1, 2. ¿Imanirtaq kanan witsanqa alläpa ulikï kan y imakunapataq ulikayämun? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.)

KANAN witsanqa nunakuna (runakuna) alläpam ulikuyan (llullakuyan) y engañakuyan. Y manam tsëpita espantakushwantsu, porqui Bibliaqa willakun Satanas ulikïta y engañakïta alläpa yachanqantam (1 Tim. 2:14; 1 Juan 5:19). Satanasqa “pocu tiempullana engañacur carinanta musyarnin[mi]” alläpa piñashqa këkan (Apoc. 12:12). Tsëmi pë munanqanta ruraq nunakunaqa mas ulikoq kayan y Jehoväpa sirweqninkunata pantatsita munayan.

² Hörataqa televisionchö, periödicuchö Internetchömi, penqakïpaq ulikïkunata Jehoväpa testïgunkunapaq y creenciankunapaq parlayan. Tsëta wiyarnam, wakin nunakunaqa espantakuyan o hasta piñakuyan.

3. ¿Imataq yanapamäshun pitapis raslla mana creirinapaq?

³ Kë ulikïkunata y “mana alli rurëkunata altsanapaq” Diosnintsik Palabran Bibliata qomanqantsikpitam alläpa agradecikuntsik (2 Tim. 3:16, NM). Apostul Pablum willakun Tesalönicachö wakin cristiänukunaqa ulikoqkunata creiyanqanta. Tsëmi kënö nirqan: “Ama fasilllaqa picunapis willapäyäshonqequicunaman creyicurcuyëtsu” (2 Tes. 2:1, 2). ¿Imatataq këpita yachakuntsik y imanötaq yanapamashwan?

4. a) ¿Imanötaq Pablu willarqan Tesalönica cristiänukunata ‘Jehoväpa junaqnimpita’? b) ¿Imanötaq noqantsiktapis willamantsik?

⁴ Tesalönica cristiänukunaman puntata cartakunqanchömi Pablu willarqan ‘Jehoväpa junaqnin’ shamunanta mäkoq mäkoqlla këkäyänampaq. Manam munarqantsu paqaschönö këkäyänanta, ni qonqëkushqa këkäyänanta. Kënömi nirqan: “Riyaq riyaqlla y alli jui ciuyoq këkäshun” (leyi 1 Tesalonicensis 5:1-6 *). Kananqa Jatungarë Babilonia ushakärinanllatanam shuyarëkantsik. Tsëmi rikätsikunqa Jehoväpa piñakïnin junaq qallarinampaq kaqta. Jinamampis Jehoväpa markanwanmi imëka willakïkunata chaskishun mäkoq mäkoqlla këkänapaq. Tsëkunata wiyakunqantsikmi yanapamäshun Jehoväta mana jaqita imëyaqpis sirwikänapaq y ulikïkunata (llullakuykunata) fäcil-lla mana creinapaq (2 Tes. 2:2).

5, 6. a) ¿Ima nirqantaq Tesalönica cristiänukunaman ishkë kaq cartanta Pablu apatsirnin? b) ¿Imata ruranampaqtaq Jesusta Diosnintsik ninqan? c) ¿Ima tapukïkunatataq rurakushwan?

⁵ Tesalönica cristiänukunaman punta kaq cartakunqampita ichik tiempullatanam Pabluqa ishkë kaq cartanta apatsirqan. Tsë cartachömi parlarqan, “Diosta mana respetaqcunata, y Teyta Jesucristupa alli willaquininta mana cäsucoqcunata” castiganampaq Jesus shamuptin alläpa jipakï (ñakay) kanampaq kaqta (2 Tes. 1:6-8). Tsë cartapa ishkë kaq capïtulunchömi tarintsik, wakin cristiänukunaqa Jehoväpa piñakïnin junaq këllachöna kanqanta pensar alläpa mantsakäyanqanta (leyi 2 Tesalonicensis 2:1, 2). Punta cristiänukunaqa manam alleqllaqa musyayarqantsu Diosnintsikpa munënin imanö cumplikänampaq kaqta, tsëmi Pablu kënö nirqan: “Que tiempu yachecunaqa y Dios rebelashqanta willamaqnintsiccunaqa manaran llapantatsu cäyitsimantsic. Juisiu junaqchomi si, Teyta Diosnintsic manaraq alli cäyenqantsiccunata llapanta cäyiratsimäshun” (1 Cor. 13:9, 10). Tsënö këkarpis, Pablu, Pëdru y ciëlupaq wakin akrashqakuna niyanqanta wiyakurmi Jehoväman alleq markäkuyarqan (yärakuyarqan).

