kanqanman pensanëki? Tsëkunachö alli kaqta akrarqa alli tantiyaq kënintsiktam alliyätsishun y precisaq cösaskunachöpis alli kaqkunatam akrashun (Lüc. 16:10; 1 Cor. 10:31).

13. ¿Imatataq wanantsik akranqantsikkunata ruranapaq?

¹³ Llapantsikmi musyantsik imatapis akranqantsikta rurananqa sasaraq kanqanta. Këllaman yarpärishun, sigäruta shoqoqkunaqa, tsë viciuta jaqita munayanmi, peru jaqiyänampaqqa manam imallapis yanapaqnin kantsu. ¿Imataq pishin? Shonqupita patsë rurëta churakäyänanmi o voluntäninkunam. Wakinkunaqa pensayan, rurëta churakanqantsikqa imëka punchintsiknö kanqantam. Mas trabajatsishqam mas sinchi tikran. Höra höralla trabajatsishqaqa manam chukruyanqatsu, tsëpa rantinqa ushakarmi qallëkunqa. ¿Imataq yanapamäshun akranqantsikkunata ruranapaq? Jehoväta mañakunqantsikmi (leyi Filipensis 2:13 *).

14. ¿Pitaq Pabluta yanaparqan rurëta munanqanta ruranampaq?

¹⁴ Tsënö kanqantam Pablu alleq musyarqan. Juk kutin kënö nir llakikurqan: “Allicunata rureta munecarpis, manam yarqupucütsu”. Pëqa musyaqmi imata rurëta munanqanta, peru höraqa manam puëdeqtsu. ¿Imanirtaq puëdeqtsu? Kikinmi kënö willakurqan: “Llapan shonqüwanmi Dios mandacushqan leycunata allapa cäsuquita munä. Y quiquïchomi mäquicä mana allicunata rurarnin, conträlla ruraquicanqäta. Peru tse mana alli rurenïcunam tsararäcaman mana allicunallata ruranäpaq”. ¿Tsënö karqa mananaku alli kaqta rurëta puëdirqanna? Awmi puëdirqanmi, tsëmi kënö nirqan: “¡Grasias Diosta! ¡Pemi Jesucristurecur cananqa librecamashqa!” (Rom. 7:18, 22-25). Juk libruchönam kënö nir qellqarqan: “Tsemi nunacuna musyayanqa [...] Teyta Diospa poderninpita cashqanta, y mana noqacunallapita cashqanta” (2 Cor. 4:7).

15. ¿Imatapis akranqantsikta ruranqantsik o mana ruranqantsikqa imamantaq chätsimashwan?

¹⁵ Diosta kushitsinapaqqa ruranapaq akranqantsiktam rurar qallanantsik. Yarpärishun Baal diosta sirweqkunata y Jehoväpa contran churakashqa israelïtakunata Carmëlu jirkachö Elias kënö ninqanta: “¿Imëyaqraq ishkëta pensar weqroq weqroq puriyanki? Qamkunapaq Jehovä rasumpa kaq Dios kaptinqa, pëta qatir ëwayë; peru Baal rasumpa kaq dios kaptinqa, pëta qatir ëwayë” (1 Rey. 18:21). Israelïtakunaqa musyayarqanmi imata rurayänampaq kaqta, peru rurëtaqa manam churakäyaqtsu. Peru  Josuëqa manam tsënötsu karqan, tsë witsanchö israelïtakunatam kënö nirqan: “Qamkunapaq Jehoväta sirwi mana alli kaptinqa, pita sirwita munayanqëkitapis kanan akrakuyë [...]. Peru noqawan wayïchö kaqkunaqa, llapäkunam Jehoväta sirwiyäshaq” (Jos. 24:15). ¿Imatataq tarirqan tsënö ruranqampita? Kikin Josuë y pë ruranqanta yanapaq israelïtakunaqa “mielta y lichita wayoq patsachömi” täräyarqan (Jos. 5:6).

16, 17. Willakaramï Jehovä munanqannö alli kaqta akrëqa ima bendicionkunata apamunqanta.

¹⁶ Tiempuntsikchö kënö pasakunqanman pensarishun. Tsëllaraq bautisakushqa wawqiqa warmiyoq y pishillaraq kima (kimsa) wamrakunayoqmi. Juk junaqmi, trabajaq mayin nirirqan juk emprësaman trabajaq yarqukuyänampaq, tsëchöqa masta pagayaptin y maskunachö yanapayaptin. Kë cristiänuqa alleqmi yarpachakurqan y Jehovä yanapëkunampaqmi mañakurqan. Këkanqan trabäjuntaqa akrarqan, alläpa mana pagayaptimpis, semäna ushëkuna reunionkunaman ëwanampaq y familianwan yachatsikoq yarqunampaq tiempun kananta munarmi. Y pensarqanmi tsë trabäjuta jaqirir juk trabäjuman ëwarqa, reunionkunaman ëwanampaq y yachatsikoq yarqunampaq tiempun manana kanampaq kaqta. ¿Imataraq qam rurankiman karqan?

¹⁷ Atska qellëta gananampaq kaqwan Diospa kaqta rurarnin imakunata tarinampaq kaqta igualaratsirninmi, munëkätsiyanqan trabäjumanqa ëwarqannatsu. Ima ninkitaq, ¿llakikurqantsuraq akranqampita? Manam. Atska qellëta ganëpitaqa, Jehoväpita shamoq bendicionkuna pëpaq y familiampaq mas alli kanqantam pensarqan. Warminwan pëqa alläpam kushikuyarqan chunka watayoq warmi wamrankuna, pëkunata, cristiänu mayinkunata y Jehoväta alläpa kuyanqanta niriptin y bautisakïta munanqanta willariptin. Awmi, Jehoväpa kaqta teytankuna puntaman churayanqanmi yanaparqan, wamran shonqupita patsë Jehoväta kuyanampaq.

18. ¿Imanirtaq precisan cada junaq akranqantsikkuna Jehoväpa munëninwan igualanan?

¹⁸ Jesucristuqa Mayor kaq Moises karmi atska watapana, Satanaspa makinchö këkaq munduchö, cristiänukunata yanaparnin këkan. Y Mayor kaq Josuë karmi, kë munduta ushakäratsir qateqninkunata mushoq patsaman yëkaratsinampaqna këkan (2 Pëd. 3:13). Tsëmi allitsu kanman, unë pensënintsikkunaman, costumbrintsikkunaman, imanö kënintsikkunaman y munënintsikkunaman kutinantsikqa, tsëpa rantinqa, alleqmi tantiyanantsik noqantsikpaq Jehoväpa munënin ima kanqanta (Rom. 12:2; 2 Cor. 13:5). Tsënö këkaptinqa, cada junaq akranqantsikkunawan rikätsikushun Jehoväpita mana ushakaq bendicionninkunata chaskeqpaq kaqkuna kanqantsikta (leyi Hebrëus 10:38, 39).