⁶ Mana alli rurëninkunata y mana alli pensëninkunata altsayänampaq yanaparmi Pabluqa parlarqan, Jehoväpa piñakïnin junaq manaraq chämuptin, Diospa y Jesucristupa contran tikrashqa nunakuna yurimunampaq kaqta, y tsë nunakunaman  (runakunaman) creeqkunata Jesus chipyëpa ushakätsinampaq kaqta. * Pablum nirqan: “Rasonpa caq willaquita wiyecarpis mana[m] gustayashqatsu” (2 Tes. 2:3, 8-10). Tsëmi noqantsikpis kënö tapukunantsik: “¿Alli willakïkunata kuyäku? ¿Alleqku musyä revistakunachö y wakin publicacionkunachö yarqamoq mushoq yachatsikïkunata?”.

7, 8. a) ¿Ima peligruchötaq këkäyarqan punta cristiänukuna? b) ¿Ima peligrupitataq noqantsikpis cuidakunantsik?

⁷ Cristiänukunaqa manam Diospa contran tikrashqakunallapitatsu ni mana alli yachatsikoqkunallapitatsu cuidakuyänan karqan, sinöqa qellë kuyëpitawanmi. Pablum nirqan, wakinkunaqa tsërëkur ‘marcäquinincunapita waqtsacäcurishqa’ kayanqanta y ‘llutepa sufrimientucunaman’ chäyashqa kayanqanta (1 Tim. 6:10, noqakunam kinkishätsiyarqö). Jina juk peligruqa, ‘mana alli munenintsiccunam’ (Gäl. 5:19-21).

⁸ ¿Imanirtaq Tesalönica cristiänukunaqa ‘apostol tucoqcunapita’ cuidakuyänan karqan? Pablum nirqan, kikin congregacionpita “llutan camanta” yachatsikoqkuna kanqanta (2 Cor. 11:4, 13; Hëch. 20:30). Tsëpitanam, Ëfesu congregacionpaq Jesus allita parlarqan ‘nunacunapa mana alli rurenincunata mana chasquipäyanqampita’. Kë cristiänukunaqa alleqmi rikätsikuyarqan apostul tukoqkunaqa “ulicuyanqanta” (llullakuyanqanta) (Apoc. 2:⁠2). Këta maslla tantiyarinapaq, Tesalönica cristiänukunapaq ishkë kaq cartanchömi Pablu kënö nirqan: “Jesucristupa jutinchomi mandayaq qela caq wauqicunawan mana juntacuyänequipaq. Porqui tse wauqicunaqa manam noqacuna yachatsiyanqaqnotsu portacuyan”. Y mas cläruran nirqan trabajëta “mana munaq” kaqkunapaqnäqa (2 Tes. 3:6, 10). Qelakunapitapis cuidakïkarqa, masraqchi cuidakuyänan karqan Diospa contran tikrashqa nunakunapitanaqa. Tsënö nunakunawan juntakïqa alläpa mana allim karqan. Jina tsënöllam kanampis (Prov. 13:20).

9. ¿Imanirtaq alleq cuidakushwan pipis Biblia mana yachatsikunqankunapita parlaptin o Jehoväpa markampaq mana allita parlaptinqa?

⁹ Jatun jipakïwan kë mana alli mundupa ushakëninqa këllachönam, tsëmi punta cristiänukuna consëju chaskiyanqanta wiyakunantsikqa alläpa precisan. Manachi allitsu kanman Diosnintsikpa “alli queninta” chaskirir munëninta mana ruranqantsikqa, mana rurarninqa ciëluchö kar o Patsachö karpis mana wanushpa kawakunapaq kaqtam oqrarishwan (2 Cor. 6:1). Pipis reunionnintsikkunaman shamïkarnin Biblia mana yachatsikunqampita parlapämashqa o Jehoväpa markampaq mana allita parlapämashqaqa alläpam cuidakunantsik (2 Tes. 3:13-15).

10. ¿Imatataq qonqayänantsu karqan Tesalönicapita cristiänukuna?

¹⁰ Cristiänu mayinkunatam Pablu animarqan yachakuyanqanta mana qonqayänampaq (leyi 2 Tesalonicensis 2:15). ¿Imatataq yachakushqa kayarqan? Pablu y wakin cristiänukuna yachatsiyanqan Jesuspita yachatsikïtam, y tsë yachatsikïkunaqa Bibliamanmi qellqakashqa. Corintu  cristiänukunatam Pablu shumaq parlapärirqan kënö nir: “Siemprish noqata yarparëcayämanqui, y yachatsiyanqaqcunatapis cäsuquicayanquish. Tsecunata musyarirmi alabariyaq” (1 Cor. 11:2). Kë yachatsikïkunaqa Jehoväpitawan Jesuspitam shamun y markäkunantsikmi.

11. ¿Imanöraq Jehoväpita rakikäriyanman ulikïkunata creeqkunaqa?

¹¹ Hebrëu cristiänukunaman cartakurninmi Pabluqa rikätsikurqan, ishkë rurëkuna markäkïnintsikta oqraratsimënintsikta puëdinqanta (leyi Hebrëus 2:1; 3:12). Mana alliman ‘jeqacurquipaq’ y Jehoväpita ‘raquicacurïpaqmi’ parlarqan. Këta maslla tantiyarishun, juk nuna (runa) jatun mayu kuchunchö bötinwan këkanman, y yakuqa ichikllapa ichikllapa mas ruriman yëkaratsinman, y cuentata qokurinampaqqa mayu kuchumpita karupärishqana këkanman. Peru jukchöna, mayu kuchumpita karupäkurita munar bötinta kumar kumar (tanqar tanqar) kikin nuna yëkurinman. Kë ishkan igualatsikïmi rikätsikun, ulikoqkunata (llullakoqkunata) creirnin Jehoväpita imanö rakikäkuriyanqanta.

12. ¿Ima rurëkunataq Diosnintsikpaq rurënintsikchö qepapäratsimashwan?

¹² Itsa Tesalönicachö wakin cristiänukunaqa engañayaptin creiyarqan. ¿Y noqantsikqa engañamashqa creirishuntsuraq? Kanan witsanqa, mëtsikaq nunakunam trabäjunkunallachö kakuyan, wakinkunanam Internetpa jukkunawan parlakur, mensäjikunata contestar y imëka cläsi pukllakuna imanö këkanqanta musyapakurlla kakuyan. Kë rurëkunam engäñu cuenta kanman, mas precisaq rurëkunata gänas gänaslla ruranatam permitimashwantsu. Itsa tsërëkur Diosnintsikmampis janan shonqullana mañakurishwan, Bibliata estudiashwannatsu, reunionkunaman ëwashwannatsu y yachatsikoqpis yarqushwannatsu. ¿Imatataq rurashwan tsëkuna mana pantatsimänapaq?

13. a) Biblia willakunqannöpis, ¿imanötaq nunakuna kayan? b) ¿Imaraq yanapamäshun markäkïnintsikta cuidanapaq?

¹³ Mana allikunapita markäkïnintsikta tsapänapaqqa yanapamäshun, imanö tiempuchö kawëkanqantsikta musyanqantsik y ushanan junaqkunachöna këkanqantsikta mana creeq nunakunawan amïgu kë mana alli kanqanta musyanqantsikmi. Apostul Pëdrum qellqarqan tiempuntsikchö pasakunampaq kaqta, kënömi nirqan: “Nunacuna[m] burlacurnin, yuriyämonqa, queno nishpa: ‘¿Imanirtaq Cristoqa “Cutimushaqmi” nishpa, änicamarnintsic manaraq cutimunraqtsu? Castantsiccunapis peta shuyaquicarllam wanucuyashqa. Y que patsa qallananpita cashqannollam llapanpis caquican’ nir” (2 Pëd. 3:3, 4). Ushanan junaqkunachöna kawëkanqantsikta mana qonqanapaqqa llapan junaqkunam Bibliata leyinantsik y estudianantsik. Diospa contran churakaq nunakunapaq Biblia willakunqanqa unënam qallamurqan y kananyaqmi këkan. ‘Jesucristupa contran nunaqa’, Diospa sirweqninkunapitam mas burlakïkan. Tsëmi imë hörapis yarparëkänantsik Jehoväpa piñakïnin junaqqa këllachöna këkanqanta (Sof. 1:7).

14. ¿Imanötaq mana allikunapita tsapämantsik seguïdu yachatsikoq yarqunqantsik?

¹⁴ Unëpitana yachatsikurmi alleq musyantsik, nunakunata mas seguïdu yachatseq yarqunqantsik, engäñukunaman mana ishkinapaq y mäkoq mäkoqlla këkänapaq yanapamanqantsikta. Jesusmi discïpulunkunata nirqan yachakuyanqannölla llapan nunakunata yachatsiyänampaq, y tsëta rurayanqanqa kikinkunatam imëka mana allikunapita tsapaq (Mat. 28:19, 20). Peru yachatsikunapaq mandamanqantsikta alli cumplinapaqqa, kushi kushim ruranantsik. Tesalönica cristiänukunaqa manachi janan shonqullatsu ni qelanëkarllatsu  yachatsikuyarqan. Pablum nirqan: “Allicunata rurayänequipaq Santu Espiritu cäyitsiyäshuptiqui, ama michänacuyëtsu. Diospa profetancuna yachatsicuyashqanta ama despresyayëtsu” (1 Tes. 5:19, 20). ¿Manaku yachatsikunqantsik willakïkunaqa alläpa kushikïpaq?

15. ¿Imakunatataq yachakushwan familiantsikwan Diosta adoranqantsik höra?

¹⁵ Llapantsikmi kuyashqa kastantsikkunataqa yanapëta munantsik mas alli yachatsikoq kayänampaq. Tsërëkurmi wakin familiakunaqa, Diospita yachakuyanqan hörachö yachakuyan imanö mas alli yachatsikoq kayänampaq. Y noqantsikpis yachakushwanmi, Bibliapita yachakï munaq nunakunaman kutirnin imanö mas yacharatsinapaq. ¿Imapitataq yapë watukarnin parlapashwan? ¿Mëqan yachatsikïpitaraq musyëta munarinman? ¿Imë höraraq tiempun kanqa? Y wakin wawqikunam familiankunawan Diosta adorayänan hörachö yachakuyan reunionchö yachakuyänampaq kaqta y tsëchö parlakuriyänampaq. ¿Noqantsikpis tsë rurëta puëdishwantsuraq? Reunionkunachö parlakurninqa markäkïnintsiktam mas sinchiyätsishun y manam pipis pantatsimänata permitishuntsu (Sal. 35:18). Familiantsikwan Diosta adoranqantsikmi yanapamantsik, Biblia mana willakunqankunapaq, “kënömi waknömi kanqa” nir mana këkänapaq, y yarpënintsikpis allilla këkänampaq.

16. ¿Imataq ciëlupaq akrashqakunata yanapan alli yarpachakur kayänampaq y engäñukunaman mana ishkiyänampaq?

¹⁶ Watakuna pasanqanmannömi Jehoväqa markanta bendicïkashqa Biblia willakunqan willakïkunapita mas entienditsirnin. Tsë willakïkunaman yarpanqantsikmi yanapamantsik atska bendicionkunata chaskinapaq kaqta. Ciëlupaq akrashqakunaqa Jesuswanmi ciëluchö kayanqa, y tsëman yarpëmi yanapan alleq yarpachakur këkäyänampaq y engäñukunaman mana ishkïyänampaq. Tesalönicachö cristiänukunata Pablu ninqantam yarparäyan: “Teyta Diosnintsicmi cuyayäshurniqui, acrayäshorqonqui puntata salbacuyänequipaq. Tsenoqa salbayäshushqanqui Jesucristuman rasonpa creyicuyaptiquim, y Santu Espiritu Teyta Diosllapaqna cayänequipaq yanapayäshuptiquim. Tserecurmi qamcunapaq imepis Teyta Diosta ‘Grasias’ nicayä” (2 Tes. 2:13).

17. ¿Imanötaq yanapamantsik 2 Tesalonicensis 3:1-5 textu ninqan?

¹⁷ Kë Patsachö kawëta shuyaraq kaqkunapis engañayänanta manam permitiyanmantsu. Tsë awnikïta shuyararqa, ciëlupaq akrashqa Tesalönica cristiänukunata Pablu ninqanta yarparë (leyi 2 Tesalonicensis 3:1-5). ¡Imanömi yanapëkamantsik tsë shumaq palabrakunaqa! Tesalönica cristiänukunaman cartakurnin Pablu ninqanqa yanapamantsik, Biblia mana willakunqankunapaq, kikintsikllapita “kënömi o waknömi kanqa” nir mana këkänapaqmi. ¡Kë ushanan junaqkunachö kënö willaramanqantsikqa alläpam yanapëkamantsik!